1

Obsługa eksploatacyjna obiektów

i wyposażenia produkcyjnego

Strategie obsługi eksploatacyjnej

2

W celu osiągnięcia określonych poziomów jakości i niezawodności oraz

efektywnego działania obiektów i wyposażenia produkcyjnego

istotne jest utrzymanie ich w dobrym stanie technicznym.

Nawet najlepsze urządzenia oraz maszyny nie będą działać

zadowalająco, jeżeli nie będzie się o nie dbać.

Kosztami awarii systemu nie są tylko koszty finansowe, które mogą być

bardzo wysokie, ale także pogorszenie się morale załogi oraz zły

stosunek z klientem.

Ludzi należy odpowiednio szkolić, motywować, zapewnić opiekę

zdrowotną…

Materiały należy prawidłowo magazynować i transportować.

Cele obsługi eksploatacyjnej

(wg Muhlemann, Oakland, Lockyer: Zarządzanie. Produkcja i usługi)

1.

Umożliwienie osiągnięcia pożądanej jakości wyrobów lub

usług oraz zadowolenia klientów dzięki prawidłowo

wyregulowanym, konserwowanym i obsługiwanym

urządzeniom produkcyjnym.

2.

Zmaksymalizowanie ekonomicznego okresu użytkowania

wyposażenia produkcyjnego.

3.

Utrzymywanie warunków bezpiecznej eksploatacji sprzętu i

zapobieganie rozwojowi zagrożeń.

3

Cele obsługi eksploatacyjnej – cd.

(wg Muhlemann, Oakland, Lockyer: Zarządzanie. Produkcja i usługi)

4.

Minimalizacja kosztów produkcji lub kosztów własnych

bezpośrednio związanych z obsługą i naprawą urządzeń.

5.

Minimalizacja częstotliwości i rozległości następstw przerw

w procesie produkcji.

6.

Maksymalizacja zdolności produkcyjnych obiektów i

wyposażenia.

Definicje

Eksploatacja – jest to użytkowanie bądź obsługiwanie obiektu lub

wyposażenia. Okres użytkowania maszyn i urządzeń od momentu ich

uruchomienia do momentu całkowitego ich zużycia.

Strategia eksploatacyjna to sposób działania, w wyniku którego

osiąga się pożądany stan systemu eksploatacji. W przypadku

nieefektywnej pracy strategię eksploatacyjną należy zmodyfikować lub

zmienić w zależności od liczby godzin przepracowanych przez

maszynę.

4

Definicje

Uszkodzenie definiowane jest raczej jako niezdolność do poprawnego

świadczenia pracy niż jako niemożliwość świadczenia pracy w ogóle.

Element instalacji określa się jako uszkodzony - to taki element, który

popsuł się i w skutek tego wykonuje pracę o zbyt niskiej jakości lub po

za wysokich kosztach.

Przegląd lub profilaktyka remontowa to obsługa wykonywana

przed uszkodzeniem

Naprawa awaryjna lub remont kapitalny to obsługa

wykonywana po wystąpieniu uszkodzenia

Moment uszkodzenia

Rys. 14.1. Moment uszkodzenia, Muhlemann, Oakland, Lockyer: Zarządzanie. Produkcja i usługi

5

Rodzaje strategii obsługi eksploatacyjnej

1.

Naprawy lub wymiana wskutek uszkodzenia sprzętu –

jest to metoda doraźna, instalacje i urządzenia pracują do

momentu, w którym się zepsują, a dopiero następnie są

remontowane.

2.

Profilaktyka obsługowa

Profilaktyka obsługowa

przybiera cztery formy

:

1.

Okresowa

2.

Resursowa

3.

Według możliwości

4.

Uwarunkowana stanem

6

Profilaktyka obsługowa – okresowa

Wykonywanie obsługi w regularnych odstępach

czasu, np. co trzy miesiące, co rok. Forma ta

stosowana jest wówczas, gdy psucie się urządzeń

zależy raczej od upływu czasu niż od charakteru

ich wykorzystania, lub wtedy, gdy zużycia nie

można łatwo zmierzyć. Upływ czasu można łatwo

kontrolować.

Profilaktyka obsługowa – resursowa

Obsługę wykonuje się po upływie ustalonej liczby

godzin lub ilości wykonywanej pracy, np. co każde

50 000 kserokopii, co 15 000 km. Zużycie może

być znacznie trudniejsze do skontrolowania niż

upływ czasu, dlatego należy zastosować pewne

formy automatycznego pomiaru wykonanej

produkcji.

7

Profilaktyka obsługowa – według

możliwości

Występuje wówczas kiedy naprawa czy wymiana

elementów następuje dopiero wtedy, gdy jest

zapewniony dostęp do urządzenia lub systemu,

np. podczas przerwy letniej. Forma ta może

wydłużyć okres pomiędzy momentami obsługi do

niedopuszczalnej wielkości, lecz może być

dogodna dla instalacji znajdujących się w ciągłym,

intensywnym ruchu.

Profilaktyka obsługowa –

uwarunkowana stanem

Opiera się ona na wynikach planowanej inspekcji,

przedsięwziętej w celu określenia sensownego

momentu przeprowadzenia obsługi, np. wymiana

okładzin hamulcowych, gdy zużyły się do grubości

2mm. Zależy to od monitorowania stanów

obiektów, co może być trudne, zwłaszcza wtedy,

gdy przed dokonaniem kontroli należy

rozmontować urządzenie

.

8

Powyższe rodzaje strategii mogą często

występować wspólnie lub nakładać się na

siebie.

Może na przykład forma okresowa zbiec się w

czasie z resursową (gdy tempo pracy jest

stałe). Wymiana oleju w aucie – co 15 tys.

km lub 1 rok

Warunkowa wymiana części może nastąpić

podczas wykonywania czynności

określonych według trzech pozostałych

rodzajów strategii.

Wydział remontowy

Wiele z czynności towarzyszących efektywnej

profilaktyce wymaga szczególnej wiedzy i

umiejętności, oznacza to że obsługa eksploatacyjna

jest usługą specjalizowaną.

Dlatego, aby wykorzystać efekt specjalizacji, wszelkie

bezpośrednie czynności obsługi powinny być

wykonywane przez samodzielną jednostkę (np.

podlega kierownikowi ds. utrzymania ruchu,

natomiast wydział remontowy podlega dyrektorowi ds.

produkcji.

9

Obowiązki wydziału remontowego

•

dozór nad zakładem, budynkami i

wyposażeniem produkcyjnym,

•

instalacja nowych maszyn i urządzeń,

•

nadzór nad nowymi inwestycjami.

Typowe oddziały lub brygady wydziału

remontowego to:

1.

Ślusarze remontowi – instalują, obsługują i naprawiają

wszelkie urządzenia mechaniczne.

2.

Elektrycy (elektronicy) – instalują, obsługują i naprawiają

wszelkie urządzenia elektromechaniczne, w tym

energetyczne i środki łączności.

3.

Robotnicy budowlani – cieśle, murarze, hydraulicy czy

malarze

4.

Robotnicy ogólni – wykonują prace transportowe.

5.

Sprzątacze – odpowiedzialni za czyszczeni i zamiatanie.

6.

Pracownicy na zlecenie – niezbędni do obsługi

specjalistycznego wyposażenia, na przykład telefonów,

komputerów czy wyposażenia biurowego.

10

Naprawa – wymiana

Można ustalić górny limit kosztu naprawy, powyżej

którego obiekt się wymienia, a nie naprawia. Jeśli

szacowany koszt naprawy przekracza limit, obiekt

kwalifikowany jest do wymiany.

Limit zależy od wieku obiektu, możliwości wymiany,

przewidywanych strat w produkcji i jego wartości

likwidacyjnej.

Czasami dla grupy obiektów bardziej opłaca się

wymienić całą grupę, nawet gdy część z nich działa

poprawnie.

Aspekty nowoczesnej obsługi

eksploatacyjnej

Coraz częstsze użycie złożonej technologii produkcji

wymusiło zastosowanie specjalnych programów szkolenia

ustawicznego niezbędnych do przekazania koniecznej

wiedzy, orientacji i umiejętności obsługi bardziej

wyspecjalizowanego wyposażania.

Rozwinęły się przedsiębiorstwa świadczące usługi w zakresie

konserwacji i remontów na zasadzie zlecania prac

(outsourcing).

Postęp techniczny umożliwił obniżenie kosztów obsługi

eksploatacyjnej dzięki wprowadzeniom systemów

prewencji, które stosuje się łącznie ze strategią

profilaktyki remontowej.