Ć

WICZENIA

05

–

ZASOBY NIEMATERIALNE W PRZEDSIĘBIORSTWIE

O

GÓLNE INFORMACJE O ZASOBACH NIEMATERIALNYCH

1.

Wymień najważniejsze cechy zasobów niematerialnych:
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..

2.

Uzupełnij tabelę wypisując zasoby niematerialne urzeczywistniane przez ludzi i te, które mogą być
utożsamiane tylko z przedsiębiorstwem.

urzeczywistnianie przez ludzi

urzeczywistniane przez przedsiębiorstwo

Umiejętności

znak towarowy

Wiedza

Reputacja

Doświadczenie

kapitał kliencki i partnerski

Kwalifikacje

Lokalizacja

Wykształcenie

kultura organizacyjna

3.

Do podanych opisów przyporządkuj następujące pojęcia: kwalifikacje, umiejętności, kompetencje oraz podaj
przykłady.

kompetencje

umiejętności

kwalifikacje

•

inaczej uprawnienia

•

zakres odpowiedzialności

•

zdolności wyuczone

•

praktyczna znajomość /
zdolność wykonywania
konkretnej czynności

•

wiedza i doświadczenie
pracownika wymagane do
realizacji zadań
zawodowych

•

poziomy i specjalizacje

PRZYKŁADY

4.

Uzupełnij tabelę o znaczenie poszczególnych zasobów niematerialnych dla przedsiębiorstwa.

KULTURA
ORGANIZACYJNA

•

jest podstawą do wypracowania reputacji

•

może znacząco wspomagać proces pracy

•

informuje o wzorcach i wartościach w firmie

PRAWA MAJĄTKOWE

•

korzystanie z dotychczasowego dorobku techniki i technologii

•

wzrost wartości przedsiębiorstwa

•

„produkcja” własnych patentów i know-how

MARKA

•

firma bierze odp za wyprodukowany i umieszczony na rynku produkt

•

to wizerunek a nie logo

•

REPUTACJA

•

istotnie wpływa na funkcjonowanie przedsiębiorstwa na rynku

•

długotrwały proces budowy

•

WIEDZA

•

pozawala na rozwój przedsiębiorstwa

•

•

P

RAWA MAJĄTKOWE

5.

Do podanych opisów przyporządkuj pojęcia: koncesja, licencja, patent oraz podaj przykłady.

Patent

koncesja

licencja

prawo wydane osobie fizycznej
lub prawnej do zabronienia innym
osobom fizycznym lub prawnym
zarobkowego bądź zawodowego
użytkowania danego wynalazku
bądź wynalazków

akt administracyjny wydawany
przez organ koncesyjny, który
upoważnia do prowadzenia ściśle
określonej działalności
gospodarczej, której wykonywanie
zostało reglamentowane ze
względu na bezpieczeństwo
państwo lub obywateli alby inny
ważny interes publiczny

uprawnienie wynikające z umowy
prawa cywilnego albo z aktu
administracyjnego do korzystania
z praw podmiotowych
przysługujących zasadniczo innej
osobie; typ umowy
wykorzystywany w prawie
własności przemysłowej i prawie
własności intelektualnej, w
szczególności w prawie
wynalazczym

PRZYKŁADY

6.

Ustawa Prawo własności przemysłowej stanowi, że ochronę prawną można uzyskać na (Prawo własności
przemysłowej, ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r., z pózn. zm.):

a)

…………………………………………………………………………..

b)

…………………………………………………………………………..

c)

…………………………………………………………………………..

d)

…………………………………………………………………………..

e)

…………………………………………………………………………..

7.

Wynalazek musi charakteryzować się trzema cechami, aby mógł on być objęty ochroną patentową.
Wynalazek musi być nowy, posiadać poziom wynalazczości oraz mieć zastosowanie przemysłowe. Co w
praktyce oznacza zespół tych cech? Na czym one polegają?
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..

8.

Dziedziny w jakich patent nie może zostać wydany:

a)

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………

b)

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………

c)

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………

9.

Podstawowe składniki własności intelektualnej. Uzupełnij tabelę.

WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA

WŁASNOŚĆ PRZEMYSŁOWA

WŁASNOŚĆ LITERACKA I ARTYSTYCZNA

Wynalazki
Wzory użytkowe
Wzory przemysłowe
Znaki towarowe
Oznaczenia geograficzne
Know-how

Dzieła literackie
Dzieła naukowe
Dzieła choreograficzne i pantomimy
Dzieła muzyczne
Filmy
Malarstwo
Dzieła architektoniczne, rzeźba
Dzieła fotograficzne
Mapy, plany, dzieła rytownicze itp.

10.

Czy przedstawione poniżej przykłady mogą być objęte ochroną z prawa własności przemysłowej? Uzasadnij
swoje zdanie.

………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………..

11.

Wzór użytkowy

i wzór przemysłowy – przyporządkuj pojęcia do odpowiednich opisów i podaj własne

przykłady.

wzór użytkowy

wzór przemysłowy

to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze
technicznym, dotyczy kształtu, budowy i zestawienia
przedmiotu o trwałej postaci, przy czym użyteczność
takiego rozwiązania wyraża się możliwością
osiągnięcia celu mającego praktyczne znaczenie

nowa i posiadająca indywidualny charakter postać
wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności
przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę,
strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego
ornamentację

może to być krzesło wzmocnione przy pomocy
skośnych zastrzałów, połączonych z nogami
wkrętami, a z siedziskiem przez połączenie czopowe

to samo krzesło możemy zgłosić jako wzór
przemysłowy, tylko w tym przypadku cechą
charakterystyczną będzie to, że nogi są czarne, a
zastrzały białe

PRZYKŁADY

12.

Poniżej znajdują się informacje dotyczące zgłoszeń do Europejskiego Urzędu Patentowego wybranych
państw UE. Spróbuj określić przyczynę niskiej ilości zgłoszeń w Polsce.

a)

…………………………………………………………………………..

b)

…………………………………………………………………………..

c)

…………………………………………………………………………..

d)

…………………………………………………………………………..

e)

…………………………………………………………………………..

f)

…………………………………………………………………………..

13.

Dokonaj analizy grafiki umieszczonej poniżej. Jakiego
zjawiska gospodarczego dotyczy? Podaj 3 rozwiązania, które
utrudniłyby rozpowszechnianie się tego zjawiska.

1.

2.

3.

14.

Podaj po dwa przykłady znaków towarowych funkcjonujących odpowiednio jako:

MELODIA

NAZWA

PRZEDSIĘBIORSTWA

ZNAK

KOLOR

SLOGAN

R

EPUTACJA PRZEDSIĘBIORSTWA

15.

Wymień czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, które mogą w istotny sposób wpływać na reputację
przedsiębiorstwa. Wskaż wpływ tych czynników na przedsiębiorstwo

CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE

CZYNNIKI

WPŁYW NA PRZEDSIĘBIORSTWO

CZYNNIKI WEWNĘTRZNE

CZYNNIKI

WPŁYW NA PRZEDSIĘBIORSTWO

16.

Zdefiniuj 3 czynniki, które Twoim zdaniem (z punktu widzenia klienta) wpływają pozytywnie oraz
negatywnie na reputację 2 wybranych przez siebie przedsiębiorstw.

POZYTYWNE CZYNNIKI

NEGATYWNE CZYNNIKI

POZYTYWNE CZYNNIKI

NEGATYWNE CZYNNIKI

M

ARKA

17.

Istota marki – zespół cech związanych z przeświadczeniem konsumentów o korzyściach wynikających z
użytkowania produktu, przy czym cechy te mogą być prawdziwe lub iluzoryczne, racjonalne lub
emocjonalne, namacalne lub niewidzialne. Porównaj poniższe przykłady w odniesieniu do definicji marki.

JAKĄ KORZYŚĆ WIZERUNKOWĄ ODNIOSŁA MARKA

?

JAKIE NEGATYWNE SKUTKI ODNIOSŁA MARKA WSPIERAJĄC PRZEDSIĘWZIĘCIE

?

WSKAŻ ZWIĄZEK MARKI Z PROMOWANYM PRZEDSIĘWZIĘCIEM

18.

Formularz raportowy marki. Najsilniejsze marki na świecie posiadają dziesięć wspólnych cech. Jak oceniasz
marki podane w tabeli?

M

as

pe

x

W

ad

ow

ic

e

Pr

oc

te

r

&

G

am

bl

e

K

ra

ft

F

oo

d

s

M

it

su

bi

sh

i

G

ro

up

B

ay

er

A

G

1.

Marka wyróżnia się tym, że dostarcza korzyści, których
konsumenci naprawdę potrzebują

2.

Marka nadąża za aktualnymi tendencjami

3.

Strategia cenowa oparta jest na tym, jak klienci postrzegają
wartość

4.

Marka jest właściwie pozycjonowana

5.

Wizerunek firmy jest spójny

6.

Firma tworzy sensowny portfel i odpowiednią hierarchię
marek

7.

Marka wykorzystuje i koordynuje całą gamę działań
marketingowych w celu generowania wartości

8.

Menedżerowie marki rozumieją, co dana marka oznacza
dla konsumentów

9.

Marka jest wspierana we właściwy, zrównoważony
sposób – analiza sukcesów i porażek. Właściwy B+R

10.

Firma monitoruje źródła wartości marki

artefakty

wartości

założenia

19.

W tabeli poniżej zostały przedstawione przykładowe narzędzia niezbędne do budowania marki
zaprezentowane przez Philipa Kotlera. Podaj przedsiębiorstwo, które użyło danego narzędzia oraz sposób
jego użycia. Podaj dwa narzędzia, które wg Ciebie są istotne, a których Kotler nie wymienił.

PR I INFORMACJE PRASOWE

SPONSORING

KLUBY I GRUPY
KONSUMENCKIE

POKAZY HANDLOWE

ORGANIZACJA IMPREZ

INFRASTRUKTURA
PUBLICZNA

CRM

E

-

MARKETING

K

ULTURA ORGANIZACYJNA

20.

W poniższej tabeli zostały przedstawione podstawowe elementy składające się na kulturę w organizacji.
Bazując na informacjach dotyczących przedsiębiorstwa podanego przez prowadzącego uzupełnij tabelę
opisując tym samym kulturę organizacyjną panującą w danym przedsiębiorstwie.
Wspólne:

WARTOŚCI

CELE

NORMY ETYCZNE

NORMY ESTETYCZNE

WZORCE ZACHOWANIA

HISTORIE

,

LEGENDY

,

MITY

,

BOHATEROWIE

ARTEFAKTY FIZYCZNE

ARTEFAKTY BEHAWIORALNE

ARTEFAKTY JĘZYKOWE

21.

Bazując na przykładzie przedsiębiorstwa podanego przez prowadzącego opisz kapitał intelektualny, którym
dane przedsiębiorstwo dysponuje, wskazując:

a)

strukturę wewnętrzną (kapitał strukturalny) – patenty, koncesje, kult. org., wszystko, co zostaje w
firmie, kiedy pracownicy idą do domu,

b)

strukturę zewnętrzną – relacje z klientami, marki handlowe, reputacja,

c)

kapitał ludzki – kompetencje (umiejętności praktyczne, wiedza teoretyczna, talenty) pracowników,
wiedza i doświadczenie, ich innowacyjność, motywacja.

STRUKTURA WEWNĘTRZNA

STRUKTURA ZEWNĘTRZNA

KAPITAŁ LUDZKI

22.

Podaj przykłady przedsiębiorstw, które próbowały lub aktualnie próbują walczyć ze stereotypami
związanymi z ich produktami lub usługami. Opisz sposoby, w jaki dane przedsiębiorstwa próbowany
wykreować swój nowy wizerunek.

a)

………………………………………………………………………………………………………………………

b)

………………………………………………………………………………………………………………………

c)

………………………………………………………………………………………………………………………

d)

………………………………………………………………………………………………………………………

e)

………………………………………………………………………………………………………………………

W

IEDZA

23.

Podaj przykłady wiedzy:

a)

formalnej…………………………………………………………………………………………………………...

b)

cichej………………………………………………………………………………………………………………..

24.

Ułóż hierarchię wiedzy z następujących elementów: informacja, dane, wiedza, znaki, mądrość. Wskaż, czym
różnią się kolejne elementy.

25.

Uporządkuj poniższe procesy zarządzania wiedzą i do każdego podaj przykład.

pozyskiwanie wiedzy

dzielenie się wiedzą i jej rozpowszechnianie

lokalizowanie wiedzy

zachowywanie wiedzy

rozwijanie wiedzy

wykorzystywanie wiedzy

26.

Na podstawie podanej definicji know-how podaj 2 przykłady z życia gospodarczego.

wg Międzynarodowej Izby Handlowej know-how określa całokształt wiadomości, czyli fachowej
wiedzy oraz doświadczeń w zakresie technologii i procesu produkcyjnego dla określonego wyrobu

wg prawa UE know-how to pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych, wynikających z
doświadczenia i badań, które są:

−

niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne

−

istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania produktów objętych umową oraz

−

zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić, czy

spełniają kryteria niejawności i istotności

PRZYKŁADY:

−

………………………………………………………..

−

………………………………………………………..

C

IEKAWOSTKA

. Przypadek GlaxoSmithKline.

−

GlaxoSmithKline (koncern farmaceutyczny), kiedy w 2002 sąd orzekł, że za rok wygasa ochrona
patentowa na produkowany przez lek Augmentin – wartość akcji firmy spadła o 10%

−

wygaśnięcie patentu jest równoznaczne z utratą 80% rynku przez lek!

−

wprowadzenie generyku – kopia leku ochronionego patentem (cena niższa o 20 – 30% od leku
oryginalnego)

−

próba przedłużenia patentu o kolejne 5 lat – należy wykazać, że koszty prac badawczo-rozwojowych
nad lekiem w trakcie 20 lat ochrony nie zwróciły się (średnio koszt wprowadzenia nowego leku na
rynek to 500 – 800 mln USD)

C

IEKAWOSTKA

. Patent na aspirynę.

−

aspiryna od ponad 100 lat produkowana przez niemiecką firmę Bayer, pomimo wygaśnięcia ochrony
patentowej, nadal pozostaje poza zasięgiem konkurentów

−

przyczyna – od 1899 żadnej firmie nie udało się skopiować sposobu, w jaki niemiecka firma
oczyszcza kwas acetylosalicylowy

27.

Od idei do rejestracji i ochrony prawnej.

U

STAWA

P

RAWO WŁASNO

ŚCI PRZEMYSŁOWEJ

–

WYCI

ĄG

Art. 24.
Patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki – na wynalazki, które są
nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

Art. 25.
1. Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki.
2. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą, według której oznacza się
pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej
w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w
inny sposób.
3. Za stanowiące część stanu techniki uważa się również informacje zawarte w
zgłoszeniach wynalazków lub wzorów użytkowych, korzystających z wcześniejszego
pierwszeństwa, nieudostępnione do wiadomości powszechnej, pod warunkiem ich
ogłoszenia w sposób określony w ustawie.
4. Przepisy ust. 1–3 nie wyłączają możliwości udzielenia patentu na wynalazek
dotyczący nowego zastosowania substancji stanowiącej część stanu techniki lub użycia
takiej substancji do uzyskania wytworu mającego nowe zastosowanie.

Art. 26.
1. Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie
wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki.
2. Przy ocenie poziomu wynalazczego nie uwzględnia się zgłoszeń, o których mowa w
art. 25 ust. 3.

Art. 27.
Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według
wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu
technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa.

Art. 28.
Za wynalazki, w rozumieniu art. 24, nie uważa się w szczególności:
1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;
2) wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
3) planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz
gier;
4) wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle
powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;
5) programów do maszyn cyfrowych;
6) przedstawienia informacji.

Art. 29.
1. Patentów nie udziela się na:
1) wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub
dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie
z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo;

2) odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania
do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami;
3) sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na
ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w
diagnostyce lub leczeniu.
2. Sposób hodowli roślin lub zwierząt, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest czysto biologiczny, jeżeli w całości składa się ze
zjawisk naturalnych, takich jak krzyżowanie lub selekcjonowanie.

Art. 56.
1. Wynalazek dokonany przez obywatela polskiego może być uznany za tajny, jeżeli dotyczy obronności lub bezpieczeństwa
Państwa.
2. Wynalazkami dotyczącymi obronności Państwa są w szczególności rodzaje broni lub sprzętu wojskowego oraz sposoby walki.
3. Wynalazkami dotyczącymi bezpieczeństwa Państwa są w szczególności środki techniczne stosowane przez służby państwowe
uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, a także nowe rodzaje wyposażenia i sprzętu oraz sposoby
ich wykorzystywania przez te służby.

Art. 63.
1. Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym
obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą
służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.
3. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.

Art. 76.
1. Umowa licencyjna wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej.
2. W umowie licencyjnej można ograniczyć korzystanie z wynalazku (licencja ograniczona). Jeżeli w umowie licencyjnej nie
ograniczono zakresu korzystania z wynalazku, licencjobiorca ma prawo korzystania z wynalazku w takim samym zakresie jak
licencjodawca (licencja pełna).
3. Licencja wygasa najpóźniej z chwilą wygaśnięcia patentu. Strony mogą przewidzieć dłuższy okres obowiązywania umowy w
zakresie postanowień innych niż licencja, obejmujących w szczególności odpłatne świadczenia konieczne do korzystania z
wynalazku.
4. Jeżeli umowa licencyjna nie zastrzega wyłączności korzystania z wynalazku w określony sposób, udzielenie licencji jednej
osobie nie wyklucza możliwości udzielenia licencji innym osobom, a także jednoczesnego korzystania z wynalazku przez
uprawnionego z patentu (licencja niewyłączna).
5. Uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji (sublicencja) tylko za zgodą uprawnionego z patentu; udzielenie dalszej
sublicencji jest niedozwolone.
6. Licencja podlega, na wniosek zainteresowanego, wpisowi do rejestru patentowego. Uprawniony z licencji wyłącznej wpisanej
do rejestru może na równi z uprawnionym z patentu dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu, chyba że umowa
licencyjna stanowi inaczej.

Art. 94.
1. Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia
przedmiotu o trwałej postaci.
2. Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie
przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.

Art. 95.
1. Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne.
2. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub
zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Czas trwania prawa ochronnego wynosi dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym.

Art. 102.
1. Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w
szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.
2. Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności
opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.
3. Za wytwór uważa się także:
1) przedmiot składający się z wielu wymienialnych części składowych umożliwiających jego rozłożenie i ponowne złożenie
(wytwór złożony);
2) część składową, jeżeli po jej włączeniu do wytworu złożonego pozostaje widoczna w trakcie jego zwykłego używania, przez
które rozumie się każde używanie, z wyłączeniem konserwacji, obsługi lub naprawy;
3) część składową, jeżeli może być przedmiotem samodzielnego obrotu.
4. W przypadku wzoru stosowanego lub zawartego w części składowej wytworu złożonego, w rozumieniu ust. 3 pkt 1, ocena
nowości i indywidualnego charakteru dotyczy tylko jego widocznych cech.

Art. 103.
1. Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z
rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób, z

zastrzeżeniem ust. 2. Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie
nieistotnymi szczegółami.
2. Wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, w rozumieniu ust. 1, jeżeli nie mógł dotrzeć do wiadomości osób
zajmujących się zawodowo dziedziną, której wzór dotyczy.
3. Przepis ust. 1 nie wyłącza możliwości udzielenia prawa z rejestracji, jeżeli wzór przemysłowy:
1) został ujawniony osobie trzeciej, która w sposób wyraźny lub dorozumiany była zobowiązana do zachowania poufności;
2) został ujawniony w ciągu 12 miesięcy przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji,
jeżeli ujawnienie nastąpiło przez twórcę, jego następcę prawnego lub – za zgodą uprawnionego – przez osobę trzecią, a także
jeżeli ujawnienie nastąpiło w wyniku nadużycia popełnionego wobec twórcy lub jego następcy prawnego.

Art. 104.
1. Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym
użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą, według której
oznacza się pierwszeństwo.
2. Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy
opracowywaniu wzoru.

Art. 120.
1. Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje
się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
2. Znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna,
forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) znakach towarowych – rozumie się przez to także znaki usługowe;
2) towarach – rozumie się przez to w szczególności wyroby przemysłowe, rzemieślnicze, płody rolne oraz produkty naturalne,
zwłaszcza wody, minerały, surowce, a także, z zastrzeżeniem art. 174 ust. 3, usługi;
3) znakach towarowych podrobionych – rozumie się przez to użyte bezprawnie znaki identyczne lub takie, które nie mogą być
odróżnione w zwykłych warunkach obrotu od znaków zarejestrowanych, dla towarów objętych prawem ochronnym;
4) znakach wcześniejszych – rozumie się przez to znaki zgłoszone lub zarejestrowane z wcześniejszym pierwszeństwem.

Art. 174.
1. Oznaczeniami geograficznymi, w rozumieniu ustawy, są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do
nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona
jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.
2. Na zagraniczne oznaczenia geograficzne można uzyskać w Polsce ochronę tylko, gdy oznaczenie korzysta z ochrony w kraju
jego pochodzenia.
3. Ilekroć w przepisach niniejszego działu jest mowa o towarach, nie dotyczy to usług, produktów rolnych przeznaczonych do
spożycia przez ludzi wymienionych w załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, produktów rolnych i
ś

rodków spożywczych wymienionych w załącznikach do rozporządzenia Rady (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w

sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych oraz napojów
spirytusowych, których oznaczenia geograficzne podlegają wpisowi na krajową listę chronionych oznaczeń geograficznych
napojów spirytusowych na podstawie ustawy, o której mowa w art. 132 ust. 1 pkt 12.

Art. 175.
1. Oznaczeniami geograficznymi są:
1) nazwy regionalne jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które:
a) pochodzą z określonego terenu oraz
b) posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają oddziaływaniu środowiska
geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie – których wytworze-nie lub przetworzenie następuje na tym
terenie;
2) oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów:
a) pochodzących z określonego terenu oraz
b) posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane pochodzeniu geograficznemu, czyli
terenowi, gdzie zostały one wytworzone lub przetworzone.
2. Przez oznaczenia geograficzne rozumie się także oznaczenia stosowane dla towarów, które są wytworzone z surowców lub
półproduktów pochodzących z określonego terenu, większego niż teren wytworzenia lub przetworzenia towaru, jeżeli są one
przygotowywane w szczególnych warunkach i istnieje system kontroli przestrzegania tych warunków.
3. Za oznaczenia geograficzne uznaje się również, z zachowaniem warunków określonych w ust. 2, określenia o charakterze
geograficznym nieodpowiadające dosłownie terenowi, z którego towar pochodzi, lub inne określenia używane tradycyjnie, jeżeli
są one stosowane dla towarów pochodzących z danego terenu.

Art. 196.
1. Przez topografię układu scalonego, zwaną dalej “topografią”, rozumie się rozwiązanie polegające na przestrzennym,
wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz
wszystkich lub części połączeń układu scalonego.
2. Przez układ scalony rozumie się jedno- lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z materiału
półprzewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę, ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących,
nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełniania funkcji elektronicznych.