„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Małgorzata Siemieniec

Suszenie wyrobów ceramicznych
813[01].Z2.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Jolanta Skoczylas
mgr inż. Teresa Traczyk


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Siemieniec



Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 813[01].Z2.06
„Suszenie wyrobów ceramicznych”, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu operator urządzeń przemysłu ceramicznego.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Zasady suszenia wyrobów ceramicznych

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Klasyfikacja suszarń ceramicznych

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Suszenie wyrobów w suszarniach o różnej konstrukcji

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

5.4. Kontrola suszenia i wady wyrobów wynikające z niewłaściwego

prowadzenia procesu suszenia

18

5.4.1. Ćwiczenia

18

5.5. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej

przy suszeniu wyrobów ceramicznych

20

5.5.1. Ćwiczenia

20

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

22

7. Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator urządzeń przemysłu
ceramicznego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, które określają, jakie umiejętności uczeń powinien posiadać przed
przystąpieniem do realizacji tej jednostki modułowej,

−

cele kształcenia, które określą wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas zajęć.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia ewaluacji osiągnięć ucznia, nauczyciel może posłużyć się

zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego rodzaju
zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

813[01].Z2.01

Stosowanie podstawowych pojęć

z zakresu chemii ceramicznej

813[01].Z2.03

Formowanie wyrobów

z mas plastycznych

813[01].Z2.02

Przygotowywanie surowców

i mas ceramicznych

813[01].Z2.04

Formowanie wyrobów

z mas sypkich

813[01].Z2.08

Zdobienie i szkliwienie wyrobów

ceramicznych

813[01].Z2.06

Suszenie wyrobów ceramicznych

813[01].Z2.07

Wypalanie wyrobów ceramicznych

813[01].Z2.05

Formowanie wyrobów z mas

lejnych

813[01].Z2

Technologia produkcji wyrobów

ceramicznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować jednostki układu SI,

−

charakteryzować przemiany fazowe,

−

korzystać z podstawowych praw fizyki, takich jak prawo Daltona i Joule'a,

−

rozróżniać laminarny i burzliwy przepływ płynów,

−

charakteryzować wentylatory osiowe i promieniowe,

−

określać parametry wentylatorów,

−

określać wilgotność względną i bezwzględną materiałów,

−

określać rodzaje wody w surowcach i masach ceramicznych.

−

określać podstawowe właściwości gazów,

−

charakteryzować zjawisko rozszerzalności ciał stałych i cieczy,

−

określać przyczyny i sposoby przepływu ciepła,

−

określać kolejność operacji jednostkowych przemysłu ceramicznego,

−

czytać rysunek techniczny,

−

czytać schematy technologiczne,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować proces suszenia półfabrykatów,

−

scharakteryzować etapy suszenia,

−

wyjaśnić zjawiska fizyczne zachodzące w procesie suszenia,

−

sklasyfikować suszarnie,

−

scharakteryzować budowę i zasadę działania suszarni,

−

scharakteryzować urządzenia suszarni,

−

wysuszyć półfabrykaty zgodnie z instrukcją produkcyjną,

−

odczytać parametry suszenia,

−

przeprowadzić regulację parametrów suszenia zgodnie z instrukcją produkcyjną,

−

wykonać podstawowe badania kontrolne procesu suszenia,

−

określić błędy suszenia,

−

rozpoznać wady półfabrykatów wynikające z nieprawidłowości procesu suszenia,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska w trakcie przeprowadzania procesu suszenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01]
Moduł:

Technologia produkcji wyrobów ceramicznych 813[01].Z2

Jednostka modułowa:

Suszenie wyrobów ceramicznych 813[01].Z2.06

Temat: Rozpoznawanie wad wyrobów suszonych.

Cel ogólny: Zapoznanie

uczniów

z

typowymi

wadami

wyrobów

wynikającymi

z nieprawidłowości procesu suszenia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko do pracy,

−

rozpoznać typowe wady wyrobów suszonych,

−

określić błędy procesu suszenia prowadzące do powstawania wad wyrobów,

−

posortować wyroby po suszeniu,

−

zaprezentować zrealizowane zadanie,

−

sformułować wnioski.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

wyroby ceramiczne suszone z wadami i bez wad,

−

zdjęcia wyrobów z wadami wynikającymi z błędów suszenia,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2–3 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia

Oceń na podstawie oględzin wzrokowych wady wyrobów suszonych oraz podaj

przyczyny ich powstania. Wyniki oględzin przedstaw w tabeli.

Przed przystąpieniem uczniów do realizacji zadania nauczyciel powinien omówić jego

zakres i sposób wykonania. W trakcie instruktażu, prowadzi pokaz typowych wad wyrobów
wykorzystując przygotowane zestawy zdjęć. Wyjaśnia również przyczyny powstawania wad.

Jeśli nie ma stałego podziału na grupy ćwiczeniowe, nauczyciel ustala z uczniami skład

dwuosobowych zespołów. Zespoły zajmują wyznaczone stanowiska z przygotowanymi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

wyrobami (co najmniej sześcioma). Następnie nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi arkusz
z instrukcją do ćwiczenia oraz miejscem na sporządzenie tabeli. Członkowie zespołów
oględziny wykonują wspólne, ale informacje w tabeli zapisują indywidualnie.

Instrukcja do wykonania zadania:

1. Zorganizuj miejsce pracy tak, abyś mógł wygodnie wykonywać wszystkie czynności.
2. Opracuj tabelę do zapisu wyników oględzin wyrobów.
3. Ustal w jakiej kolejności dokonasz oceny wyrobów.
4. Obejrzyj dokładnie każdy wyrób i określ jego wady.
5. Zastanów się nad przyczyną powstania poszczególnych wad.
6. Zapisz wyniki oględzin w tabeli.
7. Oddziel wyroby bez wad od wyrobów wadliwych.
8. Zaprezentuj wykonane zadanie.
9. Wklej tabelę z wynikami do zeszytu sprawozdań.
10. Uporządkuj stanowisko pracy.

Praca domowa

Realizacja zadania nie wymaga dodatkowej pracy ucznia w domu.

Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:
–

krótka rozmowa z uczniami na temat wykonanego ćwiczenia, ze zwróceniem szczególnej
uwagi na wnioski i ewentualne pytania uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

…………………………………….…………..........

Modułowy program nauczania: Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01]
Moduł:

Technologia produkcji wyrobów ceramicznych 813[01].Z2

Jednostka modułowa:

Suszenie wyrobów ceramicznych 813[01].Z2.06

Temat: Transport wyrobów systemem Kellera.

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z urządzeniami współpracującymi z suszarniami ceramicznymi.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć :

−

określić zasady organizacji transportu półfabrykatów od stanowiska formowania do
suszarni,

−

określić sposób załadunku poszczególnych komór suszarni wielokomorowych,

−

określić sposób rozładunku poszczególnych komór suszarni wielokomorowych,

−

określić zasady organizacji transportu półfabrykatów od suszarni do stanowiska
ustawiania wyrobów w piecu ceramicznym,

−

określić przeznaczenie przesuwnic i obrotnic.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu,

−

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

film przedstawiający produkcję cegły,

−

poradniki i książki.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2–3 osobowych (fazy 1 do 3),

−

indywidualna (fazy 4 do 6).

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć

Zadanie dla ucznia

Narysuj schemat przedstawiający zmechanizowany transport systemu Kellera,

wykorzystywany przy załadunku i rozładunku komór suszarni wielokomorowych.

Faza wstępna:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą przewodniego tekstu.
4. Podział uczniów na zespoły.
5. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
6. Projekcja i omówienie filmu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Faza właściwa: praca metodą przewodniego tekstu – fazy 1–5

Faza

Przykłady pytań

Oczekiwane odpowiedzi

Z jakich elementów składa się transport
Kellera?

Podstawowymi elementami transportu
surówki systemem Kellera są:
–

grzebieniaste wózki półkowe,

–

przesuwnice szynowe z obrotnicami,

–

ramy załadowcza i przeładowcza.

Do czego służy transport systemem
Kellera?

Transportu

surówki

do

i

z

suszarni

komorowych

Jaka rolę spełniają ramy: załadowcza
i przeładowcza?

Na ramie załadowczej usytuowanej obok
stanowiska

formowania

układa

się

półfabrykaty na ramkach.
Na

ramie

przeładowczej

wózkiem

grzebieniastym

układa

się

ramki

z wysuszonymi półfabrykatami.

1. Informacje

Do czego wykorzystuje się przesuwnice
i obrotnice?

Przesuwnice służą do do przenoszenia
wózków szynowych z jednego toru na drugi,
do niego równoległy.
Obrotnice stosuje się na skrzyżowaniu torów
pod katem prostym, w celu przetoczenia
wózków z jednego tory na drugi.

Jakie przybory i materiały rysunkowe są
potrzebne do wykonania rysunku?

Kartki z bloku technicznego formatu A4,
linijka, ekierka, ołówek.

Jakie

urządzenia

powinny

być

uwzględnione na rysunku?

Suszarnia wielokomorowa, ramy załadowcza i
przeładowcza,

wózek

grzebieniasty,

przesuwnica i obrotnica, układ torów.

W jaki sposób oznaczyć poszczególne
urządzenia na schemacie?

Do oznaczenia elementów można używać
figur geometrycznych z wpisaną nazwą
urządzenia.

2. Planowanie

W jaki sposób rozmieścić elementy
schematu i gdzie umieścić legendę?

Należy wybrać najkorzystniejszy sposób
narysowania schematu, pozwalający w sposób
przejrzysty pokazać organizację przewozu
półfabrykatów ( na przykład widok z góry).
Jeśli jest to konieczne w dogodnym miejscu
trzeba

wykonać

legendę

wyjaśniającą

oznaczenia użyte na schemacie.

3. Ustalenie

1

Uczniowie pracując w grupach, proponują kolejność czynności, jakie będą musieli
zrealizować wykonując rysunek;

2

Uczniowie konsultują z nauczycielem plan działań i prezentują uzyskane do tej pory
informacje.

4. Wykonanie

Uczniowie postępują według ustalonego wcześniej planu, konsultując trudniejsze
czynności z nauczycielem.

5. Sprawdzenie

Sprawdzenie, czy uczniowie prawidłowo wykonali i opisali rysunek.

6. Analiza
końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem ustalają, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie ważne
umiejętności zostały przyswojone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

Praca domowa

Realizacja zadania nie wymaga dodatkowej pracy uczniów w domu.

Uzupełniające źródła informacji

Podręczniki wymienione w spisie literatury umieszczonym na końcu poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

ZAŁĄCZNIKI DO SCENARIUSZA:
Załącznik A – Instrukcja pracy dla uczniów metodą przewodniego tekstu

W jaki sposób będziecie pracować na zajęciach?
Otrzymaliście od nauczyciela problem do rozwiązania (załącznik B), nad którym

zastanowicie się wspólnie. Będziecie pracować metodą przewodniego tekstu składającą się
z sześciu faz.

W pierwszej fazie pracy „Informacje wstępne”, a także w drugiej fazie „Planowanie”,

pomogą Wam pytania prowadzące (załącznik C i załącznik D) oraz objaśnienia do
zaprezentowanego filmu. Odpowiedzi na te pytania opracujecie pisemnie, jeśli będziecie mieć
wątpliwości, nauczyciel udzieli Wam pomocy.

W fazie „Ustalenia” zaproponujecie kolejność czynności, jakie będziecie wykonywać

podczas wykonywania schematu. Ponadto sprawdźcie, czy stanowisko jest przygotowane do
pracy i czy posiadacie już wszystkie potrzebne pomoce. Na zakończenie tego punktu zajęć
skonsultujcie swój plan działania z nauczycielem i zaprezentujcie uzyskane do tej pory
informacje.

W fazie „Wykonanie” przystąpcie do wykonywania ćwiczenia, według ustalonego

wcześniej planu.

W fazie „Sprawdzenie” sprawdźcie ostatecznie, czy prawidłowo wykonaliście

i opisaliście rysunek.

W ostatniej fazie „Analiza końcowa” zastanowicie się nad całym procesem

rozwiązywania przez Wasz zespół problemu i wskażecie, które etapy pracy nad rozwiązaniem
zadania sprawiały Wam trudności i jakie były tego przyczyny.

Załącznik B – Zadanie dla zespołów uczniowskich

Zadanie:

Narysuj schemat przedstawiający zmechanizowany transport systemu Kellera,

wykorzystywany przy załadunku i rozładunku komór suszarni wielokomorowych.

Można również zamieścić krótki opis zmechanizowanego transportu półfabrykatów

systemem Kellera.

Załącznik C – Pytania prowadzące do fazy I – Informacje wstępne
1. Z jakich elementów składa się transport Kellera?
2. Do czego służy transport systemem Kellera?
3. Jaka rolę spełniają ramy: załadowcza i przeładowcza?
4. Do czego wykorzystuje się przesuwnice i obrotnice?

Załącznik D – Pytania prowadzące do fazy II – Planowanie
1. Jakie przybory i materiały rysunkowe są potrzebne do wykonania rysunku?
2. Jakie urządzenia powinny być uwzględnione na rysunku?
3. W jaki sposób oznaczyć poszczególne urządzenia na schemacie?
4. W jaki sposób rozmieścić elementy schematu i gdzie umieścić legendę?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Zasady suszenia wyrobów ceramicznych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wpisz w puste miejsca parametry powietrza wilgotnego, których jednostki i oznaczenia

znajdują się w podanej tabeli.

Parametr powietrza wilgotnego

Oznaczenie na wykresie I-X

Jednostka

t

o

C

X

kg H

2

O/kg suchego powietrza

p

p

hPa

y

%

I

kJ/kg powietrza suchego

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują indywidualnie. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zawartość tabeli,
2) ustalić brakujące dane i wpisać je do tabeli,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusze z wykresu I–X.

Ćwiczenie 2

Zapisz w tabeli charakterystykę zjawisk zachodzących w trakcie suszenia półfabrykatów

ceramicznych.

Zjawiska zachodzące w trakcie suszenia

Charakterystyka

Dyfuzja wewnętrzna

Dyfuzja zewnętrzna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują indywidualnie. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia i zawartość tabeli,
2) zapisać w tabeli charakterystykę obu zjawisk,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusze ćwiczeniowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Klasyfikacja suszarń ceramicznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zakwalifikuj wymienione suszarnie ceramiczne do właściwej grupy, wpisując „tak” we

właściwej kolumnie tabeli.

Sposób suszenia

Praca

Nazwa suszarni

Naturalny

Półsztuczny

Sztuczny

Okresowa

Ciągła

Wielkoprzestrzenna

Tunelowa

Szopa polowa

Komorowa

Wokółpiecowa

Konwejerowa

Nadpiecowa

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują indywidualnie. Czas wykonania ćwiczenia 25 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia i zawartość tabeli,
2) zakwalifikować każdą z wymienionych suszarni do właściwej grupy według sposobu

suszenia,

3) zakwalifikować każdą z wymienionych suszarni do właściwej grupy według ciągłości

pracy,

4) zapisać wyniki klasyfikacji w tabeli,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusze z instrukcją do wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 2

Pod każdym rysunkiem, przedstawiającym schematycznie suszarnie komorowe ze

strzałkami wskazującymi sposób przepływu czynnika suszącego, wpisz nazwę jego kierunku.

Rysunek do ćwiczenia 2

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują indywidualnie. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać instrukcję do wykonania ćwiczenia,
2) przeanalizować rysunki,
3) wpisać pod rysunkami nazwy kierunków przepływu czynnika suszącego,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusze z rysunkami i instrukcją do wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3. Suszenie wyrobów w suszarniach o różnej konstrukcji

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj schemat przedstawiający zmechanizowany transport systemu Kellera,

wykorzystywany przy załadunku i rozładunku komór suszarni wielokomorowych.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują w zespołach 2 osobowych, czas wykonania 90 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania. Wskazany jest również pokaz filmu przedstawiający produkcję w zakładzie
wykorzystującym transport Kellera.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zastanowić się jakie urządzenia powinny być uwzględnione na rysunku,
2) wybrać najkorzystniejszy sposób narysowania schematu,
3) zaplanować sposób rozmieszczenia poszczególnych elementów schematu,
4) zaplanować sposób oznaczania urządzeń na schemacie,
5) wykonać legendę wyjaśniającą oznaczenia użyte na schemacie,
6) narysować schemat,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

film dydaktyczny,

−

arkusze papieru formatu A4,

−

przybory rysunkowe.

Ćwiczenie 2

Ustaw zgodnie z instrukcją produkcyjną położenie zastaw kierujących, regulujących

podział strumienia powietrza w suszarni komorowej recyrkulacyjnej.

Wykonaj wszystkie czynności zgodnie z instrukcją stanowiskową oraz przepisami

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują w zespołach 2 osobowych, czas wykonania 45 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania i zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować otrzymaną instrukcję produkcyjną,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

2) zlokalizować dźwignie zastaw kierujących,
3) sprawdzić aktualne położenie zastaw kierujących,
4) porównać aktualne położenie zastaw z wymaganym w instrukcji,
5) ustawić położenie zastaw kierujących zgodnie z instrukcją,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja stanowiskowa,

−

instrukcje produkcyjne,

−

suszarnia komorowa z poziomym przepływem czynnika suszącego.

Ćwiczenie 3

Wstępnie podsuszone półfabrykaty ceramiczne, dosusz w komorowej suszarni

elektrycznej. Zgodnie z instrukcją technologiczną półfabrykaty powinny być suszone
w temperaturze 110°C, przez okres 3godzin.

Wykonuj wszystkie czynności zgodnie z instrukcją stanowiskową oraz przepisami

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują w zespołach, ilość i liczebność zespołów jest uzależniona od

warunków jakimi dysponuje nauczyciel (głównie od ilości suszarni) , czas wykonania zależy
od ilości półfabrykatów i wielkości komory (około 5 godzin) . Przed przystąpieniem do
realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób wykonania i zapoznać
uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) załadować półfabrykaty do suszarni,
2) zamknąć suszarnię i ustawić pokrętłem regulatora żądaną temperaturę (110°C),
3) ustawić pokrętłem regulatora czas suszenia (jeśli nie ma takiej możliwości kontroluj

czas),

4) włączyć suszarnię,
5) wyłączyć suszarnie po wyznaczonym czasie suszenia,
6) wyładować wysuszane półfabrykaty po czasie potrzebnym na ich wystudzenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

podsuszone półfabrykaty ceramiczne,

−

instrukcje technologiczne, stanowiskowe,

−

instrukcja obsługi suszarni,

−

suszarnia komorowa elektryczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.4. Kontrola

suszenia

i

wady

wyrobów

wynikające

z niewłaściwego prowadzenia procesu suszenia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z przyrządów pomiarowych zamontowanych w suszarni ceramicznej wartości

parametrów suszenia.

Wykonuj wszystkie czynności zgodnie z instrukcją stanowiskową oraz przepisami

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują indywidualnie. Czas wykonania ćwiczenia 90 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania uczniów zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zlokalizować przyrządy pomiarowe,
2) określić parametry mierzone przez poszczególne mierniki,
3) odczytać wartości parametrów suszenia,
4) zapisać w tabeli wartości parametrów oraz datę i godzinę pomiaru,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

dowolna suszarnia ceramiczna wyposażona w aparaturę pomiarową,

−

arkusze z tabelą do zapisu wyników pomiarów.

Ćwiczenie 2

Oceń na podstawie oględzin wzrokowych wady wyrobów suszonych oraz podaj

przyczyny ich powstania. Wyniki oględzin przedstaw w tabeli.

Wada wyrobu

Błędy procesu suszenia

będące przyczyną wady

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują zespołach 2 osobowych. Czas wykonania ćwiczenia 90 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opracować tabelę do zapisu wyników,
2) przeprowadzić wzrokową ocenę jakości wyrobów,
3) oddzielić wyroby bez wad od wyrobów wadliwych,
4) określić wady wyrobów i przyczyny ich powstania,
5) zapisać wyniki oględzin w tabeli,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

wyroby ceramiczne suszone z wadami i bez wad,

−

arkusze formatu A4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.5. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpożarowej przy suszeniu wyrobów ceramicznych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy procesu suszenia wyrobów ceramicznych pod kątem zagrożeń

wypadkowych. Wyniki przedstaw w tabeli.

Wykonywana czynność związana

z suszeniem wyrobów ceramicznych

Zagrożenie wypadkowe

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują w zespołach 2 osobowych, czas wykonania 45 minut. Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić kolejne czynności zawiązane z obsługą suszarń ceramicznych,
2) przeanalizować zagrożenia związane z wykonywaniem poszczególnych czynności,
3) wypełnić tabelę,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

arkusze z tabelą.

Ćwiczenie 2

Wyszukaj w Internecie informacji dotyczących skutków emisji do atmosfery gazów

spalinowych.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują indywidualnie, czas na wykonanie 60 minut. Przed przystąpieniem do

realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w Internecie informacje określone w treści ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

2) zapisać odszukane dane w formie opisowej lub w tabeli,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Suszenie wyrobów
ceramicznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–16 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 17–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. d, 5. a, 6. a, 7. b, 8. a, 9. d, 10. d, 11. c,
12. c, 13. b, 14. a, 15. d, 16. b, 17. b, 18. a, 19. c, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować sposób przepływu czynnika
suszącego

B

P

b

2

Określić sposób suszenia zgodne z zasadami

B

P

a

3

Określić parametry czynnika suszącego

A

P

c

4

Scharakteryzować parametry czynnika
suszącego

B

P

d

5

Odczytać parametry czynnika suszącego

B

P

a

6

Wyjaśnić etapy suszenia

B

P

a

7

Scharakteryzować zjawiska zachodzące
w procesie suszenia

B

P

b

8

Scharakteryzować technologiczne warunki
suszenia

B

P

a

9

Sklasyfikować suszarnie

A

P

d

10

Scharakteryzować rodzaje suszarni
ceramicznych

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

11

Scharakteryzować urządzenia do regulowania
parametrów suszenia

B

P

c

12

Scharakteryzować współpracujące
z suszarniami urządzenia

A

P

c

13

Scharakteryzować sposób regulowania
parametrów suszenia

B

P

b

14 Określić sposób wykorzystania suszarń

B

P

a

15 Określić przyrządy pomiarowe

B

P

d

16

Rozpoznać wady wynikające z błędów
suszenia

B

P

b

17 Zanalizować przydatność suszarń

C

PP

b

18 Odczytać parametry suszenia

C

PP

a

19

Wyjaśnić zjawiska zachodzące w procesie
suszenia

C

PP

c

20 Dobrać parametry procesu suszenia

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. 5 minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Wszystkie zadania są zadaniami

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
6. Zaznacz prawidłową odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Kierunek przepływu czynnika suszącego przez suszarnię Kellera jest

a) zwrotny.
b) wstępujący.
c) zstępujący.
d) poziomy.

2. Półfabrykaty ceramiczne suszymy do wilgotności

a) równowagowej.
b) krytycznej.
c) zerowej.
d) zarobowej.

3. Literą φ oznaczamy

a) wilgotność bezwzględną.
b) zawartość wilgoci.
c) wilgotność względną.
d) natężenie przepływu.

4. Entalpię powietrza wilgotnego podaje się w

a) kJ.
b) kJ/ kg wody.
c) kJ/ kg powietrza wilgotnego.
d) kJ/ kg powietrza suchego.

5. Dla powietrza nasyconego parą wodną wilgotność względna wynosi

a) 100%.
b) 50%
c) 1%.
d) 0%.

6. Przemieszczanie się wody z wnętrza wyrobu na powierzchnię nazywa się

a) dyfuzją wewnętrzną.
b) gradientem wilgoci.
c) dyfuzją zewnętrzną.
d) parowaniem.

7. Skurczliwość suszenia mas ceramicznych zależy od

a) sposobu ustawienia wsadu w suszarni.
b) wilgotności i plastyczności masy.
c) czasu suszenia.
d) typu suszarni.

8. W pierwszym okresie suszenia wilgotność względna czynnika suszącego wynosi

a) 80÷90 %.
b) 40÷50%.
c) 20÷30 %.
d) 5÷10%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

9. Do sztucznych nie należy suszarnia

a) tunelowa.
b) konwejerowa.
c) komorowa Kellera.
d) wielkoprzestrzenna.

10. Możliwość regulowania ilości zawróconych do obiegu gazów wilgotnych posiadają

suszarnie
a) naturalne.
b) rewersyjne.
c) półsztuczne.
d) recyrkulacyjne.

11. Regulacja natężenia przepływu czynnika suszącego, wymuszanego przez wentylator

odbywa się przy użyciu
a) zaworów.
b) zatyczek.
c) przepustnic.
d) filtrów.

12. Transport systemem Kellera wykorzystywany jest przy załadunku suszarni

a) wielkoprzestrzennych.
b) konwejerowych.
c) komorowych.
d) tunelowych.

13. Podział strumienia czynnika suszącego płynącego przez suszarnię uzyskuje się przez

odpowiednie ustawienia
a) zaworów odcinających.
b) zastaw kierujących.
c) przepustnic.
d) sworzni.

14. W agregatach formująco-suszących wykorzystuje się suszarnie

a) tunelowe.
b) komorowe.
c) nadpiecowe.
d) wielkoprzestrzenne.

15. Psychrometry i higrometry służą do pomiaru

a) entalpii czynnika suszącego.
b) temperatury czynnika suszącego.
c) natężenia przepływu czynnika suszącego.
d) wilgotności względnej czynnika suszącego.

16. Zaparzenie surówki podczas suszenia nie objawia się

a) pęcherzami na powierzchni wyrobu.
b) pęknięciami na powierzchni wyrobu.
c) wzdęciami na powierzchni wyrobu.
d) odłamywaniem kawałków wyrobu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

17. W zakładzie ceramicznym produkującym jeden asortyment pracują cztery typy suszarni,

których zużycie ciepła na odparowanie 1 kg wody wynosi:
typ I - 6800kJ; typ II -3500 kJ; typ III - 5400 kJ; typ IV - 4187kJ. Najekonomiczniejszy
typ suszarni to
a) typ I.
b) typ II.
c) typ III.
d) typ IV.

18. Wykres przedstawiający wzajemną zależność parametrów powietrza wilgotnego rysuje

się w układzie
a) entalpia – zawartość wilgoci.
b) zawartość wilgoci – temperatura.
c) entalpia – wilgotność względna.
d) zawartość wilgoci – wilgotność względna.

19. Przechodzenie pary wodnej z suszonych półfabrykatów, do czynnika suszącego jest

możliwe, gdy ciśnienie cząstkowe pary wodnej w czynniku jest
a) równe ciśnieniu cząstkowemu pary na powierzchni półfabrykatu.
b) wyższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni półfabrykatu.
c) niższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni półfabrykatu.
d) stałe przez cały cykl suszenia półfabrykatów.

20. Podczas suszenia wyrobów nie zostaje odprowadzona woda

a) międzycząsteczkowa.
b) związana chemicznie.
c) wypełniająca włoskowate kanaliki.
d) tworząca otoczkę dookoła ziaren.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Suszenie wyrobów ceramicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Suszenie wyrobów
ceramicznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–16 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 17–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. c, 4. c, 5. a, 6. b, 7. a, 8. d, 9. a, 10. d, 11. d,
12. c, 13. b, 14. d, 15. a, 16. d, 17. c, 18. b, 19. a, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować zasadę działania
suszarni

B

P

d

2

Scharakteryzować proces suszenia
wyrobów

B

P

b

3

Scharakteryzować parametry suszenia

B

P

c

4

Scharakteryzować zjawiska zachodzące
w procesie suszenia

B

P

c

5

Scharakteryzować sposób prowadzenia
procesu suszenia

B

P

a

6

Podać zależności między właściwościami
mas, a zjawiskami zachodzącymi
w trakcie suszenia

A

P

b

7

Scharakteryzować etapy procesu suszenia

B

P

a

8

Scharakteryzować suszarnie

B

P

d

9

Scharakteryzować zasadę działania
suszarni

A

P

a

10 Scharakteryzować urządzenia suszarni

B

P

d

11

Scharakteryzować współpracujące
z suszarniami urządzenia

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

12

Scharakteryzować sposób regulowania
parametrów suszenia

B

P

c

13

Określić przyrządy do pomiaru
parametrów suszenia

A

P

b

14

Rozpoznać wady wyrobów wynikające
z błędów suszenia

B

P

d

15

Określić przyczyny powstawania wad
wyrobów suszonych

B

P

a

16

Określić zagrożenia środowiska
wynikające z eksploatacji suszarń oraz
sposoby ich zmniejszenia

B

P

d

17 Opisać zasady procesu suszenia

C

PP

c

18 Dobrać parametry procesu suszenia

C

PP

b

19

Dobrać sposoby zwiększania
równomierności suszenia

C

PP

a

20

Wskazać współpracujące z suszarniami
urządzenia i uzasadnić ich wpływ
na proces suszenia

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Wszystkie zadania są zadaniami

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
6. Zaznacz prawidłową odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną

odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Jeżeli kierunki przepływu czynnika suszącego i przesuwania się wsadu są przeciwne, to

suszarnię nazywamy
a) krzyżową.
b) współprądową.
c) wieloprądową.
d) przeciwprądową.

2. Prawo Joule'a-Lenza wykorzystywane jest w suszarniach

a) ultradźwiękowych.
b) rezystancyjnych.
c) hydraulicznych.
d) magnetycznych.

3. Stosunek masy pary wodnej zawartej w powietrzu wilgotnym, do masy powietrza

suchego nazywa się
a) wilgotnością bezwzględną.
b) wilgotnością względną.
c) zawartością wilgoci.
d) entropią.

4. Dyfuzja wewnętrzna wody to

a) zwiększanie wilgotności czynnika suszącego.
b) obniżanie wilgotności czynnika suszącego.
c) przemieszczanie się wody z wnętrza wyrobu na powierzchnię.
d) przemieszczanie się wody z powierzchni wyrobu do czynnika suszącego.

5. Kurczenie się półfabrykatów podczas suszenia nie występuje poniżej wilgotności

a) krytycznej.
b) początkowej.
c) przejściowej.
d) równowagowej.

6. Skurczliwość suszenia podajemy w

a) centymetrach.
b) procentach.
c) metrach.
d) litrach.

7. W początkowym okresie suszenia nie można suszyć wyrobów

a) powietrzem suchym.
b) powietrzem recyrkulacyjnym.
c) powietrzem o dużej wilgotności.
d) mieszaniną powietrza i pary wodnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

8. Parametrów czynnika suszącego nie można regulować w suszarni

a) tunelowej.
b) komorowej
c) konwejerowej.
d) wielkoprzestrzennej.

9. Suszarnie o zmiennym kierunku przepływu czynnika suszącego nazywają się

a) rewersyjnymi.
b) rezystancyjnymi.
c) recyrkulacyjnymi.
d) rekuperacyjnymi.

10. Przepustnice służą do

a) transportu wózków z wsadem
b) załadunku i wyładunku wsadu.
c) sygnalizacji przepływu czynnika suszącego.
d) regulacji natężenia przepływu wymuszanego przez wentylator.

11. W transporcie wyrobów systemem Kellera nie wykorzystuje się

a) wózków grzebieniastych.
b) przesuwnic.
c) obrotnic.
d) suwnic.

12. Blaszane zastawy kierujące (kierownice) służą do

a) zapychania wózków do suszarni.
b) ustawiania ramek z wyrobami.
c) dzielenia strumienia powietrza.
d) dławienia przepływu w przewodach.

13. Do pomiaru wilgotności względnej powietrza służą

a) pirometry.
b) psychrometry.
c) poziomomierze.
d) przepływomierze.

14. Różnica skurczliwości suszenia warstw powierzchniowych i wnętrza wyrobu jest

przyczyną
a) powstawania pęcherzy na powierzchni wyrobu.
b) powstawania wzdęć na powierzchni wyrobu.
c) odłamywania kawałków wyrobu.
d) pękania powierzchni wyrobu.

15. Powstawanie kropel wody na powierzchni suszonego wyrobu zwane poceniem się

wyrobów jest przyczyną
a) deformacji wyrobów.
b) zaparzenia wyrobów.
c) kruchości wyrobów.
d) pękania wyrobów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

16. Do odpylania gazów odciąganych z suszarń i pieców ceramicznych nie stosuje się

a) filtrów.
b) elektrofiltrów.
c) komór osadczych.
d) oddzielaczy magnetycznych.

17. Suszenie może być realizowane wtedy, gdy ciśnienie cząstkowe pary wodnej w czynniku

suszącym jest
a) stałe przez cały cykl suszenia.
b) równe ciśnieniu cząstkowemu pary na powierzchni wyrobu.
c) niższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni wyrobu.
d) wyższe od ciśnienia cząstkowego pary na powierzchni wyrobu.

18. Woda chemicznie związana nie odprowadzana w trakcie suszenia, to woda

a) wypełniająca szczeliny między ziarnami materiału.
b) występująca w minerałach ilastych w postaci grup hydroksylowych.
c) oddzielająca od siebie ziarna materiału.
d) zaadsorbowana na powierzchni ziaren.

19. Rozwarstwieniu czynnika suszącego w przekroju poprzecznym tunelu nie przeciwdziała

a) wydłużenie tunelu.
b) recyrkulacja czynnika suszącego.
c) zastosowanie wentylatorów cyrkulacyjnych.
d) zastosowanie przegród na wózkach suszarniczych.

20. Urządzenia, w których spaliny oddają ciepło powietrzu kierowanemu do suszarń

nazywają się
a) pośrednimi wymiennikami ciepła,
b) promiennikami podczerwieni.
c) rozdzielaczami gazowymi.
d) palnikami gazowymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Suszenie wyrobów ceramicznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

7. LITERATURA

1. Flis B., Wyszyńska A.: Zarys technologii ceramiki. WSiP, Warszawa 1984
2. Janiec M.: Materiały ogniotrwałe. PWSZ, Warszawa 1972
3. Kordek M., Raczyński M.: Suszarnie i piece ceramiczne. WSiP, Warszawa 1980
4. Kostro J.: Elementy, urządzenia i układy automatyki. WSiP, Warszawa 1998
5. Ostrowski T.: Suszarnie i piece w przemyśle materiałów ogniotrwałych. Wydawnictwo

„Śląsk”, Katowice 1967

6. Raabe J.,Bobryk E.: Ceramika funkcjonalna. Metody otrzymywania i własności. Oficyna

Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1997

7. Wilk S.: Technika cieplna. WSiP, Warszawa 1975

Literatura metodyczna:

1. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,

Radom 2000