operator urzadzen przemyslu ceramicznego 813[01] o1 06 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Adam Sabiniok

Stosowanie podstawowych technik wytwarzania części
maszyn 813[01].O1.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Agnieszka Taborek
mgr inż. Adam Barczyk

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Adam Sabiniok

Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 813[01].O1.06
,,Stosowanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn”, zawartego w programie
nauczania dla zawodu operator urządzeń przemysłu ceramicznego.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Trasowanie i pomiary warsztatowe

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Operacje obróbki ręcznej

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Operacje obróbki mechanicznej

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Połączenia nierozłączne

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Połączenia rozłączne

5.5.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

423

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator urządzeń przemysłu
ceramicznego.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.,

−−−−

literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym

uwzględnieniem

aktywizujących

metod

nauczania,

przykład

samokształcenia kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy

organizacyjne

pracy

uczniów

mogą

być

zróżnicowane,

począwszy

od samodzielnej do zespołowej pracy uczniów.

Kolejność realizacji jednostek modułowych powinna być zgodna ze schematem układu

jednostek modułowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

813[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

813[01].O1

Techniczne podstawy zawodu

813[01].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją

techniczną

813[01].O1.03

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych

i narzędziowych

813[01].O1.04

Rozpoznawanie elementów maszyn

i mechanizmów

813[01].O1.05

Analizowanie układów elektrycznych

i automatyki przemysłowej

813[01].O1.06

Stosowanie podstawowych technik

wytwarzania części maszyn

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−−−−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw pożarowej
oraz ochrony środowiska,

−−−−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−−−−

wykonywać i wymiarować szkice oraz rysunki części maszyn,

−−−−

rozróżniać i charakteryzować materiały konstrukcyjne stosowane w budowie maszyn,

−−−−

rozpoznawać i charakteryzować materiały konstrukcyjne stosowane w przemyśle
ceramicznym,

−−−−

dostrzegać zjawiska starzenia i zużycia części maszyn,

−−−−

klasyfikować i rozpoznawać części maszyn,

−−−−

wyjaśniać podstawowe pojęcia i prawa z mechaniki technicznej,

−−−−

obliczać podstawowe zależności fizyczne i geometryczne,

−−−−

interpretować podstawowe prawa z zakresu elektrotechniki,

−−−−

obliczać podstawowe wielkości elektryczne,

−−−−

łączyć proste obwody elektryczne,

−−−−

rozpoznawać i charakteryzować układy automatycznej regulacji i sterowania,

−−−−

rozróżniać elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych,

−−−−

dokumentować, notować i selekcjonować informacje,

−−−−

oceniać własne możliwości w zakresie wymagań stanowiska pracy i wybranego zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić i dobrać przyrząd pomiarowy do określonych pomiarów,

−

wykonać proste pomiary warsztatowe,

−

dobrać przyrząd pomiarowy do pomiarów metrologicznych,

−

wykonać pomiary ciśnienia i temperatury,

−

rozpoznać typowe narzędzia do obróbki ręcznej metali i określić ich przeznaczenie,

−

wykonać podstawowe operacje z zakresu obróbki ręcznej metali,

−

dobrać narzędzia do wykonania operacji obróbki ręcznej,

−

dobrać przyrządy pomiarowe do wykonania operacji obróbki ręcznej,

−

określić cechy charakterystyczne maszynowej obróbki wiórowej,

−

wyjaśnić budowę i przeznaczenie narzędzi do obróbki wiórowej,

−

dobrać narzędzia do wykonania operacji obróbki wiórowej,

−

dobrać przyrządy pomiarowe do wykonania operacji obróbki wiórowej,

−

wykonać proste operacje toczenia i frezowania,

−

wykonać proste połączenia spawane,

−

wykonać połączenia lutowane,

−

sprawdzić jakość wykonanej pracy,

−

rozróżnić elementy wykonane różnymi metodami obróbki,

−

zastosować zasady bezpiecznej pracy i zabezpieczenia przeciwpożarowego podczas
wykonywania ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01]
Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 813[01].O1

Jednostka modułowa:

Stosowanie podstawowych technik wytwarzania części
maszyn 813[01].O1.06

Temat:

Połączenia spajane.

Cel ogólny:

Ukształtowanie umiejętności rozróżniania i charakteryzowania połączeń
spajanych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−−−−

wyjaśnić istotę połączeń spajanych,

−−−−

rozróżnić rodzaje połączeń spajanych,

−−−−

omówić istotę powstawania poszczególnych rodzajów połączeń spajanych,

−−−−

scharakteryzować wymagania bezpieczeństwa pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−−−−

organizowania i planowania pracy,

−−−−

komunikowania się,

−−−−

pracy w zespole,

−−−−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−−−−

metoda tekstu przewodniego,

−−−−

wiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−−−−

rysunki połączeń spajanych,

−−−−

próbki połączeń spajanych,

−−−−

prezentacje multimedialne wykonywania połączeń spajanych,

−−−−

dokumentacja technologiczna wykonywania połączeń nierozłącznych,

−−−−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−−−−

praca w zespołach do 15 osób.

Czas trwania: 1 godzina dydaktyczna.

Zadanie dla ucznia
Podaj definicję połączeń spajanych.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.

Podział grupy uczniów na zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Na czym polega istota połączeń nierozłącznych?

Czym charakteryzują się połączenia spajane?

Jakie rodzaje połączeń spajanych można wyróżnić?

Faza II. Planowanie
1.

W jaki sposób powstaje połączenie o fizycznej ciągłości materiałowej w połączeniach
spajanych?

Jakie cechy charakterystyczne posiadają poszczególne odmiany połączeń?

Faza III. Ustalanie
1.

Uczniowie pracując w zespołach ustalają, na czym polega wykonywanie połączeń
nierozłącznych.

Uczniowie wymieniają rodzaje połączeń nierozłącznych.

Uczniowie wskazują, które rodzaje połączeń nierozłącznych należą do połączeń
spajanych.

Uczniowie zastanawiają się nad wadami i zaletami połączeń spajanych.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność rozumowania.

Faza IV. Wykonanie
1.

Uczniowie odczytują schematy połączeń spajanych.

Uczniowie charakteryzują rodzaje połączeń spajanych.

Faza V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie przygotowują się zaprezentowania wyników swojej pracy. Zespoły uczniów
wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji zadania.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych ćwiczeń. Nauczyciel
sprawdza poprawność rozumowania.

Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel
powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie wiadomości były poznawane, jakie
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość.

Faza końcowa
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz ocena aktywności
uczniów.

Praca domowa
Wypisz zasady, jakie obowiązują podczas wykonywania połączeń spajanych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe

ankiety

ewaluacyjne

dotyczące

sposobu

prowadzenia

zajęć

i opanowanych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01]
Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 813[01].O1

Jednostka modułowa:

Stosowanie podstawowych technik wytwarzania części
maszyn 813[01].O1.06

Temat: Piłowanie powierzchni kształtowych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności piłowania powierzchni kształtowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−−−−

zorganizować stanowisko do piłowania zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy,

−−−−

odczytać zapisy w dokumentacji technicznej,

−−−−

dobrać pilniki do rodzaju pracy i wymagań technicznych,

−−−−

dobrać materiał do wykonywania wyrobu,

−−−−

kontrolować jakość swojej pracy,

−−−−

scharakteryzować wymagania bezpieczeństwa pracy na swoim stanowisku.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−−−−

organizowania i planowania pracy,

−−−−

sumienności i odpowiedzialności,

−−−−

pracy w zespole,

−−−−

komunikowania się,

−−−−

prezentacji uzyskanych wyników.

Metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

wiczenia praktyczne,

−−−−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−−−−

dokumentacja techniczna,

−−−−

stoły z imadłami,

−−−−

zestaw narzędzi ślusarskich,

−−−−

zestaw narzędzi i przyrządów pomiarowych,

−−−−

materiały do ćwiczeń,

−−−−

instrukcje bhp i ochrony przeciwpożarowej,

−−−−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−−−−

praca w małych grupach.

Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

Planowanie czynności związanych z piłowaniem powierzchni kształtowych:

−

omówienie przepisów bhp,

−

powtórzenie zasad piłowania powierzchni płaskich,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

analiza rysunku wykonawczego,

−

sporządzenie planu działania.

Organizacja stanowiska pracy.

Wykonanie zaplanowanych czynności:

−

organizacja stanowiska do piłowania,

−

przygotowanie narzędzi,

−

piłowanie powierzchni kształtowych zgodnie z rysunkiem,

−

bieżąca kontrola wykonywanych zabiegów.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni on postępy,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Praca domowa:
Opracuj plan działania do zajęć z tematu piłowanie powierzchni kształtowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−−−−

anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i opanowanych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1.

Trasowanie i pomiary warsztatowe

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wytrasuj krawędzie oraz środki otworów i łuków na podstawie rysunku technicznego

przekazanego przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia
30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

sprawdzić gabaryty pobranej blachy,

dobrać narzędzia traserskie,

określić rodzaje i położenie baz traserskich,

wytrasować konieczne linie przy pomocy rysika i cyrkla,

napunktować linie oraz środki otworów i łuków,

zaprezentować efekt wykonanej pracy,

uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

stół warsztatowy,

−−−−

materiał do trasowania,

−−−−

narzędzia pomiarowe i traserskie (suwmiarka, przymiar kreskowy, rysik, punktak,
młotek, cyrkiel),

−−−−

rysunek techniczny,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wytrasuj krawędzie pięciokąta foremnego zgodnie z dokumentacją rysunkową

przekazaną przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia
30 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

dobrać narzędzia traserskie i pomiarowe do wykonania ćwiczenia,

sprawdzić stan techniczny narzędzi przez ich wzrokowe oględziny,

wytrasować krawędzie pięciokąta foremnego zgodnie z dokumentacją,

napunktować krawędzie pięciokąta,

uporządkować stanowisko pracy,

zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

stół warsztatowy,

−−−−

materiał do trasowania,

−−−−

narzędzia pomiarowe i traserskie (suwmiarka, przymiar kreskowy, rysik, punktak,
młotek, cyrkiel),

−−−−

rysunek techniczny,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Spośród narzędzi pomiarowych przygotowanych przez nauczyciela dobierz potrzebne

narzędzia i wykonaj pomiar wskazanej części maszynowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz zwrócić uwagę na właściwe obchodzenie się z przyrządami
pomiarowymi. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia
15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

określić rodzaje pomiarów i scharakteryzować je,

dobrać sprzęt i narzędzia pomiarowe do wykonania ćwiczenia,

sprawdzić stan techniczny narzędzi przez ich wzrokowe oględziny,

wykonać pomiar części maszynowej ze wskazaną dokładnością,

zanotować wyniki pomiarów,

zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

narzędzia i sprzęt pomiarowy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−−−−

części maszynowe przeznaczone do ćwiczeń,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj pomiary temperatury przy pomocy pirometru przenośnego zgodnie

z dokumentacją techniczną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy przy pomiarze
wysokich temperatur. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w małych grupach.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas
wykonania ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

zapoznać się z instrukcją pirometru przenośnego,

sprawdzić stan techniczny pirometru przez jego wzrokowe oględziny,

wykonać pomiary i zapisać wyniki zmierzonych temperatur,

stosować obowiązujące przepisy bhp,

omówić uzyskane wyniki pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

pirometr przenośny instrukcją obsługi,

−−−−

ródło ciepła,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Dobierz

manometr

pomiarów

ciśnień

czynnika

zbiorniku

zgodnie

z dokumentacją techniczną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami
ciśnieniowymi. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w małych grupach.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas
wykonania ćwiczenia 20 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dobrać właściwy manometr do mierzonej wartości ciśnienia,

zmontować układ pomiarowy zgodnie z dokumentacją,

wykonać pomiary i zapisać wyniki zmierzonych ciśnień,

stosować obowiązujące przepisy bhp,

omówić uzyskane wyniki pomiarów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

manometry o różnych zakresach pomiarowych,

−

sprężony czynnik w zbiorniku,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

materiały uszczelniające połączenia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Operacje obróbki ręcznej

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz pilniki do piłowania zgrubnego i wykańczającego oraz do piłowania powierzchni

płaskich i kształtowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń omawia
wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rozpoznać i nazwać posiadane pilniki,

zapoznać się z zasadami doboru pilników,

przeanalizować budowę i zastosowanie poszczególnych pilników,

dobrać pilniki do wyszczególnionych operacji,

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

zestaw pilników,

−−−−

rysunki powierzchni kształtowych,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj piłowanie powierzchni płaskich zgodnie z rysunkiem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,

przygotować narzędzia do piłowania powierzchni płaskich,

zamocować prawidłowo w imadle materiał do piłowania,

wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,

zaprezentować efekt wykonanej pracy,

ocenić efekt wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

stół ślusarski z imadłem,

−−−−

pilniki,

−−−−

materiał i surowce do ćwiczeń,

−−−−

dokumentacja rysunkowa,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj piłowanie powierzchni kształtowych zgodnie z rysunkiem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,

przygotować narzędzia do piłowania powierzchni kształtowych,

zamocować prawidłowo w imadle materiał do piłowania,

wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,

sprawdzić jakość wykonanej pracy,

zaprezentować efekt wykonanej pracy,

ocenić efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

stół ślusarski z imadłem,

−−−−

pilniki,

−−−−

materiał i surowce do ćwiczeń,

−−−−

dokumentacja rysunkowa,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Przy pomocy cięcia nożycami ręcznymi, cięcia piłką, ścinania, wycinania i przecinania

wykonaj przedmiot zgodny z rysunkiem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz zwrócić uwagę na zagrożenia i przestrzeganie zasad bezpiecznej
pracy. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,

zamocować prawidłowo w imadle materiał w zależności od wykonywanych operacji,

dokonać oddzielenia materiału przy pomocy wskazanych operacji,

wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,

zaprezentować efekt wykonanej pracy,

ocenić efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

stół ślusarski z imadłem,

−−−−

nożyce ręczne,

−−−−

piłka do metalu,

−−−−

przecinaki i wycinaki,

−−−−

młotki ślusarskie,

−−−−

materiał i surowce do ćwiczeń,

−−−−

dokumentacja rysunkowa,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Korzystając z wykonanego detalu w ćwiczeniu 4 wykonaj przedmiot zgodny z rysunkiem

poprzez piłowanie jego krawędzi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,

zamocować prawidłowo w imadle materiał w zależności od wykonywanych operacji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zastosować właściwy pilnik do piłowania,

uzyskać detal o wymiarach zgodnych z rysunkiem,

wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,

zaprezentować efekt wykonanej pracy,

ocenić efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

stół ślusarski z imadłem,

−−−−

zestaw pilników,

−−−−

detal z ćwiczenia nr 5,

−−−−

dokumentacja rysunkowa,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Wykonaj gięcie pręta na zimno zgodnie z rysunkiem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy podczas gięcia
ręcznego. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,

obliczyć długość materiału wyjściowego,

zamocować prawidłowo materiał w imadle,

dokonać gięcia pręta zgodnie z rysunkiem,

wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,

zaprezentować efekt wykonanej pracy,

ocenić efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

stół ślusarski z imadłem,

−−−−

młotek ślusarski,

−−−−

materiał (pręt),

−−−−

dokumentacja rysunkowa,

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 7

Wykonaj prostowanie kątownika na zimno.

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy w czasie prostowania
kształtowników. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia
20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,

dokonać prostowania kątownika,

wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,

zaprezentować efekt wykonanej pracy,

ocenić efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

kowadło lub płyta,

−−−−

młotek ślusarski,

−−−−

materiał (zgięty kątownik),

−−−−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Operacje obróbki mechanicznej

5.3.1

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Nazwij wyszczególnione zespoły tokarki.

Rysunek do ćwiczenia 1 [2, s. 234]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

1-…………………………………………..
2-…………………………………………..
3-…………………………………………..
4-…………………………………………..
5-…………………………………………..
6-…………………………………………..
7-…………………………………………..
8-…………………………………………..
9-…………………………………………..
10-…………………………………………..
11-…………………………………………..
12-…………………………………………..
13-…………………………………………..

14-………………………………………..
15-………………………………………..
16-…………………………………………..
17-…………………………………………..
18-…………………………………………..
19-…………………………………………..
20-…………………………………………..
21-…………………………………………..
22-…………………………………………..
23-…………………………………………..
24-…………………………………………..
25-…………………………………………..
26-…………………………………………..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową tokarki,

przeanalizować rysunek tokarki,

odszukać wskazane części w tokarce,

zapisać nazwy wskazanych części,

zaprezentować rozwiązanie zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

tokarka pociągowa lub jej model,

−

DTR tokarki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Oblicz wymaganą prędkość obrotową wrzeciona tokarki, jeżeli toczysz wzdłużnie pręt

mosiężny o średnicy 50 mm. Zalecana prędkość skrawania wynosi 100 m/min. Włącz
właściwą prędkość obrotową w tokarce.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz zwrócić uwagę na przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy na obrabiarkach. Uczniowie
powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przekształcić wzór na prędkość skrawania,

podstawić dane i obliczyć szukane obroty,

zaokrąglić obliczoną wartość do najbliższych obrotów tokarki,

sprawdzić wzrokowo stan techniczny tokarki przed uruchomieniem,

włączyć właściwe przełożenie i uruchomić tokarkę,

zaprezentować wynik swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

tokarka,

−

kalkulator,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wskaż właściwy frez do wykonania nieprzelotowego rowka wpustowego w czopie

wałka. Wyfrezuj w wałku rowek o długości 50 mm i głębokości 10 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek do ćwiczenia 3 [2, s. 249]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy podczas pracy na
frezarkach. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować rysunki frezów,

określić właściwości i sposoby wykonania rowków wpustowych,

wskazać właściwy frez umożliwiający wykonanie zadania,

założyć prawidłowy frez oraz wałek na frezarce,

dobrać i ustawić parametry frezowania,

wyfrezować rowek zgodnie z poleceniem (rysunkiem),

uporządkować stanowisko pracy,

omówić zadanie i zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

frezarka pionowa z oprzyrządowaniem,

−

frez palcowy,

−

suwmiarka,

−

materiał (wałek stalowy),

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Przy pomocy toczenia wykonaj wałek stalowy o średnicy 30

+0,2

mm i długości 50 mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

sposób wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy na tokarkach. Uczniowie
powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń
prezentuje wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 40 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,

przygotować narzędzia i przyrządy pomiarowe,

założyć prawidłowo nóż tokarski,

zamocować prawidłowo przedmiot obrabiany,

dobrać i ustawić parametry skrawania,

wykonać planowanie czoła,

wykonać toczenie powierzchni zewnętrznej wałka zgodnie z wymiarem,

odciąć wykonany wałek przy pomocy przecinaka,

wykonać planowanie drugiej powierzchni czołowej,

10)

pracować zgodnie z zasadami bhp,

11)

uporządkować stanowisko pracy,

12)

zaprezentować i ocenić efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

tokarka,

−

noże tokarskie,

−

materiał (wałek stalowy),

−

suwmiarka,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Określ, który z elementów został wykonany poprzez wiercenie i pogłębianie.
a)

Rysunek do ćwiczenia 5 [2, s. 75]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń omawia wykonane ćwiczenie. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować rysunki części,

określić właściwości wiercenia i pogłębiania otworów,

wskazać właściwy element,

uzasadnić swój wybór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Połączenia nierozłączne

5.4.1

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pod nadzorem nauczyciela czołowe połączenie spawane metodą MAG dwóch

blach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy podczas spawania
w osłonie gazów ochronnych. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu
ć

wiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń omawia i prezentuje wykonaną pracę. Czas

wykonania ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

przygotować blachy do spawania,

ustawić parametry spawania,

wykonać połączenie blach,

uporządkować stanowisko pracy,

zastosować przepisy bhp i ochrony przeciwpożarowej.

omówić zadanie i zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

automat spawalniczy MAG,

−

blachy do spawania,

−

sprzęt ochrony indywidualnej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj pod nadzorem nauczyciela pachwinowe połączenie spawane elektrodą otuloną

dwóch blach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy podczas spawania
elektrycznego. Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń omawia i prezentuje wykonaną pracę. Czas wykonania
ć

wiczenia 20 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

przygotować blachy do spawania,

ustawić parametry spawania,

wykonać połączenie blach,

uporządkować stanowisko pracy,

zastosować przepisy bhp i ochrony przeciwpożarowej.

omówić zadanie i zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

spawarka elektryczna,

−

elektrody,

−

blachy do spawania,

−

sprzęt ochrony indywidualnej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dobierz rodzaj i wykonaj pod nadzorem nauczyciela połączenie lutowane

przedstawionych elementów.

Rysunek do ćwiczenia 3 [2, s. 158]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy podczas lutowania.
Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń omawia i prezentuje wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia
20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

określić wymagania złącza i możliwy sposób połączenia,

przygotować przedmioty do lutowania,

zlutować części,

uporządkować stanowisko pracy,

zastosować przepisy bhp i ochrony przeciwpożarowej.

omówić zadanie i zaprezentować efekt wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne

rodki dydaktyczne:

−

zestaw do lutowania,

−

blachy do lutowania,

−

sprzęt ochrony indywidualnej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Połączenia rozłączne

5.5.1

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj gwinty wewnętrzne M6 i M8.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz zwrócić uwagę na przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy.
Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń omawia i prezentuje wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia
20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

określić średnice otworów pod gwinty,

wywiercić odpowiednie otwory,

nagwintować otwory,

uporządkować stanowisko pracy,

omówić zadanie i zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

wiertarka stołowa,

−

stół z imadłem,

−

zestaw wierteł do metalu,

−

punktak i młotek,

−

zestaw gwintowników z pokrętłem,

−

materiał (blacha stalowa),

−

olej do smarowania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Nagwintuj narzynką pręt Ø10.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń omawia
i prezentuje wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

przygotować pręt poprzez wykonanie stożkowego zakończenia,

naciąć gwint zewnętrzny,

uporządkować stanowisko pracy,

omówić zadanie i zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

stół z imadłem,

−

narzynka M10 z oprawką,

−

pilnik,

−

pręt Ø10,

−

olej do smarowania,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Zaproponuj technologię wykonania otrzymanego elementu maszynowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.

Uczniowie powinni pracować samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez
nauczyciela uczeń omawia wykonaną pracę. Czas wykonania ćwiczenia 25 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się ze wskazanym zespołem,

wybrać parę różnorodnych części składowych,

podać ich nazwy konstrukcyjne np. wałek, korpus,

omówić ich sposób wykonania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zespół maszyny,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie podstawowych
technik wytwarzania części maszyn”

Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 zadania z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 zadania z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. b, 4. a, 5. c, 6. d, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. b,
12. c, 13. c, 14. b, 15. b, 16. d, 17. d, 18. c, 19. b, 20. b

Plan testu

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wyjaśnić cel malowania przedmiotu podczas
trasowania

Scharakteryzować operacje trasowania

Określić zastosowanie narzędzi traserskich

Określić dokładność narzędzia pomiarowego

Odczytać wskazania mikrometru

Określić kąt ostrza wiertła

Wskazać zastosowanie manometrów

Wskazać zastosowanie pirometrów

Scharakteryzować operacje piłowania

10. Rozróżnić przedstawioną na rysunku operację

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.

Określić

ilość

sztuk

gwintowników

w komplecie

12. Zidentyfikować oznaczenia gwintów

13.

Rozpoznać wielkości charakterystyczne
gwintów

14. Scharakteryzować proces toczenia

15. Wskazać topniki do lutowania

16.

Scharakteryzować proces zgrzewania

17.

Określić oznaczenie metody spawania

18.

Określić prędkość skrawania

19.

Rozpoznać na rysunku proces prostowania

20.

Rozpoznać odmiany frezowania

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią ilość testów.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Pięć minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań dotyczących stosowania podstawowych technik wytwarzania
części maszyn. Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest
prawidłowa.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Maksymalna liczba punktów, jaką możesz osiągnąć za poprawne rozwiązanie testu
wynosi 20 pkt.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja dla ucznia,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Malowanie materiału do trasowania ma na celu

zabezpieczenie przed korozją.

zwiększenie widoczności trasowanych linii.

nadanie przedmiotowi estetycznego wyglądu.

rozróżnienia części składowych przedmiotu.

Trasowanie polega na

wyznaczaniu i rysowaniu linii na przedmiocie przewidzianym do obróbki.

doborze technologii wykonania przedmiotu.

wyznaczeniu sposobu utylizacji.

zabezpieczeniu przedmiotu przed niepowołanym użyciem.

Punktak traserski jest stosowany
a)

tylko do wykreślania linii.

tylko do punktowania wyznaczonych linii.

do wykreślanie i punktowania wyznaczonej linii.

do rysowania linii obrysu.

Mikrometr stosowany jest do pomiarów z dokładnością do

0,01 mm.

0,02 mm.

0,05 mm.

0,1 mm.

Prawidłowy odczyt wskazań mikrometru to

21,14 mm.

21,14 cm.

21,64 mm.

21,64 cm.

Kąt wierzchołkowy wiertła do wiercenia stali wynosi

140°.

90°.

50°.

118°.

Manometr służy do pomiaru

objętości.

ciśnienia.

temperatury.

napięcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pirometr służy do pomiaru

objętości.

ciśnienia.

temperatury.

napięcia.

Piłowanie to obróbka polegająca na

przecinaniu części materiału.

wycinaniu części materiału.

odcinaniu części materiału.

usuwanie warstwy materiału pilnikiem.

10.

Na rysunku przedstawiono operację

cinania.

przecinania.

odcinania.

cięcia.

11.

Komplet gwintowników do ręcznego wykonywania gwintów wewnętrznych składa się z

5 sztuk.

3 sztuk.

1 sztuk.

4 sztuk.

12.

Oznaczenie M20 x 1,5 dotyczy gwintu

calowego.

rurowego.

metrycznego drobnozwojnego.

metrycznego.

13.

Kąt zarysu gwintu metrycznego wynosi

45°.

80°.

60°.

55°.

14.

W czasie toczenia

materiał wykonuje ruch obrotowy i posuwowy.

materiał wykonuje ruch obrotowy a narzędzie ruch posuwowy.

materiał wykonuje ruch posuwowy a narzędzie ruch obrotowy.

narzędzie wykonuje ruch obrotowy i posuwowy.

15.

Topnikiem do lutowania miękkiego miedzi jest

mieszanina Ar/CO

kalafonia.

mieszanina Ar/H

mieszanina Ar/O

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

Zgrzewanie polega na

wykorzystaniu metody TIG.

połączeniu metali spoiwem o zbliżonych właściwościach.

zwilżania części lutem oraz dyfuzji cząsteczek.

miejscowym doprowadzeniu metali do stanu plastycznego i silnym dociśnięciu.

17.

Spawanie metodą MAG to spawanie

elektrodą z otuliną rutylową.

gazowe płomieniem acetylenowo-tlenowym.

elektrodą nietopliwą w osłonie CO

elektrodą topliwą w osłonie CO

18.

Prędkość skrawania wyrażona jest zależnością:

π*d*n*1000

1000*π*d/n

1000

∗

π*n*1000/d

19.

Przedstawiony rysunek przedstawia proces

gięcia kątownika.

prostowania kątownika.

gięcia płaskownika.

prostowania płaskownika.

20.

Rysunek przedstawia

frezowanie współbieżne.

frezowanie przeciwbieżne.

frezowanie czołowe.

radełkowanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………..

Stosowanie podstawowych technik wytwarzania części maszyn

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Numer

zadania

Odpowiedź

Punktacja

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY:

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1.

sprawdzić stopień opanowanych umiejętności praktycznych, jakie uczniowie powinni
zdobyć przy realizacji materiału nauczania tej jednostki modułowej,

przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie operator urządzeń przemysłu
ceramicznego.
W tym celu zadanie praktyczne musi umożliwić ocenę w zakresie czterech ocenianych

obszarów: planowania, organizowania, wykonywania oraz prezentowania.

Pojedyncze zadanie wykonuje jeden uczeń a pozostali uczniowie wspólnie z nauczycielem

obserwują jego pracę. Po zakończeniu zadania nauczyciel szczegółowo omawia wykonane
czynności oraz popełnione błędy.

Ocenianie:
niedostateczny do 14 pkt.
dopuszczający – 15 pkt
dostateczny – 16 pkt
dobry – 17 do 18 pkt
bardzo dobry – 19 do 20 pkt

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Wykonaj element według załączonego szkicu:

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

wiertarka stołowa z osprzętem

1 szt.

stół ślusarski z imadłem

1 szt.

komplet narzędzi ślusarskich

1 kpl.

komplet narzędzi traserskich

1 kpl.

komplet wierteł Ø1÷10 mm

1 kpl.

wiertło Ø20

1 szt.

materiały i surowce.

1 kpl.

Informacja dla ucznia

Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny, który otrzymałeś jest kompletny. Ewentualne braki
stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

Na arkuszu egzaminacyjnym i PLANIE DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny
PESEL, datę urodzenia i numer stanowiska ćwiczeniowego.

Zapoznaj się z treścią zadania, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem pracy
i jego wyposażeniem. Masz na to czas - 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu
trwania zadania.

Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania.

Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie
miejscu (czas zadania wynosi 180 minut).
Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który

obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku
przerwać wykonywanie zadania.

Powodzenia!

Zadanie praktyczne
Wykonaj element według załączonego rysunku

Instrukcja do wykonania zadania

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1.

Przeanalizuj dokładnie treść zadania.

Zapisz w formularzu Plan Działania:
a)

wykaz narzędzi i sprzętu kontrolno-pomiarowego potrzebnego do wykonania zadania,

kolejność wykonywanych czynności.

Zapoznaj się z instrukcjami stanowiskowymi.

Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy: zgromadź potrzebne narzędzia i materiały
niezbędne do wykonania zadania.

Podczas wykonywania zadania przestrzegaj zasad BHP.

Dokonaj sprawdzania własnej pracy.

Utrzymuj ład i porządek podczas wykonywania zadania.

Po zakończeniu pracy uporządkuj stanowisko pracy, wyczyść narzędzia i rozlicz pobrane
i zużyte materiały.

Omów sposób wykonania zadania.

10.

Oceń jakość wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód:

Operator urządzeń przemysłu ceramicznego

Symbol cyfrowy:

813[01]

Oznaczenie tematu:

Oznaczenie zadania:

Wpisuje zdający

Data urodzenia

Nr stanowiska

PESEL

dzień miesiąc rok

PLAN DZIAŁANIA

Zapisz wykaz sprzętu, narzędzi i sprzętu kontrolno-pomiarowego potrzebnego do

wykonania zadania

..............................................................................................................................................................

2. Sporządź wykaz wykonywanych czynności.

..............................................................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne

Wykonaj element według załączonego rysunku

Obszar

CZYNNOŚCI I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba pkt

0-1

Czynność 1: Sporządzenie wykazu sprzętu, narzędzi i sprzętu
kontrolno-pomiarowego potrzebnego do wykonania zadania
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń zapisał co najmniej
5 rzeczy:

−−−−

stół ślusarski z imadłem,

−−−−

nożyce dźwigniowe,

−−−−

wiertarka stołowa,

−−−−

piłka ręczna,

−−−−

suwmiarka,

−−−−

narzędzia traserskie,

−−−−

zestaw pilników,

−−−−

zestaw wierteł (Ø10, Ø20).

Czynność 2: Sporządzenie wykazu wykonywanych czynności

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń zapisał co najmniej:

−−−−

trasowanie,

−−−−

cięcie,

−−−−

wiercenie,

−−−−

piłowanie.

Suma punktów w obszarze 1 - planowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 3: Zorganizowanie stanowiska pracy

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

pobrał narzędzia pomiarowe i traserskie,

−−−−

pobrał narzędzia ślusarskie.

Czynność 4: Pobranie materiału

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń pobrał właściwy materiał.

Czynność 5: Sprawdzenie stanu technicznego maszyn.

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

organoleptycznie sprawdził stan nożyc,

−−−−

uruchomił próbnie wiertarkę.

Czynność 6: Dobranie odzieży roboczej

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń przystąpił do wykonywania
zadania w kompletnym ubraniu roboczym.

Suma punktów w obszarze 2 - organizowanie

Czynność 7: Przygotowanie powierzchni do trasowania

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń oczyścił powierzchnię
blachy.

Czynność 8: Trasowanie

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń natrasował element
według rysunku.

Czynność 9: Punktowanie

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń napunktował
trasowane linie i środki otworów.

Czynność 10: Wycinanie zarysu przedmiotu.

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń przy pomocy nożyc
dźwigniowych lub piłki ręcznej wyciął zarys przedmiotu.

Czynność 11: Piłowanie prostych krawędzi przedmiotu.

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń wypiłował proste
krawędzie przedmiotu.

Czynność 12: Piłowanie kształtowych krawędzi przedmiotu.

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń prawidłowo wypiłował
powierzchnie kształtowe przedmiotu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 13: Przygotowanie wiertarki.

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

ustawił obroty wiertarki,

−−−−

dobrał i założył właściwe wiertła.

Czynność 14: Wykonanie otworów.

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

napunktował środki otworów,

−−−−

wykonał wiercenie wstępne,

−−−−

wykonał wiercenie zasadnicze.

Czynność 15: Wykonanie obróbki wykańczającej:

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń wykonał obróbkę
wykańczającą krawędzi wewnętrznych oraz zewnętrznych.

Czynność

16:

Prawidłowe

posługiwanie

się

wyposażeniem

stanowiska.

−−−−

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń używał narzędzi
i sprzętu zgodnie z przeznaczeniem oraz z przepisami bhp.

Czynność 17: Sprawdzenie poprawności wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

sprawdził uzyskane wymiary,

−−−−

uzyskał prawidłowe wyniki pomiarów.

Czynność 18: Uporządkowanie stanowiska pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

oczyścił narzędzia i odłożył je na wyznaczone miejsce,

−−−−

na bieżąco utrzymywał ład i porządek,

−−−−

uporządkował stanowisko pracy.

Suma punktów w obszarze 3 - wykonywanie

Czynność 19: Omówienie sposobu wykonywania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

omówił sposób wykonania elementu.

Czynność 20: Ocena jakości wykonanego zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń:

−−−−

ocenił jakość wykonanej pracy, zwrócił uwagę na popełnione
błędy.

Suma punktów w obszarze 4 - prezentowanie

RAZEM

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Adamiec P. Dziubiński J.: Techniki wytwarzania- spawalnictwo. Politechnika Śląska,
Gliwice 1994

Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2005

Malinowski J.: Pasowania i pomiary. WSiP, Warszawa 1993

Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1998

Okoniewski S.: Technologia metali cz.1. WSiP, Warszawa 1980

Okoniewski S.: Technologia metali cz.3. WSiP, Warszawa 1980

Orlik Z. Surowiał W.: Części maszyn cz.1 WSiP, Warszawa 1981

Orlik Z.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1989

Poradnik warsztatowca mechanika. Praca zbiorowa, WNT, Warszawa 1981

10.

Potyński A.: Podstawy technologii i konstrukcji mechanicznych. WSiP, Warszawa 1997

11.

www.afriso.pl

12.

www.nity.com.pl

13.

www.test-therm.com.pl

14.

www.wlodzimierzo.webpark.pl

Literatura metodyczna
1.

Drętkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,
Radom 2000

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła Inżynierska,
Radom 1995