background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
 

NARODOWEJ 

 
 

 
 
 
 
 

Adam Sabiniok 

 
 
 
 
 
 

Rozpoznawanie  elementów  maszyn  i  mechanizmów 
813[01].O1.04 

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 

 

 
 
 

 

 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr Agnieszka Taborek 
mgr inŜ. Adam Barczyk 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Adam Sabiniok 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Gabriela Poloczek 
 
 
 

 
 
 
 
 
 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  813[01].O1.04 
„Rozpoznawanie  elementów  maszyn  i  mechanizmów”,  zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu operator urządzeń przemysłu ceramicznego. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1.

 

Wprowadzenie 

2.

 

Wymagania wstępne 

3.

 

Cele kształcenia 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5.

 

Ćwiczenia 

11 

5.1.   Charakterystyka części maszyn 

11 

5.1.1. Ćwiczenia 

11 

5.2.   Zagadnienia mechaniki technicznej 

17 

5.2.1. Ćwiczenia 

17 

5.3.   Wytrzymałość materiałów 

19 

5.3.1. Ćwiczenia 

19 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

21 

7.

 

Literatura 

33 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.

 

WPROWADZENIE

 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  operator  urządzeń  przemysłu 
ceramicznego. 

W poradniku zamieszczono: 

−−−−

 

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

−−−−

 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy  
z poradnikiem, 

−−−−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−−−−

 

ć

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 

nauczania-uczenia się oraz środkami dydaktycznymi, 

−−−−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami 

ze szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 

Formy 

organizacyjne 

pracy 

uczniów 

mogą 

być 

zróŜnicowane, 

począwszy 

od samodzielnej do zespołowej pracy uczniów. 

Kolejność  realizacji  jednostek  modułowych  powinna  być  zgodna  ze  schematem  układu 

jednostek modułowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych  

813[01].O1.01 

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa  

i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej 

oraz ochrony środowiska 

813[01].O1 

Techniczne podstawy zawodu  

813[01].O1.02 

Posługiwanie się dokumentacją  

techniczną 

813[01].O1.03 

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych 

i narzędziowych

 

813[01].O1.04 

Rozpoznawanie elementów maszyn  

i mechanizmów

 

813[01].O1.05 

Analizowanie układów elektrycznych 

i automatyki przemysłowej

 

813[01].O1.06 

Stosowanie podstawowych technik  

wytwarzania części maszyn

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.

 

WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−−−−

 

stosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciw  poŜarowej  oraz 
ochrony środowiska,  

−−−−

 

posługiwać się dokumentacją techniczną, 

−−−−

 

wykonywać i wymiarować szkice oraz rysunki części maszyn, 

−−−−

 

rozróŜniać i charakteryzować materiały konstrukcyjne stosowane w budowie maszyn, 

−−−−

 

rozpoznawać  i  charakteryzować  materiały  konstrukcyjne  stosowane  w  przemyśle 
ceramicznym, 

−−−−

 

dostrzegać zjawiska starzenia i zuŜycia części maszyn, 

−−−−

 

oceniać własne moŜliwości w zakresie wymagań stanowiska pracy i wybranego zawodu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

 

sklasyfikować części maszyn, 

 

rozróŜnić rodzaje połączeń, 

 

scharakteryzować osie i wały maszynowe, 

 

scharakteryzować łoŜyska, 

 

sklasyfikować sprzęgła i hamulce oraz określić ich zastosowanie, 

 

sklasyfikować i określić budowę przekładni mechanicznych, 

 

obliczyć przełoŜenie przekładni, 

 

określić zastosowanie mechanizmów, 

 

odczytać rysunki podzespołów maszyn, 

 

odczytać informacje z dokumentacji technicznej podzespołów maszyn, 

 

wyjaśnić podstawowe pojęcia z mechaniki technicznej,  

 

określić właściwości siły, 

 

określić warunki równowagi ciała sztywnego, 

 

wyjaśnić 

pojęcia: 

prędkość 

obrotowa 

kątowa 

oraz 

obwodowa, 

moc  

i praca, energia, sprawność, 

 

obliczyć pracę, moc i sprawność, 

 

rozróŜnić przypadki obciąŜeń elementów maszyn, 

 

rozróŜnić  rodzaje  odkształceń  i  napręŜeń  występujących  podczas  pracy  maszyn  
i urządzeń, 

 

skorzystać z róŜnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.

 

PRZYKŁADOWE  SCENARIUSZE  ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 
 

Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01] 
Moduł:  

Techniczne podstawy zawodu 813[01].O1 

Jednostka modułowa: 

Rozpoznawanie 

elementów 

maszyn 

mechanizmów 

813[01].O1.04 

Temat: Warunki równowagi płaskiego zbieŜnego układu sił. 

Cel  ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  rozróŜniania  i  określania  równowagi  ciała 

sztywnego. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−−−−

 

wyjaśnić pojęcie płaskiego układu sił, 

−−−−

 

wyjaśnić pojęcie zbieŜnego układu sił, 

−−−−

 

zastosować metodę wykreślną wyznaczania równowagi sił zbieŜnych, 

−−−−

 

zastosować analityczne warunki równowagi sił zbieŜnych. 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−−−−

 

organizowania i planowania pracy, 

−−−−

 

komunikowania się, 

−−−−

 

pracy w zespole, 

−−−−

 

oceny pracy zespołu. 
 

Metody nauczania–uczenia się: 

−−−−

 

metoda tekstu przewodniego, 

−−−−

 

ć

wiczenie praktyczne, 

−−−−

 

dyskusja dydaktyczna. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−−−−

 

praca indywidualna, 

−−−−

 

praca w zespołach 2-osobowych. 

 
Czas:
 1 godzina dydaktyczna. 
 
Środki dydaktyczne: 

−−−−

 

rysunki dowolnych układów sił, 

−−−−

 

plansze  lub  foliogramy  przedstawiające  sposób  wyznaczania  wykreślnych  warunków 
równowagi ciała sztywnego, 

−−−−

 

plansze lub foliogramy przedstawiające analityczne warunki równowagi ciała sztywnego, 

−−−−

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Uczestnicy: 

−−−−

 

uczniowie  zasadniczej  szkoły  zawodowej  kształcącej  w  zawodzie  operator  urządzeń 
przemysłu ceramicznego. 

 

Zadanie dla ucznia 
Określ warunki równowagi ciała sztywnego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

Faza właściwa 
 

Praca metodą tekstu przewodniego. 

 

Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.

 

Na czym polega równowaga ciała sztywnego? 

2.

 

Jakie wyróŜniamy metody składania sił zbieŜnych? 

3.

 

Na czym polega istota składania sił zbieŜnych? 

4.

 

Na czym polega rysowanie sił w podziałce? 

5.

 

W jaki sposób moŜna wyznaczyć wykreślnie równowagę ciała sztywnego? 

6.

 

W jaki sposób wyznaczamy analitycznie równowagę ciała sztywnego? 

 

Faza II. Planowanie 
1.

 

W jaki sposób wyznaczamy wykreślnie równowagę ciała sztywnego? 

2.

 

Jakie warunki analityczne określają równowagę ciała sztywnego? 

 

Faza III. Ustalenie 
1.

 

Uczniowie pracując w zespołach ustalają na czym polega równowaga ciała sztywnego. 

2.

 

Uczniowie ustalają metody składania sił zbieŜnych. 

3.

 

Uczniowie  

4.

 

Uczniowie zastanawiają się nad warunkami analitycznymi. 

5.

 

Uczniowie  określają  wady  i  zalety  wykreślnych  i  analitycznych  metod  wyznaczania 
równowagi ciał. 

6.

 

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność rozumowania. 

 

Faza IV. Wykonanie 
1.

 

Uczniowie wyznaczają wykreślnie równowagę ciała sztywnego. 

2.

 

Uczniowie formułują warunki analityczne. 

 
Faza V. Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie  przygotowują  się  do  zaprezentowania  wyników  swojej  pracy.  Zespoły 
uczniów wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji zadania. 

2.

 

Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  wykonanych  ćwiczeń.  Nauczyciel 
sprawdza poprawność rozumowania. 

 

Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel 

powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać  jakie  wiadomości  były  poznawane,  jakie 
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość. 

 

Faza końcowa 

Zakończenie  zajęć  i  ocena  poprawności  wykonania  ćwiczenia  oraz  ocena  aktywności 

uczniów. 

 

Praca domowa 

Określ  metodą  wykreślną  równowagę  ciała  sztywnego,  na  które  działa  dowolny  płaski 

układ sił zbieŜnych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:  Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 813[01] 
Moduł:  

Techniczne podstawy zawodu 813[01].O1 

Jednostka modułowa: 

Rozpoznawanie 

elementów 

maszyn 

mechanizmów 

813[01].O1.04 

Temat: Obliczenia wytrzymałościowe elementów rozciąganych. 

Cel ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  dobierania  materiału  oraz  wymiarów  elementów 

rozciąganych z warunku wytrzymałościowego. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

−−−−

 

wyjaśnić pojęcie wytrzymałości materiału, 

−−−−

 

wyjaśnić pojęcie napręŜeń rzeczywistych i dopuszczalnych, 

−−−−

 

określić rozkład napręŜeń w przekroju prostopadłym do osi przedmiotu rozciąganego, 

−−−−

 

obliczyć elementy konstrukcyjne na rozciąganie. 
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

−−−−

 

organizowania i planowania pracy, 

−−−−

 

komunikowania się, 

−−−−

 

pracy w zespole, 

−−−−

 

oceny pracy zespołu. 
 

Metody nauczania–uczenia się: 

−−−−

 

metoda tekstu przewodniego, 

−−−−

 

ć

wiczenie praktyczne, 

−−−−

 

dyskusja w grupie. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−−−−

 

praca indywidualna, 

−−−−

 

praca w zespołach 2-osobowych. 

 
Czas:
 1 godzina dydaktyczna. 
 
Środki dydaktyczne: 

−−−−

 

rysunki dowolnych obciąŜeń, napręŜeń i odkształceń części maszyn, 

−−−−

 

tablice z własnościami wytrzymałościowymi materiałów konstrukcyjnych, 

−−−−

 

poradniki mechanika, 

−−−−

 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Uczestnicy: 

−−−−

 

uczniowie  zasadniczej  szkoły  zawodowej  kształcącej  w  zawodzie  operator  urządzeń 
przemysłu ceramicznego. 

 

Zadanie dla ucznia 

Określ czynniki wpływające na wytrzymałość elementu rozciąganego. 

 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

3.

 

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 
Faza właściwa 
 

Praca metodą tekstu przewodniego. 

 

Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.

 

Jaki wpływ na wytrzymałość elementu rozciąganego ma materiał? 

2.

 

W jaki sposób wpływa na przenoszoną siłę przekrój elementu rozciąganego? 

3.

 

Jak wyznaczyć napręŜenia rzeczywiste w przekroju elementu rozciąganego? 

4.

 

Co to są napręŜenia dopuszczalne dla danego materiału? 

5.

 

Jak moŜna sformułować warunek wytrzymałościowy dla elementów rozciąganych? 

 

Faza II. Planowanie 
1.

 

W jaki sposób wyznaczymy napręŜenia rzeczywiste? 

2.

 

W jaki sposób dobrać przekrój poprzeczny elementu rozciąganego? 

 

Faza III. Ustalenie 
1.

 

Uczniowie pracując w zespołach ustalają jakie napręŜenia powstają w przekroju elementu 
rozciąganego. 

2.

 

Uczniowie określają czynniki wpływające na wytrzymałość elementów rozciąganych. 

3.

 

Uczniowie formułują tezę wytrzymałościową. 

4.

 

Uczniowie wyszukują wartości napręŜeń dopuszczalnych. 

5.

 

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność rozumowania. 

 

Faza IV. Wykonanie 
1.

 

Uczniowie sprawdzają wytrzymałość elementów. 

2.

 

Uczniowie  dobierają  wymiary  przekroju  oraz  gatunek  materiału  dla  określonych 
warunków pracy. 

 

Faza V. Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie  przygotowują  się  do  zaprezentowania  wyników  swojej  pracy.  Zespoły 
uczniów wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji zadania. 

2.

 

Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  wykonanych  ćwiczeń.  Nauczyciel 
sprawdza poprawność rozumowania. 

 

Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel 

powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać  jakie  wiadomości  były  poznawane,  jakie 
wystąpiły błędy i jak ich unikać na przyszłość. 

 

Faza końcowa 

Zakończenie  zajęć  i  ocena  poprawności  wykonania  ćwiczenia  oraz  ocena  aktywności 

uczniów. 

 

Praca domowa 

Wyznacz  średnicę  pręta  poddanego  rozciąganiu  siłą  F=10kN  oraz  dobierz  rodzaj 

materiału . 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  opanowanych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.  ĆWICZENIA  

 

5.1.

 

Charakterystyka części maszyn 

 
5.1.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Nazwij próbki połączeń rozłącznych i nierozłącznych przygotowanych przez nauczyciela. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń prezentuje swoje rozwiązanie. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

dokonać przeglądu próbek połączeń rozłącznych i nierozłącznych, 

2)

 

nazwać poszczególne połączenia, 

3)

 

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia. 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

próbki połączeń rozłącznych, 

−−−−

 

próbki połączeń nierozłącznych, 

−−−−

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Odszukaj i wskaŜ na przedstawionym rysunku wały maszynowe. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Rysunek do ćwiczenia 2 [4, s. 328] 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń prezentuje swoje rozwiązanie. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować rysunek zespołu, 

2)

 

odszukać na rysunku wały maszynowe, 

3)

 

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Odszukaj na rysunku łoŜyska oraz przekładnie. Podaj ich nazwy. 
 

 

Rysunek do ćwiczenia 3 [4, s. 328] 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoje  rozwiązanie  zadania.  Czas  wykonania  ćwiczenia  
30 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować rysunek zespołu, 

2)

 

odszukać na rysunku wały maszynowe, 

3)

 

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Oblicz przełoŜenie przekładni zębatej, jeŜeli koło czynne posiada 22 zęby a koło bierne 

30 zębów. Jakiego typu jest to przekładnia? 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń przedstawia uzyskany wynik. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować dane do zadania, 

2)

 

obliczyć przełoŜenie przekładni, 

3)

 

podać rodzaj przekładni, 

4)

 

omówić uzyskane wyniki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie teoretyczne. 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Oblicz  przełoŜenie  przekładni  pasowej,  jeŜeli  koło  czynne  obraca  się  z  prędkością  

1000 obr/min a koło bierne 750 obr/min. Jakiego typu jest to przekładnia? 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń przedstawia rozwiązanie zadania. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować dane do zadania, 

2)

 

obliczyć przełoŜenie przekładni, 

3)

 

podać rodzaj przekładni, 

4)

 

omówić uzyskane wyniki. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 6 

Nazwij elementy przedstawionego na rysunku sprzęgła.  
 
 
 
 
 
 
 

Rysunek do ćwiczenia 6 [8, s. 491] 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń przedstawia rozwiązanie zadania. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować rysunek sprzęgła, 

2)

 

nazwać części składowe, 

3)

 

podać rodzaj sprzęgła, 

4)

 

omówić rozwiązanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Ćwiczenie 7 

Nazwij przedstawiony na rysunku rodzaj hamulca.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Rysunek do ćwiczenia 7 [7, s. 276] 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń przedstawia rozwiązanie zadania. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować rysunek sprzęgła, 

2)

 

podać rodzaj hamulca, 

3)

 

omówić rozwiązanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenia teoretyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 8 

Dobierz najprostszy typ hamulca do unieruchomienia wału ręcznej wciągarki linowej.  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i wymagania techniczne  hamulca. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w małych 
grupach.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  przedstawia  i  omawia 
swoją propozycję. Czas wykonania ćwiczenia 30 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

przeanalizować zasadę działania ręcznej wciągarki linowej, 

2)

 

podać wymagania stawiane hamulcom, 

3)

 

dobrać rodzaj hamulca, 

4)

 

omówić rozwiązanie ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

dyskusja kierowana, 

 

ć

wiczenia projektowe. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.2.

 

Zagadnienia mechaniki technicznej 

 
5.2.1.

 

Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Nazwij  rodzaj  ruchu  na  podstawie  opisu  jego  parametru.  Opisz  nazwane  przez  Ciebie 

ruchy. 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń prezentuje rozwiązanie zadania. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

rozróŜnić wielkości charakterystyczne ruchów, 

2)

 

nazwać rodzaje ruchów, 

3)

 

scharakteryzować nazwane ruchy,  

4)

 

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia.

 

 

Ćwiczenie 2 

Oblicz pracę jaką wykonasz unosząc ładunek o masie 0,5 tony na wysokość 50 cm.  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń prezentuje rozwiązanie zadania. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

wypisać dane oraz szukane, 

2)

 

przeliczyć dane do układu SI, 

3)

 

podstawić do wzoru,  

4)

 

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

Lp. 

Opis ruchu 

Rodzaj ruchu 

v = const 

 

a = const 

 

a

= const 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

W jakim czasie wykonasz pracę 1 MJ jeŜeli dysponujesz mocą 4 kW?  
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela uczeń prezentuje rozwiązanie zadania. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

wypisać dane oraz szukane, 

2)

 

napisać dane w jednostkach układu SI, 

3)

 

przekształcić wzór, 

4)

 

podstawić do wzoru,  

5)

 

omówić wynik ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 4 

Oblicz  minimalną  moc  silnika  konieczną  do  napędu  maszyny  o  mocy  3  kW,  jeŜeli 

zastosowano przekładnię zębatą dwustopniową o sprawności η

1

=96%, η

2

=99%.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela  uczeń  prezentuje  i  omawia  uzyskane  wyniki.  Czas  wykonania  ćwiczenia  
30 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

wypisać dane oraz szukane, 

2)

 

przekształcić wzór, 

3)

 

podstawić do wzoru,  

4)

 

omówić wynik ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

−−−−

 

Poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

5.3. 

Wytrzymałość materiałów 

 
5.3.1

Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Oblicz  średnicę  pręta  wykonanego  ze  stali  St3,  jeŜeli  będzie  na  nim  zawieszona  masa  

500 kg. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela  uczeń  prezentuje  i  omawia  uzyskane  wyniki.  Czas  wykonania  ćwiczenia  
40 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)

 

zapisać warunek wytrzymałościowy, 

2)

 

przekształcić wzory, 

3)

 

podstawić dane, 

4)

 

omówić rozwiązanie ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

 

poradnik mechanika, 

 

kalkulator, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

 

Poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Stalowy pręt o średnicy 10 mm jest ściskany siłą 10000 N. Dobierz materiał na ten pręt  

z warunku wytrzymałościowego.  
 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  pracować  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez 
nauczyciela  uczeń  prezentuje  i  omawia  uzyskane  wyniki.  Czas  wykonania  ćwiczenia  
40 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapisać warunek wytrzymałościowy, 

2)

 

przekształcić wzory, 

3)

 

podstawić dane, 

4)

 

omówić rozwiązanie ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

 

poradnik mechanika, 

 

kalkulator, 

 

literatura wskazana przez nauczyciela, 

 

Poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

6.  EWALUACJA  OSIĄGNIĘĆ  UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Rozpoznawanie  elementów 
maszyn i mechanizmów” 

 

Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dobry  –  za  rozwiązanie  17  zadań,  w    tym  co  najmniej  1  zadanie  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w    tym  co  najmniej  2  zadania  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. c, 5. d, 6. d, 7. a, 8. c, 9. b, 10. b, 11. d, 
12. b, 13. a , 14. c, 15. b, 16. d, 17. a, 18. c, 19. b, 20. a. 
 
Plan testu

 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zidentyfikować połączenia nitowane 

Rozpoznać rodzaj połączenia 

Rozpoznać rodzaj złącza  

Rozpoznać połączenie spawane  

Scharakteryzować połączenie zgrzewane  

Rozpoznać połączenie lutowane 

Określić kąt ostrza wiertła  

Zidentyfikować połączenia kształtowe  

Rozpoznać wpust 

10 

Scharakteryzować 

połączenia 

kształtowe 

bezpośrednie 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

11 

Zidentyfikować wały maszynowe 

12 

Rozpoznać rodzaj łoŜysk tocznych  

13 

Wskazać rodzaj sprzęgła 

14 

Wskazać rodzaj przekładni 

15 

Rozpoznać rodzaj przekładni 

16 

Rozpoznać rodzaj mechanizmu  

17 

Zidentyfikować układ sił  

18 

Rozpoznać rzut siły na oś 

PP 

19 

Wskazać zaleŜności w ruchu po okręgu 

PP 

20 

Wskazać 

warunek 

wytrzymałości 

na 

rozciąganie 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przygotuj odpowiednią ilość testów. 

5.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

6.

 

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 

7.

 

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 

8.

 

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 

9.

 

Pięć  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się 
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań dotyczących rozpoznawania elementów maszyn i  mechanizmów. 
Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.

 

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

 

w  pytaniach  wielokrotnego  wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X  (w  przypadku 
pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a następnie  ponownie  zakreślić 
odpowiedź prawidłową), 

6.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.  

8.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

9.

 

Maksymalna  liczba  punktów,  jaką  moŜesz  osiągnąć  za  poprawne  rozwiązanie  testu 
wynosi 20 pkt. 

 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

−−−−

 

instrukcja dla ucznia, 

−−−−

 

zestaw zadań testowych, 

−−−−

 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.

 

Nitowanie naleŜy do połączeń 
a)

 

rozłącznych. 

b)

 

nierozłącznych. 

c)

 

ruchowych. 

d)

 

spajanych. 

 
2.

 

Na rysunku przedstawiono połączenie 

 
 
 
 
 
 

a)

 

nitowe pośrednie. 

b)

 

nitowe bezpośrednie. 

c)

 

ś

rubowe. 

d)

 

kołkowe. 

 
 

3.

 

Na rysunku przedstawione złącze 
a)

 

ś

rubowe nakładkowe. 

b)

 

ś

rubowe zakładkowe. 

c)

 

nitowe zakładkowe. 

d)

 

nitowe nakładkowe. 

 

4.

 

Rysunek przedstawia połączenie 
a)

 

zgrzewane. 

b)

 

lutowane. 

c)

 

spawane. 

d)

 

nitowane. 

 
 
 
 
5.

 

Łączenie  elementów  polegające  na  podgrzaniu  miejsca  styku  do  temperatury 
plastyczności przy równoczesnym nacisku to 
a)

 

spawanie TIG. 

b)

 

lutowanie twarde. 

c)

 

lutowanie miękkie. 

d)

 

zgrzewanie. 

 

6.

 

Rysunek przedstawia połączenie wykonane metodą: 
a)

 

klejenia. 

b)

 

spawania. 

c)

 

zgrzewania. 

d)

 

lutowania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

7.

 

Kąt zarysu gwintu metrycznego wynosi 
a)

 

60°. 

b)

 

90°. 

c)

 

55°. 

d)

 

118°. 

 
8.

 

Do połączeń kształtowych naleŜą połączenia 
a)

 

wpustowe, nitowe i kołkowe. 

b)

 

klinowe, śrubowe i sworzniowe. 

c)

 

wpustowe, kołkowe i klinowe. 

d)

 

nitowe, wpustowe i śrubowe. 

 

9.

 

Na rysunku przedstawiono 
a)

 

kołek. 

b)

 

wpust. 

c)

 

sworzeń. 

d)

 

klin. 

 
10.

 

Do bezpośrednich połączeń kształtowych naleŜy połączenie 
a)

 

sworzniowe. 

b)

 

wielowpustowe. 

c)

 

kołkowe. 

d)

 

klinowe. 

 

11.

 

Element konstrukcyjny maszyny przenoszący moment obrotowy to 
a)

 

oś. 

b)

 

łoŜysko wzdłuŜne. 

c)

 

łoŜysko poprzeczne. 

d)

 

wał. 

 
12.

 

Przedstawiony na rysunku element to łoŜysko 
a)

 

kulkowe wzdłuŜne. 

b)

 

kulkowe poprzeczne.  

c)

 

wałeczkowe. 

d)

 

baryłkowe. 

 

13.

 

Do sprzęgieł podatnych naleŜy sprzęgło 
a)

 

Cardana. 

b)

 

tulejowe. 

c)

 

tarczowe. 

d)

 

łubkowe. 

 
14.

 

Przenoszenie  momentu  obrotowego  pomiędzy  wałami  znacznie  od  siebie  oddalonymi 
umoŜliwia przekładnia 
a)

 

ś

rubowa. 

b)

 

zębata. 

c)

 

pasowa. 

d)

 

ś

limakowa. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

15.

 

Na rysunku przedstawiono przekładnię 
a)

 

ś

rubową

..

 

b)

 

ś

limakową. 

c)

 

walcową

.

 

d)

 

stoŜkową. 

 
16.

 

Na rysunku przedstawiono mechanizm 
a)

 

krzywkowy. 

b)

 

zapadkowy. 

c)

 

ś

rubowy. 

d)

 

korbowo-wodzikowy. 

 
17.

 

Płaski zbieŜny układ sił to układ sił 
a)

 

posiadający punkt zbieŜności oraz działający w jednej płaszczyźnie. 

b)

 

równoległych. 

c)

 

tworzących parę sił

.

 

d)

 

leŜących w jednej płaszczyźnie

.

 

 
18.

 

Rysunek przedstawia 
a)

 

metodę wieloboku sił. 

b)

 

metodę równoległoboku. 

c)

 

rzut siły na oś. 

d)

 

moment siły względem punktu. 

 

19.

 

Prędkość obwodowa w ruchu po okręgu wyraŜona jest zaleŜnością 
a)

 

ω

  = φ/t. 

b)

 

v = r * ω.  

c)

 

v = v

0

 +a * t. 

d)

 

n = 60*ω/2π. 

 

20.

 

Warunek wytrzymałości przy rozciąganiu przedstawia zaleŜność 
a)

 

σ

 = F/S ≤k

r.

 

b)

 

τ

 = F/S ≤ k

t.

 

c)

 

σ

 = M/W ≤k

g.

 

d)

 

τ

 = M

S

/W

o

 ≤k

s.

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Rozpoznawanie elementów maszyn i mechanizmów 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 

 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1

 

 

 

2

 

 

 

3

 

 

 

4

 

 

 

5

 

 

 

6

 

 

 

7

 

 

 

8

 

 

 

9

 

 

 

10

 

 

 

11

 

 

 

12

 

 

 

13

 

 

 

14

 

 

 

15

 

 

 

16

 

 

 

17

 

 

 

18

 

 

 

19

 

 

 

20

 

 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY: 

 
Próba  pracy  ma  w  zamierzeniu  sprawdzić  stopień  opanowanych  umiejętności,  jakie 
uczniowie powinni zdobyć przy realizacji materiału nauczania tej jednostki modułowej. 

W  tym  celu  zadanie  praktyczne  musi  umoŜliwić  ocenę  w  zakresie  czterech  ocenianych 

obszarów: planowania, organizowania, wykonywania oraz prezentowania. 

Zadanie  wykonują  uczniowie  samodzielnie,  później  wspólnie  z  nauczycielem  szczegółowo 

omawiają wykonaną pracę oraz popełnione błędy. 

 
Ocenianie: 
niedostateczny do 13 pkt. 
dopuszczający – 14 pkt 
dostateczny – 15 pkt 
dobry – 16 do 17 pkt 
bardzo dobry – 18 do 19 pkt 
celujący – 20 pkt 

 
WyposaŜenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy: 
 
WyposaŜenie na stanowisku 

Ilość 

Poradnik mechanika 

1szt. 

Kalkulator 

1 szt. 

Materiały piśmienne 

1kpl. 

 

Informacja dla ucznia 

 

1.

 

Sprawdź,  czy  arkusz,  który  otrzymałeś  jest  kompletny.  Ewentualne  braki  stron  lub  inne 
usterki zgłoś nauczycielowi. 

2.

 

Na  arkuszu  i  PLANIE  DZIAŁANIA  wpisz  swój  numer  ewidencyjny  PESEL,  datę 
urodzenia i numer stanowiska ćwiczeniowego. 

3.

 

Zapoznaj się z treścią zadania, instrukcją do jego wykonania i stanowiskiem pracy. Masz 
na to czas – 20 minut. Czas ten nie jest wliczany do czasu trwania zadania. 

4.

 

Po upływie tego czasu przystępujesz do wykonania zadania

 

 

5.

 

Czas  rozpoczęcia  i  zakończenia  zadania  nauczyciel  zapisze  w  widocznym  dla  Ciebie 
miejscu (czas zadania wynosi 180 minut). 
Pamiętaj,  Ŝe  podczas  wykonywania  zadania  jesteś  oceniany  przez  nauczyciela,  który 
obserwuje  wykonywane  przez  Ciebie  czynności  i  nie  będzie  udzielać  Ci  Ŝadnych 
wskazówek.  Nauczyciel  interweniuje  tylko  w  przypadku  naruszenia  przez  Ciebie 
regulaminu i moŜe w takim przypadku przerwać wykonywanie zadania.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Powodzenia! 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Zadanie praktyczne 
Zaprojektuj stalowy łącznik rozciągany wiszącą na nim masą 2,5 tony. Dobierz materiał, 
z  którego  zostanie  wykonany  łącznik  oraz  oblicz  i  dobierz  znormalizowaną  średnicę 
pręta. 

 
Instrukcja do wykonania zadania 

 
Aby poprawnie wykonać zadanie: 
1.

 

Przeanalizuj dokładnie treść zadania. 

2.

 

Wypełnij formularz Plan Działania: 
a)

 

naszkicuj schemat obciąŜenia łącznika, 

b)

 

wypisz znane wielkości, 

c)

 

wypisz wielkości, których poszukujesz, 

d)

 

na zakończenie wypełnij tabelę. 

3.

 

Przystąp  do  zorganizowania  stanowiska  pracy:  zgromadź  potrzebne  pomoce  niezbędne 
do wykonania zadania. 

4.

 

Podczas wykonywania zadania nie korzystaj z pomocy innych. 

5.

 

Dokonaj sprawdzania własnej pracy. 

6.

 

Omów sposób wykonania zadania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

 
Zawód: 

Operator urządzeń przemysłu ceramicznego 

Symbol cyfrowy: 

813[01] 

Oznaczenie tematu: 

 

Oznaczenie zadania: 

 

 
Wpisuje zdający 

 

 

 

 

          

    Data urodzenia     

 

 

 

Nr stanowiska 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   PESEL 

 

 

        

 

  dzień     miesiąc     rok        

   

 
PLAN DZIAŁANIA 
 
 

 

1.

 

Naszkicuj schemat obciąŜenia stalowego  łącznika . 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2.  Wypisz znane wielkości. 

 
 
 
 

 

3.  Wielkości szukane 
 
 
 
 
4.  Wypełnij tabelę (po rozwiązaniu zadania) 
 
Lp. 

Czynność 

Wynik 

Gatunek stali 

 

NapręŜenia dopuszczalne 

 

NapręŜenia rzeczywiste 

 

Porównanie napręŜeń  

 

Dobrana średnica pręta 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Zadanie praktyczne 
Zaprojektuj stalowy łącznik rozciągany wiszącą na nim masą 2,5 tony. Dobierz materiał, 
z  którego  zostanie  wykonany  łącznik  oraz  oblicz  i  dobierz  znormalizowaną  średnicę 
pręta. 
 

Obszar 

CZYNNOŚCI I KRYTERIA WYKONANIA 

Liczba 

pkt 0–1 

Czynność 1: Sporządzenie schematu obciąŜenia łącznika 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  sporządził  schemat 
obciąŜenia łącznika 

 

Czynność 2: Wypisanie znanych wielkości 

Kryterium wykonania: 1 pkt –jeŜeli uczeń zapisał wielkości znane 

 

Czynność 3: Wypisanie szukanych wielkości 

P

L

A

N

O

W

A

N

IE

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zapisał wielkości szukane 

 

Suma punktów w obszarze 1 – planowanie 

 

Czynność 4: Zorganizowanie stanowiska pracy 

O

R

G

A

N

IZ

O

W

A

N

IE

 

 Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  pobrał  poradnik 
mechanika 

 

Suma punktów w obszarze 2 –organizowanie 

 

Czynność 5: Podanie warunku wytrzymałościowego 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  zapisał  warunek 
wytrzymałości na rozciąganie 

 

Czynność 6: Przeliczenie jednostek masy 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń zapisał masę w kg 

 

Czynność 7: Obliczenie wartości siły 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń obliczył siłę F 

 

Czynność 8: Podanie wzoru na przekrój poprzeczny pręta 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  podał  wzór  na  przekrój 
pręta okrągłego 

 

Czynność 9: Wstępne dobranie materiału 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  dobrał  gatunek  stali 
i podał jego k

 

Czynność 10: Obliczenie pola przekroju 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  obliczył  wymagane  pole  
z warunku wytrzymałościowego 

 

Czynność 11: Obliczenie średnicy pręta 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń obliczył średnicę pręta 

 

W

Y

K

O

N

A

N

IE

 

Czynność 12: Podanie średnicy w mm 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń podał wyliczoną średnicę  
w mm 

 

Czynność 13: Dobór średnicy pręta 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  dobrał  z  poradnika 
ś

rednicę pręta 

 

Czynność 14: Uzupełnił w tabeli „gatunek stali” 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń wpisał w planie działania 
gatunek stali 

 

Czynność 15: Uzupełnił w tabeli „napręŜenia dopuszczalne” 

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń wpisał w planie działania 
wartość napręŜeń dopuszczalnych 

 

Czynność 16: Uzupełnił w tabeli „napręŜenia rzeczywiste” 

Kryterium wykonania: 1 pkt -– jeŜeli uczeń wpisał w planie działania 
wartość napręŜeń rzeczywistych 

 

Czynność 17: Uzupełnił w tabeli „porównanie napręŜeń” 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń wpisał w planie działania 
„warunek spełniony  σ

k

r

” 

 

Czynność 18: Uzupełnił w tabeli „dobrana średnica pręta” 

W

Y

K

O

N

A

N

IE

 

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeŜeli uczeń wpisał w planie działania 
ś

rednicę pręta 

 

Suma punktów w obszarze 3 – wykonanie 

 

Czynność 19: Omówienie sposobu wykonania zadania 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  omówił  sposób 
wykonania zadania 

 

Czynność  20:  Omówienie  problemów  jakie  wystąpiły  w  trakcie 
wykonania zadania 

P

R

E

Z

E

N

T

O

W

A

N

IE

 

Kryterium  wykonania:  1  pkt  –  jeŜeli  uczeń  wskazał  i  omówił 
problemy na jakie napotkał w trakcie wykonania zadania 

 

Suma punktów w obszarze 4 – prezentowanie 

 

Razem 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

7.  LITERATURA 

 

1.

 

BoŜenko L.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1994 

2.

 

Klimecki Z. Zembowicz J.: Naprawa samochodów Fiat 126p. WKiŁ, Warszawa 1997 

3.

 

Kozak B.: Części maszyn z elementami mechaniki technicznej. WSiP, Warszawa 2000 

4.

 

Lewandowski T.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1995 

5.

 

Okoniewski S.: Technologia metali cz.3. WSiP, Warszawa 1980 

6.

 

Orlik Z. Surowiał W.: Części maszyn cz.1 WSiP, Warszawa 1981 

7.

 

Orzełowski S.: Budowa podwozi i nadwozi samochodowych. WSiP, Warszawa 1999 

8.

 

Poradnik warsztatowca mechanika. Praca zbiorowa, WNT, Warszawa 1981 

9.

 

Potyński A.: Podstawy technologii i konstrukcji mechanicznych. WSiP, Warszawa 1997 

10.

 

http://pl.wikipedia.org 

11.

 

www.home.agh.edu.pl 

12.

 

www.wama.com.pl 
 
 

Literatura metodyczna 
1.

 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.

 

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004 

3.

 

Ornatowski T.,  Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji, 
Radom 2000 

4.

 

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. WyŜsza Szkoła InŜynierska, 
Radom 1995