legendy o ascezie odp

Sprawdź się! – Odpowiedzi

Ucz się z

Zadanie 1

Z pierwszego akapitu wypisz dwa sformułowania zabarwione ironią.

Odpowiedź
„Żywoty świętych średniowiecznych to prawdziwe cudne perły literatury religijnej.”
„...z jakąż bujną fantazją poetycką odtwarzają ich wizje i sny prorocze.”

Komentarz

Pierwsze sformułowanie nabiera ironicznego sensu, gdy je zestawić z następującymi po
nim zdaniami. Oczywiście, kluczowe jest tu wyrażenie „cudne perły” – takie żywoty
świętych mają dużą wartość historyczną, kulturową i językową, ale o wartości literackiej
tej „masowej produkcji” trudno tu chyba mówić.

Jeżeli idzie o ironię zawartą w drugim sformułowaniu – przypomnij sobie handlarza

relikwiami, którego spotykają Maćko i Zbyszko, bohaterowie Krzyżaków Henryka Sien-
kiewicza. Oferuje on cudowne relikwie, z których najbardziej niezwykłą jest szczebel
drabiny, która przyśniła się Jakubowi, bohaterowi Starego Testamentu... Podobnie auto-
rzy średniowiecznych żywotów opisują rzeczy, o których nie mogli mieć pojęcia – to sny
prorocze świętych i ich wizje. „Mieć bujną fantazję” bywa z kolei używane w znaczeniu
zmyślać, wymyślać niestworzone historie.

Zadanie 2

Jakie dwie grupy żywotów świętych wyróżnił autor? (akapit 1.)

Odpowiedź
Oparte na schemacie i pełne fantazji, niebanalne.

Komentarz

To pytanie było bardzo łatwe – wystarczyło uważnie przeczytać niezbyt długi przecież
akapit pierwszy. Wyraźnie można wyczuć, że autor bardziej ceni te oryginalne dzieła –
także z tego względu, że są zabawniejsze i wzruszają swą naiwnością.

Zadanie 3

Teksty hagiograficzne były na ogół sztampowe, oparte na schemacie. Jaki może być
koronny argument potwierdzający tę tezę? (akapit 2.)

Odpowiedź
Wystarczyło tylko zmienić imię, by otrzymać żywot innego świętego.

Komentarz

Uwaga! To jedno z tych pytań, na które można odpowiedzieć tylko w ten sposób – każda
inna odpowiedź nie będzie uznana za poprawną. Trzeba umieć odgadywać założenia
autorów testu i choć wydaje się to absurdalne, to bardzo ważna umiejętność na nowej
maturze.

Zadanie 4

Autor często stosuje szyk przestawny. Wypisz z tekstu trzy przykłady takich sformułowań.

Legendy o ascezie

Sprawdź się! – Odpowiedzi

Ucz się z

Odpowiedź
„pieczy swej powierzonych” (zamiast powierzonych swej pieczy)

„w celi zamurować się każe” (zamiast każe zamurować się w celi)
„dużo później powstałe aniżeli śmierć męczeńska nastąpiła” (zamiast powstałe dużo

później, aniżeli nastąpiła śmierć męczeńska)

Komentarz

Szyk przestawny zdania, zainspirowany szykiem zdania łacińskiego, bardzo często stoso-
wany jest w celu dodania tekstom powagi. Nie zawsze – w tym wypadku autor chciał
zapewne osiągnąć efekt humorystyczny. Wystarczyło jednak znaleźć i wypisać trzy takie
sformułowania (wybór był spory) i nie musiałeś uzasadniać celu zastosowania takiego
zabiegu.

Zadanie 5

Na podstawie trzeciego akapitu przedstaw w kilku punktach schemat żywota świątobli-
wego opata lub biskupa.

Odpowiedź

– przyjęcie zaszczytnej funkcji w hierarchii kościelnej po początkowym wahaniu
– wzorowe wypełnianie obowiązków; sprawowanie pieczy nad kościołem, pomoc bied-

nym

– pokonanie przeszkód stawianych przez szatana
– śmierć w opinii świętości; przedśmiertne napomnienie skierowane do wiernych
– opłakiwanie zmarłego przez lud

Komentarz

W tym schemacie nie było mowy o dzieciństwie i młodości świętego – domyślamy się
jednak, że już wtedy wyróżniał się rozmaitymi cnotami. Inny był schemat żywota poboż-
nej królowej, inny dziewicy – męczennicy, jeszcze inny ascety (ten powinien być Ci
najlepiej znany – przypomnij sobie Legendę o świętym Aleksym).

Zadanie 6

Wymień trzy cechy stylu tego tekstu. Każdą z tych cech poprzyj odpowiednim cytatem.

Odpowiedź
Ironia: „nie posiadał zbytniego oczytania w literaturze klasycznej”

Komiczny patos – „żar pobożności wlewający się w serca czytelników”
Humor – „Wiele osób na własne oczy widziało, jak dusza świętej wzlatywała do

nieba” (ale każda z tych osób widziała co innego...)

Komentarz

Takie pytania zdarzają się dosyć często, choć polecenie, by przywołać odpowiednie
cytaty pojawia się znacznie rzadziej. Takie cechy najbezpieczniej było wymienić – zwróć
uwagę na zadanie pierwsze i dwunaste – na podstawie ich treści możesz wywnioskować,
że cechami tego tekstu są ironia i patos.

Zadanie 7

Jaki tytuł nadałbyś akapitowi czwartemu?

Odpowiedź
Schemat żywota świętej dziewicy.

Komentarz

Schemat żywota dziewicy był równie wyrazisty jak schemat żywota ascety. Pobożna panna
(zawsze bardzo piękna) mimo licznych propozycji małżeństwa odrzuca wszystkie oferty,
ze względu na śluby czystości. Umiera w opinii świętości jako wzorowa siostra zakonna lub
ofiarna ascetka. Ale uwaga – mogła ją spotkać także śmierć męczeńska, gdy bohaterska
dziewica odmówiła swej ręki mściwemu panu i nie chciała wyrzec się wiary.

Sprawdź się! – Odpowiedzi

Ucz się z

Zadanie 8

Jak zachowują się męczennicy w obliczu śmierci? (akapit 5.)

Odpowiedź
Ze spokojem i pogodną radością.

Komentarz

To nie wszystko – niektórzy męczennicy kierują słowa otuchy i pocieszenia do swoich
towarzyszy, a nawet znajdują w sobie tyle siły, by napomnieć ich i wezwać do bohater-
stwa, przypomnieć o czekającej ich nagrodzie w niebie.

Zadanie 9

Jakie mogą być oznaki świętości zmarłego? (akapit 6. i 7.)

Odpowiedź
– Zna godzinę własnej śmierci

– Po jego zgonie lub nawet w godzinę śmierci następują cuda, np. promień wylatuje

z jego ust, gdy ten oddaje ducha Bogu

Komentarz

To pytanie nie powinno sprawić Ci kłopotu.

Zadanie 10

Wyjaśnij, w jaki sposób autor zdemaskował „prawdziwość” świadectw obecnych przy
śmierci świętej Kingi. (akapit 8.)

Odpowiedź
W pierwszym zdaniu tego akapitu autor poinformował, że wiele osób (członków
zakonu, do którego należała święta) było świadkami jej śmierci. Jednak relacje tych
naocznych świadków bardzo się od siebie różnią, np. siostra Amabilia widziała Kin-
gę w towarzystwie świętej Urszuli, zaś siostra Elżbieta (w tym samym momencie!)
nie widziała świętej Urszuli. Lecz duszę Kingi, która w postaci gwiazdy wydobyła się
z jej ust.

Komentarz

Na pewno łatwo wywnioskowałeś, w jakim celu autor przytoczył kilka relacji naocznych
świadków śmierci świętej. Cały problem w tym, by wytłumaczyć, jak doszedłeś do takie-
go wniosku. Najlepiej zrobić to jak najprościej.

Zadanie 11

Wypisz z tekstu dwie parafrazy śmierci.

Odpowiedź
„zasypia w Panu” (akapit 4.)
(śmierć to) „brama do raju wiecznego (akapit 5.)

Komentarz

To trudne polecenie, wymagające sporej uwagi i oczywiście znajomości pojęcia pa-
rafraza. Zauważ, że o śmierci bardzo często nie mówimy wprost; najbardziej znane
parafrazy to „przenieść się na tamten świat”, „przenieść się na łono Abrahama”,
„zasnąć na wieki” czy w końcu potoczne „kopnąć w kalendarz”. W tekście pojawiły
się piękne, poetyckie parafrazy – zauważ, że śmierć została w nich ukazana jako
przejście do lepszego świata, zaś po niej nastąpi nowy, pogodny i obiecujący etap
w życiu człowieka.

Zadanie 12

Wypisz z tekstu po jednym sformułowaniu ironicznym i patetycznym.

Sprawdź się! – Odpowiedzi

Ucz się z

Odpowiedź
Ironia: „w słowach prostych, a przecież podniosłych i pełnych nabożnej wiary”
Patos: „lud w nieutulonym żalu opłakuje stratę swoich ukochanych pasterzy”

Komentarz

Zauważ, że ironia i patos w tym tekście często szły w parze.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
legendy o ascezie odp
Klucz odp W strone matury[1]
fizyka 1 odp (3)
zestaw14 odp
2009 ODP
Analiza 2, am2 e efgh6 odp[1]
matematyka 2 odp (4)
odp 108 143 id 331974 Nieznany
Prawo handlowe pytania odp
Poszukiwania legendarnej Shambhalli Agharty
cw3 odp
pozostale odp bankowosc id 3805 Nieznany
odp matematyka 2
odp czerwiec 2007pisemny
2009 EGZ WSTEPNY NA AM ODP(2) Nieznany
,technika satelitarna,pyt&odp

więcej podobnych podstron