Podstawy Prawa

Administracyjnego

mgr Aleksandra Matukin-Szumlińska

Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska

Rok akademicki 2013/2014

Agenda na dzisiaj

2. Podstawy ustrojowego prawa administracyjnego

– Podmioty administracji publicznej.
– Struktura administracji publicznej.
– Rodzaje organów administracji publicznej.
– Organy administracji rządowej i samorządowej.
– Nadzór nad działalnością organów administracji samorządowej.

– realizowanie a stosowanie prawa administracyjnego

3. Podstawy materialnego prawa administracyjnego,

czyli

administracja

publiczna

wobec

podmiotów

zewnętrznych

– Pojęcie stosunku administracyjnoprawnego.
– Kategorie interesów chronionych przez prawo administracyjne.
– Klasyfikacja prawnych form działania administracji.
– Decyzja administracyjna – definicja, rodzaje, przykłady.
– Milczenie administracji

2

PODSTAWY

USTROJOWEGO PRAWA

ADMINISTRACYJNEGO

3

Podmioty administracji publicznej

1. organy administracji publicznej (administracyjne):

– działa za państwo lub w jego imieniu bezpośrednio

(administracja państwowa, rządowa) lub pośrednio - z którym

państwo dzieli publiczną funkcję administracyjną

– np. administracja rządowa, administracja samorządowa

2. organy administrujące

– podmioty, które funkcje publiczną pełnią dodatkowo, mają

przyznaną kompetencje administracyjną

– np.

organy

zakładów

administracyjnych,

kierownicy

państwowych osób prawnych i innych państw jednostek

organizacyjnych (rektorzy), agencje rządowe, banki państwowe,

spółki prawa publicznego, fundacje prawa publicznego,

organizacje społeczne

4

Podmioty administracji publicznej

• cechy organu administracji publicznej:

– to zawsze człowiek, ludzie
– wyodrębniony organizacyjnie w strukturze państwa lub

samorządu terytorialnego

– powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego

w sposób właściwy temu prawu i w granicach

kompetencji



prawnie umocowany do działania (materia

ustawowa) – zob. KOMPETENCJA

– wyposażony we władztwo administracyjnie
– powołany do stosowania norm prawa administracyjnego

na podstawie odpowiednich kompetencji

5

Podmioty administracji publicznej

w świetle k.p.a.

• art. 5 § 1 k.p.a.: Ilekroć w przepisach k.p.a. jest mowa o

organach administracji publicznej rozumie się przez to:

– ministrów,
– centralne organy administracji rządowej,
– wojewodów,
– działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy

administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej),

– organy jednostek samorządu terytorialnego,
– organy państwowe i inne podmioty, gdy są one powołane z

mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania

indywidualnych spraw rozstrzyganych w drodze decyzji

administracyjnych

6

Rodzaje organów administracji

publicznej

• organy:

– państwowe – np. Prezydent
– rządowe – np. Minister
– samorządowe – np. burmistrz/rada powiatu

• organy:

– naczelne – np. Minister Środowiska
– niższego szczebla – np. Główny Inspektor Ochrony

Środowiska

• organy:

– wyższego stopnia – np. Rektor
– niższego stopnia – np. Dziekan Wydziału

7

Rodzaje organów administracji

publicznej

• organy:

– centralne – np. Główny Inspektor Ochrony Środowiska,

Prezes UOKiK, Prezes UKE, Prezes URE

– terenowe – np. wojewódzkie inspektoraty ochrony

środowiska



www.gios.gov.pl

• organy:

– jednoosobowe – np. prezydent miasta
– kolegialne – np. samorządowe kolegium odwoławcze,

zarząd województwa

8

Rodzaje organów administracji

publicznej

• organy:

– pochodzące z wyboru, np. wójt
– pochodzące z powołania, np. wojewoda
– pochodzące z nominacji, np. dyrektor urzędu celnego
– kreowane z mocy prawa – np. starosta jako przewodniczący

zarządu powiatu

• organy:

– decydujące vs. pomocnicze
– zawodowe vs. społeczne
– zespolone vs. niezespolone

9

Organ a urząd

• wiele znaczeń i definicji:

– urząd jako stanowisko zajmowane przez urzędnika
– urząd jako instytucja
– urząd jako zestaw kompetencji

• URZĄD: zorganizowany zespół ludzi związany z

organem administracji publicznej i przydzielony

mu do pomocy w realizacji jego funkcji i zadań

10

Związki pomiędzy podmiotami

administrującymi

Sposób oddziaływania na siebie podmiotów

administracji:

• kierownictwo
• nadzór
• kontrola
• zwierzchnictwo
• zespolenie
• koordynacja
• współdziałanie

CENTRALIZACJA – hierarchiczne

podporządkowanie organu/organów innemu

organowi

DECENTRALIZACJA – zagwarantowana

prawnie samodzielność i niezależność

jednych organów względem drugich

(zob. art. 15 ust. 1 Konst.)

KONCENTRACJA – układ skoncentrowany w

rękach jednego organu

DEKONCENTRACJA – układ

zdekoncentrowany w rękach wielu organów

organ

organ

organ

11

Struktura administracji publicznej

• resortowa (pionowa)

– resort administracyjny, działy administracji rządowej

• struktura terytorialna (pozioma)

– podział zasadniczy – trójstopniowość:

1. gminy/miasta
2. powiaty/miasta na prawach powiatu
3. województwa

• Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający

więzi

społeczne,

gospodarcze

lub

kulturowe

i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność

wykonywania zadań publicznych określa ustawa.

– zob. ustawa z 28 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego

podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96 poz. 603 z późn. zm.)

12

Struktura administracji publicznej

• struktura terytorialna (pozioma)

– podział pomocniczy

• w gminach wiejskich – sołectwa
• w gminach miejskich – dzielnice, osiedla
• delegatury urzędów wojewódzkich na obszarach

wchodzących w skład województw

– podziały specjalne i obszary specjalne – tworzone

na potrzeby administracji niezespolonej, dla potrzeb

wymiaru

sprawiedliwości

lub

dla

samorządów

zawodowych, wojska, kolei, lasów państwowych

13

Mapa administracyjna Polski

z zaznaczonymi województwami,

powiatami i gminami.

LEGENDA:

czarne granice - granice województw

czerwone granice - granice powiatów

zielone granice - granice gmin

14

Podział terytorialny

Polski zmieniał się

wielokrotnie, od II

wojny światowej

reformy miały

miejsce w latach:

1946, 1950, 1957,

1975 oraz obecny

trójstopniowy

podział

administracyjny

obowiązujący od

1 stycznia 1999 r.

Podział I stopnia

– 16 województw

15



66 miast na prawach powiatu

– gmina o statucie miasta,

wykonująca zadania powiatu,

czasami potocznie zwane "powiatami

grodzkimi" lub "powiatami miejskimi",



314 powiatów – skupiające od kilku do

kilkunastu sąsiadujących ze sobą gmin,

czasami potocznie zwane "powiatami

ziemskimi",

Podział

II stopnia

– 380 powiatów

16



305 miejskich – gmina, która zawiera się w administracyjnych

granicach miasta



608 miejsko-wiejskich – gmina,

w skład której wchodzi miasto oraz kilka wsi



1566 wiejskich – gmina, która na swoim terytorium nie zawiera

miasta

Podział

III stopnia

– 2479 gmin

17

Struktura administracji rządowej

i samorządowej w Polsce

Organy

administracji

publicznej

organy

administracji

rządowej [OAR]

centralne OAR

naczelne OAR

centralne

terenowe OAR

wojewoda

administracja

zespolona

organy

administracji

samorządowej

gminy

rada gminy

wójt/burmistrz

/prezydent

powiatu

rada powiatu

zarząd

województwa

sejmik

województwa

zarząd

18

zarząd

*

zarząd

*

19

Rada Ministrów i administracja rządowa

• W skład Rady Ministrów:

– Prezes Rady Ministrów,
– Wiceprezesi Rady Ministrów,
– ministrowie,
– przewodniczący określonych w ustawach komitetów.

• ministrów można podzielić na:



ministrów kierujących określonymi działami administracji

rządowej,



ministrów wypełniających zadania wyznaczone im przez

Prezesa RM (ministrowie bez teki)

20

Administracja

rządowa w terenie

Administracja

zespolona

wojewoda

urząd

wojewódzki

Administracja

niezespolona

wojsko

urzędy i

izby celne

izby i urzędy

skarbowe

urzędy

górnicze

urzędy

miar

urzędy

pobiercze

regionalne

zarządy

gospodarki

wodnej

urzędy

morskie

urzędy

statystyczne

urzędy

żeglugi

śródlądowej

lekarze

weterynarii

straż

graniczna

rybołóstwo

morskie

inspektorzy

sanitarni

ochrona

środowiska

Organy terenowej

administracji rządowej

Statut i regulamin urzędu wojewódzkiego

Organizację wojewódzkiej administracji zespolonej

określa statut urzędu wojewódzkiego nadany przez

wojewodę. Statut ten podlega zatwierdzeniu przez

Prezesa

Rady

Ministrów.

W

statucie

urzędu

wojewódzkiego zamieszcza się nazwy i zakresy

działania poszczególnych wydziałów i innych komórek

organizacyjnych

urzędu

wojewódzkiego,

jego

delegatur.

21

Kategorie spraw zaliczane do zakresu

terenowej administracji rządowej

• sprawy wykraczające poza zakres interesów lokalnej i

regionalnej społeczności,

– np.: obronność kraju, statystyka, spisy powszechne

• sprawy, których jednostki samorządu terytorialnego nie

byłyby w stanie wykonać ze względów technicznych,

– np. energetyka , budowa autostrad

• sprawy reglamentacji administracyjnej nie związane

bezpośrednio z zaspokajaniem potrzeb lokalnej i regionalnej

wspólnoty,

– np. sprawy z zakresu administracji miar i pomiarów

22

Administracja niezespolona

• w Polsce jest częścią administracji rządowej w terenie

i w przeciwieństwie do administracji zespolonej nie jest podległa

wojewodzie

• to terenowe organy administracji rządowej podporządkowane

właściwemu

ministrowi

lub

centralnemu

organowi

administracji rządowej, a także kierownicy państwowych osób

prawnych

i

kierownicy

innych

państwowych

jednostek

organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji

rządowej na obszarze województwa (jeżeli jest to uzasadnione

ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub

terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym obszar jednego

województwa)

• mogą one wydawać akty prawa miejscowego (obowiązujące na

terenie województwa lub jego części)

23

Administracja niezespolona

• katalog jest określony ustawowo – aktualny wykaz

organów administracji niezespolonej wskazuje

ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r.

o wojewodzie i administracji rządowej

w województwie (Dz.U. 2009 Nr 31 poz. 206

z późn. zm.)

24

Administracja zespolona

Organy rządowej administracji zespolonej:
• Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej
• Komendant Wojewódzki Policji
• Kurator Oświaty
• Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny
• Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa
• Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego
• Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego
• Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
• Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej
• Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
• Wojewódzki Lekarz Weterynarii
• Wojewódzki Konserwator Zabytków
Wymienione organy

dysponują aparatem

pomocniczym w

postaci

wojewódzkich komend, inspektoratów, oddziałów i kuratoriów

25

Samorząd terytorialny

Art. 16 ust. 1-2 Konst.
• Ogół

mieszkańców

jednostek

zasadniczego

podziału

terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową.

• Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy

publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część

zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na

własną odpowiedzialność.

Art. 163 Konst. Samorząd terytorialny wykonuje zadania

publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla

organów innych władz publicznych.
Art. 165 ust. 1-2 Konst.:
• Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną.

Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe.

• Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega

ochronie sądowej.

26

Samorząd terytorialny

• W stosunku do jednostek samorządu terytorialnego

obowiązują odrębne ustawy:

• z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj.

Dz. U. z 2013 r. poz. 594)

• z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie

powiatowym (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 595)

• z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie

wojewódzkim (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 596)

• z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie

i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z

2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.)

• Spory

kompetencyjne

między

organami

jednostek

samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej

rozstrzyga sąd administracyjny.

27

Gmina

• Art. 164 ust. 1 Konst. Podstawową jednostką samorządu

terytorialnego jest

gmina

.

– 2. Inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i

regionalnego określa ustawa.

– 3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego

nie zastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego.

• Pojęcie gminy - art. 1 ustawy o samorządzie gminnym

gmina stanowi wspólnotę samorządową oraz odpowiednie

terytorium;

mieszkańcy

gminy

tworzą

wspólnotę

samorządową z mocy prawa.

• Gmina posiada osobowość prawną. Wykonuje zadania

publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej.

28

Samorząd terytorialny

Zadania

zadania własne

zadania zlecone

Zadaniami własnymi są zadania publiczne służące zaspakajaniu

zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie

dostępnych, o charakterze użyteczności publicznej; ich celem jest

bieżące i nieprzerwane zaspokajanie, np. zaopatrzenie w wodę,

utrzymanie czystości i porządku, lokalny transport zbiorowy.

Zadania zlecone stanowią inne zadania inne zadania publiczne,

których

wykonywanie

ustawa

zleca

jednostkom

samorządu

terytorialnego, gdy to wynika „z uzasadnionych potrzeb państwa”.

29

Zadania gminy

zadania własne gminy

obowiązkowe

pozostałe

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych

gminy.
• obowiązkowe zadania własne gminy to takie, przy których gmina

tylko w pewnym zakresie ma swobodę co do formy załatwiania danej

sprawy, ale załatwić ją musi. Zadania własne gminy finansują w

zasadzie ze swoich dochodów, uzupełnianych dotacjami i

subwencjami z budżetu państwa

• zadania pozostałe – to gmina sama decyduje, czy je podejmuje,

czy nie

Ustawa o samorządzie

gminnym stanowi, że

do zakresu działania

gminy należą

wszystkie sprawy

publiczne o znaczeniu

lokalnym, nie

zastrzeżone ustawami

na rzecz innych

podmiotów.

30

Organy gminy i jej jednostek

pomocniczych

• rada gminy – wybierany przez mieszkańców organ gminy jest

organem uchwałodawczym i kontrolnym. Rada gminy powołuje

komisję rewizyjną, która służy radzie pomocą przy dokonywaniu

kontroli działalności wójta oraz jednostek pomocniczych.

• wójt (burmistrz, prezydent miasta) - jest organem

wykonawczym gminy. Wójt, podobnie jak rada gminy jest

wybierany w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w

głosowaniu tajnym. Kadencja wójta rozpoczyna się w dniu

rozpoczęcia kadencji rady gminy lub wyboru go przez radę gminy i

upływa z dniem upływu kadencji rady gminy.

• W jednostkach pomocniczych powołuje się również ich organy. I

tak np. w sołectwie działa zebranie wiejskie, jako organ

uchwałodawczy i sołtys jako organ wykonawczy, wspomagany

przez radę sołecką.

31

przykładowa

struktura

gminy

32

Samorząd powiatowy

• Powiat jest to lokalna wspólnota samorządowa, funkcjonująca

na terenie określonego terytorium. Powiat posiada osobowość

prawną. Powiat wykonuje określone ustawami zadania

publiczne w imieniu własnym i na własna odpowiedzialność.

Powiatowi jako jednostce samorządu terytorialnego przysługują

prawo własności i inne prawa majątkowe.

Organami powiatu są:
• rada powiatu - jest organem stanowiącym i kontrolnym

powiatu

• zarząd powiatu (w jego skład wchodzi

starosta

jako organ

administracji zespolonej) - jest organem wykonawczym powiatu

i podlega wyłącznie radzie powiatu - wykonuje uchwały rady

powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa

33

Zadania powiatu

• Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o

charakterze ponadgminnym w 22 dziedzinach wymienionych

w ustawie o samorządzie powiatowym, m.in. w zakresie:

– edukacji publicznej,
– przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja lokalnego rynku pracy
– promocji i ochrony zdrowia,
– pomocy społecznej,
– gospodarki nieruchomościami,
– administracji architektoniczno-budowlanej,
– gospodarki wodnej,
– ochrony środowiska i przyrody,
– porządku publicznego.

• Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie

wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji

kierowników powiatowych służb inspekcji i straży.

34

Samorząd województwa

• jest regionalną wspólnotą samorządową oraz największą jednostka

zasadniczego podziału terytorialnego w celu wykonywania

administracji publicznej. Tę regionalną wspólnotę samorządową

tworzą z mocy prawa mieszkańcy województwa

• województwo posiada osobowość prawną
• samodzielność województwa, podobnie jak samodzielność gminy i

powiatu podlega ochronie sądowej

• wykonuje zadania publiczne o charakterze wojewódzkim,

niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji

rządowej

• UWAGA!!! Zakres działania samorządu województwa nie narusza

samodzielności powiatu i gminy. Organy samorządu województwa

nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli,

ani nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu

administracyjnym.

35

Zadania województwa

• określanie strategii rozwoju województwa, uwzględniającej

w szczególności pielęgnowanie polskości oraz rozwój

kształtowanie

świadomości

narodowej,

obywatelskiej

i

kulturowej mieszkańców, pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości

lokalnej, pobudzanie aktywności gospodarczej, zachowanie

wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego, oraz

kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego

• ponadto samorząd wojewódzki wykonuje zadania w zakresie

m.in.:

– edukacji publicznej,
– promocji i ochrony zdrowia,
– pomocy społecznej,
– ochrony środowiska,
– dróg publicznych i transportu publicznego,
– bezpieczeństwa publicznego.

36

Organy samorządu województwa

Organami samorządu województwa są:
• sejmik województwa - jest organem stanowiącym

i kontrolnym województwa (rozpatrywanie sprawozdań

z działalności zarządu województwa i realizacji strategii

rozwoju oraz wieloletnich programów wojewódzkich,

rozpatrywanie sprawozdań z realizacji budżetu i sprawozdań

finansowych);

• zarząd województwa (w skład zarządu województwa

wchodzi

marszałek województwa

) – jest organem

wykonawczym województwa

37

ZADANIA SEJMIKU WOJEWÓDZTWA

• stanowienie aktów prawa miejscowego,
• uchwalanie: strategii rozwoju województwa oraz wieloletnich

programów

wojewódzkich,

budżetów

województwa,

podatków i opłat lokalnych, zasad nabywania zbywania i

obciążania nieruchomości, zasad emitowania obligacji oraz

określania ich zbywania, nabywania i wykupu, zasad

zaciągania

długoterminowych

pożyczek

i

kredytów,

przepisów dotyczących organizacji wewnętrznej oraz trybu

pracy organów samorządu województwa

• podejmuje uchwały w sprawie powierzenia zadań samorządu

województwa innym jednostkom samorządu terytorialnego

oraz w sprawie uczestnictwa w międzynarodowych

zrzeszeniach regionalnych i innych formach współpracy

regionalnej

38

Organy ochrony środowiska



wójt, burmistrz lub prezydent miasta;



starosta;



sejmik województwa;



marszałek województwa;



wojewoda;



minister właściwy do spraw środowiska;



Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska;



regionalny dyrektor ochrony środowiska.



Organy Inspekcji Ochrony Środowiska działające na

podstawie przepisów ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska

wykonują zadania w zakresie ochrony środowiska, jeżeli

ustawa tak stanowi.

39

PODSTAWY

MATERIALNEGO PRAWA

ADMINISTRACYJNEGO,

CZYLI ADMINISTRACJA

PUBLICZNA WOBEC

PODMIOTÓW

ZEWNĘTRZNYCH

40

Stosunek administracyjnoprawny

• to stan faktyczny, w którym ze względu na jakąś

obowiązującą normę (prawo przedmiotowe), w określonych

warunkach (warunki te są zawsze określone przez prawo,

które wiąże skutki prawne z niektórymi tylko faktami, a

innym odmawiając znaczenia prawnego) sytuacja prawna

jednego podmiotu jest połączona w pewien sposób z

sytuacją drugiego

• może powstać tylko wtedy kiedy wiąże się on z jakimś,

przewidzianym przez obowiązujące prawo, tłem faktycznym

41

Stosunek administracyjnoprawny

42

Organ administracji publicznej

(organ administrujący)

obywatel /podmiot/jednostka

(podmiot administrowany)

definicja:

to stan faktyczny, w którym ze

względu na jakąś obowiązującą

normę prawną

, w określonych

warunkach

(zawsze wskazanych

przez prawo) sytuacja prawna

jednego podmiotu

jest

połączona

w pewien sposób z

sytuacją drugiego

elementy:

• podmiot

(nierównorzędność)

• przedmiot i treść

(wzajemne

uprawnienia i obowiązki)

interes

•

stosunki

materialnoprawne

•

stosunki

procesowe

Interes w prawie administracyjnym

• pojęcie interesu – relacja między istniejącym obiektywnie,

zastanym, sprawdzalnym stanem rzeczy, a czyjąś oceną

(obiektywną bądź subiektywną) czy stan też może za

pośrednictwem administracji publicznej przynieść zmiany w

sytuacji jednostki

– jest dopiero oczekiwaniem żeby coś się stało

• kategorie interesów:

– interes publiczny

vs.

interes prywatny

– zestawienie stanu

faktycznego a jego oceną, zrelatywizowany do korzyści – ogółu

albo jednostki

43

Kategorie interesów chronionych przez

prawo administracyjne

Interes

faktyczny

własny pogląd podmiotu

zewnętrznego na

działalność administracji

publicznej, że powinna

podjąć na jego rzecz

jakieś działania lub

powstrzymać się od

jakiegoś działania

tylko impuls do

działania,

ewentualnie

skargi i wnioski

Interes

prawny

to interes faktyczny,

(osobisty, własny,

indywidualny,

konkretny, aktualny,

oparty na normie

prawnej)

podlega

ochronie

(k.p.a, sądy

administr.)

Publiczne

prawa

podmiotowe

interes prawny +

roszczenie podmiotu

względem

administracji

publicznej

podlega

ochronie (k.p.a,

sądy administr.,

TK, RPO)

44

Formy działania administracji

• administracja publiczna działa za pomocą bardzo różnych

sposobów i instrumentów prawnych (sądownictwo działa

tylko za pomocą ujednoliconych metod, tylko wyroki i

postanowienia)

• dla określenia tych sposobów działania administracji

publicznej

używa

się

nazwy:

forma

działania

administracji

• formą działania administracji

jest zatem określony

przepisem prawa typ konkretnej czynności organu

administracji publicznej

• formy działania =/= metody działania

45

Klasyfikacja form działania administracji

Formy działania

administracji

władcze

(tzw. imperium)

niewładcze

(tzw. akty gestii)

46

Kryterium

władztwa

Klasyfikacja prawnych form działania

administracji

Formy działania administracji publicznej

czynności prawne

inne działania administracji

nie polegające na wydawaniu aktów prawnych

i nie będące czynnościami prawnymi

47

Kryterium

skutku

prawnego

działanie prawne

zmierzające do

ustanowienia, zmiany

albo zniesienia

stosunku prawnego,

wywołują skutki prawne

działania faktyczne nie wywołują skutków

prawnych, lecz czasem mogą wywoływać

pośredni skutek prawny w sferze praw i

obowiązków jednostki. Nie są nastawione na

wywoływanie takich skutków, ale poprzez

określone fakty mogą spowodować określoną

zmianę stosunku prawnego

Czynności administracyjnoprawne -

przykłady

Czynności administracyjnoprawne

akty generalne

akty planowania

akty tworzące uprawnienia
lub obowiązki dla oznaczonego
adresata

akty tworzące sytuacje

akty egzekucyjne,

prawne dla obywateli

o ile są czynnościami

prawnymi

48

Czynności administracyjnoprawne

• akty administracyjne generalne – tworzą normy ogólne, np.

rozporządzenia, określają metody postępowania, np.: „ każdy kto – to...”

• akty planowania – w tym przypadku norma prawna nakłada obowiązek

wykonania planu. Moc wiążąca takiego aktu kończy się z chwilą wykonania

zadania bądź z upływem okresu, na jaki plan został ustalony, np. z

upływem roku budżetowego

• akty tworzące uprawnienia lub obowiązki dla oznaczonego adresata

– akty te tworzą normę indywidualną dla określonego adresata. Stwarzają

one bądź trwały status określonej osoby, bądź regulują jedną konkretna

sprawę. Są to przeważnie

decyzje administracyjne

• akty tworzące sytuacje prawne dla obywateli – akty te regulują

prawnie konkretne, indywidualne sytuacje, ale nie są skierowane do

określonego adresata, nie stwarzają uprawnień dla danego, określonego

podmiotu

• akty egzekucyjne – zadaniem tych aktów jest doprowadzenie do

wykonania prawa, a zwłaszcza obowiązku prawnego

49

Formy działania administracji

Przykłądy działań faktycznych:
• działania społeczno-organizatorskie, które polegają na

organizowaniu wszelkiego rodzaju akcji społecznych - są

społeczne formy administrowania nie poparte przymusem

państwowym

• działania materialno-techniczne – np. prowadzenie

rożnych rejestrów, ewidencji, kartotek, ale także utrzymanie

czystości na ulicach i placach publicznych

• zaświadczenia/poświadczenia

–

poświadczeniom

urzędowym towarzyszy szczególna moc dowodowa przed

sądem i innymi organami administracji publicznej.

50

Klasyfikacja form działania administracji

Formy działania

administracji

działania indywidualne

działania generalne

51

Kryterium

adresata

skutku prawnego

Dziękuję za uwagę.