Podstawy Prawa

Administracyjnego

mgr Aleksandra Matukin-Szumlińska

Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska

Rok akademicki 2013/2014

KWESTIE

ORGANIZACYJNE

PPA

Efekty kształcenia dla przedmiotu

• wiedza:

– student zna podstawowe pojęcia i instytucje prawa

administracyjnego (prawa materialnego, procesowego oraz

ustrojowego)

– student posiada elementarną wiedzę o systemie, strukturze

i zjawiskach związanych z praktyką stosowania prawa

administracyjnego oraz zachodzących między nimi relacjach

• umiejętności:

– student posiada umiejętność obserwacji i interpretacji

otaczających

go

zjawisk

prawa

administracyjnego

w elementarnym zakresie

• kompetencje społeczne:

– student rozumie potrzebę podejmowania i podejmowanych

przez organy prawa administracyjnego działań

– student ma świadomość wagi, sensu i wartości określonych

regulacji prawnych

3

O czym będziemy mówić?

1. Zagadnienia wprowadzające i ogólne, czyli administracja

publiczna w Polsce
• Pojęcie administracji i prawa administracyjnego. Źródła prawa

administracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem aktów prawa

miejscowego. Zasady ogólne prawa administracyjnego.

2. Podstawy ustrojowego prawa administracyjnego
• Podmioty

administracji

publicznej.

Struktura

administracji

publicznej. Rodzaje organów administracji publicznej. Organy

administracji rządowej i samorządowej. Nadzór nad działalnością

organów administracji samorządowej.

3. Podstawy materialnego prawa administracyjnego, czyli

administracja publiczna wobec podmiotów zewnętrznych
• Pojęcie stosunku administracyjnoprawnego. Kategorie interesów

chronionych przez prawo administracyjne. Klasyfikacja prawnych

form działania administracji. Decyzja administracyjna – definicja,

rodzaje, przykłady. Milczenie administracji.

4

O czym będziemy mówić?

4. Podstawy procesowego prawa administracyjnego,

czyli

elementy

postępowania

administracyjnego

w świetle regulacji k.p.a.
• Zasady ogólne postępowania administracyjnego. Pojęcie

strony postępowania. Przebieg postępowania przed organem

pierwszej i drugiej instancji. Rodzaje decyzji kończących

postępowanie

w

sprawie.

Bezczynność

organu

w

postępowaniu

administracyjnym.

Konsekwencje

wadliwości decyzji administracyjnej. Nadzwyczajne tryby

wzruszania decyzji ostatecznych. Zaświadczenia.

5

O czym będziemy mówić?

5.

Kontrola

administracji,

czyli

organizacja

i

funkcjonowanie

sądownictwa

administracyjnego

w Polsce
• Organizacja sądów administracyjnych. Cel postępowania

sądowo-administracyjnego.

Zakres

orzekania

sądu

administracyjnego.

Skarga

do

wojewódzkiego

sądu

administracyjnego.

Uczestnicy

postępowania

sądowo-

administracyjnego. Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu

Administracyjnego.

6. Pozostałe formy kontroli administracji publicznej
• Systemy

kontroli.

Kontrola

zewnętrzna

(kontrola

parlamentarna,

państwowa,

sądów

i

trybunałów,

prokuratorska,

sprawowana

przez

Rzecznika

Praw

Obywatelskich i inne). Kontrola wewnętrzna.

6

Kolokwium

• Kolokwium zaliczeniowe odbywa się w formie pisemnej

i składa się z:

– części testowej (20 pytań jednokrotnego wyboru) oraz
– części opisowej (kazus wraz z 2 pytaniami opisowymi).

• ocena końcowa ustalana jest w oparciu o wynik kolokwium

zaliczeniowego, przy zastosowaniu skali procentowej

określonej w § 14 Regulaminu studiów:

– 27,5-30 pkt

91 - 100% bardzo dobry (5.0)

– 24,5-27 pkt

81 - 90% plus dobry (4.5)

– 21,5-24 pkt

71 - 80% dobry (4.0)

– 18,5-21 pkt

61 - 70% plus dostateczny (3.5)

– 15-18 pkt

50 - 60% dostateczny (3.0)

– poniżej 15 pkt poniżej 50% niedostateczny (2.0)

7

Sposób obliczania oceny końcowej

• Student ma prawo do jednego terminu kolokwium

poprawkowego. Wówczas ocena końcowa ustalana jest na

podstawie średniej ocen z dwóch terminów kolokwium,

według następującej skali:

do 3,25

ocena słowna: dostateczny (3.0),

od 3,26 do 3,75

ocena słowna: plus dostateczny (3.5),

od 3,76 do 4,25

ocena słowna: dobry (4.0),

od 4,26 do 4,75

ocena słowna: plus dobry (4.5),

powyżej 4,75

ocena słowna: bardzo dobry (5.0).

8

Zalecana literatura i pomoce naukowe

1. J. Zimmermann, Prawo administracyjne, wyd. 5, Oficyna

Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012.

2. R. Kędziora, Ogólne postępowanie administracyjne, wyd. 2,

C. H. Beck, Warszawa 2010.

3. T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Postępowanie

sądowoadministracyjne, wyd. 5, LexisNexis, Warszawa

2011.

9

Terminy wykładów i kolokwiów

• 3 marca 2014 r. – wykład 1
• 10 marca 2014 r. – wykład 2
• 17 marca 2014 r. – wykład 3
• 24 marca 2014 r. – wykład 4

s. 301, godz. 18.30-20.00

• 31 marca 2014 r. – wykład 5
• 7 kwietnia 2014 r. – wykład 6
• 28 kwietnia 2014 r. – wykład 7

• kolokwium w terminie podstawowym: 19/26 maja 2014 r.,

s. 301, godz. 18.30-20.00

• kolokwium poprawkowe – 9/16 czerwca 2014 r., s. 301,

godz. 18.30-20.00

10

ZAGADNIENIA

WPROWADZAJĄCE

I OGÓLNE,

CZYLI ADMINISTRACJA

PUBLICZNA W POLSCE

11

PO CO INŻYNIEROWI

PRAWO

ADMINISTRACYJNE?

12

• Prawo budowlane
• Prawo geologiczne i górnicze
• Prawo wodne
• Prawo ochrony środowiska
• ustawa o ochronie przyrody
• ustawa o planowaniu i

zagospodarowaniu

przestrzennym

• ustawa o utrzymaniu czystości

i porządku w gminach

• ustawa o odpadach
• ustawa o międzynarodowym

obrocie odpadami

• ustawa o opakowaniach i

odpadach opakowaniowych

• ustawa o obowiązkach

przedsiębiorców w zakresie

gospodarowania niektórymi

odpadami oraz opłacie

produktowej

• ustawa o recyklingu pojazdów

wycofanych z eksploatacji

• ustawa o zużytym sprzęcie

elektrycznym i elektronicznym

• ustawa o bateriach i

akumulatorach

• ustawa o odpadach

wydobywczych

• ustawa o zapobieganiu

szkodom w środowisku i ich

naprawie

Akty prawne związane z zawodem

13

• ustawa o udostępnianiu

informacji o środowisku i jego

ochronie, udziale

społeczeństwa w ochronie

środowiska oraz o ocenach

oddziaływania na środowisko

• ustawa o Inspekcji Ochrony

Środowiska

• ustawa o substancjach

zubożających warstwę

ozonową

• ustawa o handlu

uprawnieniami do emisji do

powietrza gazów

cieplarnianych i innych

substancji

• Prawo atomowe
• Prawo energetyczne
• ustawa o biokomponentach i

biopaliwach ciekłych

• ustawa o wspieraniu

termomodernizacji i remontów

• Prawo własności przemysłowej
• ustawa o czynach nieuczciwej

konkurencji

• ustawa o ochronie baz danych

Akty prawne związane z zawodem

14

Czym jest prawo?

PRAWO (w znaczeniu przedmiotowym)

• zespół norm regulujących życie społeczne, które

wskazują nakazy bądź zakazy postępowania;

• system

norm

prawnych,

czyli

ogólnych,

abstrakcyjnych

i

jednoznacznych

dyrektyw

postępowania, kierowanych do obywateli, osób

prawnych i jednostek nieposiadających osobowości

prawnej, a także organów państwowych bądź innych

realizujących zadania publiczne

• ww. normy powstały w związku z istnieniem i

funkcjonowaniem

państwa

lub

innego

uporządkowanego

organizmu

społecznego,

ustanowione lub uznane przez właściwe organy

władzy odpowiednio publicznej lub społecznej i przez

te organy stosowane, w tym z użyciem przymusu

15

Czym jest prawo?

• podział ze względu na to jakich stosunków prawnych

dotyczy na:

– prawo publiczne
– prawo prywatne

• podział ze względu na przedmiot regulacji na:

– prawo ustrojowe
– materialne
– procesowe

16

Gałęzie prawa

• Gałąź prawa stanowi podzespół norm prawnych, które ze

względu na wybrane kryterium konstytuują względnie spójną

całość.

Podział ze względu na metodę regulacji:
• Prawo krajowe

– Prawo konstytucyjne
– Prawo cywilne



prawo pracy



prawo rodzinne



prawo gospodarcze

– Prawo karne
– Prawo administracyjne

• Prawo międzynarodowe

17

Podział władz wg Monteskiusza

• władza ustawodawcza



Parlament (Sejm, Senat)



tworzy prawo

• władza wykonawcza



administracja



stosuje tworzone prawo

• władza sądownicza



sądy i trybunały



rozstrzyga spory powstałe

na gruncie stosowanego prawa

18

Podział władz w Polsce

Art. 10 Konstytucji RP:
1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na

podziale i równowadze władzy ustawodawczej,

władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

2. Władzę

ustawodawczą

sprawują

Sejm

i Senat, władzę wykonawczą Prezydent

Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów,

a władzę sądowniczą sądy i trybunały.

19

Pojęcie administracji

• ministrare (z łac.) – służyć, wykonywać, kierować
• ad- (z łac.) – prowadzący do jakiegoś celu

• ADMINISTRACJA – sprawowana przez państwo lub

przez podmioty działające z upoważnienia państwa

i realizuje dobro wspólne, czyli interes publiczny, po to

aby przynieść jakąś korzyść ogółowi (wspólnocie,

państwu) albo też dba o interes indywidualny,

reprezentując interesy całego społeczeństwa lub

wspólnoty, lub ze względu na wyznawane powszechnie

wartości

20

Cechy administracji publicznej:

• działa w imieniu państwa
• posiada władztwo administracyjne, korzysta z przymusu

państwowego

• sprawuje określone funkcje:

– władczą – imperium
– zawiadowczą – tzw. gestię – dominium

• działa w interesie publicznym
• działa na podstawie prawa (ustaw) i w granicach prawa (ustaw)
• wykonuje i konkretyzuje obowiązujące prawo
• organizuje życie społeczne na terenie, który podlega jej

kompetencji

• działa w sposób ciągły i stabilny
• ma charakter monopolistyczny
• działa przez zawodowy personel – kadrę urzędniczą

21

Kadra

urzędnicza?

22

Kadra

urzędnicza?

23

Kadra urzędnicza

24

Czym jest prawo administracyjne?

• jest prawem publicznym
• jest prawem obywatelskim
• normy tego prawa mają charakter bezwzględnie obowiązujący

– tzw. ius cogens vs. ius dispositivum

• specyficzny charakter stosunku do uprawnienia - reguluje relacje

między podmiotami w stosunku pionowym, tj. wówczas gdy

jeden z podmiotów może władczo kształtować sytuację prawną

drugiego podmiotu (administracyjnoprawna metoda regulacji)

• specyficznie reguluje treści zachowań:



bez konieczności konkretyzacji w indywidualnym akcie normatywnym



poprzez

konieczność

konkretyzacji

w

indywidualnym

akcie

normatywnym

• zawiera element władztwa, stosuje przymus państwowy
• stosowanie i kontrola mają charakter niesporny

25

Normy prawa administracyjnego

• normy ustrojowe
• normy zadaniowe
• normy kompetencyjne:

– właściwość rzeczowa
– właściwość miejscowa
– właściwość funkcjonalna/instancyjna

• normy określające formy działania
• normy materialnoprawne
• normy procesowe
• normy odsyłające
• normy przejściowe

26

System prawa administracyjnego

• prawo ustrojowe – kto wykonuje administrację

publiczną; zasady funkcjonowania administracji

publicznej

• prawo materialne – co robi administracja

publiczna, jaki jest przedmiot jej działalności

• prawo procesowe – w jaki sposób działa

administracja publiczna

• prawo administracyjne Unii Europejskiej*

27

Dziękuję za uwagę.