Anatomia2 id 62961 Nieznany (2)

background image

MIĘSIEŃ

(musculus)

stanowią część aktywną (czynnościową) zespołu narządów ruchu

kurcząc się powodują ruchy ciała – funkcja dynamiczna

utrzymują kościec w określonym położeniu nadając przy tym kształt ciału
zwierzęcia – funkcja statyczna

element budujący – komórka mięśniowa charakteryzuje się:

pobudliwością – wrażliwość na bodźce mechaniczne, nerwowe, hormonalne

kurczliwością – zdolność do skurczów w odpowiedzi na bodźce

1. w zależności od miejsca występowania, cech morfologicznych i sposobu działania

mięśnie dzielimy na:

poprzecznie prążkowane

szkieletowe

sercowe

gładkie

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

MIĘŚNIE SZKIELETOWE

2. przytwierdzone są do kości za pomocą ścięgien
3. zmiany położenia kości wywołują skurcz mięśni, które są do nich przyczepione
4. unerwione są:

ruchowo – za pomocą unerwienia ruchowego przesyłane są sygnały
pobudzające je do skurczu

płytka ruchowa – zespół morfologiczno – czynnościowy rzędu
mikroskopowego, w którym następuje zależne od siebie połączenie
układu mięśniowego i nerwowego

mięsień funkcjonuje, ponieważ jest unerwiony – przecięcie nerwu
powoduje zanik mięśnia

nerw funkcjonuje tylko gdy jest mięsień

czuciowo – dostarczają ośrodkom nerwowym informację o aktualnym stanie
mięśni

stanowi to podstawę do podejmowania najwłaściwszych decyzji ruchowych w danej

chwili

Budowa mięśnia szkieletowego

1. zbudowany jest z równolegle ułożonych wielojądrzastych, cylindrycznych komórek

mięśniowych

2. długość włókien mięśniowych jest równa długości mięśnia – od kilku do

kilkudziesięciu cm

włókna wchodzące w skład mięśnia ułożone są w pęczki, które otacza
osłonka łącznotkankowa

jedno włókienko otoczone jest błoną komórkową zwaną sarkolemą

wnętrze to sarkoplazma i ułożone równolegle włókienka mięśniowe –
miofibryle

pomiędzy miofibrylami znajdują się mitochondria

pod błoną, w obszarze sarkoplazmy, znajdują się liczne jądra
komórkowe
oraz aparat Golgiego i siateczka śródplazmatyczna

miofibryle rozciągają się przez całą długość komórki mięśniowej i wykazują

obecność naprzemiennie ułożonych ciemnych i jasnych prążków – stąd nazwa –
poprzecznie prążkowane

prążki te wykazują różnicę w załamywaniu światła:

ciemne – anizotropowe (A) – składają się z miofilamentów grubych
zbudowanych z białka kurczliwego – miozyny

prążki te wykazują anizotropię – dwułomność – podwójnie załamują światło

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

jasne – izotropowe ( I) – utworzone przez miofilamenty cienkie zbudowane
z białka kurczliwego – aktyny

wykazują bardzo słabą anizotropię – 19 x słabszą

wykazują izotropię – jednołomność

miofilamenty miofibryli ułożone są w charakterystyczny sposób
tworząc jednostki kurczliwe włókienka mięśniowego zwane
sarkomerami, a granice między sarkomerami to linie Z

LINIE: A = H + M
Z
– granica między sarkomerami
M – prążek M
H – prążek H, strefa jasna – przejaśnienia prążka A

Wzór sarkomeru:

Z + ½ I + A + ½ I + Z

Linia (Z) + ½ linii prążka jasnego (I) + linia prążka ciemnego (A) + ½ linii prążka
jasnego (I) + linia Z

Skurcz mięśnia

to wciąganie nitek aktyny między grube nitki miozyny

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

nie następuje skracanie miofilamentów – cienkie nitki aktyny wciskają
się (wślizgują) w grube nitki miozyny i kurczy się sarkomer

w wyniku skurczu aktyna i mizyna łączą się i powstaje kompleks
aktynomiozyny

proces ten wymaga dostarczenia energii, która uwalnia się z rozbicia kwasu
adezynotrójfosforowego
(ATP)

kwas ATP rozbija się na kwas adezynodwufosforanowy (ADP) i
nieorganiczny ortofosforan

uwolniona energia chemiczna zostaje zamieniona na energie mechaniczną
pracy i ciepła

przy rozciąganiu nitki aktyny wysuwają się spomiędzy nitek miozyny
– nie zmieniają długości

Zmęczenie mięśnia

to stan przejściowego obniżenia zdolności do pracy będący
następstwem dłuższej aktywności ruchowej

jest ona wynikiem niezdolności elementów kurczliwych do skurczu i
zmian w procesach metabolicznych

może być spowodowane nie tylko wyczerpaniem się zapasów
energetycznych, ale również nagromadzenia się w mięśniu produktów
metabolizmu:

kwasu mlekowego

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

kwasu fosforowego wiążącego jony wapnia

przy dużym zmęczeniu może dojść do trwającego kilka minut
przykurczu

to wynik wyczerpania zapasów ATP i fosfokreatyny

brakuje także wysokoenergetycznych wiązań fosforanowych do odtworzenia
się ATP z ADP

następuje rozluźnienie kompleksu aktynomiozyny

utrzymuje się do momentu uzupełnienia składników odżywczych z krwi

mięsień całe życie wykazuje pogotowie skurczowe – napięcie
mięśniowe

(tonus muscularis)

z wiekiem napięcie staje się coraz słabsze – zwiotczenie mięśni

po śmierci mięśnie ogarnia stężenie pośmiertne

(rygor

postmortuaris), które trwa 3-6 godzin i zanika

Rodzaje skurczów:

izotoniczny

mięsień skraca długość, ale zachowuje napięcie

zostaje wykonana praca mechaniczna np. przy podnoszeniu
ciężarów

izometryczny

zostaje zachowana długość, rośnie napięcie

nie zostaje wykonana żadna praca

są wykonywane przez mięśnie utrzymujące postawę ciała np. kręgosłupa

auksotoniczny

zmienia się długości i napięcia mięśni

zazwyczaj skurcze mięśni

Podział mięśni szkieletowych:

białe:

szybkie

mają w jednostce ruchowej mniejszą ilość włókien mięśniowych

wykonują mniejsze skurcze

są jaśniejsze – zawierają mniej mioglobiny i mitochondriów

szybko się męczą i szybko wypoczywają

przystosowane do skurczów szybkich

umożliwiają szybki ale intensywny wysiłek np. mięśnie ruchowe gałki ocznej

czerwone

wolne

ciemniejsze – są bardziej ukrwione, posiadają więcej mioglobiny i
mitochondriów

wolniej się kurczą – nie męczą się szybko

przystosowane do długotrwałego wysiłku

charakteryzują się dużą ilością włókienek mięśniowych w jednostce ruchowej

nie są zaangażowane do ruchów precyzyjnych, ale do podtrzymywania
długotrwałych skurczów o niewielkiej sile np. mięśnie grzbietu utrzymujące
postawę ciała

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

MIĘŚNIE GŁADKIE

stanowią 3% masy ciała

występują w narządach wewnętrznych, naczyniach i skórze

wykazują zdolność powolnych ruchów oraz długotrwałych tonicznych
skurczów

składają się z cienkich, wrzecionowatych komórek – włókienek
mięśniowych

nie posiadają miofibryli w sarkoplazmie

grube nitki miozyny i cienkie aktyny nie wykazują poprzecznego
prążkowania

skurcz wygląda podobnie – nitki wnikają między siebie, mimo, że są
inaczej ułożone

różni się długością przebiegu – kurczy się 4 – 20x wolniej od m.
szkieletowego

Budowa:

brzusiec

(venter) – część kurczliwa, czynna

miąższ – komórki mięśniowe

naczynia i nerwy

zrąb łącznotkankowy oddzielający od siebie włókna mięśniowe:

namięsna

(epimysium)

połyskliwa błona otaczająca mięsień z zewnątrz

zbudowana z włókien sprężystych i kolagenowych biegnących skośnie i
przekrzyżowujących się wzajemnie

omięsna

(perymysium)

składa się z włókien kolagenowych i sprężystych biegnących podłużnie

tworzy różnej grubości przegródki wewnątrzmięśniowe łącząc włókna
mięśniowe w coraz większe pęczki

śródmięsna

(endomysium)

wokół każdego włókna mięśniowego tworzy bardzo cienką i delikatną osłonkę

zbudowaną z włókien kolagenowych biegnących w poprzek włókna mięśniowego

ścięgno

(tendo) – część bierna przymocowująca mięsień do

kości stanowiących dźwignie ruchu

składa się z pęczków włókien kolagenowych, spowitych w zrąb
łącznotkankowy, w którym rozróżnia się ościęgną

(peritendineum)

zewnętrzną i wewnętrzną

Z

punktu widzenia czynnościowego

mięśnie można podzielić na:

dynamiczne, proste

wykonujące ruchy o dużym zasięgu

włókna biegną równolegle do osi długiej mięśnia np. mięśnie powłok
skórnych

statodynamiczne, złożone

charakteryzujące się dużą siłą

włókna biegną skośnie np. niektóre szkieletowe

mają budowę pierzastą

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

w zależności od skośnych włókien mięśniowych wyróżnia się:

mięsień prosty

mięsień jednopierzasty

mięsień dwupierzasty

mięsień wielopierzasty

Przekrój mięśnia statodynamicznego:

anatomiczny (A) – cięcie prowadzone prostopadle do osi w najgrubszym miejscu

brzuśca

fizjologiczny (F) – cięcie przechodzi przez wszystkie włókna mięśniowe

prostopadle do ich osi długiej

ponieważ trudno określić siłę mięśni, dlatego przyjęto obliczać w mięśniu
jego przekrój fizjologiczny, który w mięśniach pierzastych jest zawsze
większy od przekroju anatomicznego

F > A

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

NARZĄDY POMOCNICZE MIĘŚNI

powięzie

(fascia)

silna, cienka błona łącznotkankowa zbudowana z pokładów włókien
kolagenowych przebiegających w różnych kierunkach

rozróżnia się powięzie:

powierzchowną

(fascia superficialis) – oddziela skórę od całego umięśnienia

głęboką

(fascia profunda) – przymocowuje się do kości, spowija każdy

mięsień i określone grupy mięśni na obszarze tułowia:

od strony jamy klatki piersiowej – powięź
wewnętrzna piersiowa

od strony jamy brzusznej – powięź poprzeczna
brzucha

w miednicy – powięź miednicy

utrzymują mięśnie w odpowiednim położeniu w stosunku do pobliskich
narządów zapobiegając przemieszczaniu się narządów w czasie pracy

kaletka

(bursa)

rodzaj woreczka łącznotkankowego wysłanego od wewnątrz
częściowo lub całkowicie warstwą płaskich komórek zawierającego

śluz – kaletka śluzowa

(bursa mucosa)

maź – kaletka maziowa

(bursa synovialis)

jest uchyłkiem torebki stawowej

zmniejsza tarcie między mięśniami i ścięgnami z jednej strony, a
innymi narządami – najczęściej kośćmi

układają się pod ścięgnami, które przebiegają nad ostrymi
wyniosłościami kostnymi:

pod mięśniami – kaletka podmięśniowa

pod ścięgnami – kaletka podścięgnowa

pod skórą – kaletka podskórna

rzadko między więzadłem a ścięgnem – kaletka podwięzadłowa

pochewka maziowa ścięgna

(vagina synovialis tendinis)

siostra kaletki podścięgnowej – ma podobną budowę i funkcje

wykształciła się z kaletki podścięgnowej na skutek intensywnych
ruchów ścięgien

ulegała spłaszczeniu wzdłuż i wszerz oraz rozszerzeniu

obie krawędzie zawijają się otaczając ścięgno

wyniosłości kostne

(hypomochliony)

bloczek mięśniowy

(trochlea muscularis)

trzeszczki

(ossa sesamoidea)

powstają z tkanki kostnej rozwijającej się w okolicach
maksymalnego naprężenia ścięgien

największą trzeszczką jest rzepka

(patella)

wydajniejsza praca mięśnia

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

MIĘŚNIE

tułowia

kończyn

m. obręczy kończyny piersiowej – łopatka m. kończyny piersiowej
m. klatki piersiowej m. kończyny miednicznej
m. brzucha
m. brzuszne szyi
m. kręgosłupa:
grzbietowe
brzuszne

głowy

m. mimiczne
m. żuciowe

MIĘŚNIE TUŁOWIA

MIĘŚNIE OBRĘCZY KOŃCZYNY PIERSIOWEJ – ŁOPATKA

mięśnie łączące kończyny piersiowe z tułowiem

mięsień czworoboczny

(m. trapezius)

układa się w okolicy szyi i kłębu

dzieli się na część szyją i piersiową

skręca łopatkę w czasie ruchu, ciągnie ją w przód lub ku tyłowi

mięsień najszerszy grzbietu

(m. latissmus dorsi)

układa się na bocznej ścianie klatki piersiowej

pociąga uniesioną kończynę do tyłu

jest zginaczem stawu ramiennego

mięsień ramienno – głowowy

(m. brachicephalicus)

rozciąga się między kością ramienną a głową

składają się na niego 2 mięśnie:

m. obojczykowo – ramienny

(m. cleidobrachialis)

m. obojczykowo – głowowy

(m. cleidocephalicus), który z kolei składa się z:

m. obojczykowo – sutkowy

(m. cleidomastoideus)

m. obojczykowo – potyliczny

(m. cleidooccipitalis) – świnia, przeżuwacze

m. obojczykowo – szyjny

(m. cleidocervicalis) – pies

m. łopatkowo – poprzeczny

(m. omotransversarius) – koń

przy ustalonej szyi wysuwa kończynę do przodu i prostuje staw
ramienny

w pozycji stojącej – opuszcza głowę i zgina szyję

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

mięsień równoległoboczny

(m. rhomboideus)

leży bezpośrednio pod m. czworobocznym

dzieli się na:

m. równoległoboczny szyi

(m. rhomboideus cervicis)

m. równoległoboczny głowy

(m. rhomboideus capitis)

tylko u psa i świni

m. równoległoboczny klatki piersiowej

(m. rhomboideus

thoracis)

uczestniczy w ruchach kończyn skręcając łopatkę wokół jej
środka

przymocowuje łopatkę do tułowia

w ustalonej postawie kończyn prostuje szyję

mięśnie piersiowe powierzchowne

(mm. pectorales

superficiales)

leżą pod skórą między kończynami piersiowymi, na
zewnętrznej powierzchni mostka

dzielą się na:

m. piersiowy zstępujący

(m. pectorales superficiles)

m. piersiowy poprzeczny

(m. pectorales transversus) – brak go u psa !

to przywodziciele:

cofniętą kończynę podciągają do przodu, prostują staw
ramienny

jeśli kończyna opiera się o podłoże, podciągają tułów ku
przodowi

mięsień zębaty brzuszny

(m. serratus ventralis)

leży na bocznej powierzchni szyi i klatki piersiowej

dzieli się na:

m. zębaty brzuszny szyi

(m. serratus ventralis cervicis)

m. zębaty brzuszny klatki piersiowej

(m. serratus ventralis thoracis)

jako całość z mięśniem drugostronnym podwiesza tułów
między łopatkami

prostuje szyję

mięsień piersiowy głęboki

(m. pectoralis profundus)

u konia i świni wyróżnia się w nim część podłopatkową – m.
podobojczykowy

(m. subclavius)

przywodziciel

wysuniętą kończynę pociąga do tyłu

jeśli kończyna ma oparcie – podciąga tułów ku przodowi

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

są to mm. wdechowe i wydechowe

działając na żebra albo rozszerzają klatkę piersiową przy

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

wdechu

(inspiratio), albo ja zwężają przy wydechu

(expiratio)

w mm. wdechowych pęczki włókien biegną w kierunku
poprzeczno – górnym:

pociągają żebra w przód i na boki

powiększają klatkę piersiową w wymiarze poprzecznym

następuje nieznaczne opuszczenia mostka

w mm. wydechowych pęczki włókien biegną ku tyłowi i
do góry:

ciągną żebra do tyłu i do środka

wyróżnia się:

mm. wdechowe krótkie

mm. wdechowe długie

mm. wydechowe krótkie

mm. wydechowe długie

PIERSIOWY TYP ODDYCHANIA

rozszerza i zwęża klatkę piersiową w wymiarze
poprzecznym

MIĘŚNIE WDECHOWE KRÓTKIE:

mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne

(mm. intercostales

externi)

układają się w przestrzeniach międzyżebrowych

brak ich między chrząstkami żebrowymi

mięśnie dźwigacze żeber

(mm. levatores costarum)

leżą między końcami kręgosłupowymi żeber a
wyrostkami poprzecznymi kręgów piersiowych

MIĘŚNIE WDECHOWE DŁUGIE:

mięsień zębaty grzbietowy przedni

(m. serratus dorsalis

cranialis)

leży w przedniej połowie klatki piersiowej pomiędzy
wyrostkami kolczystymi a żebrami

pęczki włókien biegną w kierunku przednio – górnym i
przechodzą w obszerne płaskie ścięgno

pociąga żebra do przodu

cechy gatunkowe:

pies – 8 zębów

świnia – 4 – 5 zębów

owca – 3 zęby

d. przeżuwacze – 4 – 6 zębów

koń – 7 – 8 zębów

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

mięsień pochyły grzbietowy

(m. scalenus dorsalis)

układa się w poprzek żeber, ku dołowi od mm. zębatych brzusznych

należy do grupy mm. pochyłych, wśród których wyróżniamy:

m. pochyły grzbietowy

(m. scalenus dorsalis)

m. pochyły środkowy

(m. scalenus medius)

m. pochyły brzuszny

(m. scalenus ventralis)

u konia – tylko 1 mięsień: pochyły środkowy

mięsień prosty klatki piersiowej

(m. rectus thoracis)

leż bezpośrednio na żebrach i mm. międzyżebrowych, poniżej zębów m.
zębatego brzusznego klatki piersiowej

MIĘŚNIE WYDECHOWE KRÓTKIE:

mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne

(mm. intercostales interni)

układają się w przestrzeniach międzyżebrowych i między chrząstkami
żebrowymi

pęczki włókien biegną w kierunku tylno – górnym

mięsień poprzeczny klatki piersiowej

(m. transversus thoracis)

płaski, w kształcie trójkąta

leży na górnej powierzchni mostka i chrząstek żebrowych

włókna mięśniowe mają przebieg poprzeczny

MIĘŚNIE WYDECHOWE DŁUGIE:

mięsień zębaty grzbietowy tylny

(m. serratus dorsalis

caudalis)

układa się w tylnej połowie klatki piersiowej, między żebrami a wyrostkiem
kolczystym

cechy gatunkowe:

pies – 3 zęby

świnia – 5 – 6 zębów

owca – 5 zębów

d. przeżuwacze – 3 – 4 zębów

koń – 7 – 8 zębów

mięsień cofacz żeber

(m. retractor costae)

układa się w trójkątnej przestrzeni utworzonej przez ostatnie żebro i wyrostki
poprzeczne pierwszych kręgów lędźwiowych

u psa – leży przyśrodkowo od m. poprzecznego brzucha

BRZUSZNY TYP ODDYCHANIA

powiększenie jamy klatki piersiowej w wymiarze
podłużnym

przy udziale przepony i mm. brzucha

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

przepona

(diaphragma)

duży płaski mięsień

oddziela klatkę piersiową od jamy brzucha

wyróżnia się 3 części:

cz. żebrową

(pars costalis) – przymocowuje się na wewnętrznej powierzchni

brzucha

cz. mostkową

(pars sternalis) – przyczepia się na powierzchni wewnętrznej

wyrostka mieczykowatego mostka

cz. lędźwiową

(pars lumbalis) – składa się z 2 odnóg:

odnogi prawej

(crus dextrum)

dłuższa

widnieje tu rozwór przełykowy

(hiatus esophageus)

odnogi lewej

(crus sinistrum)

słabsza

rozwór aortowy

(hiatus aorticus) u psa

pomiędzy odnogami znajduje się rozwór (otwór) aortowy

(hiatus

aorticus) i rozwór przełykowy (hiatus esophageus) u przeżuwaczy

MIĘŚNIE BRZUCHA

mięsień skośny zewnętrzny brzucha

(m. obliguus externus

abdominis)

stanowi pokład zewnętrzny ściany brzucha

u roślinożernych – okryty z zewnątrz błoną żółtą brzucha

(tunica flava

abdominis)

włókna mięśniowe kończą się częściowo na guzie biodrowym a częściowo
przechodzą w szerokie rozcięgno – 3 części:

cz. brzuszna

układa się zewnętrznie w ścianie brzucha

zespala się z rozcięgnem m. skośnego wewnętrznego brzucha

cz. miedniczna

przymocowuje się do guza biodrowego i guzka łonowego

łuk pachwinowy

(arcus inguinalis) to ciągnący się między tymi

wyniosłościami pęczek włókien kolagenowych znany jako więzadło
pachwinowe

u samców obie części rozcięgna oddzielone są skośną szczeliną zw. otworem

zewnętrznym pierścienia pachwinowego powierzchniowego

(anulus inguinalis

superficialis)

u psa – również u samic

blaszka udowa

(lamina femoralis)

słabo rozwinięta

wywodzi się z części brzusznej rozcięgna

mięsień skośny wewnętrzny brzucha

(obliguus internus abdominis)

stanowi środkowy pokład brzucha

krawędź tylna razem z łukiem pachwinowym ograniczają otwór wewnętrzny

pierścienia pachwinowego powierzchniowego

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

otwór ten połączony jest z otworem zewnętrznym przez dolną część kanału

pachwinowego

(canalis inguinalis)

w kanale pachwinowym u samców biegnie – z moszny do jamy brzusznej –

powrózek nasienny

u psów – kanał pachwinowy występuje również u suk

mięsień poprzeczny brzucha

(m. transversus abdominis)

stanowi pokład wewnętrzny ściany brzucha

tylna granica przebiega na wysokości guza biodrowego

mięsień prosty brzucha

(m. rectus abdominis)

stanowi dolny pokład jamy brzucha oraz częściowo klatki piersiowej

zaopatrzony jest w smugi ścięgniste

(intersectiones tendineae), które są

pozostałościami po żebrach

cechy gatunkowe:

pies – 5 – 6 smug

świnia – 4 – 9 smug

przeżuwacze – 7 smug

koń – 9 – 11 smug

u krów – w 2 smudze w pobliżu wyrostka mieczykowatego mostka występuje różnej

wielkości szczelina, tzw. dołek mleczny przez który przechodzi żyła mleczna

MIĘŚNIE BRZUSZNE SZYI

ciągną się od mostka do głowy bądź do kości gnykowej lub krtani

tworzą przy tym brzuszny (dolny) zarys szyi

mięsień ramienno – głowowy

(m. brachicephalicus)

opis w „mięśnie obręczy kończyny piersiowej”

mięsień mostkowo – głowowy

(m. sternocephalicus)

rozciąga się między mostkiem a głową

składają się na niego:

m. mostkowo – sutkowy

(m. sternomastoideus)

nie występuje u konia

pociąga szyję i głowę w odpowiednią stronę

opuszcza głowę

m. mostkowo – żuchwowy

(m. sternomandibularis)

występuje tylko u przeżuwaczy i konia

u przeżuwaczy – opuszcza głowę

u konia – opuszcza żuchwę

mięsień mostkowo – gnykowy

(m. sternohyoideus)

układa się na dolnej powierzchni tchawicy

podczas połykania pociąga język do tyłu

mięsień łopatkowo – gnykowy

(m. omohyoideus)

leży w przedniej części szyi pod m. mostkowo – gnykowym

pociąga język do tyłu

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

nie występuje u psa !

mięsień mostkowo – tarczowy

(m. sternothyreoideus)

układa się na tylnej powierzchni tchawicy

jest zrośnięty z m. mostkowo – gnykowym

po akcie połykania pociąga krtań do tyłu

MIĘŚNIE KRĘGOSŁUPA

GRZBIETOWE KRĘGOSŁUPA:

układają się między wyrostkami kolczystymi i poprzecznymi kręgów

prostują kręgosłup przez niwelowanie wypukłości części lędźwiowej przy
jednoczesnym unoszeniu szyi i ogona

skręcają kręgosłup w prawą lub w lewą stronę

o ograniczonym stopniu obracają kręgosłup wzdłuż jego osi długiej

współdziałając z mm. brzusznymi kręgosłupa działają ustalająco na
kręgosłup

umięśnienie grzbietowe kręgosłupa dzieli się na 4 zespoły:

Zespół mięśni biodrowo – żebrowych:

mięsień biodrowo – żebrowy

(m. iliocostalis)

dzieli się na 3 mięśnie:

m. biodrowo – żebrowy lędźwi

(m. iliocostalis lumborum)

m. biodrowo – żebrowy klatki piersiowej

(m. iliocostalis thoracis)

m. biodrowo – żebrowy szyi

(m. iliocostalis cervicis)

mięsień prosty boczny głowy

(m. rectus capitis lateralis)

Zespół mięśni kolcowo – poprzecznych:

1. mięsień płatowaty szyi

(m. splenius cervicis)

u psa – brak

2. mięsień najdłuższy

(m. longssimus)

ciągnie się od k. krzyżowej i biodrowej aż na obszar szyi

wyróżnia się w nim mięśnie, których nazwy pochodzą od
miejsc, gdzie leżą:

m. najdłuższy lędźwi

(m. longissimus lumborum)

m. najdłuższy klatki piersiowej

(m. longissimus thoracis)

m. najdłuższy szyi

(m. longissimus cervicis)

m. najdłuższy głowy

(m. longissimus capitis)

m. najdłuższy kręgu szczytowego

(m. longissimus

atlantis)

prostują część szyjną i piersiową kręgosłupa

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

3. mięśnie międzypoprzeczne

(mm. intertransversarii)

leżą między wyrostkami poprzecznymi kręgów

wśród nich opisuje się:

mm. międzypoprzeczne grzbietowe szyi

(mm. intertransversarii dorsales

cervicis)

występują w części szyjnej kręgosłupa między wyrostkami
stawowymi a poprzecznymi

mm. międzypoprzeczne brzuszne szyi

(mm. intertransversarii ventrales

cervicis)

układają się w części szyjnej między wyrostkami żebrowymi

mm. międzypoprzeczne środkowe

(mm. intertransversarii mediales)

biegną między wyrostkami poprzecznymi kręgów szyjnych

4. mięsień skośny tylny głowy

(m. obliguus capitis caudalis)

układa się między wyrostkiem kolczystym kręgu obrotowego a tylno –
boczną krawędzią kręgu szczytowego

5. mięsień krzyżowo – ogonowy grzbietowy boczny

(m. sacrocaudalis dorsalis

lateralis)

Zespół mięśni poprzeczno – kolcowych:

mięśnie wielodzielne

(m. multifidi)

układają się bezpośrednio na kręgach

ciągną się od k. krzyżowej do kręgu obrotowego

można w nim wydzielić części:

cz. lędźwiowo – piersiową

cz. szyjną

mięsień skośny przedni głowy

(m. obliguus capitis cranialis)

mięsień krzyżowo – ogonowy grzbietowy przyśrodkowy

(m. sacrocaudalis

dorsalis medialis)

mięśnie półkolcowe

(mm. semispinales)

Zespół mięśni kolcowych:

mięśnie międzykolcowe

(mm. interspinales)

biegną między wyrostkami kolczystymi

najsilniej rozwinięte na szyi

mięśnie kolcowe

(mm. spinales)

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

prostowniki

układają się na wyrostkach kolczystych kręgów

dzieli się je na:

m. kolcowy klatki piersiowej

(m. spinalis thoracis)

m. kolcowy szyi

(m. spinalis cervicis)

mięśnie proste grzbietowe głowy

(mm. rectus capites dorsales)

dzielą się na:

m. prosty grzbietowy głowy większy

(m. rectus capitis dorsalis major)

m. prosty grzbietowy głowy środkowy

(m. rectus capitis dorsalis medius)

m. prosty grzbietowy głowy mniejszy

(m. rectus capitis dorsalis minor)

BRZUSZNE KRĘGOSŁUPA

pokrywają trzony kręgów od dołu

zginają kręgosłup

współdziałają z mm. grzbietowymi kręgosłupa ustalając go

mięsień prosty brzuszny głowy

(m. rectus capitis ventralis)

mięsień długi głowy

(m. longus capitis)

opuszcza głowę

mięsień długi szyi

(m. longus colli)

rozciąga się w części szyjnej i piersiowej kręgosłupa

dlatego wyróżnia się w nim:

cz. szyjną

cz. piersiową

mięsień lędźwiowy mniejszy

(m. psoas minor)

najsilniej rozwinięty u świni i przeżuwaczy

zgina część lędźwiową kręgosłupa

opuszcza miednicę i przyciąga ją do przodu

współdziałając z mm. grzbietowymi ustala kręgosłup

mięsień lędźwiowy większy

(m. psoas major)

leży bocznie od m. lędźwiowego mniejszego

zgina część lędźwiową kręgosłupa

wysuwa do przodu część wolną kończyny miednicznej

zgina staw biodrowy i odwraca udo

mięsień czworoboczny lędźwi

(m. quadratus lumborum)

składa się z szeregu zębów mięśniowych

bierze udział w zgięciach bocznych części lędźwiowej kręgosłupa

przy działaniu obustronnym ustala część lędźwiową kręgosłupa

mięsień krzyżowo – ogonowy brzuszny przyśrodkowy

(m. sacrocaudalis ventralis

medialis)

mięsień krzyżowo – ogonowy brzuszny boczny

(m. sacrocaudalis ventralis

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

lateralis)

mięśnie międzypoprzeczne brzuszne ogona

(mm. intertransversarii ventrales

caudae)

wypełniają przestrzeń między wyrostkami poprzecznymi kręgów ogonowych

mięsień ogonowy

(m. coccugeus)

opuszcza ogon przyciskają go do odbytu albo odwodzi go na bok i ku dołowi

mięsień dodatkowy ogona

występuje tylko u psa

MIĘŚNIE GŁOWY

MIĘŚNIE MIMICZNE

mięśnie gładkie

układają się wokół naturalnych otworów głowy

należą do nich:

zwieracze – zamykają szparę ust lub powiek, albo zwężają nozdrza
przednie

rozwieracze – działają odwrotnie – otwierają lub rozszerzają

należą do nich również mm. otaczające otwór słuchowy zewnętrzny, które obracają

małżowiną uszną w kierunku dźwięku

Mięśnie warg, policzków i nosa

mięsień okrężny ust

(m. orbicularis oris)

tworzy zrąb warg

zaciska wargi i zamyka szparę ust

jest silnie wykształcony u zwierząt chwytających pokarm za pomocą warg –
małe przeżuwacze, koń

słabo rozwinięty u psa, świni i krowy

mięsień siekaczowy górny i dolny

(m. incisivus superior et inferior)

otwiera szparę ust – antagonista m. okrężnego ust

dobrze rozwinięty u konia

u pozostałych gatunków słabiej

u krowy m. górny bardziej rozwinięty niż m. dolny

mięsień bródkowy

(m. mentalis)

marszczy skórę podbródka

u psa i świni – słabo rozwinięty

mięsień jarzmowy

(m. zygomaticus)

pociąga kąt ust ku tyłowi i górze

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

mięsień skóry twarzy

(m. cutaneus faciei)

stanowi przedłużenie m. skórnego szyi

pociąga kąt ust ku tyłowi i dołowi

rozwinięty w różnym stopniu, w zależności od gatunku zwierzęcia

mięsień dźwigacz nosowo – gardłowy

(m. levator nasolabialis)

unosi wargę górną, rozszerza nozdrza przednie

kształt mięśnia zależy od gatunku

mięsień licowy

(m. malaris)

w części przedniej, bez wyraźnej granicy, zespala się z m. dźwigaczem
nosowo – wargowym

część włókien leżąca powierzchownie ma odmienny przebieg i kiedyś była
określana jako m. obniżający powiekę dolną

pociąga policzek ku górze

mięsień kłowy albo nadkłowy

(m. caninus)

rozszerza nozdrza przednie

u psa – unosi wargę górną

mięsień dźwigacz wargi górnej

(m. levator labii superioris)

u różnych gatunków ma odmienny przyczep, stąd różna czynność:

u psa i bydła – rozszerza nozdrza przednie

u konia i świni – unosi wargę górną

mięsień obniżający wargę górną

(m. depressor labii superioris)

występuje u świni i bydła

mięsień obniżający wargę dolną

(m. depressor labii inferoris)

nie występuje u psa

mięsień policzkowy

(m. buccinator)

składa się z dwóch części:

cz. policzkowej

cz. trzonowcowej

najlepiej wykształcony u zwierząt dokładnie rozdrabniających pokarm
– u roślinożernych

podczas żucia podsuwa pokarm między powierzchnie zgryzu zębów
przedtrzonowych i trzonowych

mięsień rozwieracz wierzchołkowy nozdrza

(m. dilatator naris apicalis)

układa się między przyśrodkowymi skrzydłami nosa

rozwiera nozdrza przednie

mięsień boczny nosa

(m. lateralis nasi)

zbudowany różnie u różnych gatunków zwierząt:

u bydła – składa się z dwóch części:

bocznej

przyśrodkowej

u konia – można go podzielić na 4 rozwieracze nosa:

m. rozwieracz grzbietowy nozdrza

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

m. rozwieracz brzuszny nozdrza

m. rozwieracz tylny nozdrza

m. rozwieracz przedni nozdrza

MIĘŚNIE ŻUCIOWE

należą do nich:

mm. dźwigacze otwierające jamę ustną

mm. opuszczające żuchwę, które zamykają jamę ustną

miesień żwacz

(m. masseter)

masywny o budowie pierzastej

składa się z dwóch części:

powierzchownej

głębokiej

mięsień skroniowy

(m. temporalis)

u psa – wyjątkowo silnie rozwinięty

mięsień skrzydłowy

(m. pterygoideus)

rozróżnia się w nim dwie samodzielne jednostki mięśniowe:

m. skrzydłowy przyśrodkowy

(m. pterygoideus medialis)

unosi żuchwę i unosi ja do przodu

m. skrzydłowy boczny

(m. pterygoideus lateralis)

wysuwa żuchwę do przodu

mięsień dwubrzuszny

(m. digastricus)

przy działaniu obustronnym opuszcza żuchwę

przy działaniu jednostronnym pociąga żuchwę w odpowiednią stronę

u psa i świni – ma tylko 1 brzusiec

u konia – w brzuścu tylnym znajduje się część potyliczno – żuchwowa

MIĘŚNIE KOŃCZYN

KOŃCZYNY PIERSIOWEJ

Mięśnie obręczy kończyny piersiowej – łopatka

(scapula)

opis w „ Mięśnie tułowia”

Mięśnie stawu ramiennego

Prostowniki – przechodzą przez wierzchołek stawu ramiennego

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

m. nadgrzebieniowy

(m. supraspinatus)

prostuje staw ramienny

Prostowniki pomocnicze:

m. ramienno – głowowy

(m. brachicephalicus)

m. dwugłowy ramienia

(m. biceps brachii)

Zginacze – leżą wewnątrz kąta stawowego

m. naramienny

(m. deltoideus)

składa się z 2 części:

łopatkowej

barkowej

u konia i świni – brak części barkowej

zgina i odwraca staw ramienny

m. obły większy

(m. teres major)

zgina i nawraca staw ramienny

m. obły mniejszy

(m. teres minor)

zgina i odwraca staw ramienny

Zginacze pomocnicze:

m. najszerszy grzbietu

m. piersiowy głęboki

(pectoralis profundus)

głowa długa m. trójgłowego ramienia

Odwodziciel – leży na powierzchni bocznej łopatki

mięsień podgrzebieniowy

(m. infraspinatus)

kończy się 2 gałęziami:

powierzchowną

głęboką

odwodzi staw ramienny

u roślinożernych – pełni funkcję więzadła pobocznego bocznego stawu
ramiennego

Odwodziciel pomocniczy:

mm. równoległoboczne

(mm. romboideus)

Przywodziciele – układają się po stronie przyśrodkowej łopatki i k. ramiennej

m. podłopatkowy

(m. subscapularis)

przywodzi staw ramienny

u przeżuwaczy

składa się z 3 części

pełni rolę więzadła pobocznego przysrodkowego stawu ramiennego

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

m. kruczo – ramienny

(m. coracobrachialis)

współdziała z przywodzicielami

Przywodziciele pomocnicze:

mm. piersiowe

(mm. pectorales)

Odwracacze – leżą po stronie bocznej stawu ramiennego

m. naramienny

(m. deltoideus)

m. obły mniejszy

(m. teres minor)

Nawracacze:

m. obły większy

(m. teres major)

Nawracacze pomocnicze:

m. ramienno – głowowy

(m. brachiocephalicus)

mm. piersiowe powierzchowne

(mm. pectorales superficiales)

m. najszerszy grzbietu

(m. latissimus dorsi)

Mięśnie stawu łokciowego

Zginacze – leżą wewnątrz kąta stawowego, na jego powierzchni przedniej

m. dwugłowy ramienia

(m. biceps brachii)

mięsień dwustawowy

przechodząc ponad końcem górnym k. ramiennej ma pod sobą
maziową kaletkę międzyguzkową

(bursa intertubercularis)

kończy się dwoma odgałęzieniami ścięgnowymi:

na guzowatości k. promieniowej

na k. łokciowej

zgina staw łokciowy i prostuje staw ramienny

m. ramienny

(m. brachialis)

leży bezpośrednio na k. ramiennej

zgina staw łokciowy

Prostowniki – leżą na wierzchołku stawu łokciowego i na powierzchni tylnej kości
ramiennej

m. trójgłowy ramienia

(m. triceps brachii)

bardzo silny

wypełnia trójkątną przestrzeń zawartą między łopatką, k. ramienną i wyrostkiem

łokciowym

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

składa się z trzech głów:

długiej

(caput longum)

najsilniej rozwiniętej

zgina staw ramienny

bocznej

(caput laterale)

przyśrodkowej

(caput mediale) – najsłabsza

dodatkowej

(caput accessorium)

występuje tylko u psa

może również występować u świni

jako całość prostuje staw ramienny

m. łokciowy

(m. anconeus)

prostuje staw łokciowy

m. napinacz powięzi przedramienia

(m. tensor fasciae antebrachii)

prosuje staw łokciowy

napina powieź przedramienia

uczestniczy w zginaniu stawu ramiennego

Obracacze

m. ramienno – promieniowy

(m. brachioradialis)

występuje tylko u psa

m. odwracacz

(m. supinator)

występuje u psa i świni

m. nawrotny obły

(m. pronator teres)

występuje tylko u psa

m. nawrotny czworoboczny

(m. pronator quadratus)

występuje u psa

Mięśnie stawu nadgarstka

Prostowniki – leżą na przednio – bocznej powierzchni przedramienia

m. prostownik promieniowy nadgarstka

(m. extensor carpi radialis)

najgrubszy spośród prostowników

u psa – występują w nim dwa brzuśce:

długi

krótki

prostuje staw nadgarstka

uczestniczy w zginaniu stawu łokciowego

m. prostownik łokciowy nadgarstka

(m. extensor carpi ulnaris)

tylko u psa prostuje staw nadgarstka

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

u zwierząt kopytnych – pełni rolę zginacza nadgarstka

pomaga też w prostowaniu stawu łokciowego

m. odwodziciel długi palca I-go

(m. abductor giditi I longus)

prostuje staw nadgarstka

Zginacze – układają się na tylno – przyśrodkowej powierzchni przedramienia

m. zginacz promieniowy nadgarstka

(m. flexor carpi radialis)

zgina staw nadgarstka

pomaga w prostowaniu stawu łokciowego

m. zginacz łokciowy nadgarstka

(m. flexor carpi ulnaris)

ma dwie głowy, które kończą się wspólnym ścięgnem:

ramienną – silniejszą

łokciową

zgina staw nadgarstka

pomaga prostownikom stawu łokciowego

Mięśnie stawów palcowych

Prostowniki długie

m. prostownik wspólny palców

(m. extensor digitorum communis)

prostuje stawy palcowe

pomaga prostownikom nadgarstka

pomaga zginaczom stawu łokciowego

u psa – dzieli się na 4 brzuśce obsługujące palce II - IV

u świni – dzieli się na 3 brzuśce

u przeżuwaczy – dzieli się na 2 brzuśce

u konia – występuje tylko 1 brzusiec

m. prostownik boczny palców

(m. ex tensor digitorum lateralis)

prostuje stawy palcowe i staw nadgarstka

u świni – składa się z dwóch samodzielnych brzuśców

u konia – w opilcy stawu pęcinowego układa się kaletka podścięgnowa
(bursa subtendinea)
mięśnia

Zginacze palców długie

m. zginacz powierzchowny palców

(m. flexor digitorum superficialis)

zgina stawy palcowe i staw nadgarstka

pomaga w prostowaniu stawu łokciowego

m. zginacz głęboko palców

(m. flexor digitorum profundus)

ma 3 głowy, które łączą się w jedno wspólne ścięgno:

głowa ramienna

(caput humerale) – uczestniczy w prostowaniu stawu

łokciowego

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

głowa łokciowa

(caput ulnare)

głowa promieniowa

(caput radiale)

zgina stawy palcowe i staw nadgarstka

u konia – pod ścięgnem (pod końcowym przyczepem) występuje kaletka
kopytowa ręki

(bursa podotrochlearis manus)

Zginacze palców krótkie

mm. międzykostne

(mm. interossei)

leżą na dłoniowej powierzchni k. śródręcza

u psa – 4 mm. – dla palców II – IV
występują jeszcze mm. zginacza palca I i IV

u świni – 2 mm. – dla palców III i IV
występują jeszcze zginacza palca II i V

u konia i przeżuwaczy – przekształciły się w więzadła podwieszające
trzeszczki bliższe

mm. glistowate

(mm. lumbricales)

u psa – najlepiej rozwinięte

u przeżuwaczy – nie występują

KOŃCZYNY MIEDNICZNEJ

Mięśnie stawu biodrowego

zachodzą tu ruchy zginania i prostowania

przywodzenie i odwodzenie odbywa się w bardzo słabym stopniu

ruchy obrotowe są nieznaczne

podczas zginania s. biodrowego odbywa się odwracanie kończyny

podczas prostowania stawu – nawracanie kończyny

Prostowniki – leżą tylnie od stawu

Mięśnie pośladowe:

m. pośladkowy powierzchowny

(m. gluteus superficialis)

nawraca kończynę

prostuje staw biodrowy

u świni i bydła – nie występuje jako samodzielna jednostka

część tylna zespala się z m. dwugłowym uda tworząc m. pośladowo
– dwugłowy

(m. gluteobiceps)

u konia – w końcowym odcinku, pod ścięgnem, znajduje się
kaletka krętarzowa

(bursa trochanterica) tego mięśnia

m. pośladkowy średni

(m. gluteus medius)

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

największy

prostuje staw biodrowy

wspomaga odwodziciele

m. pośladkowy głęboki

(m. gluteus profundus)

odwodzi staw biodrowy

m. gruszkowaty

(m. piriformis)

prostuje staw biodrowy

u psa – występuje jako samodzielna jednostka

Mięśnie tylne uda:

m. dwugłowy uda

(m. biceps femoris)

leży bezpośrednio pod skórą

rozpoczyna się dwoma głowami:

kulszową

kręgową

obie głowy tworzą silny brzusiec dzielący się na 3 gałęzie:

kolanową – prostuje staw kolanowy

piszczelową – zgina staw kolanowy i odwraca kończynę

piętową – prostuje staw stępu

jako całość prostuje staw biodrowy

m. półścięgnisty

(m. semitendinosus)

ma dwie głowy:

kulszową

kręgową

świnia, przeżuwacze, koń – w górnej części mięśnia znajduje się smuga
ścięgnowa

ponad to u konia występuje kaletka kulszowa

(bursa ischiadica)

bierze udział w:

prostowaniu stawu biodrowego

zginaniu i nawracaniu stawu kolanowego

prostowaniu stawu stępu

m. półbłoniasty

(m. semimembranosus)

u psa – dzieli się na dwa brzuśce

u konia – występują dwie głowy:

kulszowa

kręgowa

prostuje staw biodrowy

u konia – zgina i nawraca staw kolanowy

m. czworoboczny uda

(m. quadratus femoris)

uczestniczy w prostowaniu stawu biodrowego i

odwracaniu kończyny

Zginacze – leżą przednio od stawu biodrowego

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

m. biodrowo – lędźwiowy

(m. iliopsoas)

skład się z dwóch samodzielnych jednostek:

m. lędźwiowego większego

(m. psoas major)

m. biodrowego

(m. iliacus)

wysuwa do przodu wolną część kończyny, zginając staw biodrowy i
odwracając kończynę

Zginacze pomocnicze:

m. napinacz powięzi szerokiej

(m. tensor fasciae latae)

wypełnia trójkątną przestrzeń między guzem biodrowym, stawem biodrowym
i stawem kolanowym

uczestniczy w zginaniu stawu biodrowego i

prostowaniu stawu kolanowego

m. krawiecki

(m. sartorius)

u psa – składa się z dwóch część:

przedniej

tylnej

uczestniczy w:

zginaniu stawu biodrowego

prostowaniu stawu kolanowego

przywodzeniu kończyny

m. grzebieniowy

(m. pectineus)

bierze udział w:

zginaniu stawu biodrowego

przywodzeniu i odwodzeniu kończyny na różnych fazach jej ruchu

m. prosty uda

(m. rectus femoris)

zgina staw biodrowy

Przywodziciele – leżą na przyśrodkowej powierzchni k. udowej

m. smukły

(m. gracilis)

gruby i szeroki

leży pod skórą na przyśrodkowej stronie uda

przywodzi kończynę

m. przywodziciel

(m. adductor)

silny, często dwudzielny

u psa – występują dwa samodzielne mięśnie:

m. przywodziciel długi

(m. adductor longus)

m. przywodziciel wielki i krótki

(m. adductor magnus et brevis)

Prostownik pomocniczy:

m. grzebieniowy

(m. pectineus)

Odwodziciele:

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

m. pośladkowy głęboki

(m. gluteus profundus)

m. pośladkowy średni

(m. gluteus medius)

m. dwugłowy uda

(m. biceps femoris)

Odwracacze:

odwracanie – skręcanie kończyny na zewnątrz, dzięki czemu staw
kolanowy nie ociera się o ścianę brzucha

m. zasłaniacz zewnętrzny

(m. obturatorius externus)

cienki i trójkątny

rozpoczyna się na dolnej powierzchni miednicy a kończy w dole
krętarzowym

m. zasłaniacz wewnętrzny

(obturatorius internus)

płaski i trójkątny

leży wewnątrz jamy macicy, na jej ścianie dolnej

mm. bliźniacze

(mm. gemelli)

pojedynczy, niewielki i płaski

u psa – składa się z dwóch brzuśców

u świni – zespala się z m. zasłaniaczem wewnętrznym

m. biodrowo – lędźwiowy

(m. iliopsoas)

m. dwugłowy uda

(m. biceps femoris)

Nawracacze – skręcają kończynę w stronę przyśrodkową

m. pośladkowy powierzchowny

(m. gluteus superficialis)

m. półbłoniasty

(m. semimembranosus)

m. półścięgnisty

(m. semitendinosus)

Mięśnie stawu kolanowego

możliwe są ruchy prostowania i zginania

w niewielkim stopniu ruchy odwracania (gdy staw jest zgięty)

Prostowniki – leżą powyżej stawu i na wierzchołku jego kąta

m. czworogłowy uda

(m. quadriceps femoris)

silny i duży

dzieli się na 4 głowy tworząc 4 oddzielne mięśnie:

m. prosty uda

(m. rectus femoris)

m. obszerny boczny

(m. vastus lateralis)

m. obszerny przyśrodkowy

(m. vastus medialis)

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

m. obszerny pośredni

(m. vastus intermedium)

jako całość prostuje staw kolanowy

Prostowniki pomocnicze:

m. dwugłowy uda

(m. biceps femoris)

m. napinacz powięzi szerokiej

(m. tensor fasciae latae)

część przednia m. krawieckiego – u psa

Zginacze:

gałąź piszczelowa m. dwugłowego uda

m. półścięgnisty

(m. semitendinosus)

m. smukły

(m. gracilis)

m. brzuchaty łydki

(m. gastrocneminus)

składa się z silnych dwóch głów:

bocznej

przyśrodkowej

obie głowy łącząc się ze sobą tworzą silne ścięgno, które przymocowuje się
na guzie piętowym

m. zginacz powierzchowny palców

(m. flexor digitorum superficialis)

część tylna m. krawieckiego

Obracacze:

m. podkolanowy

(m. popliteus)

nawraca kończynę

pomada w zginaniu stawu kolanowego

m. półścięgnisty

(m. semitendinosus)

m. dwugłowy uda

(m. biceps femoris)

Mięśnie stawu stępu

Prostowniki – leżą na tylnej powierzchni goleni

m. trójgłowy łydki

(m. triceps surae)

dzieli się na:

m. brzuchaty łydki

(m. gastrocneminus)

m. płaszczkowaty

(m. soleus)

u psa – nie występuje

u konia – na guzie piętowym występuje kaletka ścięgna
piętowego

(bursa tendinis calcanei)

prostuje staw stępu

pomaga w zginaniu stawu kolanowego

m. piszczelowy tylny

(m. tibialis caudalis)

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

jako samodzielna jednostka występuje u psa

u kopytnych – stanowi część m. zginacza głębokiego palców

prostuje staw stępu – u psa

zgina stawy palcowe – u kopytnych

Prostowniki pomocnicze:

m. dwugłowy uda

(m. biceps femoris)

m. półścięgnisty

(m. semitendinosus)

mm. zginacze palców

(mm. flexorae digitorum)

Zginacze – układają się na przedniej powierzchni goleni

m. piszczelowy przedni

(m. tibialis cranialis)

różnie rozmieszczony u poszczególnych gatunków zwierząt

u konia – zaopatrzony jest w dwie kaletki podścięgnowe

zgina staw stępu

mm. strzałkowe

(mm. peronales)

dzielą się na:

m. strzałkowy trzeci

(m. peroneus tertius)

u psa – przekształcił się w więzadło

u konia – przekształcił się w pasmo ścięgniste podzielone na 3 gałęzie:

boczną

środkową

przyśrodkową

m. strzałkowy długi

(m. peroneus longus)

u konia – nie występuje

zgina staw stępu

nawraca kończynę

m. strzałkowy krótki

(m. peroneus brevis)

występuje u psa

zgina staw stępu

Zginacze pomocnicze:

m. prostownik długi palców

(m. extensor digitorum longus)

Mięśnie stawów palcowych

Prostowniki – leżą na przedniej powierzchni goleni

m. prostownik długi palców

(m. extensor digitorum longus)

u świni – składa się z trzech brzuśców, których ścięgna pozostają
samodzielne

brzuśce zrastają się ze sobą oraz z m. strzałkowym trzecim

u przeżuwaczy – składa się z dwóch brzuśców

u góry oba brzuśce zrastają się z m. strzałkowym trzecim

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

prostuje stawy palcowe

bierze udział w zginaniu stawu stępu i

w prostowaniu stawu kolanowego

m. prostownik krótki palców

(m. extensor digitorum brevis)

u psa – mięsień ma 3 brzuśce

u świni – 2 brzuśce

m. prostownik boczny palców

(m. extensor digitorum lateralis)

leży na bocznej powierzchni goleni

u świni – dzieli się na 2 brzuśce

m. prostownik długi palca I-go

(m. extensor digiti I longus)

jako samodzielny mięsień występuje u psa i świni

rozpoczyna się i leży na strzałce

u przeżuwaczy i konia – jest całkowicie zespolony z m. piszczelowym
przednim

Zginacze – leżą na tylnej powierzchni goleni

m. zginacz powierzchowny palców

(m. flexor digitorum superficialis)

razem ze ścięgnem Achillesa, ścięgnem gałęzi piętowej m. dwugłowego uda
i pasmem piętowym m. półścięgnistego tworzą ścięgno piętowe wspólne
(tendo calcaneus communis)
powrózek piętowy

u konia – razem z m. strzałkowym trzecim pełni funkcję ustaleniową,
warunkuje jednocześnie zginanie lub prostowanie

u pozostałych zwierząt – zgina stawy palcowe oraz wspomaga prostowniki
stawu stępu i zginacze stawu kolanowego

m. zginacz głęboki palców

(m. flexor digitorum profundus)

u psa – składa się z dwóch mięśni:

m. zginacza długiego palca I-go

(m. flexor digiti I longus)

m. zginacza długiego palców

(m. floxor digitorum longus)

u kopytnych – dodatkowo występuje m. piszczelowy tylny

(m. tibialis

caudalis)

jako całość zgina stawy palcowe

uczestniczy w prostowaniu stawu stępu

mm. międzykostne

(mm. interossei)

zachowują się podobnie jak w kończynie piersiowej

u psa – brak m. zginacza krótkiego palca V

u świni – nie występuje m. przywodziciele palca II i V oraz m.
glistowate

m. czworoboczny podeszwy

(m. quadratus plantae)

występuje u psa

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

POWIĘZIE

(fascia)

cienka błona łącznotkankowa

zbudowana z pokładów włókien kolagenowych przebiegających w
rozmaitych kierunkach

narząd pomocniczy mięśni:

utrzymują mięśnie w odpowiednim położeniu w stosunku do pobliskich
narządów

zapobiegają ich przemieszczaniu się w czasie pracy

mniejsze pokłady znajdują się na obszarze kończyn

Rodzaje powięzi:

powieź powierzchowna

(fascia superficialis)

oddziela skórę od całego umięśnienia

powieź głęboka

(fascia profundus)

przymocowuje się do kości

spowija każdy mięsień z osobna oraz określone grupy mięśni

POWIĘZIE SZYI

powieź powierzchowna szyi

(fascia superficialis colli)

układa się po bokach szyi

obustronnie zlewają się ze sobą na górze i dole szyi

przymocowuje się do czaszki razem z mięśniami

biegnie dalej na obszar głowy

powieź głęboka szyi

(fascia profundus colli)

okrywa od dołu tchawicę

składa się z 2 blaszek:

powierzchownej

ku tyłowi sięga do pierwszego żebra i mostka

ku przodowi osiąga piramidę k. skroniowej i k. gnykową, do której się
przyczepia

głębokiej

oddziela m. długi szyi i m. długi głowy od tchawicy i przełyku

ku tyłowi przyczepia się do pierwszego żebra i mostka przedłużając się w
powieź wewnątrzpiersiową

ku przodowi przechodzi w połowie głowy

POWIĘZIE TUŁOWIA

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

powieź piersiowo – brzuszna powierzchowna

okrywa ściany jamy klatki piersiowej i brzucha

grzbietowo, nad kręgosłupem, obustronnie łączą się ze sobą

w okolicy łopatki przedłuża się w powięź powierzchowną kończyny piersiowej

u okolicy brzucha tworzy zrąb fałdu kolanowego

u samców – ze ściany brzucha przechodzi w powieź powierzchowną prącia

(fascia

penis superficialis)

u samic – przedłuża się w powieź powierzchowną wymienia

powieź piersiowo – brzuszna głęboka

układa się bezpośrednio na mm. tułowia od strony bocznej oraz od strony
jam ciała

jako część wewnętrzna dzieli się na:

powieź wewnątrzpiersiową

powieź poprzeczną

powieź miednicy

część zewnętrzna dzieli się na:

powieź piersiowo – lędźwiową

(fascia thoracolumbalis)

rozciąga się w okolicy kręgów piersiowych i lędźwiowych

zbudowana z 2 blaszek

powieź piersiowo – brzuszna właściwa

u psa – słabo wyrażona

u roślinożernych – silnie wykształcona zw. błoną żółtą brzucha

(tunica flava

abdominis)

formuje powieź głęboką prącia

(fascia penis profunda)

POWIĘZIE GŁOWY

powieź powierzchowna głowy

(fascia superficialis capitis)

leży bezpośrednio pod skórą

swoimi blaszkami obejmuje mięśnie głowy

w zależności od miejsca występowania wyróżnia się:

powieź przyuszniczą

(fascia parotidea)

powieź żwaczową

(fascia masseterica)

powieź skroniową

(fascia temporalis)

powieź czołowa

powieź policzkowa

powieź międzyżuchwowa

powieź głęboka głowy

(fascia profundus capitis)

leży pod powięzią powierzchowną

np. powieź policzkowo – gardłowa

(fascia buccopharyngea)

na żuchwie tworzy więzadło skrzydłowo – żuchwowe

kończy się na k. gnykowej

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3

background image

POWIĘZIE KOŃCZYNY PIERSIOWEJ

powieź powierzchowna

pokrywa boczną powierzchnię łopatki i ramienia

stanowi część powięzi piersiowo – brzusznej na przedramieniu
i śródręczu jest słabo rozwinięta

na wysokości nadgarstka – grubieje

powieź głęboka

w zależności od miejsca występowania dzieli się na:

powięź pachową

(fascia axillaris)

słabo rozwinięta

okrywa m. podłopatkowy i nadgarstkowy

powięź ramienia

(fascia brachii)

składa się z 2 listków

powięź przedramienia

(fascia antebrachii)

najgrubsza na przednio – bocznej stronie przedramienia

dla mm. przedramienia tworzy przegrody przytwierdzające się
do kości

z tyłu zawiera podłużne taśmy włókniste ułatwiające ustalenie
stawu nadgarstka

powięź grzbietowa ręki

(fascia dorsalis manus) i powieź dłoniowa

(fascia palmaris)

na nadgarstku i palcach tworzą pochewki włókniste ścięgien,
troczek prostowników i zginaczy

(retinaculum extensorum et

flexorum) oraz więzadła pierścieniowate palców (ligamentum
anulare digiti)

POWIĘZIE KOŃCZYNY MIEDNICZNEJ

powięź powierzchowna

może być uważana za przedłużenie powięzi piersiowo – brzusznej

powięź głęboka

w zależności od miejsca występowania wyróżnia się:

powięź pośladkową

(fascia glutea)

jest przedłużeniem powięzi piersiowo – lędźwiowej

powięź szeroką

(fascia lata)

otacza mięśnie prostowniki stawu kolanowego

zrasta się ze ścięgnem m. napinacza powięzi szerokiej i z m.
dwugłowym uda

powięź goleni

(fascia cruris)

przedłużenie powięzi szerokiej

najsilniej rozwinięta na przednio – bocznej powierzchni goleni

Projekt „Dobry zawód – lepsza przyszłość” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, Priorytet IX, Działanie 9.3


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Anatomia 7 id 62520 Nieznany (2)
Anatomia 3 id 62328 Nieznany
Anatomia1 id 62950 Nieznany (2)
anatomia V id 62882 Nieznany (2)
anatomia I id 62679 Nieznany
Anatomia3 id 62965 Nieznany (2)
Anatomia6 id 62972 Nieznany (2)
Anatomia4 id 62969 Nieznany (2)
KOLOKWIUM III ANATOMIA id 24071 Nieznany
Anatomia Kolokwium I p4 id 6275 Nieznany
Anatomia Kolokwium I p6 id 6275 Nieznany (2)
anatomia sukcesu id 62944 Nieznany
Anatomia Czlowieka id 62624 Nieznany (2)
Anatomia Kolokwium I p8 id 6275 Nieznany
Anatomia Kolokwium I p1 id 6275 Nieznany
Anatomia Skrypt Godowicz id 628 Nieznany
ANATOMIA I FIZJOLOGIA OKA id 62 Nieznany
Anatomia ogolna id 62776 Nieznany (2)

więcej podobnych podstron