[e-mail]

[e-mail]

III FAZY KOMUNIZMU

I faza – rozwój ustroju

Rewolucja lutowa z 11 i 12 marca 1917 roku (26 i 27 lutego 1917 według starego kalendarza)

zakończyła istnienie carskiej Rosji. Trzy dni później 15 marca abdykował car Aleksander II.
Rozpoczęła się budowa demokratycznej Rosji. Wybuch rewolucji październikowej z 6 na 7 listopada
tego samego roku zakończył próbę budowy demokracji i umożliwił budowę systemu
komunistycznego.

•

Rewolucja październikowa – początki budowy państwa bolszewików

•

Działania wojenne w latach 1918 – 1921

•

Sytuacja wewnętrzna – okres komunizmu wojennego

•

Sytuacja wewnętrzna – Nowa Ekonomiczna Polityka (NEP)

•

Polityka zagraniczna partii, Komintern

•

Sytuacja wewnętrzna – gospodarka planowa

II faza – okres stalinowski

XVII Zjazd Partii z roku 1934, nazwany przez jednego z członków „zjazdem zwycięzców” ogłosił

zakończenie budowy socjalizmu i początek budowy komunizmu. Rozpoczął się okres masowego
terroru w historii ZSRR - okres stalinowski. Stalinizm zakończył się 3 lata po śmierci Stalina - w
1956 roku.

•

Sytuacja wewnętrzna - Wielki Terror

•

Polityka zagraniczna – okres przedwojenny

•

Okres II wojny światowej – splot okoliczności

•

Tworzenie bloku komunistycznego

•

Ostatnie lata stalinizmu, zimna wojna

III faza – powolny rozkład ustroju

W 1953 roku umarł Stalin. Na szczytach komunistycznej hierarchii rozpoczęła się walka o władzę.

W ramach tej walki w 1956 roku na XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego
ówczesny pierwszy sekretarz partii Chruszczow oskarżył Stalina o zbrodnie skierowane przeciwko
kadrom partyjnym. Dotychczas wszyscy, nie tylko zwykli ludzie, podlegali terrorowi. Na każdym
szczeblu struktury partyjnej, rządowej , wojskowej, kariery oraz awanse i nagrody nagle mogły
skończyć się więzieniem, łagrami, torturami przesłuchań, represjami w stosunku do bliskich i
rodziny. Im wyższe miejsce w hierarchii, tym większa była szansa skończenia kariery w kazamatach
policji politycznej. Na przykład wszyscy zwierzchnicy NKWD (Jagoda, Jeżow, Beria) zostali straceni.
Po śmierci Stalina aparat partyjny chciał zapewnić sobie nietykalność osobistą, tak by koniec kariery
nie był tożsamy z łagrem, więzieniem lub końcem życia. Zaprzestanie stosowania terroru w stosunku
do aparatu partyjnego był momentem zwrotnym w historii komunizmu. Odchodzono od stosowania
masowego terroru i stopniowo wycofywano się z kontroli życia prywatnych obywateli. W następstwie
komunizm stopniowo przestawał być systemem totalitarnym, przechodził w system autorytarny.

Kolejne zmiany w autorytarnych już, a nie totalitarnych państwach systemu komunistycznego na

drodze do demokracji wymuszane były protestami, manifestacjami, strajkami, rewoltami i
wybuchami niezadowolenia ludności. Zazwyczaj tłumione, często krwawo tłumione, prowadziły
jednak w konsekwencji do rozkładu i demontażu systemu komunistycznego. Za koniec komunizmu w
Europie uważa się datę 4 czerwca 1989, gdy w Polsce w wyniku częściowo wolnych wyborów do
parlamentu komuniści i podporządkowane jej partie polityczne poniosły klęskę, zwycięstwo zaś
odnieśli kandydaci popierani przez Solidarność. Do 1991 roku system komunistyczny w obszarze
oddziaływania Związku Radzieckiego przestał istnieć.

[e-mail]