„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Barbara Dobrek

Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet
714[01].Z2.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Florczak Teresa
dr inż. Francuz Władysława Maria

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Machnik Marek

Konsultacja:
mgr inż. Machnik Marek
mgr inż. Sagan Teresa

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[01].Z2.04

„Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu malarz – tapeciarz 714[01]

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania

7

4.1. Ocena stanu technicznego wytapetowanego podłoża

Technologie prac remontowych

7

4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzające

8

4.1.3. Ćwiczenia 8
4.1.4. Sprawdzian postępów

9

4.2. Błędy w tapetowaniu i ich przyczyny

10

4.2.1. Materiał nauczania

10

4.2.2. Pytania sprawdzające

15

4.2.3. Ćwiczenia

15

4.2.4. Sprawdzian postępów

17

4.3. Prace remontowe przy uszkodzeniach tapet. Przepisy bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
na stanowisku remontu i konserwacji tapet

18

4.3.1. Materiał nauczania

18

4.3.2. Pytania sprawdzające

21

4.3.3. Ćwiczenia

21

4.3.4. Sprawdzian postępów

23

4.4. Konserwacja tapet

24

4.4.1. Materiał nauczania

24

4.4.2. Pytania sprawdzające

24

4.4.3. Ćwiczenia

25

4.4.4. Sprawdzian postępów

26

4.5. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót

27

4.5.1. Materiał nauczania

27

4.5.2. Pytania sprawdzające

27

4.5.3. Ćwiczenia

28

4.5.4. Sprawdzian postępów

28

5. Sprawdzian osiągnięć 29
6. Literatura 34

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Uczysz się zawodu malarz – tapeciarz, wykorzystują modułowy program nauczania. Program

taki zakłada, że w trakcie jego realizacji wykazujesz się dużą aktywnością i samodzielnie
rozwiązujesz wiele problemów zawodowych. W ten sposób nabywasz konkretne kwalifikacje,
stanowiące podstawę do zatrudnienia, a następnie do awansu zawodowego.
Do nauki otrzymujesz poradnik „Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet”, który
zawiera:
– wymagania wstępne, czyli tę część wiedzy i umiejętności opanowanych w trakcie realizacji

programu poprzednich jednostek modułowych, która będzie Ci niezbędna do realizacji
materiału tej jednostki modułowej (co już musisz umieć, aby nauczyć się czegoś nowego),

– wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z tym poradnikiem (czego nowego się

nauczysz),

– nowy materiał nauczania (co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać ćwiczenia),
– zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś podane treści i możesz już

rozpocząć realizację ćwiczeń (czy możesz już przystąpić do ćwiczeń),

– ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych (co i w jaki

sposób masz wykonać praktycznie),

– sprawdziany postępów (sam możesz sprawdzić, czy już potrafisz poradzić sobie

z problemami, jakie wcześniej rozwiązywałeś),

– zestawy zadań testowych (w jaki sposób nauczyciel sprawdzi i potwierdzi poziom Twojej

wiedzy),

– literaturę i wykaz niezbędnych norm (gdzie zaglądnąć, aby więcej wiedzieć i lepiej wykonać

zadania). Poradnik nie jest podręcznikiem ani tym bardziej kompendium wiedzy związanej
z zawodem. Aby zdobyć więcej interesujących Cię informacji, musisz sięgnąć do
przedstawionych pozycji, które przedstawiają najbardziej aktualną wiedzę w zawodzie.
Pamiętaj, że przedstawiony wykaz literatury nie jest czymś stałym i w każdej chwili mogą
pojawić się na rynku nowe pozycje.

Po

przeczytaniu

każdego pytania ze sprawdzianu postępów zaznacz w odpowiednim miejscu

TAK albo NIE – właściwą, Twoim zdaniem, odpowiedź. Odpowiedzi NIE wskazują na luki
w Twojej wiedzy i nie w pełni opanowane umiejętności. W takich przypadkach jeszcze raz
powróć do elementów programu nauczania lub ponownie wykonaj ćwiczenie (względnie jego
elementy). Zastanów się, co spowodowało, że nie wszystkie odpowiedzi brzmiały TAK.

Po opanowaniu programu jednostki modułowej, nauczyciel sprawdzi poziom Twoich

umiejętności i wiadomości. Otrzymasz do samodzielnego rozwiązania test pisemny oraz zadanie
praktyczne. Nauczyciel oceni oba sprawdziany i na podstawie określonych kryteriów podejmie
decyzję o tym, czy zaliczyłeś program jednostki modułowej. Aby zapoznać się z taką formą
sprawdzania kwalifikacji, zakresem kontroli oraz poznać kryteria oceniania, przejrzyj
przykładowe zadania kontrolne.
W

każdej chwili (z wyjątkiem testów końcowych) możesz zwrócić się o pomoc

do nauczyciela, który pomoże Ci zrozumieć tematy ćwiczeń i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz
daną czynność.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać regulaminów,

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcji przeciwpożarowych i zasad ochrony
środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac. Z odpowiednimi przepisami
zapoznasz się w trakcie nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

714[01]

Technologia robót tapeciarskich

714[01].Z2.01

Dobieranie materiałów narzędzi i sprzętu

do tapetowania

714[01].Z2.02

Przygotowanie podłoży pod tapetowanie

714[01].Z2.03

Tapetowanie

714[01].Z2.04

Wykonywanie robót

remontowych i konserwacja tapet

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
– stosować terminologię budowlaną,
– odróżniać technologie wykonania budynku,
– przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,
– stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
– rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,
– odczytywać i interpretować rysunki budowlane,
– posługiwać się dokumentacją budowlaną,
– wykonywać przedmiary i obmiary robót,
– wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,
– organizować stanowiska składowania i magazynowania,
– transportować materiały budowlane,
– rozróżniać materiały i sprzęt budowlany,
– rozróżniać, dobierać i stosować materiały stosowane w tapetowaniu i w przygotowaniu

podłoża pod tapetowanie,

– rozróżniać, dobierać i stosować narzędzia i sprzęt do tapetowania i przygotowania podłoża

pod tapetowanie,

– organizować stanowisko pracy do robót tapeciarskich,
– oceniać warunki techniczne przed przystąpieniem do tapetowania,
– przygotowywać podłoże pod tapetowanie,
– oceniać jakość klejów i tapet,
– określać szacunkowo ilość potrzebnych materiałów do tapetowania i przygotowania podłoża,
– wykonywać tapetowanie,
– oceniać jakość wykonanej pracy,
– dokonywać przedmiaru i obmiaru robót tapeciarskich,
– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska podczas tapetowania i przygotowania podłoża.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
– rozpoznać i ocenić stan techniczny starej warstwy tapety,
– ustalić zakres prac remontowych,
– dobrać technologię wymiany starej i nowej tapety,
– dobrać materiały, sprzęt i narzędzia do prac remontowo-konserwacyjnych tapet,
– wymienić tapetę bez usunięcia i z usunięciem starej tapety,
– naprawić podłoże tynkowe pod starą tapetą,
– przykleić nowe tapety z przesunięciem brytów,
– załatać i zakonserwować tapety,
– wyczyścić powierzchnię tapet,
– zmyć tapety winylowe,
– zorganizować stanowisko robocze do wykonywania prac remontowo-konserwacyjnych,
– dokonać odbioru technicznego robót naprawczych,
– określić szacunkowo ilość potrzebnych materiałów do remontów i konserwacji tapet,
– dokonać obmiaru i przedmiaru robót remontowo-konserwacyjnych,
– wykonać prace remontowe i konserwacyjne tapet z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Ocena stanu technicznego wytapetowanego podłoża.

Technologie prac remontowych.

4.1.1. Materiał nauczania

Właściwe przygotowanie podłoża jest jednym z najważniejszych elementów prawidłowo

przeprowadzonych prac tapeciarskich. Aby wytapetowana powierzchnia długo zachowała
trwałość i estetyczny wygląd, powinniśmy zadbać o staranne wykonanie prac na każdym etapie.
Bardzo istotny jest etap początkowy – właściwe przygotowanie powierzchni przed położeniem
tapety. Zawsze sprawdźmy najpierw, czy podłoże w ogóle nadaje się do tapetowania. Zbadajmy
jego spójność, przyczepność poprzednich warstw farby, jak też możliwość tapetowania
wybranymi produktami. Ściany i sufity przed położeniem tapety powinny być w dobrym stanie
technicznym. Jeśli występują na nich pęknięcia lub przebarwienia, stary tynk skuwamy, a farbę
usuwamy. Plamy tłuszczu lub inne zabrudzenia powinniśmy zmyć odpowiednimi środkami
czyszczącymi. Stare farby klejowe czy wapienne powinniśmy usunąć. Przed tapetowaniem
konieczne jest zagruntowanie podłoża. Powinniśmy również zaizolować występujące na
ścianach, trudne do usunięcia plamy.

Chcąc prawidłowo ocenić stan techniczny wytapetowanego podłoża, powinniśmy wziąć pod

uwagę wszystkie niżej wymienione zalecenia.
1. Powierzchnie pokryte tapetami powinny charakteryzować się dużą estetyką wykonania.

Występowanie pęcherzy, zmarszczeń i plam kleju jest niedopuszczalnie.

2. W całym pomieszczeniu tapeta powinna mieć ten sam odcień kolorystyczny (tapety, nawet

tego samego producenta, a pochodzących z różnych partii, mogą się minimalnie różnić).

3. W niektórych przypadkach, w celu uzyskania jednolitego wzoru, sąsiadujące ze sobą bryty

powinny być ułożone z odpowiednim przesunięciem.

4. Linie łączenia brytów powinny być pionowe, a krawędź górna powinna tworzyć linię

poziomą.

5. Bryty powinny mieć odpowiednią długość i szerokość tak, aby przy styku tapet

z ościeżnicami

i listwami podłogowymi nie było widać podłoża.

6. Jeżeli projekt aranżacji wnętrza nie przewiduje inaczej (na przykład dolna część ścian jest

wykładana tapetą o innym wzorze lub kolorze niż część górna), nie dopuszcza się łączenia
poszczególnych brytów tapety na wysokości ściany.

7. Łączenie brytów tapety w narożu jest niedopuszczalne.
8. Wycięcia tapet w miejscach osadzenia osprzętu (na przykład elektrycznego) nie powinny być

widoczne po zamontowaniu tego osprzętu.

9. Bryty tapet powinny być przyklejone do podłoża na całej powierzchni, ze szczególnym

uwzględnieniem krawędzi brytów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Technologie prac remontowych

Przystępując do prac remontowych wytapetowanego podłoża musimy dokładnie je obejrzeć.

Po rozpoznaniu i ocenie stanu technicznego starej warstwy tapety, podejmujemy decyzję co do
sposobu wykonania prac oraz rozmiaru remontowanych podłoży. Jeżeli mamy do czynienia
z dawno położoną tapetą, musimy zdecydować, czy naprawa jej odniesie swój cel, czy może
lepiej wymienić tapetę na całej powierzchni. Bardzo ważne przy remoncie dawno ułożonej
tapety, jest posiadanie zapasowej rolki tapety o tym samym numerze serii, co ułożona na ścianie,
a następnie sprawdzenie, czy zapasowa rolka nie różni się odcieniem i intensywnością koloru od
tej, która jest naklejona na ścianie. Jeżeli na podłożu znajduje się niedawno położona tapeta
(i posiadamy zapasową rolkę z tej samej serii), to wymiana całego brytu lub fragmentu tapety
przyniesie dużo lepszy efekt. Dlatego najważniejsza jest prawidłowa ocena stanu podłoża
i właściwy dobór technologii wymiany starej i nowej tapety przed przystąpieniem do prac
naprawczych.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Jakie znaczenie ma prawidłowe przeprowadzenie prac tapeciarskich?
2. Co należy wziąć pod uwagę oceniając stan techniczny wytapetowanego podłoża?
3. Na jakiej podstawie możesz ocenić stan techniczny podłoża?
4. Jakimi działaniami poprzedzimy przystąpienie do robót remontowych tapet?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i oceń stan techniczny starej warstwy tapety we wskazanym pomieszczeniu.

Swoją ocenę przedstaw nauczycielowi.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) rozpoznać tapetę we wskazanym pomieszczeniu,
2) ocenić stan techniczny tapety we wskazanym pomieszczeniu,
3) zapisać swoje spostrzeżenia,
4) przedstawić nauczycielowi swoje notatki.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– kartki papieru,
– przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Ćwiczenie 2

W wytapetowanym pomieszczeniu należy wykonać roboty remontowe. Ustal zakres prac

remontowych oraz określ podstawowe zasady wymiany starej tapety.


Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) rozpoznać tapetę w wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić zakres prac remontowych,
3) określić podstawowe zasady wymiany starej tapety,
4) przedstawić nauczycielowi swoje ustalenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– podłoże pokryte starą tapetą,
– dzienniczek uczniowski,
– przybory do pisania.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK

NIE

1) rozpoznać stan techniczny starej warstwy tapety?

2) ocenić stan techniczny starej warstwy tapety?

3) ustalić zakres prac remontowych tapet?

4) określić podstawowe zasady naprawy tapetowanej powierzchni?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

4.2. Błędy w tapetowaniu i ich przyczyny

4.2.1. Materiał nauczania

Wady tapetowanych powierzchni spowodowane są w głównej mierze nieprzestrzeganiem

przez wykonawcę ostrych wymagań dotyczących poszczególnych faz robót tapeciarskich.
Poniżej podane zostały najczęściej spotykane wady oraz błędy popełnione w procesie
tapetowania i przygotowania podłoża będące przyczyną powstania tych wad.

Przyczyny odklejania się tapet od podłoża
1. Błędy w przygotowaniu podłoża:

– układanie tapety na podłożu zapylonym lub zalanym farbą wapienną z malowania sufitów,
– układanie tapety na nie zagruntowanym podłożu (szczególnie niebezpieczne w górnych

partiach ścian),

– układanie tapety na powierzchni zatłuszczonej,
– układanie tapety na starej tapecie powlekanej (wodoodpornej, winylowej).

2. Niewłaściwe przygotowania tapety przed tapetowaniem:

– brak dostatecznego nawilżenia tapety przed jej ułożeniem,
– brak pełnego pokrycia tapety klejem,
– wyschnięcie kleju przy krawędzi arkusza.

3. Użycie niewłaściwego kleju:

– zastosowanie niewłaściwego rodzaju kleju,
– zastosowanie kleju przygotowanego ze składników dobranych w złej proporcji,
– zastosowanie innego rodzaju kleju do gruntowania, a innego do klejenia tapety (na

przykład - gruntowanie klejem skrobiowym, klejenie klejem celulozowym).

4. Nadmierna wilgotność podłoża:

– stosowanie tapet winylowych do obustronnego oklejania nowych prefabrykatów,
– stosowanie tapet tłoczonych, przyklejanych gęstymi roztworami klejów na mokrych

prefabrykatach.

5. Zastosowanie niewłaściwej zaprawy do reperacji podłoża:

– zastosowanie zbyt słabej zaprawy (odklejanie się tapety położonej na mocnym kleju,

z cienką warstwą „ przecierki ” ścian),

– wykonanie naprawy zaprawą nie dostosowaną do rodzaju podłoża.

6. Zbyt wysoka temperatura w pomieszczeniu w trakcie wykonywania robót:

– wysychanie kleju przed dostatecznym nawilżeniem tapety,
– wysychanie kleju na krawędziach arkuszy.
– szybsze odparowanie wody z roztworu kleju, niż rozpoczęcie jego wiązania

7. Stosowanie zbyt sztywnych tapet na małych płaszczyznach (wnękach).
8. Przypalenie podłoża (szpachlówki) przy spawaniu przewodów centralnego ogrzewania,

powoduje odklejanie się tapety w takich miejscach.

9. Nieprawidłowe przyklejenie styków arkuszy:

– zastosowanie klejenia na zakład tapety powlekanej (wodoodpornej),
– mniejsza siła klejenia zastosowanego kleju niż sztywność słabo nawilżonej tapety (głównie

winylowej) i brak dodatkowego posmarowania klejem podłoża w miejscu styków tapety
winylowej (rysunek 1).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Rys. 1. Nieprawidłowe przyklejenie styków arkuszy [materiały autora]

10. Nadmierna wilgotność pomieszczenia:

– stosowanie tapet winylowych w łazienkach lub natryskach (szczególnie w miejscach

narażonych na zamoczenie styków tapet wodą).

Rys. 2. Tapeta w nadmiernie wilgotnym pomieszczeniu [materiały autora]

11. Słaba przyczepność do podłoża pozostawionej, starej tapety:

– odklejanie się od podłoża nowej tapety wraz ze starą,
– nadmierna liczba warstw naklejonych na siebie, w trakcie renowacji arkuszy tapet.

Chcąc uniknąć odklejania się tapet od podłoża, należy wzmocnić tynk przez przetarcie

zaprawą lub fluatowanie, starannie oczyścić podłoże ze starych powłok klejowych lub
wapiennych, przestrzegać zasad techniki klejenia, zapewnić warunki wolnego schnięcia bez
przeciągów powietrza, nie tapetować wilgotnych podłoży.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Przyczyny pękania tapet
1. Przemieszczanie elementów budynku w wyniku nadmiernego osiadania i ruchów

termicznych.

2. Brak zabezpieczenia merlą lub siatką, styków elementów prefabrykowanych (przed

ułożeniem tapet ).

3. Nadmierne, miejscowe podgrzewanie tapety w początkowym okresie wiązania kleju.
4. Lekkie naderwanie nawilżonej tapety w trakcie naklejania (rysunek 3).

Rys. 3. Pękanie tapet [materiały autora]

5. Przyklejenie tapety w narożniku całą szerokością arkusza (bez przycięcia 1 -2 cm

za narożem).

Chcąc uniknąć wyżej wymienionej wady, należy usunąć przyczyny jej powstawania. Należy

szczotkować powierzchnię tapet taki sposób, aby powietrze wyciskać na boki, zapewnić warunki
powolnego wysychania tapety, zapewnić pełne nasiąknięcie klejem papieru tapety. Miejsca
narażone na zarysowania (na przykład spoiny elementów budowlanych) okleić merlą lub siatką,
zapewnić warunki równomiernego wysychania tapet.

Przyczyny pofałdowania powierzchni tapet
1. Niestaranne przyklejenie arkuszy tapet:

– nierównomierny docisk tapety do podłoża, w momencie układania arkuszy,
– usuwanie dużych pęcherzy powietrza przez wyciskanie ich szczotką (zamiast odklejania

odcinka tapety), prowadzące do miejscowych zgnieceń.

2. Brak zdylatowania (przecięcia) arkuszy tapety, w miejscu zmiany materiału podłoża.
3. Nadmierna ilość kleju, niedokładnie rozprowadzonego pędzlem ławkowcem na spodniej

stronie tapety.

Aby uniknąć tej wady, należy przy naklejeniu mocować arkusze tapet najpierw wzdłuż

górnego brzegu, zapewnić im możliwość swobodnego zwisania, a następnie szczotkować.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Przyczyny nierównej płaszczyzny gładkich tapet
1. Niestarannie wykonana „ przecierka ”, szpachlowanie lub naprawa podłoża.
2. Użycie do naprawy podłoża zaprawy z gruboziarnistym piaskiem.
3. Pozostawienie na podłożu wystających ziaren piasku.
4. Brak szpachlowania podłoża (szczególnie w przypadku prefabrykatów o chropowatych

płaszczyznach), prowadzące do powierzchniowego wciągania tapety.

Nierówności płaszczyzny tapety unikniemy, starannie przygotowując podłoże przed

przyklejaniem tapety. Trzeba usunąć szpachelką i przeszlifować podłoże, aby zlikwidować
pozostałości gruboziarnistego piasku. Powierzchnie nierówne - wyszpachlować.

Przyczyny plam i odbarwień na powierzchni tapet.
1. Odbarwienie tapety w wyniku:

– zastosowania niewłaściwych roztworów klejów (o zbyt dużej alkaliczności),
– zastosowania niewłaściwej szpachlówki do szpachlowania podłoża (z dodatkiem

rozpuszczalników organicznych) i ułożenie tapety przed odparowaniem
rozpuszczalników,

– zastosowanie klejów kontaktowych (rozpuszczalnikowych, na przykład Pronikol B)

do miejscowego podklejenia odstającej tapety.

2. Rdzawe plamy, spowodowane przebijaniem rdzy z nie zabezpieczonych antykorozyjnie

elementów metalowych, na przykład krawędzi metalowych ościeżnic drzwiowych.

3. Żółte plamy, spowodowane, zbyt dużą alkalicznością podłoża, szczególnie tynków

wapiennych.

4. Różnice odcieni poszczególnych arkuszy.
5. Plamy produkcyjne na powierzchni arkuszy.
6. Błyszczące pasy na powierzchni:

– zabrudzenie tapety klejem, nałożonym w nadmiernej ilości i wyciśniętym szczotką w

trakcie układania tapety na ścianie,

– niechlujne składanie arkuszy tapety, używanie brudnych szczotek, brudzenie arkuszy

dłońmi.

7. Rozmazywanie wzoru tapety, zazwyczaj spowodowane wyciśnięciem szczotką nadmiaru

kleju, a następnie kilkakrotnym dociskiem tapety mokrą szczotką.

8. Jaśniejsze plamy na powierzchni cienkiej tapety gładkiej o ciemniejszych barwach:

– zbyt intensywne nawilżanie tapety klejem (nierównomierne przesiąknięcie kleju przez

całą powierzchnię tapety),

– zastosowanie zbyt gęstych roztworów klejów, do klejenia tapety cienkiej,

jednowarstwowej.

Unikniemy takich błędów, izolując farbami rdzochronnymi lub lakierami asfaltowymi plamy

rdzawe na podłożu oraz nie tapetując podłoży zbyt alkalicznych. Musimy również unikać zbyt
obfitego nakładania kleju na tapetę o określonej gramaturze oraz przyklejenia tapety na zbyt
wilgotnym podłożu. Im tapeta cieńsza, tym cieńszą warstwą kleju powinniśmy ją powlekać
i krócej nawilżać. Tapetę przyklejać na podłożu suchym, po wyschnięciu gruntownika.

Przyczyny powstawania pęcherzy powietrza pod warstwą tapety
1. Mało skuteczne wyciśnięcie szczotką nadmiaru powietrza spod tapety.
2. Układanie tapety sztywnej, zbyt słabo nawilżonej, posmarowanej zbyt cienką warstwą kleju.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zapobiegniemy powstaniu takiej wady, przez szczotkowanie wyciskające powietrze spod

tapety na boki, zapewnienie warunków powolnego wysychania tapety oraz zapewnienie pełnego
nasiąknięcia klejem papieru tapety.

Przyczyny rozklejania się tapet dwuwarstwowych

1. Wadliwe wykonawstwo robót:

– zbytnie nawilżanie tapety (przekroczenie czasu namoczenia),
– układanie tapety w pomieszczeniach zimnych i na podłożach o nadmiernej wilgotności.

2. Wady produkcyjne, na przykład łączenie wierzchniej warstwy, zerwanej w trakcie

produkcji.

Aby uniknąć takiej usterki, musimy przestrzegać zaleceń producenta, dotyczących długości

czasu namoczenia tapety oraz odpowiedniej temperatury przy wykonywaniu tapetowania. Przed
tapetowaniem należy przeglądnąć tapetę, aby wykluczyć wady produkcyjne.

Efekty odstępstw od warunków technicznych wykonania
1. Brak pionowości (skrzywienie) arkuszy tapety w wyniku nieużywania pionu.
2. Nierówności zakończenia arkuszy (niestaranne docięcie arkuszy przy suficie, przy

ościeżnicach, przy puszkach i rurkach).

3. Brak właściwego zakończenia arkuszy w narożach pomieszczeń (z wywinięciem 1 cm -

2 cm na ścianę sąsiednią).

4. Niedopasowanie raportu sąsiednich arkuszy.
5. Łączenie tapety na długości arkusza (rysunek 4).

Rys. 4. Łączenie tapety na długości arkusza [materiały autora]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Przyczyny powstania pleśni na powierzchni tapety
1. Układanie tapety na nieprzygotowanym podłożu:
– zagrzybionym,
– nadmiernie zawilgoconym,
– stosowanie do przyklejania tapety na podłożu, na którym uprzednio występowała pleśń, kleju

nie zawierającego środków grzybobójczych.

Unikniemy pleśni na powierzchni tapety, usuwając przyczyny jej rozwoju, na przykład

kondensację pary wodnej na ścianach, spowodowaną niedostateczną izolacyjnością cieplną
przegrody lub niedostatecznym wietrzeniem pomieszczeń.

Wiele usterek możliwych do wystąpienia w trakcie wykonywania robót tapeciarskich,

wskazuje na konieczność bardzo rygorystycznego przestrzegania wszystkich warunków
technicznych wykonania robót. Powszechna opinia o rzekomej prostocie i łatwości robót
tapeciarskich, stosowanie niewłaściwych narzędzi, lekceważenie warunków prawidłowego
przygotowania podłoża, prowadzi do wystąpienia widocznych usterek.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Jakie są przyczyny odklejania się tapet?
2. Jakie są przyczyny pękania tapety?
3. Jakie są przyczyny pofałdowania powierzchni tapety?
4. Jakie są przyczyny nierówności płaszczyzny na gładkiej tapecie?
5. Jakie są przyczyny powstawania plam i odbarwień na powierzchni tapety?
6. Jakie są przyczyny powstawania pęcherzy powietrza pod tapetą?
7. Jakie są przyczyny rozklejania się tapet dwuwarstwowych?
8. Jakie są przyczyny powstawania pleśni na powierzchni tapety?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ustal przyczynę odklejania się tapety na wskazanym wytapetowanym podłożu. Określ jak

należy postąpić, aby uniknąć tej usterki.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę odklejania się tapety od podłoża,
3) określić prawidłowy sposób tapetowania, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Wyposażenie stanowiska pracy:

– dzienniczek uczniowski,
– przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Ustal przyczynę powstania nierówności płaszczyzny na gładkiej tapecie, na wskazanym

wytapetowanym podłożu. Określ jak należy postąpić, aby uniknąć tej usterki.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę powstania nierówności płaszczyzny tapety,
3) określić prawidłowy sposób tapetowania, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– dzienniczek uczniowski,
– przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Ustal przyczynę powstania pęcherzy powietrza pod tapetą na wskazanym wytapetowanym

podłożu. Określ jak należy postąpić, aby uniknąć tej usterki.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę powstania pęcherzy powietrza pod warstwą tapety,
3) określić prawidłowy sposób tapetowania, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– dzienniczek uczniowski,
– przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Ustal przyczynę powstania pleśni na powierzchni tapety na wskazanym wytapetowanym

podłożu. Określ jak należy postąpić, aby uniknąć tej wady.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę powstania pleśni na powierzchni tapety,
3) określić, co należy zrobić, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– dzienniczek uczniowski,
– przybory do pisania.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK

NIE

1) ustalić przyczyny odklejania się tapet od podłoża?

2) ustalić przyczyny pękania tapety?

3) ustalić przyczyny pofałdowania powierzchni tapety?

4) ustalić przyczyny powstania nierówności płaszczyzny na tapecie?

5) ustalić przyczyny powstania plam i odbarwień na powierzchni

tapety?

6) ustalić przyczyny powstania pęcherzy powietrza pod tapetą?

7) ustalić przyczyny rozklejenia się tapet dwuwarstwowych?

8) ustalić przyczyny

powstania pleśni na powierzchni tapety?

9) określić sposoby prawidłowego prowadzenie robót tapeciarskich,
10) wykluczające powstanie wad i usterek powłok tapeciarskich?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

4.3. Prace remontowe przy uszkodzeniach. Przepisy bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska na stanowisku remontu i konserwacji tapet

4.3.1. Materiał nauczania

Wymiana tapet

Sposób wymiany ułożonych na ścianie tapet zależy w zasadniczym stopniu od ich rodzaju,

przy czym przyjmuje się zasadę, że w przypadku tapet zwykłych, gładkich można naklejać na
siebie kolejne warstwy tapet, natomiast w przypadku tapet winylowych, wodoodpornych, jak
również zwykłych, tłoczonych, należy przed przyklejeniem nowych usunąć stare tapety.
Zasadniczym warunkiem pozostawienia starej tapety gładkiej jako podłoża pod nową tapetę, jest
bardzo dobre przyleganie starej tapety do ściany. Bardzo dokładnie należy sprawdzić, czy nie
występują odspojenia pośrodku arkusza. Jeśli odklejenia od ściany występują jedynie na
krawędzi arkuszy tapety, to arkusze te mogą być ponownie podklejone, bezpośrednio przed
rozpoczęciem zasadniczych robót naprawczych, jeżeli natomiast odklejenie sięga dalej, należy
bezwzględnie oderwać całą tapetę od podłoża.

Warunki przystąpienia do tapetowania

Do napraw i konserwacji tapet można przystąpić po wykonaniu wszystkich innych robót

budowlanych, szczególnie zaś po:
– wykonaniu robót malarskich na powierzchniach nie przeznaczonych do tapetowania

(sufitów, ościeżnic, mebli wbudowanych),

– zamocowaniu listew podłogowych lub cokołów,
– wykonaniu instalacji, z wyjątkiem założenia pokryw wyłączników, gniazd wtykowych oraz

opraw oświetleniowych, pamiętając jednak, że w czasie przyklejania tapet instalacja
elektryczna w pomieszczeniu musi zostać odłączona od sieci zasilającej przez wykręcenie
bezpieczników.

Roboty naprawcze i remontowe tapet wykonuje się w temperaturze 15°C – 18°C.

Temperatura ta nie może być w żadnym razie niższa niż 5°C przy naklejaniu tapet papierowych
i 15°C przy naklejaniu tapet winylowych.

W czasie wysychania przyklejonych tapet, należy chronić pomieszczenie przed przeciągami

i nadmiernym ogrzewaniem, a także przed mrozem. Powinno się stworzyć takie warunki, aby
wysychanie tapety odbywało się powoli i równomiernie. Zbyt gwałtowne wysychanie
(na przykład w pobliżu grzejnika) może spowodować odspojenie się tapety od podłoża.

Usuwanie starych tapet

Usunięcie tapety należy rozpocząć od zdjęcia listew podłogowych, a następnie należy

odrywać tapetę od podłoża. Przy słabym przyklejeniu starej tapety odrywanie to nie nastręcza
trudności.

Jeżeli przy odrywaniu tapety wystąpią jej rozdarcia w miejscu mocniejszego przyklejenia,

należy powierzchnię tapety namoczyć wodą, przy użyciu pędzla, odczekać około 15 minut
i ponowić próbę odrywania. W miejscach gdzie przyczepność tapety jest większa, należy
zdzieranie tapety wykonać za pomocą szpachelki metalowej lub przez pocieranie grubym
papierem ściernym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przy stosowaniu tej metody mogą wystąpić miejscowe uszkodzenia podłoża, które

w następnej kolejności powinny być naprawione. Szczególnie duże zniszczenia mogą wystąpić
przy odklejaniu tapet od płyt gipsowo-kartonowych. Przy usuwaniu kilku warstw starej tapety
zdzieranie nie powoduje trudności. Należy rozpocząć je od posadzki i zdzierać jednocześnie
wszystkie warstwy. Usuwanie tapet papierowych ułatwiają produkowane za granicą preparaty,
służące do zwilżenia tapet i zmiękczenia kleju, jednak w naszym kraju nie są one łatwo dostępne.

Usuwanie tapety winylowej, jeśli przylega ona mocno do podłoża i nie daje się bezpośrednio

oderwać przez zdzieranie, jest trudniejsze niż tapety papierowej. Z uwagi na szczelność
wierzchniej warstwy z folii, bezpośrednie moczenie tapety winylowej wodą jest nieskuteczne.
Jeżeli uda się oddzielić i oderwać jedynie wierzchnią warstwę folii, można pozostawić podłoże
papierowe do wyklejenia następnej warstwy tapety. Łatwiej jest jednak zniszczyć zewnętrzną
powłokę z folii, za pomocą szczotek metalowych. Ułatwia to następnie namoczenie podkładu
tapety i odrywanie jej w sposób podobny, jak tapety papierowe.

Przygotowanie podłoża po zdjęciu tapet

Sposób naprawy podłoża zależy od jego rodzaju i zakresu uszkodzeń. Naprawami należy

objąć wszystkie zniszczenia (rysy) powierzchni i ewentualne pęknięcia tynku. Rodzaje zapraw
używanych do naprawy podłoża oraz sposób wykonania robót zostały szczegółowo omówione
w poprzednich jednostkach modułowych.

Po zdarciu tapety z podłoży betonowych (prefabrykatów wielkowymiarowych), może

wystąpić konieczność wypełnienia odkrytych, nadmiernych wgłębień podłoża. Naprawy te
można wykonać przy użyciu szpachlówek. Jeżeli zakres naprawy jest niewielki (pojedyncze
punktowe wgłębienia), można do tego celu użyć zaprawy cementowej 1 : 3, z drobno przesianym
piaskiem. Po związaniu zaprawy, powierzchnię styku ze ścianą należy przetrzeć gruboziarnistym
papierem ściernym. W przypadku ścianek z płyt gipsowo-kartonowych lub z płyt typu „plaster
pszczeli”, tak przygotowaną powierzchnię można wykleić papierem pakowym lub odcinkami
gładkiej tapety.

Przygotowane powierzchnie ścian powinny być zagruntowane roztworem kleju do

gruntowania, na 24 godziny przed rozpoczęciem zasadniczych robót tapeciarskich.

Podłoże ze starej tapety

Jeśli w trakcie szczegółowych oględzin ułożonych arkuszy starej, gładkiej tapety, nie

wyczuje się ręką wyraźnych odspojeń od podłoża, można dopuścić ją jako podkład pod
wyklejenie nowej tapety gładkiej lub tłoczonej. Po odkurzeniu powierzchni starej tapety
i przetarciu całej powierzchni lekko wilgotną szmatką, należy widoczne miejsca połączeń
arkuszy przetrzeć papierem ściernym, a następnie całą powierzchnię tapety zagruntować
roztworem kleju do tapet, przygotowanym w proporcji do gruntowania.

Liczba naklejonych warstw tapety

W celu zapewnienia właściwej przyczepności, można maksymalnie kleić trzy warstwy tapety

zwykłej, gładkiej. Bez zastrzeżeń można również zastosować dwie kolejne warstwy z tapety
gładkiej, a trzecią warstwę z tapety tłoczonej lub zwykłej wodoodpornej. Zastosowanie tapety
tłoczonej jako warstwy pośredniej między tapetami gładkimi, jak również jako podkładu pod
ułożenie nowej tapety tłoczonej, nie daje pełnej gwarancji właściwej przyczepności wierzchniej
warstwy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Klejenie nowych tapet

Sposób klejenia na podkładzie ze starych tapet jest taki sam, jak to ma miejsce przy

oklejaniu powierzchni tynku. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zasady przykrywania
brytami nowej tapety, połączeń tapety starej. Zasada ta obowiązuje zarówno przy klejeniu tapet
na styk, jak i na zakład. Krawędź arkusza nowej tapety powinna być usytuowana mniej więcej
w połowie szerokości arkusza starej tapety, co zapobiega jej odstawaniu na złączach. Łączenia
arkuszy klejonych warstw powinny być przesunięte względem siebie, aby wyeliminować
możliwość wystąpienia wyraźnych zgrubień na powierzchni tapety.

Narzędzia i sprzęt do wykonywania robót remontowych i konserwacji tapet

Do wykonywania robót remontowych i konserwacji tapet używa się takich samych narzędzi

i sprzętu, jak do przygotowania podłoża i tapetowania. Są to stoły tapeciarskie, noże uniwersalne,
nożyce, listwy stalowe, kątowniki, listwy tnące, wałki dociskowe, szczotki tapeciarskie, pędzle,
drabiny malarskie i rusztowania, szpachelki, packi, a szczególnych przypadkach rolki perforujące
i parownice. Ich wybór zależy od charakteru i zakresu robót naprawczo-konserwacyjnych.
Umiejętności związane z rozpoznaniem, doborem i wykorzystaniem tych narzędzi, opanowałeś
w wyniku realizacji programu poprzednich jednostek modułowych.

Określanie ilości potrzebnych materiałów

Przy wykonaniu robót remontowych i konserwacyjnych powłok tapeciarskich, obmiar robót

oraz wyliczenie szacunkowe ilości potrzebnych materiałów, możliwe jest dopiero po dokładnym
rozpoznaniu i ocenie stanu technicznego starej warstwy, zgodnie z zasadami poznanymi przez
Ciebie w poprzednich jednostkach modułowych. O ile wymiana całej powierzchni tapetowanej
na nową nie powoduje żadnych problemów (szczegółowo omówiono to w jednostce modułowej
714[01].Z2.01), to przy wymianie poszczególnych brytów, musimy się liczyć z brakiem
zapasowej rolki (odpowiadającej tapecie, która jest na ścianie); może się również okazać, że
tapeta ułożona na ścianie różni się odcieniem od tej która była zwinięta w rolce. Dlatego przed
przystąpieniem do prac należy się upewnić, że wymiana brytów na ścianie przyniesie zamierzony
cel.

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

Zagrożenia w trakcie prowadzenia robót remontowych tapetowanych powierzchni są takie

same, jak przy przygotowywaniu podłoża i tapetowaniu. Należą do nich skaleczenia rąk, praca na
wysokości, zagrożenia prądem elektrycznym, wykorzystywanie materiałów łatwo palnych
i żrących (usuwanie starych powłok malarskich). W związku z tym, w trakcie prowadzenia tych
robót należy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska, które już poznałeś w poprzednich jednostkach modułowych, dotyczących
wykonywania robót tapeciarskich.

Przypomnij sobie, że pozostałości rozrobionego kleju nie wylewamy do instalacji

kanalizacyjnej czy bezpośrednio do gruntu. Substancje te mogą być przyczyną skażenia wód
gruntowych i

zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Należy je szczelnie zamknąć

w specjalnych do tego celu przystosowanych pojemnikach. Pozostałości po starych tapetach
również należy zebrać i wraz z innymi odpadami przekazać do zakładu utylizacji odpadów.
Pod

żadnym pozorem nie należy palić starych tapet ponieważ oprócz zagrożenia pożarowego

spowodujemy również zanieczyszczenie środowiska naturalnego szkodliwym dymem z tapet
powlekanych substancjami chemicznymi

.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Od czego zależy sposób wymiany ułożonej na ścianie tapety?
2. Jakie warunki muszą być spełnione aby przystąpić do tapetowania?
3. Jak należy usunąć starą tapetę z podłoża?
4. Od czego zależy sposób naprawy podłoża po ściągnięciu starej tapety?
5. Jak przygotowujemy podłoże ze starą tapetą do ułożenia kolejnej warstwy tapety?
6. Ile warstw gładkiej tapety (maksymalnie) można nakleić na siebie?
7. Na czym polega zasada klejenia nowych tapet na podkładzie ze starych tapet?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W pomieszczeniu wytapetowanym cienką tapetą papierową, wymień tapetę na powierzchni

jednej ściany (2 m x 2,50 m), bez usuwania starej warstwy. Dobierz odpowiednie narzędzia
i sprzęt do wykonania ćwiczenia. Określ ilość potrzebnych do tego celu materiałów. Pamiętaj
o zachowaniu przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) sprawdzić szczegółowo przez oględziny ułożenie arkuszy starej tapety,
2) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonywanych prac,
3) określić ilość materiałów potrzebnych do wykonania zadania,
4) zorganizować stanowisko robocze do wykonywanych prac,
5) sprawdzić zgodność wzoru tapety,
6) odkurzyć płaszczyznę tapetowania,
7) wykonać tapetowanie,
8) zwracać uwagę na estetykę wykonania,
9) po zakończeniu prac, uporządkować stanowisko,
10) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– tapeta papierowa,
– klej do tapety papierowej,
– woda,
– stół tapeciarski,
– narzędzia do przycinania tapet,
– listwy stalowe (liniał),
– kątowniki,
– listwy tnące,
– nożyce,
– piony,
– pędzle ławkowce,
– pędzle tapeciaki,
– pędzle krzywiki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

– pędzle płaskie,
– wałki dociskowe (różne rodzaje),
– szczotki tapeciarskie,
– drabiny malarskie (różnej wysokości),
– ścierki z tkaniny bawełnianej
– wiaderka,
– miarka,
– kalkulator.

Ćwiczenie 2

W pomieszczeniu wytapetowanym tapetą winylowa, wymień trzy, sąsiadujące ze sobą

uszkodzone bryty tapety, na powierzchni jednej ze ścian. Nowa tapeta powinna być przyklejona
po usunięciu starej tapety. Dobierz odpowiednie narzędzia i sprzęt. Pamiętaj o zachowaniu
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z zakresem ćwiczenia,
2) odpowiedzieć na pytania sprawdzające wiedzę,
3) zaplanować proces wykonania ćwiczenia,
4) przedstawić plan pracy nauczycielowi, nanieść ewentualne poprawki,
5) wykonać ćwiczenie,
6) kontrolować proces realizacji ćwiczenia i uzyskiwane efekty, w razie konieczności

wprowadzać korekty,

7) ocenić efekty wykonanego ćwiczenia,
8) określić przyczyny ewentualnych błędów wykonawczych.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– tapeta winylowa,
– klej do tapety winylowej,
– woda,
– stół tapeciarski,
– narzędzia do przycinania tapet,
– listwy stalowe (liniał),
– kątowniki,
– listwy tnące,
– nożyce,
– piony,
– pędzle ławkowce,
– pędzle tapeciaki,
– pędzle krzywiki,
– pędzle płaskie,
– wałki dociskowe (różne rodzaje),
– szczotki tapeciarskie,
– drabiny malarskie (różnej wysokości),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

– ścierki z tkaniny bawełnianej
– wiaderka,
– miarka,
– teksty przewodnie.

Ćwiczenie 3

W pomieszczeniu wytapetowanym gładką tapetą winylową, napraw podłoże tynkowe aby

usunąć nierówności płaszczyzny widoczne na jednej ze ścian. Pamiętaj o zachowaniu przepisów
bezpieczeństwa higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby

wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) ustalić zakres prac remontowych,
2) zorganizować stanowisko robocze do wykonywanych prac,
3) usunąć z nierównego podłoża stare bryty tapety winylowej,
4) wykonać naprawę podłoża – usunąć nierówności,
5) zwracać uwagę na estetykę wykonania,
6) po zakończeniu uporządkować stanowisko,
7) zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– gotowa szpachlówka,
– płyn do usuwania starej tapety,
– woda,
– pędzle ławkowce,
– pędzle krzywiki,
– drabiny malarskie (różnej wysokości),
– szpachelki,
– papier ścierny,
– wiaderka.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK NIE

1) wymienić tapetę bez usunięcia starej tapety?

2) wymienić tapetę z usunięciem starej tapety?

3) przykleić nową tapetę z przesunięciem brytów?

4) naprawić podłoże tynkowe pod starą tapetą?

5) zorganizować stanowisko robocze do wykonywania prac remontowych

tapet?

6) dobrać materiały, sprzęt i narzędzia do wykonania prac remontowych tapet?

7) określić szacunkowo ilość materiałów do remontu tapet?

8) wykonać prace remontowe tapet z zachowaniem przepisów
9) bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony

środowiska?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

4.4. Konserwacja tapet

4.4.1. Materiał nauczania

Konserwacja tapet polega na okresowym oczyszczaniu ich powierzchni odkurzaczem lub

suchą, miękką ścierką. Używając odkurzaczy nie należy trzeć ssawką o powierzchnię tapety.
Zabrudzenie powierzchni tapet wodoodpornych można usunąć, zmywając je szmatką zwilżoną
w wodzie. Przy zabrudzeniu tapet winylowych można używać wody z dodatkiem detergentów.
W celu ograniczenia przyczepności cząstek kurzu do powierzchni tapet winylowych, można
stosować przecieranie ich powierzchni wodą z dodatkiem płynu do zmiękczania tkanin (w ilości
1 łyżka płynu na 4 litry wody).

Usuwanie zabrudzeń z powierzchni tapet zwykłych jest bardzo trudne. Wszelkie próby

usuwania plam kończą się zniszczeniem wzoru na powierzchni tapety. W przypadku uszkodzenia
tapety (punktowe wgniecenie, silne miejscowe zaplamienie, naderwania), należy po usunięciu
zniszczonego odcinka, wstawić odpowiednią łatkę o dokładnie dopasowanych krawędziach
i dobranym wzorze. W tym celu wycina się z rolki fragment tapety o powierzchni nieznacznie
większej od zamierzonej wielkości łatki. Następnie, po przyłożeniu jej do tapety na ścianie,
w miejscu uszkodzenia, dokładnie dopasowuje się wzór i przymocowuje delikatnie za pomocą
słabego przylepca. Wycina się łatkę potrzebnej wielkości, przy użyciu noża tapeciarskiego,
wykonując cięcie poprzez obydwie warstwy tapety. Po wykonaniu cięcia usuwa się zbędne
obrzeże łatki i zniszczony fragment starej tapety (po jego uprzednim lekkim namoczeniu wodą),
a w to miejsce wkleja dopasowaną dokładnie łatkę.

Przy wyklejaniu łatek, trzeba się jednak liczyć z różnicą barwy starej tapety (szczególnie

ułożonej na ścianie nasłonecznionej) i barwy łatki wyciętej z tapety zwiniętej i przechowywanej
w rolce.

W trakcie prac konserwatorskich należy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Na czym polega konserwacja tapety?
2. Jak usuwamy zabrudzenia z tapety papierowej?
3. Jak usuwamy zabrudzenia z tapety winylowej?
4. Jak usuwamy z tapety papierowej silne miejscowe zaplamienie?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W pomieszczeniu wytapetowanym wzorzystą tapetą papierową, wykonaj miejscowe

naprawy, wstawiając w miejsca silnych zaplamień łatki z tej samej tapety. Pamiętaj o zachowaniu
przepisów bezpieczeństwa higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) rozpoznać tapetę w wskazanym pomieszczeniu,
2) sprawdzić szczegółowo przez oględziny występujące zaplamienia,
3) dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt,
4) zorganizować stanowisko robocze do wykonywanych prac,
5) sprawdzić zgodność wzoru tapety przeznaczonej do wykonania łatek,
6) wyciąć z rolki fragmenty tapety, o powierzchni nieznacznie większej od zamierzonej

wielkości łatki,

7) sprawdzić przez przyłożenie zgodność wzoru,
8) zamocować tymczasowo łatkę w miejscu zaplamienia,
9) wykonać cięcie nożem tapeciarskim przez obydwie warstwy tapety,
10) usunąć zniszczony fragment,
11) wkleić dopasowaną łatkę z nowej tapety,
12) zwracać uwagę na estetykę wykonania,
13) po zakończeniu uporządkować stanowisko,
14) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– tapeta papierowa,
– klej do tapety papierowej,
– stół tapeciarski,
– narzędzia do przycinania tapet,
– listwy stalowe (liniał),
– nożyce,
– pędzle krzywiki,
– pędzle płaskie,
– wałki dociskowe (różne rodzaje),
– szczotki tapeciarskie,
– drabiny malarskie (różnej wysokości).

Ćwiczenie 2

Na powierzchni wytapetowanej tapetą winylową są widoczne zabrudzenia. Wykonaj

oczyszczenie powierzchni tapety.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) dobrać odpowiednie materiały, narzędzia i sprzęt,
2) zorganizować stanowisko do wykonywania prac konserwacyjnych,
3) zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) oczyścić powierzchnię tapet,
5) po zakończeniu prac uporządkować stanowisko,
6) zademonstrować nauczycielowi efekt wykonania ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– odkurzacz (1 na dwóch uczniów),
– płyn do mycia,
– woda
– ścierka sucha,
– ścierka do zmywania powierzchni tapety,
– drabina.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK

NIE

1) wyczyścić powierzchnie tapety?

2) zmyć powierzchnię tapety winylowej?

3) wykonać łatkę z nowej tapety?

4) zorganizować stanowisko robocze do wykonywania prac

konserwatorskich tapet?

5) dobrać materiały, sprzęt i narzędzia do wykonania prac konserwatorskich

tapet?

6) wykonać prace konserwatorskie tapet z zachowaniem przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

4.5. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót

4.5.1. Materiał nauczania

Warunki techniczne odbioru robót remontowo-konserwacyjnych muszą być spełnione w ten

sam sposób, jak przy wykonaniu nowego tapetowania.

Ułożona na ścianie tapeta powinna być gładka, a na jej powierzchni nie powinny być

widoczne żadne nierówności. Powinny być zachowany jednolity kolor i wzór tapety w danym
pomieszczeniu, a raport sąsiednich arkuszy dokładnie dopasowany (niedopuszczalne są na
przykład wstawki z nie dopasowanym raportem nad otworami drzwiowymi). Niedopuszczalne są
zabrudzenia arkuszy klejem, a także plamy i odbarwienia samej powierzchni tapety, powstałe na
przykład z powodu nadmiernej alkaliczności podłoża, rdzy z niezabezpieczonych elementów
metalowych lub tłuszczu z form. Cała powierzchnia arkusza powinna być staranie przyklejona do
podłoża. Niedopuszczalne są fałdy, pęcherze i inne niedokładności, wynikłe z samego
przyklejenia arkuszy. Niedopuszczalne jest odstawanie tapety na stykach, zakładach, przy
ościeżnicach, przy suficie, w narożach, za grzejnikami i w innych miejscach. Poszczególne
arkusze powinny być naklejane pionowo, z zachowaniem zachodzenia wierzchniej warstwy
styku na ścianę okienną.

Dopuszcza się maksymalne odchylenie styków od pionów, w granicach 3 mm na wysokości

2,5 metra. Górna krawędź tapety powinna być równa i tworzyć przy suficie ciągłą linię prostą
(niedopuszczalne są schodkowe lub faliste zakończenia arkuszy).

Wykończenie wszystkich elementów powinno być staranne, a obcięcia tapety równe. Przy

podłodze tapeta powinna sięgać około 1,5 cm za listwę podłogową lub być równo przycięta do
listwy. W miejscu osprzętu elektrycznego brzegi przyciętej tapety powinny znajdować się pod
obrzeżami osprzętu i być niewidoczne. Przy wykończeniu osłon (pokryw) puszek elektrycznych
tapeta powinna być obcięta tak, aby dopasować wzory na osłonie (pokrywie) i na ścianie.

Niedopuszczalne jest wstawienie łat odbiegających wzorem lub kolorem od tapet

naklejonych na podłoże oraz łącznie arkuszy w poziomie. Przy uszkodzeniu tapety należy
wymienić cały arkusz. Niedopuszczalne są pęknięcia tapety (na przykład na stykach elementów).
Niedopuszczalne są miejscowe wgniecenia w miejscu płytkich wgłębień po pęcherzykach
powietrza.

Przy naklejaniu na siebie kilku warstw tapety, niedopuszczalne są miejscowe odparzenia

starych arkuszy tapet.

Przy odbiorze robót należy sprawdzić wizualnie zachowywanie powyższych warunków,

sprawdzić pionem odchylenie arkuszy, sprawdzić naciągniętym sznurem równość linii przy
suficie oraz przyleganie tapety do podłoża przez opukanie dłonią.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1. Jakie warunki musza być spełnione, aby można było przystąpić do odbioru technicznego robót
remontowo-konserwacyjnych?
2. Czy odbiór techniczny robót remontowo-konserwacyjnych różni się od odbioru nowego

tapetowania?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj odbioru technicznego wykonanych prac remontowo-konserwacyjnych

wytapetowanego podłoża.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) sprawdzić, czy tapeta ułożona na ścianie jest równa,
2) sprawdzić, czy tapeta zachowuje jednolity kolor i wzór w całym pomieszczeniu,
3) sprawdzić, czy arkusze tapety nie mają śladów zabrudzeń klejem,
4) sprawdzić, czy powierzchnia arkusza jest staranie przyklejona do podłoża,
5) sprawdzić, czy poszczególne arkusze naklejono pionowo,
6) sprawdzić, czy w miejscach osprzętu elektrycznego, brzegi przyciętej tapety są niewidoczne,
7) zapisać wnioski, dotyczące jakości powłoki tapeciarskiej i przekazać je nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:
– poradnik dla ucznia,
– podłoże przeznaczone do odbioru technicznego.
– przybory do pisania,
– arkusze papieru.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz

TAK

NIE

1) dokonać odbioru technicznego wykonanych prac
remontowo-konserwacyjnych wytapetowanego podłoża?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

Instrukcja dla ucznia:
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Test składa się z zadań reprezentujących dwa poziomy wymagań: podstawowy (P)

i ponadpodstawowy (PP).

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 35 min.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Plamy tłuszczu lub inne zabrudzenia powinniśmy

a) zmyć odpowiednimi środkami czyszczącymi.
b) przykryć kawałkiem tapety.
c) zagruntować klejem.
d) zamalować farbą.

2. Jedną z wielu przyczyn odklejania się tapet jest

a) przemieszczanie się elementów budynku.
b) nadmierna ilość kleju.
c) niewłaściwe przycięcie tapety.
d) brak pionowości arkuszy.

3. Jedna z przyczyn pękania tapet to

a) układanie tapety na powierzchni zatłuszczonej.
b) układanie tapet na starej tapecie.
c) brak zabezpieczenia styków elementów prefabrykowanych merlą.
d) brak wyciśnięcia szczotką nadmiaru powietrza.

4. Jedna z przyczyn pojawienia się plam i odbarwień na powierzchni tapety to

a) układanie tapety na starej tapecie.
b) nadmierna liczba warstw naklejanych na siebie.
c) oddziaływanie rdzy z nie zabezpieczonych antykorozyjnie elementów metalowych.
d) nie usunięcie z podłoża wystających ziaren piasku.

5. Konserwacja tapety papierowej polega na

a) myciu tapety mokrą ścierką.
b) szorowaniu tapety mokrą gąbką.
c) wyczyszczeniu tapety odkurzaczem.
d) myciu tapety szmatką z detergentem.

6. Jedną z przyczyn powstawania pęcherzy powietrza pod tapetą jest

a) brak pełnego krycia tapety klejem.
b) brak wyciśnięcia szczotką nadmiaru powietrza.
c) brak zabezpieczenia styków elementów prefabrykowanych merlą.
d) wyschnięcie kleju przy krawędziach arkusza.

7. Konserwacja tapet winylowych polega na

a) wyczyszczeniu tapety odkurzaczem.
b) czyszczeniu na sucho.
c) myciu tapety mokrą ścierką.
d) myciu tapety szmatką z detergentem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

8. Jedna z przyczyn nierówności płaszczyzn na gładkich tapetach to

a) wyschnięcie kleju przy krawędziach arkusza.
b) wystające z podłoża ziarna piasku.
c) brak pełnego krycia tapety klejem.
d) nadmierna ilość kleju na tapecie.

9. Jedna z przyczyn pofałdowania powierzchni tapety to

a) niestaranne przyklejenie arkuszy tapety.
b) układanie tapety na zagrzybiałym podłożu.
c) układanie tapet na starej tapecie.
d) brak zabezpieczenia styków elementów prefabrykowanych merlą.

10. Ile warstw gładkiej tapety (maksymalnie) można nakleić na siebie?

a) 1 warstwę.
b) 2 warstwy.
c) 3 warstwy.
d) 4 warstwy.

11. Warstwa starej tapety nadaje się do położenia na niej nowej tapety wtedy, gdy

a) po oględzinach starej tapety papierowej gładkiej stwierdzimy jej bardzo dobre

przyleganie do podłoża.

b) stara tapeta odpowiada kolorystycznie nowej tapecie.
c) jest warstwą tapety winylowej.
d) jest warstwą tapety tłoczonej.

12. Sposób naprawy podłoża po zdjęciu tapety zależy od

a) warunków pogodowych.
b) rodzaju i zakresu uszkodzeń.
c) czasu, który mamy na wytapetowanie pomieszczenia.
d) koloru nowej tapety.

13. Roboty tapeciarskie remontowe wykonujemy w temperaturze

a) 15° C

÷ 18° C.

b) 0° C

÷10° C.

c) 5° C

÷ 10°C.

d) 10° C

÷ 15°C.

14. Starą tapetę winylowa usuwamy z ściany

a) po namoczeniu jej wodą.
b) za pomocą szczotek metalowych i późniejszym namoczeniu wodą.
c) po namoczeniu jej klejem.
d) na sucho.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

15. Jedna z przyczyn pojawienia się pleśni na powierzchni tapety to

a) układanie tapety na zagrzybiałym podłożu.
b) niestaranne przyklejenie arkuszy tapety.
c) wystające z podłoża ziarna piasku.
d) nadmierna liczba warstw naklejanych na siebie.

16. Jedną z przyczyn rozklejenia się tapet dwuwarstwowych jest

a) układanie tapet na starej tapecie.
b) brak pełnego krycia tapety klejem.
c) zbytnie nawilżenie tapety klejem (za długi czas namaczania).
d) układanie tapety na zagrzybiałym podłożu.

17. Najlepszy efekt przy wymianie uszkodzonego brytu tapety uzyskuje się, jeżeli znajdująca się

już na ścianie, nowa tapeta ma
a) ten sam kolor.
b) ten sam wzór.
c) ten sam numer serii.
d) taką sama fakturę powierzchni.

18. W przypadku przyklejania nowej warstwy tapety na warstwach starych, dopuszcza się

przyklejenie warstwy tapety
a) tłoczonej na dwóch warstwach tapety tłoczonej.
b) tłoczonej na dwóch warstwach tapety gładkiej.
c) gładkiej na dwóch warstwach tapety tłoczonej.
d) gładkiej na warstwie tapety gładkiej i tapety tłoczonej.

19. Naklejając nową warstwę tapety na starą należy pamiętać aby

a) przesunąć styki poziome nowej warstwy o pół długości arkusza starej warstwy.
b) przesunąć styki pionowe nowej warstwy o połowę szerokości arkusza starej warstwy.
c) styki pionowe pokrywały się w obu warstwach.
d) przesunąć zarówno styki pionowe i poziome nowej warstwy, tak aby nie pokrywały się

ze stykami starej warstwy.

20. Maksymalne odchylenie styków brytów od pionu nie powinno być większe na wysokości

pomieszczenia od
a) 2 mm.
b) 3 mm.
c) 5 mm.
d) 10 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet 714[01].Z2.04

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1

a b c d

2

a b c d

3

a b c d

4

a b c d

5

a b c d

6

a b c d

7

a b c d

8

a b c d

9

a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

6. LITERATURA

1. Cassell J., Parham P.: Malowanie domu Arkady. Warszawa 1997
2. Jastrzębski A.: Tapetowanie mieszkań. Arkady, Warszawa 1988
3. Niemierko B., Szmigel M.K. (red.): Teoria i praktyka oceniania zewnętrznego. PANDIT,

Kraków 2001,

4. Ratza S.: Malowanie i tapetowanie. Pagina, Wrocław 1999
5. Panas J.(red): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005
6. Wolski Z.: Roboty malarskie. WSiP, Warszawa 2000



Normy i katalogi:
1. Katalog Nakładów Rzeczowych nr 4-01. „Orgbud” Spółka z o.o. Warszawa 1998
2. Katalog Polskich Norm 2000. Wybór norm budowlanych cz. 1-3. Polski Komitet
Normalizacyjny, Warszawa 2000.


Akty prawne:
1. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016

z późniejszymi zmianami)

2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41)

3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych,
budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263)