3 rany,urazy

Algorytm leczenia obra

w okresie

przedszpitalnym

W pierwszej kolejno

ci:

Kontrola górnych dróg oddechowych.

•w nagłych przypadkach intubacja dotchawicza przez usta w laryngoskopie, po
unieruchomieniu głowy (wg algorytmu),
•intubacja „

lepa” przez nos lub usta, gdy pacjent jest pobudzony, zaciska z

by,

ale nadal ma wydolny oddech (wg algorytmu),

Obserwacja cz

sto

ci oddechów.

Wentylacja kontrolowana
• je

eli pacjent jest nieprzytomny, we wstrz

sie lub ma objawy hipowentylacji

•nakłucie

ciany klatki piersiowej w linii

rodkowo-obojczykowej w drugim

dzy

ebrzu w przypadku odmy zastawkowej oraz/lub wyra

nej odmy

podskórnej.

W drugiej kolejno

ci:

Ocena czynno

ci serca.

•t

tno na t

tnicy szyjnej i udowej,

•resuscytacja kr

ąż

eniowo-oddechowa w zatrzymaniu kr

ąż

enia,

•monitorowanie EKG,
•kontrola ci

nienia t

tniczego.

ylne podawanie płynów.

•wkłucie do

ylne o przekroju min. 14G,

•maksymalny czas uzyskiwania dost

pu do

yły 2 min.,

•maksymalnie 2 litry krystaloidów,
•maksymalnie 2 litry płynów osoczozast

pczych.

W trzeciej kolejno

ci:

•Kołnierz Schanza, gdy pacjent jest nieprzytomny lub wyst

puje podejrzenie

urazu kr

gosłupa szyjnego.

•Ocena wg skali

czek Glasgow.

•Ocena wg skali ci

ęż

ci obra

•Unieruchomienie na materacu pró

niowym.

•Sterylne opatrunki na rany oraz zatamowanie krwotoków.

•Nastawienie i unieruchomienie złama

za pomoc

kawów

pneumatycznych.

•Zawiadomienie oddziału intensywnej terapii o przyj

ciu ofiar(y) urazu.

Powierzchowne obra

enia ciała-

zranienia.

Krwawienie zewn

trzne

Ze wzgl

du na

ród

o krwawienia mo

na wyró

trzy

rodzaje krwawie

zewn.:

ylne, t

tnicze i kapilarne.

Sposoby opanowywania

Ucisk palcem lub dłonią.

Najszybszą metodą, gdy krwawienie

pochodzi z uszkodzonego pojedynczego naczynia tętniczego lub
ż

ylnego

jest uciśnięcie miejsca krwawienia palcem z użyciem jałowego
gazika. W sytuacji krytycznej i przy braku środków ochronnych
stosujemy ucisk samym palcem i utrzymujemy go
do czasu zastosowania opatrunku uciskowego z jałowych gazików.
Gdy potrzebny jest ucisk większej powierzchni skuteczne jest
uciśnięcie dłonią poprzez jałową chustę gazową i utrzymanie go
przez kilka minut. Następnie nałożyć kolejne warstwy jałowej gazy i
umocować opatrunek za pomocą opaski elastycznej(bandaża).

Opatrunek uciskowy.

Zak

adamy bezpo

rednio na krwawi

ran

lub po

wst

pnym zatamowaniu krwawienia

rodkami dora

nymi.

Nak

adamy kilka warstw ja

owych gazików lub chust

gazowych

i umocowujemy je opask

elastyczn

Tamponada rany.

W wypadku du

ej, obficie krwawi

cej rany nale

y wype

ran

gaz

i dopiero wtedy zastosowa

typowy

opatrunek uciskowy.

Ucisk t

tnicy powy

ej rany

Uniesienie ko

czyny.

Krwawienie wewnętrzne.

W każdym wypadku stwierdzenia symptomów

wstrząsu hipowolemicznego przy braku objawów

krwawienia zewnętrznego należy rozważyć

możliwość uszkodzeń wewnętrznych i wynikającego

z nich krwawienia

Podejrzenie krwawienia wew. nasuwa deformacja

i znaczny obrzęk kończyn, ból w klatce piersiowej

połączony z dusznością, ból brzucha przy

współistnieniu objawów wstrząsu.

Rodzaje ran:

Otwarte i zamkni

Rany ci

powoduj

przerwanie tkanek o

linijnych r

wnych brzegach i g

adkich

cianach prowadz

c tym samym do

powstania ran, kt

rych d

ugo

ść

jest wi

ksza

od szeroko

ci i g

łę

boko

ci.

•Rany płatowe powstają gdy cięcie
przebiega niemal równolegle do
powierzchni ciała.

•Rany kłute - powstają na skutek działania narzędzi podłużnych

kończystych w kierunku ich osi długiej.

•Rany rąbane
Zadane przez narzędzia ostre, różnią
się od ciętych sposobem
powstawania. Narzędzie uderza z
dużą siłą w jedno miejsce. Brzegi są
gładkie i równe, kształt prostolinijny
lub wrzecionowaty, ostry koniec

skierowany w stronę dna.

Otarcia naskórka - polegają na
odwarstwieniu powierzchniowych i
głębokich warstw naskórka, który
wysycha i zmienia barwę od czerwonej
do brunatnej.

•

Rany t

uczone

Brzegi tych ran s

nier

wne, wyst

puj

otarcia i podbiegni

cia, a tak

pocz

tkowo obrz

Rany szarpane - mają nierówne, postrzępione brzegi, często
wielopłatowe, niekiedy towarzyszą im uszkodzenia kości.
Powstają np. w wyniku wybuchów.

lne zasady post

powania

zapewnienie w

asnego bezpiecze

stwa (r

kawiczki)

natychmiastowe prowizoryczne zaopatrzenie (np. gaz

poszkodowany mo

e trzyma

sam)

czyszczenie rany

ods

oni

cie okolicy rany w taki spos

eby w p

niejszym

post

powaniu nie by

o to ju

konieczne

ocen

stanu og

lnego, w tym kr

ąż

enia (w przypadku ran

silnie krwawi

cych zachodzi zawsze podejrzenie

pogorszenia si

stanu og

lnego poszkodowanego

–

nale

c zbada

go tak, jak w przypadku szybkiej oceny

wst

pnej)

ocen

rany (rodzaj rany, jako

ść

krwawienia z rany,

ukrwienie cz

ęś

ci dalszej ko

czyny; je

li krwawienie jest

bardzo du

e lub wyst

puje ucisk od

amk

w kostnych na

naczynia, w dalszej cz

ęś

ci ko

czyny nie wyczuwa si

tna;

enie opatrunku odpowiedniego do rodzaju rany

ucisk bezpo

redni miejsca krwawienia opatrunkiem i

kontrola ukrwienia cz

ęś

ci dalszych ko

czyny

uniesienie ko

czyny (cz

sto samo uniesienie

zranionej r

ki wysoko nad g

zatrzymuje krwotok)

unieruchomienie okolicy rany (ma na celu

ograniczenie do minimum dolegliwo

ci b

lowych

zwi

zanych z napinaniem uszkodzonej sk

ry lub

ęś

ni czy przemieszczaniem si

amk

kostnych)

przygotowanie do transportu (w tym tak

e czynno

zwi

zane z zaopatrywaniem rany)

precyzyjne okre

lenie czasu za

enia opatrunku

uciskowego, a zw

aszcza opaski uciskowej: na

rze, plastrze lub kartce przyczepionej do ubrania

poszkodowanego nale

y napisa

dok

adn

godzin

sta

łą

kontrol

stanu poszkodowanego: przytomno

ci,

oddychania i kr

ąż

enia (nie wolno karmi

i poi

poszkodowanego)

post

powanie przeciwwstrz

sowe (cz

ęś

ciowo

zastosowane ju

wcze

niej

–

unieruchomienie okolicy

zranionej i za

enie opatrunku ochraniaj

cego; w tej

ęś

ci post

powania nale

y zadba

o post

powanie

lne: komfort psychiczny poszkodowanego,

enie i okrycie go)

Odrębność postępowania w różnego rodzaju ranach.

Rany penetrujące do klatki piersiowej.

W tym wypadku zwykle dochodzi do powstania odmy.

Należy wówczas jak najszybciej doprowadzić do usunięcia

powietrza z jamy opłucnej poprzez zastosowanie foliowego

opatrunku. Można też szczelnie przymocować lateksową

rękawiczkę z naciętym jednym palcem. Stosujemy opatrunek

trójstronny. W celu umożliwienia odpływu płynów na

zewnątrz uszkodzoną część klatki piersiowej umieszczamy

niżej niż zdrową.

Opatrunek trójstronny:

folia przyłożona do otwartej rany, z jednej strony (od dołu) nie przyklejona
plastrem, co umożliwia swobodny wypływ krwi. Taki opatrunek zabezpiecza
powstawanie odmy otwartej lub zamkniętej - działa jak wentyl. W przypadku
odmy nadmiar powietrza wydostaje się przez nie zaklejoną część nie
powodując wzrostu ciśnienia w klatce piersiowej (odma zamknięta) i na
odwrót, nie pozwala aspirować powietrza z zewnątrz (odma otwarta).

PLASTER

FOLIA

wolna krawędź

Rany z wbitym przedmiotem.

Postępowanie zależy od lokalizacji przedmiotu i rany. Zwykle

zasadą jest pozostawienie przedmiotu w ranie. Wyjątek

stanowi sytuacja, w której przedmiot przebijający policzek

utrudnia oddychanie; po jego usunięciu należy zaopatrzyć ranę

z obu stron policzka.

Podobnie możliwe jest usunięcie przedmiotów utrudniających

prowadzenie resuscytacji lub uniemożliwiających transport. W

pozostałych przypadkach umocowujemy przedmiot w ranie i

zabezpieczamy go przed przemieszczaniem na czas transportu.

Wytrzewienie

Nie wolno przemieszczać wytrzewionych narządów ani

wpychać ich z powrotem do jam ciała. Odsłonięte narządy

okryć wilgotnym, najlepiej ciepłym opatrunkiem

bezgazowym lub najpierw przylegającą folią, a dopiero

potem chustami gazowymi - dla ochrony przed wysychaniem

i utrata ciepła

Amputacja.

Należy pamiętać, że zawsze istnieje szansa na replantację

kończyny. Należy odnaleźć amputowana część ciała i

zabezpieczyć w foliowym worku umieszczonym w naczyniu

lub drugim worku zawierającym wodę z lodem.

Obrażenia powstałe w wyniku zmiażdżenia.

Zbyt długi ucisk powoduje niedotlenienie poprzez

zahamowanie dopływu krwi do narządów i tkanek oraz

utrudnienie lub nawet uniemożliwienie oddychania.

Bezpośrednio może prowadzić do śmierci.

Postępowanie w przypadku zgniecenia zależne jest od czasu,

jaki upływa od momentu wypadku. Poza sytuacją, w którym

dalsze pozostawienie poszkodowanego w uwięzieniu grozi

dodatkowymi obrażeniami, po przekroczeniu granicy 10 min.

nie wolno uwalniać chorego bez możliwości podjęcia działań

wspomagających oddychanie i krążenie.

Urazy klatki piersiowej

Zamknięte uszkodzenia klatki piersiowej występują często w czasie

wypadków samochodowych, gdy jadący nie jest przypięty pasami. Przy tych
uszkodzeniach nie stwierdza się żadnej rany w okolicy urazu, najwyżej siniaki.

Najczęstszymi uszkodzeniami są pęknięcia i złamania żeber. Złamanie

ebra jest wprawdzie bolesne, ale zwykle niezbyt szkodliwe. Większe

niebezpieczeństwo stanowi uszkodzenie większego naczynia, które może
spowodować wewnętrzne krwawienie do jamy opłucnej.

Otwarte zranienia klatki piersiowej występuje znacznie rzadziej niż

zamknięte. Najczęstszą przyczyną są rany kłute i postrzałowe w obrębie
tułowia, które mogą spowodować zapadnięcie się płuca. Tego rodzaju zranienia
spotyka się wypadkach samochodowych wraz z tkwiącym ciałem obcym. W
chwili gdy powietrze dostaje się do przestrzeni międzyopłucnowej rozpoczyna
się odklejanie powierzchni płuca od wewnętrznej ściany klatki piersiowej.
Zapadnięcie się płuca i przedostanie się powietrza do jamy opłucnej nazywamy
odmą opłucnową. Zwykle dotyczy ona tylko jednej strony, chyba że otwarcie
klatki piersiowej było dwustronne.

Niebezpieczeństwo stanowi tzw. mechanizm wentylowy-

ODMA WENTYLOWA

Polega on na tym, że przy wdechu powietrze przenika do zranionej połowy klatki
piersiowej, lecz przy wydechu nie może się wydostać na zewnątrz. Mechanizm ten
powoduje ucisk powietrza na płuco powodując zapadnięcie się płuca na wskutek wzrostu
ciśnienia, co szybko pogarsza krążenie krwi i oddech. Odmie często towarzyszą
wewnętrzne krwawienia i silny ból.

Objawy:

•wszystkie zranienia klatki piersiowej charakteryzuje

większa lub mniejsza

duszność, czasem występują siniaki na skórze,

•przy uszkodzeniu płuca występuje bardzo silna duszność i pojawiająca się czasem

przy kaszlu żywoczerwona pienista krew,

•przy krwawieniu wewnętrznym pojawiają się wzrastające objawy wstrząsu oraz

duszność i ślady obrażeń klatki piersiowej,

•gwiżdżące i rzężące szmery, spieniona krew wydobywające się z rany są objawami

otwartego zranienia powłok klatki piersiowej,

•szybkie narastanie niewydolności krążenia i oddechu nasuwa podejrzenie

wytworzenia się wentylowej odmy opłucnowej.

Czynności ratujące:

•przybranie przez chorego pozycji półsiedzącej, a jeśli nie ma
do tego warunków -kładzie się go poziomo z uniesioną jak
najwyżej głową i tułowiem,

•gdy rana jest widoczna okrywamy j ą opatrunkiem
trójstronnym,

•nie usuwa się ciał obcych tkwiących w ścianie klatki
piersiowej,

•przy bezdechu stosujemy sztuczne oddychanie,

•przy obrażeniach klatki piersiowej nie stosuje się pozycji
przeciwstrząsowej.

powietrze w jamie

ucnowej

podzia

pourazowa / samoistna

pierwotna / wt

rna

otwarta / zamkni

Odma pr

ęż

(wentylowa,

zastawkowa)

Odma

Odma pr

ęż

istnienie mechanizmu

zastawkowego

nienie w

jamie op

ucnowej dodatnie w

ym cyklu oddechowym

OBJAWY

nag

e pogorszenie si

stanu chorego

duszno

ść

tachypnoe,

hipotonia,

sinica,

tachykardia,

przesuniecie tchawicy,

poszerzenie mi

dzy

ebrzy

Nast

pstwa odmy pr

ęż

nej

Ostra niewydolno

ść

oddechowa

Zaburzenia hemodynamiczne

spadek powrotu

ylnego

Wstrz

mier

proces dynamiczny

Leczenie

Cel: usuni

cie powietrza z jamy op

ucnowej i

uzyskanie rozpr

ęż

enia p

uca

100% O

Dora

nie nak

ucie grub

kaniul

, docelowo drena

uchiwanie: szmer oddechowy

ciszony

lub brak

Opukiwanie: odg

os opukowy b

benkowy

Leczenie

Technika nak

ucia:

IV, V, VI m

ebrze do przodu od linii

rodkowopachowej

rodek przestrzeni m

ebrowej

(naczynia i nerwy)

Dren ma si

ada

na p

ucu i by

skierowany ku jego szczytowi

Drena

podwodny

Drena

bierny

Drena

czynny

RTG jest jedynie potwierdzeniem rozpoznania i

potwierdzeniem prawid

owego po

enia

drenu.

Odma w RTG

Przestrze

pozbawiona

rysunku p

ucnego

uco w postaci

niedodmowego tworu

Przesuni

cie

dpiersia na str.

zdrow

Obni

enie kopu

przepony po str. chorej

Efekt leczenia 1

(

„

przed i po

”

)

Odma samoistna

pierwotna

Osoby szczup

e, wysokie, palacze, kobiety

w czasie miesi

czki

podop

ucnowe p

kni

cie p

cherzyka

ucnego

najcz

ęś

ciej szczytowe partie p

u palaczy: drobne stany zapalne + gorsze

ukrwienie

wyst

puje w spoczynku (90%)

Odma samoistna wt

rna

Astma

Rozedma

Mukowiscydoza

Wady rozwojowe

Choroby infekcyjne, szczeg

lnie u dzieci

Odma samoistna wt

rna c.d.

Jatrogenne

Cewnikowanie naczy

Torakocenteza

Blokada splotu ramiennego

Mechaniczna wentylacja

Biopsje op

ucnej

Resuscytacja

Odma

podsumowanie

na etiologia

na dynamika

na jest umiej

tno

ść

rozpoznania i

leczenia gdy stanowi zagro

enie

ycia

Leczenie:

Drena

Pleurodeza (talk, tetracyklina)

Obserwacja

Urazy brzucha.

Urazy brzucha powstają w wyniku gwałtownego uderzenia w powłoki
brzuszne, upadku z dużej wysokości lub zadziałania ostrego przedmiotu.
Prowadzi to do niebezpieczeństwa uszkodzenia narządów wewnętrznych,
a co za tym idzie, dużej utraty krwi. Przy zranieniu powłok mogą zostać
wypchnięte na zewnątrz jelita. Grozi to przeniknięciem bakterii
powodujących zapalenie otrzewnej.

Przy zamkniętych urazach brzusznych rozpoznanie stwarza trudności.
Niekiedy pojawiają się siniaki, a silny krwotok wewnętrzny objawia się
silnym bólem brzucha, twardymi nie dającymi się ucisnąć powłokami
brzusznymi oraz wyraźnym i nasilającym się wstrząsem.

Główne zagrożenia urazu brzucha to krwotok z uszkodzonego narządu
powodujący wstrząs oraz zakażenie prowadzące do zapalenia otrzewnej.

Czynności ratujące:

•przede wszystkim stosujemy wszelkie czynności przeciwstrząsowe (patrz:
wstrząs),

•wałek podłożony pod kolana (o średnicy około 30 cm) zrobiony np. z koca
może złagodzić bóle,

•otwarte rany okrywamy jałowym opatrunkiem,

•wypchnięte na zewnątrz jelita nie wolno wprowadzać z powrotem do
brzucha, okrywamy jej jałowo,

•nie usuwamy ciał obcych,

•zakaz palenia, picia i jedzenia.

Urazy miednicy

i układu moczowego.

Kości miednicy stanowią oparcie dla ciała i są miejscem przyczepu wielu grup
mięśniowych. Miednica jest zbudowana z dwóch bezimiennych kości (każda z
nich zbudowana jest z kości biodrowej, kulszowej i łonowej, które łączą się w
obrębie panewki stawu biodrowego), kości krzyżowej i kości guzicznej.
Obręcz miedniczna składa się z dwóch kości bezimiennych i kości krzyżowej.

W miednicy znajdują się:

•dolna część dróg moczowych,
•część dolnego odcinka przewodu pokarmowego, obejmująca zstępnicę, esicę,
odbytnicę i odbyt,
•duże naczynia tętnicze i żylne.

**** urazy miednicy mogą być powodem masywnego krwawienia z
uszkodzonych naczyń miednicznych, złamanych kości miednicy i z
mięśni miednicznych /1,5-2,5l krwi/. Narządy miednicy są w
większości zaopatrywane w krew przez tętnicę biodrową wewnętrzną
(lub podbrzuszną). Większość krwiaków miednicy jest pochodzenia
ż

ylnego; nienaruszona otrzewna ścienna może spowodować

tamponadę krwiaka w przestrzeni zaotrzewnowej.

KRWIAK ZAOTRZEWNOWY

Ciężkie obrażenia miednicy są przyczyną powstawania i narastania

krwiaka zaotrzewnowego, mogącego sięgać od przepony do połowy ud i
gromadzącego kilka litrów krwi. Niskie ciśnienie w przestrzeni zaotrzewnowej
nie przyczynia się do hamowania krwawienia, mającego swe źródło w
drobnych naczyniach żylnych i tętniczych splotów krzyżowo-lędźwiowych
oraz otwartych naczyniach śródkościa. Po wykluczeniu narządowych źródeł
krwawienia (punkcja, USG) należy unikać prób hamowania krwawienia drogą
laparotomii i podwiązywania naczyń biodrowych wewnętrznych. Próby te
kończą się zwykle niepowodzeniem wskutek nasilenia krwawienia przez
dekompresję krwiaka i samo dodatkowe uszkadzanie drobnych naczyń w
wyniku ich preparowania. Z tej przyczyny poszukiwanie miejsca krwawienia
należy ograniczyć jedynie do przypadków uszkodzenia tętnicy biodrowej
potwierdzonego badaniem angiograficznym.

W tych warunkach zabiegiem ratującym życie jest stabilizacja złamań

miednicy za pomocą stabilizatorów zewnętrznych. Pozwala to z jednej strony
zmniejszyć objętość przestrzeni do wynaczynienia, a z drugiej - poprzez
docisk kości w miejscach złamania - zmniejszyć krwawienie ze śródkościa.

OBRAśENIA NEREK

Do tępych urazów nerek najczęściej dochodzi w wypadkach

komunikacyjnych, upadkach z wysokości i bójkach.

Niezależnie od wystąpienia objawów klinicznych, każde ciężkie obrażenie

klatki piersiowej, brzucha, okolicy lędźwiowej lub miednicy, zwłaszcza ze
złamaniem dolnych żeber lub wyrostków poprzecznych kręgosłupa
lędźwiowego powinno być wnikliwie zbadane w kierunku możliwego
uszkodzenia nerki.

Krwinkomocz lub krwiomocz, ból i obrzmienie okolicy lędźwiowej mogą

wskazywać na uszkodzenie nerki, aczkolwiek brak tych objawów nie wyklucza
jego istnienia (np. w uszkodzeniach szypuły naczyniowej).

Uszkodzenia nerek występują w w postaci:

•stłuczenia nerki i niewielkiego pęknięcia miąższu - ocenia się, że stanowią one
około 80-85% obrażeń nerek. Jej torebka pozostaje nie uszkodzona, a urografia
wykazuje prawidłowe wydzielanie. Leczenie zachowawcze.

•rozległych uszkodzeń miąższu - stanowią około 10% uszkodzeń nerek. Cechuje je
masywne krwawienie, a w razie otwarcia systemu kielichowo-miedniczkowego
również narastający wyciek moczu. Wymagają leczenia chirurgicznego. Jeżeli
zabiegi naprawcze lub nawet częściowe wycięcie jest niemożliwe, jako zabieg
ratujący życie pozostaje usunięcie nerki po upewnieniu się (urografia
ś

ródoperacyjna), że druga nerka jest sprawna;

•uszkodzeń szypuły naczyniowej - zdarzają się rzadko (poniżej 5% przypadków
uszkodzeń nerek). Po ustaleniu rozpoznania należy dążyć do odtworzenia ciągłości
tętnicy i żyły nerkowej, a urwany moczowód trzeba zeszyć na cewniku
moczowodowym. W razie niepowodzenia konieczne staje się usunięcie nerki;

•obrażeń otwartych - leczenie polega na wykonaniu zabiegu operacyjnego,
zależnego od miejsca i zakresu uszkodzenia narządu.

Złamania.

Złamania kości

amanie ko

ci jest to ca

kowite

lub cz

ęś

ciowe przerwanie jej

ci po urazie

przekraczaj

cym granic

elastyczno

ci tkanki.

amki z

amanej ko

ci mog

ulec przemieszczeniu. Je

dochodzi do przerwania

ci sk

ry nad

amaniem, a w ranie

widoczne s

amki ko

ci,

mamy do czynienia ze

amaniem otwartym.

Podzia

Najbardziej istotne podziały złama

to:

1. Ze wzgl

du na obecno

ść

przemieszczenia: z

amanie z

przemieszczeniem lub bez.

amania bez przemieszczenia wyst

puj

najcz

ęś

ciej u

dzieci, u kt

rych gruba i elastyczna okostna nie pozwala

na przemieszczenie od

w (tzw. z

amania

podokostnowe lub zielonej ga

łą

zki

podobne s

uszkodze

odych p

w drzew).

2. Ze wzgl

du na przebieg szczeliny z

amania:

pod

ne, poprzeczne, sko

ne, spiralne oraz

wielofragmentowe (wyst

puj

u os

b starszych, u

rych ko

ci cz

sto zmienione osteoporotycznie s

kruche).

3. Ze wzgl

du na umiejscowienie:

amania trzonu, nasady, wyst

w kostnych oraz

powierzchni stawowych.

Te ostatnie mog

prowadzi

do przemieszcze

niezborno

ci powierzchni stawowych oraz szybkiego

rozwoju zmian zwyrodnieniowo

zniekszta

caj

cych.

amania w obr

bie nasad cz

sto dochodzi do

zaklinowania poprzez wbicie jednego od

amu w drugi.

ść

ci zostaje przerwana, lecz mo

e nie

wyst

powa

ruchomo

ść

pomi

dzy od

amami.

4. Ze wzgl

du na obecno

ść

kontaktu złamanej ko

ci z

otoczeniem:

- zamkni

te - bez kontaktu i z zachowaniem ci

gło

skóry;

- otwarte - z kontaktem i przerwaniem ci

ci skóry

(zaliczamy do nich tak

e bardzo niebezpieczne z

amania

postrza

owe).

Objawy zamkni

tego z

amania ko

l, znacznie nasilaj

cy si

przy pr

bie ruchu

deformacja i pogrubienie

nienaturalne u

enie ko

czyny

nienaturalna ruchomo

ść

czyny

wyczuwalne lub s

yszalne tarcie od

amania powoduj

ce silny b

Przy otwartym złamaniu kości do ww.

objawów dochodzą:

rana

sto masywny krwotok zewn

trzny

Przy złamaniach otwartych niezwykle wa

jest pierwotne zaopatrzenie rany. Nale

y j

zakry

grub

warstw

sterylnego opatrunku i

zawin

ąć

banda

em. Nigdy nie wolno jej dotyka

gołymi r

kami lub próbowa

nastawienia

wystaj

cych ponad skór

odłamów kostnych.

W przypadku krwotoku (na miejscu wypadku)

na ran

zakładamy sterylny opatrunek uciskowy

nigdy nie wolno stosowa

twardych materiałów

(np. tasiemek, kr

pulców).

Powik

ania

Wstrz

de z

amanie mo

e by

przyczyn

wstrz

su. W ka

dym przypadku z

amania ko

zostaj

wnie

uszkodzone naczynia

krwiono

ne. Wylew krwawy ogranicza si

zwykle

do okolicy z

amania. Je

eli od

amki kostne

uszkodz

przebiegaj

ce w pobli

u du

e naczynie

krwiono

ne, to wylew krwi do tkanek jest du

y i

utrata krwi mo

e si

, np. w z

amaniu ko

udowej, nawet kilku litr

w. Prowadzi to do

wstrz

su.

Powikłania

Zatory t

uszczowe.

rzadkim typem powik

amaniach ko

ci d

ugich. Przyczyn

zatoru

uszczowego jest przedostanie si

drobnych fragment

tkanki t

uszczowej lub szpiku

tego do

wiat

uszkodzonych naczy

krwiono

nych. Zator powoduje

zaburzenie w ukrwieniu narz

w, a fakt,

e drobne

naczynia krwiono

ne m

zgu, p

uc lub serca ulegaj

najcz

ęś

ciej zaczopowaniu wyja

nia, jak gro

ne mog

jego nast

pstwa (zawa

serca, m

zgu, p

uc)

Dodatkowe uszkodzenie tkanek

, spowodowane

samym urazem lub ostrymi kraw

dziami z

amanych

ci. Opr

cz naczy

uszkodzeniu ulegaj

nerwy i

ęś

nie, co objawia si

zaburzeniami czucia i

pora

eniami.

Zaka

enie.

Zaka

enie sk

ry i tkanek g

łę

biej

onych nast

puje najcz

ęś

ciej przy z

amaniu

otwartym: otwarta rana to wrota, przez kt

re wnikaj

drobnoustroje chorobotw

rcze. Zaka

enie mo

e obj

ąć

tylko sk

, ale zdarza si

e obejmuje r

wnie

wszystkie tkanki mi

kkie oraz ko

ść

. Powik

ane

zaka

eniem z

amanie goi si

trudno, cz

sto z

pozostawieniem ubytk

w tkankowych.

Zwichnięcie stawu.

Siła urazu powoduje rozerwanie torby stawowej oraz

patologiczne przemieszczenie końców kości tworzących staw.

Może być zamknięte lub otwarte.

Udzielający pomocy pozostawia staw w pozycji przymusowej,

a poszkodowanego układa tak, aby odczuwał jak najmniejsze

dolegliwości. Nastawienie zwichnięcia wykonuje lekarz.

Objawy:

nienaturalne wygi

cie ko

czyny w stawie

bardzo znaczne ograniczenie ruch

silny b

l w stawie nawet w spoczynku, nasilaj

cy si

przy pr

bie zmiany u

enia ko

czyny

Dziękuję za uwagę.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
rany,urazy
Rany, krwotoki, urazy narządu ruchu
URAZY MECHANICZNE, RANY, KRWOTOKI itd
Podstawowe zasady udzielania pomocy przedlekarskiej rany i krwotoki
Urazy narządu ruchu
urazy klatki 2
Urazy klatki
Krwotok, krwawienie, rany
02a URAZY CZASZKOWO MÓZGOWE OGÓLNIE 2008 11 08
urazy w wieku podeszłym
Urazy zranienia
Urazy czaszkowo mózgowe
5 urazy wersja pierwotna
Szkol Urazy układu kostno stawowego

więcej podobnych podstron