18

Rys. 8.

stotn¹ cech¹ Mechanical Desktop jest parametrycznoœæ tworzonych modeli. Mo¿na za pomoc¹ parametrycznych

danych zmieniæ zarówno kszta³t, jak i geometriê modelu. Z pomoc¹ przychodzi program Microsoft Excel

i mo¿liwoœæ zastosowania go w programie Mechanical Desktop. Poni¿szy przyk³ad pokazuje sposób modelowania

elementu i póŸniejsze jego opisanie wymiarami parametrycznymi oraz wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego Excel.

Rys. 1.

Rys. 2.

Rys. 3.

Rys. 4.

Rys. 5.

Rys. 6.

Rys. 7.

Rys. 9.

Zanim zaczniemy modelowaæ poszczególne elemen-

ty, wybierzmy paski narzêdziowe, które bêd¹ nam po-

trzebne w dalszej pracy. W oknie dialogowym Toolbars

aktywujemy nastêpuj¹ce paski: Part Modeling (rys. 1),
2D Constraints

(rys. 2), Viewpoint.

W dowolnym punkcie rzutni wstawiamy punkt kon-

strukcyjny (rys. 3) i zatwierdzamy jego wstawienie. Obok

punktu, z lewej strony, rysujemy okr¹g o œrednicy 15mm.

Nastêpnie zamienimy okr¹g na profil, na którym bêd¹

bazowa³y otwory naszego elementu. Klikamy na ikonie

z rys. 4 lub wpisujemy w linii poleceñ komendê:
Amprofile

, wskazujemy okr¹g i zatwierdzamy.

W oknie przegl¹darki powinien pojawiæ siê

nowy obiekt zatytu³owany profile_1. Za pomoc¹ ko-

mendy: Ampardim (rys. 5) ustawimy nasz okr¹g w od-

powiednim miejscu wzglêdem punktu konstrukcyjnego.

Po wybraniu polecenia wskazujemy za pierwszym razem

okr¹g, za drugim – punkt konstrukcyjny i umieszczamy

poziomo wymiar pomiêdzy okrêgiem a punktem kon-

strukcyjnym i zatwierdzamy. Ponawiamy operacjê

z t¹ ró¿nic¹, ¿e teraz umieszczamy wymiar pio-

nowo wzglêdem okrêgu i punktu konstrukcyj-

nego. Zwymiarujmy te¿ œrednicê okrêgu pole-

ceniem jak wy¿ej, tylko tym razem wska¿emy okr¹g i punkt

spoza okrêgu.

W ten sposób otrzymaliœmy okr¹g (zmieniony ju¿ na

profil) z wymiarami parametrycznymi.

Ustawmy teraz profil w odpowiednim miejscu, pos³u¿y

nam do tego komenda: Ammoddim (rys. 6). Po

uruchomieniu polecenia program w linii komend

spyta siê o wymiar do zmiany,

wska¿my poziomy wymiar

i zmieñmy wartoœæ na 40mm.

Wymiar pionowy zmieñmy na

0mm. Teraz nasz rysunek powi-

nien wygl¹daæ jak na rys. 7. Wy-

miar o wartoœci zero mo¿emy ska-

sowaæ, gdy¿ nie bêdzie nam po-

trzebny do dalszej pracy.

Rys. 10.

Nastêpnie rysujemy dwa okrêgi o œrednicy 120mm

i 53mm i o œrodku w naszym punkcie konstrukcyjnym.

Przekszta³camy je tak¿e w profile (profil_2 dla wiêksze-

go ko³a, profil_3 dla ko³a mniejszego), jak uprzednio,

poleceniem Amprofile oraz nadajemy im wymiary para-

metryczne (tak jak dla mniejsze-

go otworu). Teraz nasz rysunek

powinien wygl¹daæ jak na

rys. 8, a okno przegl¹darki jak

rys. 8a. Wykonaliœmy ju¿ para-

metryczny szkic i teraz utworzy-

my z naszego modelu obiekt 3D.

Ustawiamy rzutniê w trybie

„Widok izometryczny SW”

(rys. 9). Nastêpnie przechodzi-

my do okna przegl¹darki, zazna-

czamy profil_2 i naciœniêciem prawego klawisza myszy

wywo³ujemy podrêczne menu. Wybieramy polecenie
Extrude

. Po otwarciu okna dialogowego w okienku Di-

stance

wpisujemy wartoœæ wyci¹gniêcia równ¹ 20 i za-

twierdzamy. Program teraz zaproponuje kierunek wyci¹-

gniêcia (niebieska strza³ka). Wybieramy opcjê – strza³ka

skierowana do góry (je¿eli strza³ka bêdzie skierowana

do do³u, nale¿y wpisaæ „f” i zatwierdziæ, wtedy zmieni

siê zwrot strza³ki). Je¿eli zgadza siê kierunek wyci¹gniê-

cia, to zatwierdzamy, naciskaj¹c Enter. Program teraz po-

winien wygenerowaæ walec, a w przegl¹darce, zamiast

naszego profil_2, uka¿e siê iko-

na wyci¹gniêcia. Teraz wybie-

ramy profil_1 i powtarzamy ca³¹

operacjê a¿ do ukazania siê

okna dialogowego wyci¹gniê-

cia (rys. 10). W oknie uaktual-

ni¹ siê polecenia, które nie by³y

wczeœniej aktywne. W sekcji
Operation

wybieramy polece-

nie Cut, a w Size wpisujemy

wartoϾ 20 i zatwierdzamy. Wy-

ci¹gniêcie powinno byæ wyko-

nane jak uprzednio (do góry).

Tym razem tak¿e powstanie

walec (tylko ¿e pusty) i bêdzie

symbolizowa³ otwór w naszej tar-

czy. Profil_3 tak¿e poddajemy

operacji wyci¹gania, lecz w oknie

dialogowym w sekcji Operation

19

wybieramy Join, a w Distance

ustawiamy wartoϾ 50. Kierunek

wyci¹gniêcia musi byæ przeciw-

ny do wczeœniejszych dwóch pro-

fili, wiêc nale¿y w linii komend na

zapytanie o kierunek wyci¹gniê-

cia (niebieska strza³ka) liter¹ „f”

ustawiæ w³aœciwy.

Nasz rysunek po operacji

Extrude

w trybie cieniowanym

powinien wygl¹daæ jak na rys. 11.

Wykonamy teraz otwory

na ca³ym obwodzie tarczy. Wpisujemy w linii komend po-

lecenie: Amarray (rys.12), wskazujemy nasz walec symbo-

lizuj¹cy otwór. Program uruchamia okno dialogowe Array,

wybieramy zak³adkê Polar, a nastêpnie podajemy liczbê

otworów równ¹ 6, a w sekcji Angle Type wybieramy Full
Circle

i naciskamy Ok. Zostaniemy teraz poproszeni o wska-

zanie œrodka obrotu, wskazujemy krawêdŸ tarczy (najszer-

szy walec). Program sam wygeneruje oœ symetrii i otwory.

Rys. 13. przedstawia zamodelowany element.

Teraz utworzymy drug¹ czêœæ

sprzêg³a, której wymiary gabary-

towe musz¹ zagwarantowaæ

wspó³pracê z pierwsz¹ czêœci¹.

W oknie przegl¹darki klikamy

prawym przyciskiem myszy – po-

jawia siê podrêczne menu, z któ-

rego wybieramy Newà New

Part

. Program spyta siê o nazwê czêœci, zatwierdzamy pro-

ponowan¹ i w oknie przegl¹darki pojawia siê nowy element.

Teraz w projekcie bêdziemy mieli dwie niezale¿ne czêœci,

je¿eli któr¹œ z nich chcemy edytowaæ,a to musi ona byæ ak-

tywna (wywo³ujemy podrêczne menu na danej czêœci i wy-

bieramy Activate Part). Symbolem aktywnej czêœci jest za-

ciemniona ikona, zaœ nieaktywnej – ikona pusta (rys. 14).

Tworzymy p³aszczyznê konstrukcyjn¹ poleceniem: Am-
workpln

(rys. 15). W oknie dialogowym wybieramy opcjê

UCS, naciskamy Ok, a nastêpnie zatwierdzamy. Teraz w oknie

przegl¹darki powinien pojawiæ siê

symbol p³aszczyzny konstrukcyj-

nej, lecz na rysunku na razie mo¿e

nie byæ ona widoczna (zale¿y od

powiêkszenia, jakie zastosowali-

œmy w rzutni).

Nastêpnie rysujemy jak dla

Czêœci_1 okr¹g o œrednicy

120mm o œrodku w nowym

punkcie konstrukcyjnym oraz

okr¹g o œrednicy 15mm. Powta-

rzamy operacje tak jak uprzednio: zamieniamy okr¹g na

profil i dodajemy wymiary parametryczne dla obydwu

okrêgów. Analogicznie traktujemy œrodek okrêgu. Okr¹g

15 powinien byæ oddalony od punktu konstrukcyjnego

o wartoϾ 40mm w poziomie

i 0mm w pionie. Rysunek powi-

nien wygl¹daæ jak na rys. 16.

Nastêpnie, jak poprzednio, wy-

ci¹gamy oba profile, z t¹ ró¿nic¹,

¿e wyci¹gniêcieotworu 15 bê-

dzie skierowane w przeciwn¹ stro-

nê ni¿ otworu 120. Otwór 120

wyci¹gamy do góry na wyso-

koœæ 20mm, a otwór 15 – do do³u na wysokoœæ 16 mm

z aktywn¹ opcj¹ Join. Nastêpnie poleceniem Amarray ko-

piujemy walce 15 jak uprzednio. Nasze dzie³o po tej ope-

racji powinno wygl¹daæ jak na rys. 17.

Wybieramy ponownie ikonê potrzebn¹ do tworze-

nia p³aszczyzny konstrukcyjnej lub polecenie Am-
workpln

, zaznaczamy opcjê w sekcji 1st Modifier – Pla-

nar Parallel

, w sekcji 2nd Modifier – Offset z wartoœci¹

20 i naciskamy Ok. Nastêpnie wskazujemy nasz¹ pierw-

sz¹ p³aszczyznê konstrukcyjn¹ i zatwierdzamy, naciska-

j¹c dwukrotnie Enter. Na naszej nowej p³aszczyŸnie kon-

strukcyjnej rysujemy wspó³-

œrodkowy do tarczy okr¹g

o œrednicy 75mm, zamieniamy go

w profil, nadajemy mu wymiary

parametryczne. W dalszej kolej-

noœci wyci¹gamy go do góry na

wysokoœæ 50mm z w³¹czon¹

opcj¹ Join. Teraz nasza czêœæ w

trybie cieniowanym powinna wygl¹daæ jak na rys. 18.

W przegl¹darce na Czêœci_2 uruchamiamy podrêczne

menu i wybieramy PropertiesàColor, ustalamy kolor (np.

cyjan) w celu odró¿nienia oby-

dwu czêœci po z³¹czeniu. Teraz

przysz³a pora, aby zestawiæ

ze sob¹ dwie czêœci. W tym celu

klikamy na ikonie (rys. 19) lub wpi-

sujemy z klawiatury: Aminsert.

Po uruchomieniu polecenia

wybieramy krawêdŸ górn¹ tarczy

1 (Part_1) i zatwierdzamy kieru-

nek do góry, wybieramy krawêdŸ

doln¹ tarczy 2 (Part_2) i zatwier-

dzamy kierunek do do³u, zatwier-

dzamy odsuniêcie równe 0mm.

Teraz obie czêœci s¹ z³o¿o-

ne i wygl¹daj¹ jak na rys. 20.

Rys. 11.

Rys. 12.

Rys. 13.

Rys. 14.

Rys. 15.

Rys. 16.

Rys. 17.

Rys. 18.

Rys. 19.

Rys. 20.

20

Rys. 21.

Rys. 22.

Rys. 23.

Rys. 24.

Rys. 25.

Rys. 27.

Rys. 28.

Rys. 29.

Aktywujemy Czêœæ_2 i za

pomoc¹ polecenia Ameditfeat

(rys. 26) edytujemy nasz obiekt:

wskazujemy tarczê, wypust 15

(wypust podstawowy, z które-

go kopiowaliœmy pozosta³e

wypusty) oraz jeden z pozosta-

³ych wypustów. Pokazuj¹ siê

wszystkie parametryczne wy-

miary. Wykonujemy nastêpuj¹-

c¹ edycjê:

± wskazujemy wymiar d5 i wpisujemy st Ã;

± wskazujemy wymiar d4 i wpisujemy sr Ã;

± wskazujemy wymiar d0 i wpisujemy r Ã;

± wskazujemy wymiar c0 i wpisujemy il Ã.

Teraz ju¿ mamy opisany nasz element i w oknie prze-

gl¹darki, uruchamiaj¹c poszczególne projekty (podwój-

ne klikniêcie mysz¹ na ikonie projektu), mo¿emy zauwa-

¿yæ, ¿e zmieniaj¹ siê ju¿ oba obiekty.

Teraz utworzymy tablicê zmiennych lokalnych dla

poszczególnych czêœci.

Aktywujemy Czêœæ_1, uruchamiamy okno Design

Variables

, zak³adkê Global, przycisk New i wpisujemy

do okna dialogowego nastêpuj¹ce dane:

dl1

50 d³ugoœæ wa³ka 1;

dl2

50 d³ugoœæ wa³ka 2;

sw1

53 œrednica wa³ka 1;

sw2 75 œrednica wa³ka 2.

Zaznaczamy dla Czêœci_1 sw1 i z sekcji Copy to Active

Part

wybieramy opcjê Selected (program skopiuje dane do

zak³adki Active Part), powtarzamy czynnoœæ dla dl1 (rys. 29)

Przechodzimy do zak³adki Active Part, naciskamy przy-

cisk Setup, nastêpnie Create, nazywamy arkusz (w tym

przypadku „sprzêg³o_lokalnie_czêœæ_1.xls”), zapisujemy

i po otwarciu arkusza wype³niamy go jak na rys. 30.

Zapisujemy arkusz i naciskamy przycisk Update Link.

Po z³o¿eniu czêœci mo¿emy

utworzyæ listê zmian globalnych

i po³¹czyæ je z wymiarami nasze-

go parametrycznego modelu.

Wpisujemy w linii poleceñ

Amvars

lub z menu podrêczne-

go z okna przegl¹darki wybie-

ramy polecenie Design Varia-
bles

. Uruchamiamy zak³adkê

Global

i naciskamy New (utwo-

rzymy listê zmiennych global-

nych dla Czêœci_1 i _2). Wpi-

sujemy dane do okna dialogo-

wego New Part Variable, tak

jak na rys. 21. Nastêpnie powta-

rzamy operacjê trzykrotnie,

wpisuj¹c dane tak, aby otrzymaæ

w oknie dialogowym Design
Variables

cztery pozycje

(rys. 22).

Naszymi zmiennymi s¹ teraz

litery znajduj¹ce siê pod polem

Name

i je w³aœnie póŸniej przy-

piszemy do uprzednio utworzo-

nych wymiarów parametrycz-

nych. W oknie Design Varia-
bles

naciskamy przycisk Setup,

a nastêpnie Create. Nadajemy

nazwê naszemu arkuszowi kal-

kulacyjnemu (w tym przypad-

ku „sprzêg³o_globalne.xls”)

i zapisujemy. Teraz po otwarciu

programu Excel wypisujemy ar-

kusz jak na rys. 23, zapisujemy,

zamykamy program i w oknie
Table Driven Setup

naciskamy

przycisk Update Link. Teraz w

przegl¹darce powinny pojawiæ

siê wszystkie projekty utworzo-

ne w Excelu (rys. 24). Zamyka-

my wszystkie okna przyciskiem

OK i powracamy do naszego

modelu, aby przypisaæ zmien-

ne do wymiarów.

Uruchamiamy ikonê (rys. 25) lub wpisujemy w linii

poleceñ Amdimdsp. Wymiary bêd¹ pojawiaæ siê w posta-

ci równañ.

Aktywujemy Czêœæ_1 i komend¹ w linii poleceñ Ame-

ditfeat

(rys. 26) edytujemy nasz obiekt: wskazujemy tar-

czê, otwór 15 (otwór podstawowy, z którego kopiowa-

liœmy pozosta³e otwory) oraz jeden z pozosta³ych otwo-

rów. Pokazuj¹ siê wszystkie parametryczne wymiary:

± dla wymiaru d5 wpisujemy st i potwierdzamy Ã;

± dla wymiaru d2 wpisujemy sr Ã;

± dla wymiaru d0 wpisujemy r Ã;

± dla wymiaru c2 wpisujemy il Ã/

Teraz ju¿ mamy opisany nasz element i w oknie prze-

gl¹darki, uruchamiaj¹c poszczególne projekty (podwój-

ne klikniêcie mysz¹ na ikonie projektu), mo¿emy zauwa-

¿yæ, ¿e zmienia siê nasz obiekt.

Teraz powtórzymy ca³¹ operacjê dla Czêœci_2

Rys. 26.

21

Rys. 30.

Rys. 31.

Rys. 32.

Rys. 33.

W przegl¹darce pojawi¹ siê na-

sze cztery utworzone projekty

dla Czêœci_1. Zamykamy okna

i teraz dopiszemy nasze zmien-

ne do obiektu (rys. 31).

Uruchamiamy polecenie

Ameditfeat

i wskazujemy walec

53. Po pojawieniu siê wymia-

rów, wskazujemy wymiar d6

i wpisujemy sw1 (Ã), wskazu-

jemy wymiar d12 i wpisujemy

dl1 i zatwierdzamy (Ã).

Teraz, sprawdzaj¹c listê

zmiennych lokalnych, widzimy,

¿e zmienia siê zarówno œredni-

ca jak i d³ugoœæ wa³ka 1.

Aktywujemy Czêœæ_2,

uruchamiamy okno Design Va-
riables

i przechodzimy do za-

k³adki Global. Zaznaczamy dla

Czêœci_2 sw2 i z sekcji Copy to
Active Part

wybieramy opcjê

Selected

(program skopiuje

dane do zak³adki Active Part),

powtarzamy czynnoϾ dla dl2.

Przechodzimy do zak³adki

Active Part,

naciskamy przycisk

Setup

, nastêpnie Create, nazy-

wamy arkusz (w tym przypadku

„sprzêg³o_lokalnie_czêœæ-

_2.xls”), zapisujemy i po otwar-

ciu arkusza wype³niamy go jak

na rys. 32. Zapisujemy arkusz

i naciskamy przycisk Update
Link

. W przegl¹darce pojawi¹

siê nasze cztery utworzone pro-

jekty dla Czêœci_2. Zamykamy

okna i teraz dopisujemy nasze

zmienne do obiektu.

Uruchamiamy polecenie Ameditfeat i wskazujemy

walec 75. Po pojawieniu siê wymiarów wskazujemy

wymiar d14 i wpisujemy sw2 (Ã), wskazujemy wymiar

d13 i wpisujemy dl2 i zatwierdzamy (Ã) .

Teraz, sprawdzaj¹c listê zmiennych lokalnych, widzi-

my, ¿e zmienia siê zarówno œrednica, jak i d³ugoœæ wa³ka 2.

Nasz koñcowy projekt powinien wygl¹daæ teraz tak

jak na rys. 33.

Rysunki i arkusze zosta³y

do³¹czone do p³yty CD maga-

zynu. Je¿eli po otwarciu któraœ

tablica nie bêdzie dostêpna

(oznaczona jest wtedy kolorem

czerwonym), nale¿y j¹ wskazaæ,

nacisn¹æ prawy przycisk myszy,

pojawi siê rozwijalne menu.

Wtedy nale¿y wybraæ opcjê

Update.

Marcin Kobylecki

[e-mail]