Wersja A

Budowa organizmów – tkanki, organy, narządy, układy

1. Schemat kaktusa wraz z korzeniem. Ten schemat uczeń powinien mieć do wypełnienia

samodzielnie, więc nauczycielom pod testem należy przygotować szablon kilku rysunków na

stronie A4.

Schemat przedstawia budowę morfologiczną kaktusa. Uzupełnij opis schematu.

Zaznacz korzeń i pęd. 2 p.

2. Odpowiedz na pytania: 4 p.

a) Które organy rośliny przedstawionej w zadaniu 1. uległy modyfikacjom?

………………………………………………..

b) Na czym te modyfikacje polegają?

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

c) Jaką rolę przystosowawczą do środowiska odgrywa każda z tych modyfikacji?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

3. Wybierz i zaznacz poprawną definicję tkanki. 1 p.

a) zespół komórek o podobnej budowie przystosowanych do pełnienia określonej

funkcji.

b) podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu.

c) wyodrębniona część rośliny pełniąca określone funkcje.

d) zespół organów (narządów) stanowiący funkcjonalną całość.

4. Spośród podanych słów wybierz te, którymi należy uzupełnić schemat tak, by przedstawiał

on hierarchiczną budowę organizmu zwierzęcego. 1 p.

organ, organizm, narząd, układ, komórka, bakteria, tkanka

………… (strzałka)………. (strzałka)……… (strzałka)…….. (strzałka)………..

5. Schemat przedstawia budowę anatomiczną liścia. (Schemat liścia z ćwiczeń str.56

pozostawić litery do opisu C i F). Dokonaj analizy schematu i odpowiedz na pytania:

4 p.

a) Jaką tkankę oznaczono literami C i F?

…………………………………………………………..

b) Podaj nazwy typów tej tkanki występujących w liściu i opisanych literami:

C - ………………… F - ………………

c) Określ dwie różnice w budowie między tkanką opisaną literą C i tkanką opisaną

literą F.

…………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

6. Wymień dwie funkcje pełnione przez tkankę, o której mowa w poprzednim zadaniu. 1 p.

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

7. Na schemacie przedstawiono kierunki transportu substancji w roślinie. 2 p.

Schemat 3.3z podręcznika str.66. Opisać rysunki A i B (bez nazw drewno łyko)

Dokonaj analizy schematu i odpowiedz na pytania.

a) Który ze schematów przedstawia kierunek transportu wody?

……………………………………

b) Która z tkanek przewodzi wodę?

…………………………………………..

8. Oceń, które stwierdzenia określające tkanki roślinne są prawdziwe (P), a które fałszywe

(F). 3 p.

a) Tkanki twórcze odpowiadają za tworzenie nowych komórek.

b) Sztywność i wytrzymałość młodym organom rośliny nadaje twardzica i zwarcica.

c) Sztywność i wytrzymałość starszym organom rośliny nadaje łyko.

d) Włośniki są wytworami skórki łodygi.

e) Aparaty szparkowe są wytworem skórki pędu i regulują wymianę gazową.

9. Schemat psa ze str 65 podręcznika z zaznaczonymi tkanką nerwową (A), tkanką

nabłonkową (B), tkanką kostną (A). Pozostałe kratki i linie do schematu zlikwidować.

Na schemacie ciała psa przedstawiono lokalizację trzech wybranych tkanek.

Rozpoznaj te tkanki. 2 p.

A - ……………………………………………

B - ……………………………………………

C - ……………………………………………

10. Skonstruuj tabelę, w której dokonasz porównania tkanki mięśniowej gładkiej, tkanki

mięsniowej poprzecznie prążkowanej i tkanki mięśnia sercowego. W porównaniu uwzględnij

występowanie prążków poprzecznych, zdolność do długotrwałego wysiłku i miejsce

występowania w organizmie. 4 p.

Pozostawić miejsce na tabelę. Może być kratka taka jak w zeszycie kratkowanym.

11. Dobierz wszystkie wymienione cechy charakterystyczne do odpowiedniego rodzaju

tkanki łącznej. 3 p.

Rodzaj tkanki łącznej Cechy

charakterystyczne

I – tkanka łączna właściwa

A – duża sprężystość

II – tkanka chrzęstna

B – wchodzi w skład skóry

III – tkanka kostna

C – najtwardsza ze wszystkich tkanek

IV – tkanka tłuszczowa

D – stanowi materiał zapasowy organizmu

E – zawiera mało substancji

międzykomórkowej

F – występują w niej obficie naczynia

krwionośne

G – ma duże zdolności regeneracyjne

I - ……………………….

II - ………………………

III - ……………………..

IV - …………………….

12. Zdjęcia spod mikroskopu tkanek: nabłonkowej, mięśniowej, nerwowej (te co w książce).

Podpisane A, B, C

Rozpoznaj tkanki przedstawione na zdjęciach spod mikroskopu.

3 p.

A - ……………… B - …………………. C - ……………..

13. Zaproponuj uproszczony schemat budowy neuronu. Na rysunku uwzględnij jądro

komórkowe, dendryt, neuryty, cytoplazmę i wpisz ich nazwy. 3 p.

Proszę pozostawić miejsce na rysunek dla ucznia w postaci pustej dużej ramki.

14. „ Krwinki te gromadzą się w miejscu uszkodzenia naczynia krwionośnego i sklejają się ze

sobą, tworząc czop zamykający tamujący utratę krwi”.

Powyższa charakterystyka dotyczy: 1 p.

a. neurytów

b. krwinek białych

c. płytek krwi

d. krwinek czerwonych

15. Schemat ten sam co w książce str.70 tylko krwinki wymieszane wszystkie razem na jednym

rysunku (krwinek czerwonych najwięcej). Do każdego rodzaju krwinek linia z literą A

(krwinki białe), B (krwinki czerwone), C (płytki krwi).

Na schemacie przedstawiono obraz rozmazu krwi. Dokonaj jego analizy i odpowiedz na

pytania: 3 p.

a) Którą literą opisano krwinki przenoszące tlen z płuc do komórek organizmu?

…………………………………….

b) Jaka cecha tych krwinek pozwoliły Ci na ich rozpoznanie?

………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………….

c) Jaką funkcje pełnią krwinki białe?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………