Uwaga to tylko wybrane zagadnienia – pełny tekst dostępny był na wykładzie

1

TEMAT 4

Elastyczność dr Joanna Nowicka

Elastyczność jest

miarą siły funkcjonalnych zależności

,

wyraża intensywność reakcji

zachodzących między

wielkościami ekonomicznymi.

Elastyczność popytu to

miara niemianowana

UWAGA !

Rzeczywista elastyczność jest trudna do ustalenia

Elastyczność cenowa popytu (price elasticity of demand)

Stosunek względnej (procentowej) zmiany wielkości popytu na dane dobro do względnej (procentowej) zmiany
jego ceny.
Odpowiada na pytanie,

o ile

%

wzrośnie lub zmaleje wielkość popytu

w rezultacie

1% zmiany ceny

.

Elastyczność punktowa i łukowa

Elastyczność punktową należy mierzyć według wzoru podanego wcześniej, przy małych zmianach ceny (np. o
1%), a nie przy dużych zmianach (np. o 10%).

Rozpatrując duże zmiany ceny w małej liczbie obserwacji, należałoby liczyć elastyczność łukową - średnią
elastyczność między dwoma punktami na krzywej.

Interpretacja

Współczynniki elastyczności cenowej popytu są ujemne i kształtują się w granicach

od 0 do -∞

.

Elastyczność cenowa popytu jest na

ogół ujemna

, co wynika z prawa popytu ilustrowanego ujemnym

nachyleniem krzywej popytu. dodatnie wartości są możliwe ale dotyczą tzw. paradoksów- czyli wyjątków od
prawa popytu.
Interpretacja



Przy popycie elastycznym (-∞,-1 )

% zmiana wielkości popytu jest wyższa niż % zmiana ceny.

Przychody sprzedawców (wydatki nabywców) zmieniają się w kierunku zgodnym z kierunkiem zmiany
popytu.



Przy popycie jednostkowym neutralnym Ep =-1

% zmiany wielkości popytu i cen są identyczne

jakakolwiek zmiana ceny nie powoduje żadnej zmiany w całkowitych wydatkach nabywców na dane
dobro, a więc i w przychodach firmy.



Przy popycie nieelastycznym Ep (-1,0 )

% zmiana wielkości popytu jest niższa niż % zmiana ceny.

Przychody sprzedawców zmieniają się zatem w kierunku zgodnym z kierunkiem zmiany ceny.

Ilość

nabywana rośnie relatywnie wolniej niż obniża się cena tego dobra.



Popyt doskonale (nieskończenie) elastyczny Ep = -oo Występuje wtedy gdy, kupowane ilości rosną

lub maleją nawet, gdy poziom cen pozostaje, niezmienionym.



Popyt sztywny Ep = 0 Ma to miejsce wtedy, gdy dodatnim lub ujemnym zmianom cen



p nie

towarzyszą żadne zmiany zapotrzebowania na dany produkt



x=0.

Częstym błędem w interpretacji elastyczności cenowej popytu jest mniemanie, że można mówić o
elastyczności w odniesieniu do całej krzywej popytu.

Błąd polega na tym, że w większości przypadków elastyczność zmienia się wzdłuż danej krzywej popytu.

W połowie długości krzywej popytu Ep= -1.W górnej połowie popyt jest elastyczny.

W dolnej – nieelastyczny.

Elastyczność cenowa popytu spada wraz z opadaniem krzywej popytu.

Zmiana ceny

Popyt elastyczny

Popyt jednostkowy

Popyt nieelastyczny

Cena rośnie

Przychód całkowity spada

Przychód całkowity bez zmian

Przychód całkowity
rośnie

Cena spada

Przychód całkowity rośnie

Przychód całkowity bez zmian

Przychód całkowity spada

P

X

Ep( -1,-∞)

Ep=- 1

Ep(-1,0)

Ep = 0

Uwaga to tylko wybrane zagadnienia – pełny tekst dostępny był na wykładzie

2

Elastyczność a nachylenie krzywej popytu



Popyt o wysokiej elastyczności

wyraża krzywa o małym nachyleniu (

płaska

).



Popyt nieelastyczny

wyraża krzywa o dużym nachyleniu (

stroma -pionowa

).

Elastyczność cenowa popytu zależy od:

 liczby dostępnych substytutów dobra bądź usługi będącej przedmiotem badanego popytu; im większa liczba

substytutów, tym elastyczność cenowa popytu większa,

 czasu, jakim dysponuje nabywca podejmujący decyzję zakupu, im dłuższy czas, tym wyższa elastyczność

popytu.

 skuteczności akcji promocyjnych, skuteczna reklama prowadzi do obniżenia elastyczności cenowej popytu
 udziału danego dobra w całkowitych wydatkach nabywcy, im ten udział jest większy, tym popyt jest

bardziej elastyczny

Mieszana elastyczność cenowa popytu

Zmiana wielkości popytu na jedno dobro (A) pod wpływem zmiany ceny drugiego dobra (B)

 dla dóbr substytucyjnych elastyczność mieszana popytu jest dodatnia

 dla dóbr komplementarnych elastyczność mieszana popytu jest ujemna

Na przykład, znajomość mieszanej elastyczności popytu na coca-colę względem ceny pepsi pozwoliłaby firmie
Coca-Cola przewidzieć, jak może się zmienić sprzedaż jej napojów w przypadku, gdy Pepsi –Cola dokona
zmiany ceny.

Znajomość mieszanej elastyczności popytu być również wykorzystana w analizie handlu międzynarodowego i
bilansu płatniczego.

Dochodowa elastyczność popytu

Reakcja wielkości popytu na zmianę poziomu realnego dochodu nabywcy (lub nabywców) dobra
Odpowiada na pytanie, o ile % wzrośnie lub zmaleje wielkość popytu w rezultacie 1% zmiany dochodu.

Interpretacja

< 0 dla dóbr niższego rzędu

> 0 dla dóbr zwykłych (normalnych)

(0,1) dla dóbr pierwszej potrzeby (podstawowych)
> 1 dla dóbr wyższego rzędu (luksusowych)

Rodzaj dobra

Elastyczność dochodowa

Zmiana wielkości popytu

Zmiana udziału w

budżecie

Przykład

Luksusowe

> 1

Wzrost o więcej niż 1 %

Wzrost

Jachty

Pierwszej potrzeby

(0,1)

Wzrost o mniej niż 1 %

Spadek

Żywność

Niższego rzędu

< 0

Spadek

Spadek

ziemniaki

Elastyczność dochodowa a zamożność ludzi

Rodzaje dóbr

Popyt

Ubodzy

Średniozamożni

Bogaci

Niezbędne np. chleb, sól

Sztywny

Sztywny

Sztywny

Niekonieczne np. cukier, owoce

Elastyczny

Sztywny

Sztywny

Półluksusowe np. mięso

Elastyczny

Elastyczny

Sztywny

Luksusowe

Brak

Brak

Sztywny

Pytania

 Popyt jest zwykle bardziej elastyczny w długim okresie niż w krótkim TAK

 Na całej linii popyt ma stałą wartość cenowej elastyczności NIE

 Utarg całkowity osiaga wartość maksymalną gdy elastyczność popytu jest równa -1. TAK

 Szerokie grupy towarów t.j. żywność, charakteryzują się wyższą elastycznością niż konkretne towary np.

parówki. NIE