Aparatura procesowa: ZO

1. Operacje jednostkowe – są związane ze zmianą właściwości fizyko-chemicznych substancji biorących udział w

procesie:
-przepływ płynów (ciecz, gaz) i ciał sypkich
-przepływ, wymiana ciepła (utrzymanie stabilności termodynamicznej)
-wymiana masy: absorpcja (tlen rozpuszczony w wodzie), adsorpcja (pochłanianie na powierzchni)
-mieszanie (dokładne rozprowadzenie tlenu)
-filtracja (oddzielenie ciała stałego od cieczy)
-sedymentacja, dekantacja.

Inżynieria procesowa zaczęła się rozwijać równolegle z technologią chemiczną.

2. Instalacja – zespół urządzeń mechanicznych (obróbka, transport substancji) i aparatów (zmiana właściwości fiz-

chem) mający na celu przeprowadzenie określonego procesu technologicznego.

Zjawiska fizyczne można opisać równaniami stanowiącymi podstawę przenoszenia skali aparatu.

3. Analiza matematyczna:

a) określenie wielkości fizycznych wpływających na zjawisko
b) ustalenie równania różniczkowego przedstawiającego funkcję zależności poszczególnych wielkości fiz
-rozwiązanie równania (układu równań).

4. Analiza wymiarowa:

a) określenie równania kryterialnego (zawierające pewną liczbę stałych, wyznaczonych empirycznie)
b) przeniesienie czynników uzyskanych w małej skali urządzeń na skalę przemysłową,
c) teoria podobieństwa (modeli), umożliwia odpowiednie przygotowanie doświadczenia, wskazując:
-Jakie wielkości należy mierzyć?
-Jakich szukać zależności między mierzonymi wielkościami?
-Jak przenieść otrzymane wyniki na układy podobne?

5. Liczby kryterialne (inwarianty podobieństwa) – wyrażają podobieństwa dwóch zjawisk za pomocą

bezwymiarowych modułów. Grupę zjawisko podobnych charakteryzuje zwykle kilka liczb kryterialnych
przedstawionych w postaci równania kryterialnego.

Każda operacja jednostkowa posiada własne równanie kryterialne.

6. Skala podobieństwa – stosunek odpowiednich sobie wymiarów liniowych (modelu i obiektu).

7. Podobieństwo mechaniczne:

-statyczne – podobieństwo geometryczne, nawet po odkształceniu pod wpływem statycznego obciążenia
-kinematyczne – podobieństwo pól prędkości (podobieństwo przebiegu prądu)
-dynamiczne – dotyczy sił, które powodują przyśpieszenie lub opóźnienie ruchu masy.

8. Twierdzenie Buckingham’a – ogólna zależność funkcyjna między m wielkościami fizycznych wymiarowanymi za

pomocą n wymiarów zasadniczych (kg, m, s) może być przedstawiona za pomocą równań zawierających m-n
bezwymiarowych modułów, stanowiących kryteria podobieństw zjawisk.
Uwaga! Zastosowanie tylko do równań kompletnych lub homogenicznych wymiarowo.

Przykład. Straty ciśnienia płynu wskutek tarcia przy przepływie przewodem.

Straty objawiające się spadkiem ciśnienia płynu zależą od zmiennych:

a) zależnych: [Pa] = [

2

N

m

] = [

2

kg

ms

],

b) niezależnych:

-prędkość płynu v = [

m

s

],

-średnicy przewodu D [m],

-gęstość płynu ρ [

3

kg

m

],

-długości przewodu L [m],

-dynamiczny współczynnik lepkości μ [

kg

ms

].

( , ,µ,D)

P

v

L

f







m = 6, n = 3 → m – n = 3 (Π) moduły

Metoda wykładników Reyleigh’a – powyższą funkcję można przedstawić w postaci potęgowej:

µ

a

b

d

e

P

C v

D

L





  





Wielkości charakteryzujące zjawisko zastępujemy wymiarami:

2 2

3

[ ] [

] [

] [ ]

a

b

d

e

kg

m

kg

kg

C

m

m s

s

m

ms

 







2 2

kg

m s

Porównajmy potęgi przy odpowiednich wymiarach:

[kg] 1 = b + d

b = 1 – d

[m] –2 = a – 3b – d + e

e = –1 – d

[s]

–2 = –a – d

a = 2 – d

2

1

1

µ

d

d

d

d

P

C v

D

L







 



 







Grupujemy wielkości mające takie same potęgi:

2

1

1

1

µ

d

d

d

d

P

v

C

L

v

D D







 





 

2

µ

(

)

P

L

d

C

v

v

D

D







 



 

Otrzymaliśmy równanie złożone z trzech bezwymiarowych modułów (liczby kryterialne):

Eu =

2

( )

P

v





Re =

µ

(

)

v

D



 

Simplex =

( )

L

D

Eu (l. Euller’a) – stosunek sił statycznych do dynamicznych w strumieniu substancji.

Re (l. Reynolds’a) – stosunek sił bezwładnościowych do sił wewnętrznego tarcia (lepkości).

Simplex – stosunek długości do średnicy przewodu.

9. Równanie Darcy-Weisbacha - równanie opisujące spadek ciśnienia w przewodzie:

1

Re

(

) ( )

d

L

Eu C

D

 



Re

d

C







( )

L

Eu

D



 



2

( )

P

L

v

D







 



2

2

( ) ( )

v

L

P

D





  



α = opór przepływu.

10. Gęstość płynu:

-ściśliwe (ρ ≠ constans) – gazy, pary
-nieściśliwe (ρ = constans).

11. Lepkość płynu – zdolność do przenoszenia naprężeń stycznych między

sąsiednimi warstwami płynu poruszającego się z różnymi prędkościami.
Lepkość nie występuje w spoczynku oraz w czasie ruchu jednostajnego:
-newtonowskie - spełniają prawa Newtona
-

nienewtonowskie

- nie spełniają prawa Newtona.

12. Płyn doskonały: nieściśliwy, nielepki.

13. Dyssypacja energii (rozproszenie) – w płynie rzeczywistym podczas ruchu energia mechaniczna zmniejsza się

nieustannie zamieniając się w sposób nieodwracalny w energię cieplną.
Związana ze zjawiskiem molekularnego transportu pędu i energii kinetycznej. Jeśli rozkład średniego pędu molekuł
nie jest jednorodny to proces wyrównania pędu występuje wskutek tarcia wewnętrznego (naprężeń stycznych).

14. Prawo lepkości Newtona – dla dużej grupy płynów naprężenia styczne (τ) są ~ do prędkości ścinania (

dw

j

dy



):

( )

dw

dy

 

 

j

 

 

Model potęgowy Oswalda de Waele’e (własności reologiczne):

n

k j

  

.

15. Przepływ cieczy w rurociągu:

a) przepływ laminarny α =

64

Re

b) przepływ burzliwy α =

Re

n

b

a



-wzór Blasiusa (2 300 < Re < 50 000) α =

0,25

0,316
Re

-wzór Nikuradse (10

5

< Re <10

8

) α =

0,237

0,221

0,0032

Re



Przepływ

Laminarny (uwarstwiony)

Burzliwy (turbulentny)

Profil prędkości

.

max

0,5

sr

v

v





2

max

1 ( )

(

)

r

r

v

v

R



 

;

0 r R

 

.

max

0,82

sr

v

v





max

( )

n

R

r

v

v

R





;

1

1

7 10

n

 

Opór przepływu

( )

P

f v

 

2

( )

P

f v

 

16. Przepływ cieczy w wężownicy:

1 3,54

(

)

W

d

D





  



Jeśli rury są skordowane to korzystamy z mnożników korygujących: α

skord.

= k α.

Rodzaje rur:
-gładkie, mosiężne, miedziane

k = 1 (0%)

-stalowe, żeliwne

k = 1,12 (12%)

-stare rury żeliwne

k = 1,56 (56%)

-stare rury stalowe

k = 1,78 (78%)

W miarę upływu czasu rosną opory rurociągu i maleje jego przepustowość.

5
2

1,111

P

V

d

L

 









 

2

.

2

lok

v

P







 

Każda zmiana przekroju (zagięcia, kolanka) zmieniają kierunek, z powodu oporów lokalnych.

17. Równanie ciągłości strugi (przepływu):

-płyn ściśliwy:

1

1

1

2

2

2

G F v

F v





   

 



kg

s













-płyn nieściśliwy:

*

1

1

2

2

G

V

F v

F v





  

 

3

m

s













18. Równanie bilansu energii (Bernulliego):

2

2

1

1

2

2

1

2

.

2

2

v

P

v

P

h g

h g

const

















Przemnóżmy przez

[ ]

m kg
m kg

- energia mech. (E

k

+ E

p

) zmienia się kosztem wzrostu (spadku) ciśnienia płynu:

2

1

1

1

2

mv

mgh

PV

m

m

m





2

2

3

2

2

[ ]

m kg

m kg

Pa m kg

J

s kg

s kg

kg

kg

kg









Przemnóżmy przez ρ

3

[ ]

kg

m

- P dynamiczne + P hydrostatyczne + P statyczne = constans:

2

2

v

hg

P









2

3

2

3

2

3

3

[ ]

m kg

m kg

Pa m kg

m

Pa

s m

s m

kg

m









P hydrostatyczne można pominąć podczas przepływu gazu oraz podczas poziomego przepływu.

Podzielmy przez g

2

[ ]

m

s

- h prędkości + h położenia + h ciśnienia = constans:

2

2

v

P

h

g

g



 

2

3

2

2

[ ]

m s

Pa m s

m

m

s m

kg

m



 



Równanie bilansu energii (z poprawką na straty energii):

2

2

1

2

2

2

1

1

2

2

f

v

v

g

g

h

h

P

P

g

g

P

g

















 

-

f

P



- straty energii na tarcie pomiędzy przekrojem pierwszy a drugim

-

g



- wysokość oporów tarcia.

19. Rurka Pitota – szklana rurka, zgięta pod kątem 90° i zwrócona wlotem pod prąd, drugie ramię rurki jest pionowe;

ustala się w nim słup wody o wysokości H, przyrząd służący do pomiaru prędkości płynu:
Ważne znaczenie w przepływie mają miejsca, w których prędkość przepływu spada do zera (punkty spiętrzenia),
które występują przy opływie ciał stałych po stronie napływającego płynu. Podczas zahamowania płynu w punkcie
spiętrzenia następuje zmiana ciśnienia dynamicznego na statyczne, które równe jest ciśnieniu całkowitemu.

2

1

1

2

1

2

2

C

v

P

P

H

h

h

g

g

g







 





1

2

h

h



v

2

= 0

2

1

1

2(

)

2

P

P

v

gh









20. Rurka Prandtla – przyrząd do pomiaru prędkości przepływu płynu poprzez pomiar ciśnienia w przepływającym

płynie (cieczy oraz gazów) – wyznaczanie profilu prędkości w rurociągu:
-rurka wewnętrzna (Pitota) – pomiar ciśnienia całkowitego (otwór A)
-rurka zewnętrzna – pomiar ciśnienia statycznego (otwór B).

.

.

.

dyn

calk

stat

P

P

P





.

.

.

2

2(

)

dyn

calk

stat

P

P

P

v











21. Pompy – to maszyny przepływowe stosowane do transportu cieczy doprowadzające do niej dodatkową energię

niezbędną do pokonania:
-różnicy wysokości
-różnicy ciśnień pomiędzy punktem poboru i odbioru
-oporu przepływu.
Podczas pompowania pompa (jako maszyna bierna) otrzymuje energię od silnika napędowego i przenosi ją na
przepływającą ciecz za pośrednictwem organu roboczego (tłoka, nurnika, wirnika).Mechanizm pompy polega na
wytworzeniu różnicy ciśnień pomiędzy stroną ssawną i tłoczną.

22. Pompa wirowa – organem roboczym jest wirnik, który zanurzony w cieczy (zamkniętej w korpusie pompy)

wywiera na nią nacisk i jednocześnie wprawia ją w ruch obrotowy, wtenczas ciecz uzyskuje energię kinetyczną,
która ulega zamianie na energię ciśnienia na wylocie pompy.
Układ pompowy:
-zespół pompowy (pompa, silnik, aparatura pomiarowo-sterująca)
-instalacja pompowa (rurociągi, armatura, zbiorniki).
Rodzaje:
-śmigłowe, diagonalne, helikoidalne.
Zastosowanie:
-małe ciśnienia
-duża wydajność (duże ilości cieczy).
Głównym elementem roboczym jest wirnik z łopatkami obracającymi się w kadłubie, napędzany szybko
obrotowymi silnikami elektrycznymi, sprzęgniętymi bezpośrednio z wałem pompy.
Wada: Pompa nie jest w stanie wytworzyć samoczynnie podciśnienia (do zassania), dlatego przed uruchomieniem
zarówno kadłub jak i przewód ssawny zanurzyć w cieczy.
Teoretyczna moc pompy:

N

V l



  

 

3

3

kg m J

J

W

m s kg

s



  







  

 





Moc efektywna (moc pobierana na wale do napędu pompy, z poprawką na straty, np. tarcia na łożyskach):

.

.

ef

mech

N

N





.

0,8 0,95

mech







Moc użyteczna (moc zawarta w podnoszonej cieczy):

.

rzecz.

rzecz.

V

V

(

)

uż

Z

N

g

l

g

H

g

 

  





Całkowita sprawność pompy:

.

.

.

uż

rzecz

Z

m

V

H

m

ef

N

V

H

N

V

H





  















V



- sprawność wolumetryczna (różnica między teoretyczną a rzeczywistą wydajnością)

H



- sprawność hydroniczna (uwzględniająca opory wewnętrzne i bezwładnościowe)

m



- sprawność mechaniczna.

W pompie wirowej występuje zjawisko ruchu okrężnego wymuszonego
zastosowanego do przenoszenia energii z silnika do podnoszonej cieczy za
pośrednictwem łopatek wirnika. Przy przepływie przez pompę ciecz doznaje
przyrostu energii tylko w obszarze wirnika, po opuszczeniu tego obszaru ciecz
zachowuje stałą energię (pomijając straty lokalne). W dalszych kanałach
przepływowych zmiany energii cząstkowych mogą odbywać się kosztem
pozostałych.
Wirnik porusza się z prędkością kątową, wywołującą wymuszony ruch okrężny
cieczy:

v

r



 

- prędkość unoszenia. Promień rośnie w miarę ruchu cieczy.

Każda cząstka cieczy wykonuje r. złożony: (podczas przepływu przez kanał)
-wymuszony ruch obwodowy z prędkością

v

(

v



jest styczny do okręgu)

-porusza się z prędkością względną

ω

po linii krzywizny stycznej do łopatki

-prędkość bezwzględna

c

jest wypadkową obu prędkości.

23. Układ pompowy charakteryzują parametry:

-geometryczne – (H

G

) różnica poziomów między osią wirnika pompy a poziomem cieczy w zbiorniku,

-dynamiczne – (P

D

i P

G

) ciśnienie gazu nad zwierciadłem cieczy w zbiorniku dolnym i górnym,

-kinematyczne – (V

D

i V

G

) prędkości przepływu w zbiorniku, (V

SS

i V

TŁ

) prędkości przepływu w rurociągu.

24. Równanie bilansu energii płynu odniesione do jednostki masy w przekroju:

(1)-(1):

2

1

1

2

D

D

G

V

P

H

g

e





 



(2)-(2):

2

2

2

2

G

G

G

V

P

H

g

e





 



Przyrost energii płynu między zbiornikiem dolnym a górnym (powiększony o sumę strat energii na tarcie w
przewodach) da nam jednostkową pracę włożoną w pompowany układ.

2

2

.

.

2

1

2

1

(

) (

)

(

)

/ :

2

fss

ftl

f

f

G

D

G

D

G

G

P

P

P

P

P

P

V

V

l

e

e

e

g H

H

g

g































  











2

2

2

f

G

D

G

D

Z

G

P

P

P

V

V

H

H

g

g

g





































 



Hz – wysokość podnoszenia układu pompowego (

Z

l

g H

 

):

-H statyczna (niezależna od strumienia cieczy)
-H dynamiczna (zależna od strumienia cieczy).

Wyjątek! Jeśli zbiorniki (dolny i górny) są otwarte

(P

D

= P

G

= P

bar

) oraz nikłe prędkości to:

f

Z

G

P

H

H

g









.

Zadaniem pompy jest podniesienie cieczy na pewną wysokość (H

G

) pokonując różnicę ciśnień pomiędzy P

D

i P

G

oraz dynamiczne opory przepływu.

25. Charakterystyki pompy – przedstawiają zależności pomiędzy wartościami głównych parametrów pracy pompy.

Krzywa przepływu – zależność wysokości podnoszenia od wydajności:
-krzywa stateczna (wysokość odpowiada jednej wydajności)
-

krzywa niestateczna

(wysokość odpowiada dwóm wydajnościom).

Krzywa poboru mocy – zależność mocy od wydajności:
-minimum poboru mocy występuje przy V

*

= 0 i wynosi ½ mocy nominalnej

-krzywa nieprzeciążalna (momenty stabilizacji).
Krzywa sprawności – zależność sprawności od wydajności.

26. Charakterystyki pomp można regulować poprzez zmianę obrotów.

Obowiązują zależności:

*

1

1

*

2

2

V

n

V

n



*

~

V

n

2

1

1

2

2

H

n

H

n





  





2

~

H

n

3

1

1

2

2

N

n

N

n





  





3

~

N

n

.

Jeśli pompa nie spełnia naszych wymagań można je łączyć:
-równolegle – uzyskujemy wzrost wydajności

*

*

1

2

V

V



(2 pompy o zbliżonych charakterystykach)

-szeregowo – uzyskujemy wzrost wysokości podnoszenia

1

2

H

H



(każda kolejna pompa pracuje przy coraz

wyższym ciśnieniu).

Punkt pracy pompy (zdolność do samoregulacji) – punkt przecięcia charakterystyki przepływu pompy oraz
przewodów. Rozpatrując prace pompy musimy brać pod uwagę charakterystykę całego układu pompowego, tzn.
uwzględnić wysokości strat (oporu przepływu) w przewodach, koszu ssawnym.

27. Pompa wyporowa – mechanizm działania polega na wypieraniu porcji cieczy z obszaru ssawnego do tłocznego

oddzielonych od siebie szczelnie zaworami wewnątrz pompy.
Rodzaje:
-ruch postępowo-zwrotny (tłokowa, przeponowa)
-ruch obrotowo-zwrotny (skrzydełkowa)
-ruch obrotowy (łopatkowa, zębatkowa, ślimakowa).

28. Pompa nurnikowa (tłokowa) - organem roboczym jest nurnik (wydrążona tuleja poruszająca się w cylindrze)

uszczelniony w dławnicy, a zatem nie jest wymaga dokładna obróbka powierzchni wewnętrznej cylindra, który
zużywa się znacznie wolniej, a ponadto umożliwia pompowanie zanieczyszczonych płynów.
Układ pompowy:
-cylinder, tłok, łożyska

-zawory (ssawny – podciśnienie, tłoczny – nadciśnienie): telenowe, kulowe, klapowe,
-powietrzniki – wyrównują strugi płynu oraz zabezpieczają przed uderzeniami wodnymi (zamknięte powietrze nad
zwierciadłem wody stanowi sprężystą poduszkę, która tłumi nierówności przepływu słupa wody w przepływie
ssawnym i tłocznym wywołane działaniem zaworów i samym ruchem tłoka pompy)
-mechanizm korbowy
-kadłub.
Zastosowanie:
-duże ciśnienia
-mała wydajność (małe ilości cieczy).
Wada:
-nierównomierność podawania cieczy (jedno-, dwustronnie).

29. Pompa o ruchu obrotowym – organ roboczy powiększa okresowo przestrzeń ssawną w czasie jednostajnego

obrotu dookoła swych osi, oraz pomniejsza przestrzeń tłoczną, wskutek czego następuje jednoczesne zasysanie
cieczy do pompy i tłoczenie na zewnątrz:
-brak zaworów
-równomierna praca (zbędne są powietrzniki)
-prosta konstrukcja, małe wymiary
-możliwość bezpośredniego sprzężenia z szybkobieżnymi silnikami.
Pompa łopatkowa – organem roboczym jest rotor zaopatrzony w 8 przesuwnych promieniście łopatek, które wirują
mimośrodowo w kadłubie. W czasie obrotu łopatki dociskane są do wnętrza gładzi kadłuba, wskutek działania siły
dośrodkowej. Przestrzenie międzyłopatkowe zmieniają okresowo swoją objętość, powodując zasysanie i
wytłoczenie cieczy samosmarujących (oleje o lepkość kinematycznej 3-8

.

10

-5

m

2

/s)

-wydajność: 450 litrów / minutę
-wysokość podnoszenia: 1400 m
-sprawność 0,7-0,85
-spotykane w napędach hydraulicznych (obrabiarki, hamulce, prasy, podnośniki).
Pompa zębata – organem roboczym są zęby kół, które ślizgają się po gładzi kadłuba (tłok). Ze względu na
wysokość przetłaczania (różnica ciśnień tłoczenia i ssania) wyróżniamy: niskociśnieniowe (do 1,6 MPa),
średniociśnieniowe (1,6-6,3 MPa) oraz wysokociśnieniowe (powyżej 6,3 MPa):
-są stosowane do tłoczenia wszystkich cieczy
-wydajność: 1,6-1000 litrów / minutę (przy prędkości 500-3000 obrotów / minutę).
Pompa krzywkowa (kłykciowa) typu Rootsa – stosowane są do tłoczenia gęstych, unoszących zanieczyszczenia,
cieczy (melasa):
-wydajność: 6500 litrów / minutę
-wysokość podnoszenia jest niewielka, z powodu nieszczelności i oporów przy pompowaniu lekkich cieczy
-sprawność: 0,3-0,7.
Pompa śrubowa – organem roboczym są wirniki mające kształt śrub obracających się w zamkniętym kadłubie,
stosowane do tłoczenia czystych cieczy z zanieczyszczeniami (woda z piaskiem, szlam cementowy):
-wydajność 30-3000 litrów / minutę.
Pompa jelitowa (przewodowa) - organem roboczym jest rotor (pracujący na zewnątrz) obracający się z rolkami
dociskowymi, który wyciska porcje cieczy z elastycznego przewodu (20-100 obrotów / minutę):
-dozowanie kwasów, zasad
-pompowanie cieczy zawierającej materiał biologiczny
-wysokość podnoszenia: 25 m
-sprawność: 0,3-0,4.

30. Sprężarki – mają na celu zwiększyć gęstość gazu przed podwyższenie jego ciśnienia:

Spręż ( p

wlot

/ p

wylot

)

Praca właściwa [kJ / kg]

Max ciśnienie [Pa]

Kompresor (wielostopniowe)

3-1000

100-1300

1 10

8

Dmuchawa (jedno- i wielostopniowe)

1,1-3

10-160

4 10

5

Wentylator (jednostopniowe)

1-1,1

10

1,1 10

5

31. Kompresory tłokowe – ich zasada działania jest analogiczna jak pompy tłokowe:

-Wykres indykatorowy:
AB – ruch tłoka od lewego do prawego położenia, otwiera się dolny
zawór ssący i gaz wypełnia cylinder

BC – podczas powrotnego ruchu tłoka, gaz jest sprężany, dopóty
osiągnie wartość ciśnienia w przewodzie

CD – otwiera się górny zawór tłoczny, gaz jest wypychany z cylindra,

DA – powstaje objętość szkodliwa (V

R

), która powstaje podczas ruchu

wstecznego tłoka, owa masa gazu musi zostać rozprężona do ciśnienia
mniejszego niż P

1

nim otworzy się zawór ssawny (zmniejszanie

wydajności),

ABCD – praca potrzebna do sprężenia gazu.

32. Sprawność objętościowa:

zassana

skokowa

V

V





. W zależności od urządzenia wydajność waha się 50-2000 m

3

/ h.

33. Sprężanie wielostopniowe z chłodnicą – jest bardziej wydajne, ponieważ jednostopniowo maksymalnie można

sprężyć gaz do 6 at., wyższe powodowałoby zbyt duży wzrost temperatury gazu, co wpływałoby niekorzystnie na
ścianki cylindra.

Wykres indykatorowy:
-praca sprężarki jest mniejsza od jednostopniowej
-w miarę wzrostu liczby stopni linia określająca przebieg sprężania dąży do
izotermy, a zysk z każdego dodatkowego stopnia jest coraz mniejsza,
natomiast konstrukcja bardzie skomplikowana – max 6 stopni.

34. Sprężarki obrotowe (dośrodkowe) – zasada działania podobna do pomp wirowych, z tą różnicą, że przy zmianie

ciśnienia gazu (podczas przepływu przez sprężarkę) zmienia się jego gęstość:
-wentylatory - osiowe, promieniowe – przetłaczanie oraz w minimalnym stopniu sprężanie gazów)
-dmuchawy - jednostopniowe są mało popularne (1,6), stosowane są wielostopniowe (6) o prędkości 1500-10000
obrotów / minutę oraz sprawności 0,8-0,9,
-turbosprężarki.

Autor: Grzegorz Kowalczyk

W s z e l k i e p r a w a z a s t r z e ż o n e

Ilość stopni

1

2

4

Spręż

2-6

5-50

50-200

A

B

C

D

P

1

P

2

V

R

V

SK

P

1

P

2

P

3

P

2

P

3

P

1