Fototypy skóry – według klasyfikacji Fitzpatricka u ludzi można wyróżnić 6 typów skóry (tzw. fototypy), w
zależności od zawartej w niej ilości melaniny. Ta jest zależna od rasy i ekspozycji na promieniowanie UV.
Klasyfikację wprowadził w 1975 roku dr Thomas Fitzpatrick, dermatolog z Harvard Medical School.

Klasyfikacja ta, oparta jest o obserwacje reakcji skórnych po pierwszej w danym roku ekspozycji na światło
słoneczne przez 30 minut w południe.

Typ

Cechy charakterystyczne

Reakcja na światło słoneczne

I

Blada biała skóra, często piegi, niebieskie
/ zielone/ piwne oczy, włosy blond/ rude

Zawsze ulega oparzeniom, trudno się opala

II

Blada skóra, niebieskie/ zielone oczy

Łatwo ulega oparzeniom, trudno się opala

III Ciemniejsza biała skóra

Opala się po początkowym oparzeniu

IV Jasna brązowa skóra

Oparzenia minimalne, opala się łatwo

V

Brązowa skóra

Rzadko ulega oparzeniom, łatwo i mocno się opala

VI Ciemnobrązowa/ czarna skóra

Nigdy nie ulega oparzeniom, zawsze się mocno opala

Znamy obecnie kilka podstawowych barwników skóry, ogólnie nazywanych melaninami. Najważniejsze to
eumelanina - barwnik brązowo-czarny występujący w przewadze u ludzi z ciemną karnacją skóry i
feomelanina - barwnik żółto-czerwono-brązowy charakterystyczny dla blondynów i osób z rudymi
włosami.

Typy skóry, zawierające w przewadze eumelaninę (murzyni, rasa żółta i ciemne karnacje rasy białej)
wykazują mniejszą wrażliwość na ekspozycję słoneczną, co daje w konsekwencji mniejsze ryzyko
uszkodzeń skóry pod wpływem promieniowania UV.W oparciu o reakcje skóry w czasie pierwszych 30
minut ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe prof.Fitzpatrick wyróżnił 6 podstawowych fototypów
skóry:



zawsze rumień, nigdy pigmentacja



zawsze rumień, następnie niewielka pigmentacja



niewielki rumień, znaczna pigmentacja



bez fazy rumieniowej, silna pigmentacja



rasa żółta, Indianie, Arabowie



rasa czarna

Osoby z fototypem skóry nr.1 nigdy nie powinny się opalać, ponieważ nie uda im się osiągnąć opalenizny,
natomiast osoby charakteryzujące się fototypem nr. IV są narażone w większym stopniu na powstanie
równych przebarwień - plam barwnikowych, ostudy (przebarwienie wokół ust), szczególnie w okresie ciąży
i w przypadku stosowania pigułek antykoncepcyjnych.

Typ I - celtycki

Cera: biała karnacja
Włosy: bardzo jasny blond lub rude
Oczy: jasnoniebieskie, przezroczyste bądź w odcieniu zielonym
Informacje dodatkowe: duża ilość piegów
Reakcja na opalanie: już nieduża dawka słońca wywołuje poparzenia. Bez względu na długość seansu -
brak pigmentacji skóry. Jest to oznaką, że osoby o tym fototypie nigdy nie będą brązowe, a więc nie
powinny korzystać z kąpieli słonecznej w celu uzyskania opalenizny.

Solarium: brak logiki w korzystaniu z solarium. Można wręcz powiedzieć: całkowity zakaz opalania w
solarium z powodu zwiększonego ryzyka poparzenia. Jedynym wyjątkiem mogą być sporadyczne wizyty w
profesjonalnym salonie solaryjnym posiadającym specjalistyczne niskociśnieniowe urządzenia opalające o
płynnej regulacji mocy umożliwiające skorzystanie z kąpieli słonecznej w celach terapeutycznych.
Urządzenia te powinny umożliwić personelowi dobór takiej dawki promieni, która potrzebna jest tylko do

wywołania biopozytywnych efektów w skórze, czyli między innymi wywoła syntezę witaminy D3. Uwaga!
Na standardowym urządzeniu solaryjnym nie jest to możliwe, bo czasy seansów musiałyby być naliczane w
sekundach, a nie minutach czy nawet - jak to często u nas bywa - w jednostkach kilkuminutowych.

Opalanie na plaży: Osobom o fototypie I nie zaleca się wcale pobytu na otwartej plaży. Nawet gdy
przebywają pod parasolem, w cieniu, dociera do ich skóry od 30 do 50% promieni słonecznych. Wskazane
jest bezwzględne stosowanie kosmetyków ochronnych z nominalnym faktorem 15 lub większym. W
przypadku tego fototypu można powiedzieć, że im wyższy faktor, tym lepiej.

Typ II - północnoeuropejski

Cera: jasna karnacja.
Włosy: jasny i ciemny blond
Oczy: niebieskie, szare lub zielone
Informacje dodatkowe: skłonność do występowania piegów
Reakcja na opalanie: Już nieduża dawka słońca wywołuje zaczerwienienie skóry, większa -
natychmiastowe jej poparzenie. Przy częstych i krótkich seansach występuje jednak pigmentacja skóry. To
oznacza, że osoby o tym fototypie muszą bardzo ostrożnie korzystać z dobrodziejstw słońca, a by być
brązowe - poświęcić temu procesowi bardzo dużo czasu.

Solarium: Ostrożne korzystanie z solarium. Zaleca się bezwzględne sprawdzenie reakcji skóry na opalania w
solarium. Pierwszy seans nie powinien przekraczać 5-8 minut, a czas winien być odwrotnie proporcjonalny
do mocy urządzenia. Na urządzeniach typu turbo wyposażonych w lampy 160 W oraz wzmacniacze twarzy
seans powinien być ograniczony nawet do 3 minut. Osoby o takiej karnacji należą do grupy zwiększonego
ryzyka poparzenia. Zalecane wizyty tylko w profesjonalnym salonie solaryjnym z wykwalifikowanym,
najlepiej certyfikowanym personelem.

Opalanie na plaży: Osobom o fototypie II zaleca się ograniczanie pobytu na otwartej plaży. Wskazane jest
bezwzględne stosowanie kosmetyków ochronnych. W pierwszych dniach opalania zalecamy faktor SPF14,
w następnych - z przedziału 14-9.

Typ III - środkowoeuropejski

Cera: lekko śniada karnacja.
Włosy: ciemny blond lub brązowe
Oczy: brązowe, szare lub niebieskie
Informacje dodatkowe: bardzo rzadka skłonność do występowania piegów
Reakcja na opalanie: Już nieduża dawka słońca wywołuje pigmentację i zbrązowienie skóry. Stosunkowo
duża odporność własna skóry na poparzenia. Dobre skłonności do uzyskania opalenizny nie zwalniają
jednak z odpowiedzialnego korzystania ze słońca. Duża dawka UV nawet w przypadku tego fototypu
wywoła tak samo groźne w skutkach poparzenia jak przy innych fototypach. Przy częstych i krótkich
seansach występuje szybkie pogrubienie się naskórka, a więc bardzo dobre przygotowanie do urlopu.
Zalecany faktor w kosmetyku do opalania na plaży to przedział SPF 5-10, przy czym w pierwszych dniach
liczba ta nie powinna wynosić mniej niż 8.

Solarium: Korzystanie z solarium bez większych ograniczeń. Zaleca się jednak bezwzględne sprawdzenie
reakcji skóry na opalanie w solarium. Pierwszy seans nie powinien przekraczać 8 minut. Na urządzeniach
typu turbo wyposażonych w lampy 160 W oraz wzmacniacze twarzy seans powinien być ograniczony nawet
do 5 minut. Osoby o takiej karnacji nie należą do grupy zwiększonego ryzyka poparzenia, ale ich skóra
może reagować alergicznie na duże dawki promieni UV, z jakimi możemy spotykać się podczas wizyty w
solarium wyposażonym w urządzenia typu turbo. Aby nie eksponować nadmiernie skóry na promienie UV,
zalecamy korzystanie z usług profesjonalnie prowadzonych certyfikowanych salonów solaryjnych.

Typ IV - południowoeuropejski

Cera: śniada karnacja.

Włosy: ciemne, brązowe
Oczy: ciemnobrązowe oraz czarne
Informacje dodatkowe: brak skłonności do występowania piegów
Reakcja na opalanie: Już nieduża dawka słońca wywołuje pigmentację i silne brązowienie skóry. Bardzo
duża odporność własna skóry na poparzenia. Przy tym fototypie można by powiedzieć żartobliwie: hulaj
dusza, piekła nie ma. Fantastyczne wręcz skłonności do uzyskania opalenizny nie likwidują jednak efektów
postarzanie jej pod wpływem nadmiernych ilości promieni ultrafioletowych. Zalecany faktor w kosmetyku
do opalania na plaży to przedział SPF 2-6, przy czym w pierwszych dniach wzmożonego kontaktu ze
słońcem faktor nie powinien być mniejszy niż 4.

Solarium: Korzystanie z solarium bez ograniczeń. Należy jednak pamiętać, że nadmierna ekspozycja skóry
na promienie ultrafioletowe nie przyniesie jej z pewnością żadnych korzyści, a wręcz przeciwnie -
doprowadzi do powstania zmarszczek i przedwczesnego postarzenia. Aby nie eksponować nadmiernie skóry
na promienie UV, zalecamy korzystanie z usług profesjonalnie prowadzonych certyfikowanych salonów
solaryjnych.

Fototyp V

Charakterystyczny dla przedstawicieli rasy żółtej oraz Arabów. Charakterystyczne dla tego typu jest stałe
zabarwienie skóry stanowiące bardzo dobrą ochronę przed słońcem. Nie oznacza to jednak, że ludzie o tym
fototypie mogą wystawiać się dowolnie długo i bezkarnie na działanie promieni słonecznych. Arabowie
pomimo swej bardzo ciemnej karnacji bardzo skrupulatnie chronią swe ciało przed słońcem a mieszkańcy
Azji spędzają większą części swojego życia w cieniu lub pod kapeluszem wielkim rondem.

Typ VI

Osoby o bardzo ciemnej lub czarnej skórze, która ze względu na swoje pochodzenie geograficzne jest
bardzo dobrze przygotowana na działanie słońca. Ujmowanie typu afroamerykańskiego, bo tak nazywa się
fototyp VI w europejskiej klasyfikacji, dla potrzeb ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem byłoby
rzeczą co najmniej śmieszną. Osoby o takim fototypie nie odwiedzają naszych salonów solaryjnych, a jeśli
to robią, to sporadycznie i z całą pewnością nie po to, aby się w nich opalić. Jeśli kiedykolwiek i
gdziekolwiek odwiedzają solarium lub plażę, to tylko dla poprawy własnego samopoczucia, a więc już
najmniejsza dawka UVB wystarczy, aby sprostać ich oczekiwaniom. Warto też wiedzieć, że żadna skóra -
nawet należąca do fototypu V i VI - nie ma całkowitej odporności na poparzenie słoneczne, a więc i nie
dostaje od matki natury licencji na bezterminowe bezkarne opalanie. Jako ciekawostkę możemy dodać, że w
miastach akademickich zimową porą sporadycznie dochodzi do wizyt czarnoskórych studentów w solarium.
Dzieje się to głównie wtedy, kiedy na dworze długo panują niskie temperatury, a głównym argumentem
naszych afrykańskich kolegów jest potrzeba poczucia przyjemnego ciepła. Solarium to dla nich bardzo
przyjazne miejsce w skutej lodem zimnej Europie. Wizyta w solarium kojarzy im się prawie z wizytą w
domu, z upragnionym słońcem, którego wcześniej wcale nie doceniali, bo mieli go w nadmiarze.