Programowanie

w języku C

Programowanie

w języku C

© 2011

Grzegorz Łukawski & Maciej Lasota
Politechnika Świętokrzyska w Kielcach

Wykład nr 5:



Złożone operatory przypisania



Formatowanie printf() - uzupełnienie



Funkcje, argumenty funkcji, rekurencja



Funkcje ze zmienną liczbą argumentów

Złożone operatory przypisania

a

■

= b;

a = a

■

b;

Zapis równoważny:

Operatorem

■

może być jeden z:

+ - * / % & | ^ << >>

a *= b + 1;
a = a * (b + 1);

Formatowanie printf() / scanf()

%d

char, int, short, long

-23001

%x

char, int, short, long

f45aba

%X

F45ABA

%u

unsigned …

123400

%c

char

A

%s

char*

Tekst

%f

float, double

198.001468

%e

float, double

2.224653e+002

%E

2.224653E+002

%

Typy danych

Przykład

●

Minus, dosuwający przekształconą wartość do lewej strony pola.

●

Zero, wymuszający uzupełnianie znakiem 0 (zero) do szerokości pola,

domyślnie jest to spacja.

●

Liczba określająca minimalny rozmiar pola. Przekształcona wartość będzie

wpisana do pola o co najmniej takim rozmiarze. Jeśli trzeba, pole będzie

uzupełnione do pełnego rozmiaru z lewej lub prawej strony. Dla tekstów

znakiem uzupełniającym jest spacja.

●

Kropka.

●

Liczba określająca precyzję – maksymalną liczbę znaków dla tekstu,
minimalną liczbę cyfr dla wartości całkowitej (uzupełnienie zerami), liczbę

cyfr po przecinku dla wartości zmiennoprzecinkowych.

●

Litera 'h' jeśli podany argument jest typu short, lub 'l' dla long/double.

Formatowanie printf() / scanf()

%

-04.4h

d

●

Zawsze obok nazwy funkcji występują nawiasy okrągłe.

●

Na początku każdej funkcji można deklarować zmienne lokalne.

●

Funkcja w języku C może posiadać zmienną liczbę argumentów*.

●

Niemożliwe jest definiowanie funkcji wewnątrz innych funkcji

(dotyczy ANSI C).

Funkcje i „procedury”

typ_zwracanej_wartosci

nazwa

(argumenty) {

deklaracje_zmiennych;

instrukcje;

}

UWAGA!
Deklarując funkcje należy trzymać się zasady, że aby zmienna/funkcja

mogła być użyta, musi być zadeklarowana wcześniej w pliku źródłowym.

Funkcja kończy się:

●

po klamrze zamykającej;

●

w miejscu wystąpienia instrukcji return (również dla funkcji nie
zwracających wartości).

Zakończenie funkcji

return

(wynik);

<==>

return

wynik;

Domyślny typ zwracanej wartości to int. Jeśli zaistnieje potrzeba, wartość

zwracana zostanie przekształcona na typ wyniku funkcji.

UWAGA!
Funkcja musi zakończyć się instrukcją return po każdym możliwym

wariancie zakończenia funkcji (po każdym odgałęzieniu instrukcji if),

w przeciwnym razie funkcja może zwrócić wartość nieokreśloną.

Wartość zwracana przez funkcję może zostać zignorowana przez kod
wywołujący tę funkcję.

Zakończenie funkcji

Użycie return w funkcji main() spowoduje zakończenie programu

i zwrócenie wartości do systemu operacyjnego (powłoki).

Argumenty (parametry) funkcji

Lista argumentów (parametrów) formalnych:

int

funkcja

(

int x

,

int y

) { … }

Lista argumentów (parametrów) aktualnych:

wynik =

funkcja

(

liczba

,

3

);

Jako argumenty funkcji można przekazywać wartości stałe, zmienne,
wyrażenia (ich wyniki), wyniki innych funkcji, elementy tabeli, itd....

Deklaracja argumentu funkcji przypomina deklarację zmiennej – zawsze
wymagane jest podanie typu i nazwy argumentu.

Typ pusty void

Typ pusty void służy do deklarowania funkcji które nie zwracają żadnych

wyników, czyli tzw. „procedur”.

void

wyswietl(int a, int b) {

int suma = a + b;

printf(”Suma liczb = %d\n”, suma);

}

●

Funkcja tego typu nie musi zawierać instrukcji return.

●

W takim przypadku instrukcja return bez parametru może służyć do

wcześniejszego zakończenia funkcji.

void

wyswietl(int a, int b) {

int suma = a + b;

if(suma < 0) return;

printf(”Suma liczb = %d\n”, suma);

}

Argumenty = zmienne lokalne

long

power

(

int baza

,

int n

) {

long p;

for(p=1;

n>0

;

--n

)

p*=

baza

;

return(p);

}

UWAGA!
Argumenty do funkcji w języku C przekazywane są zawsze przez

wartość (jako kopie)! Jedynym „wyjątkiem” są tablice...

Prototyp funkcji (deklaracja zapowiadająca) – pozwala na korzystanie

z funkcji zanim jej treść zostanie zadeklarowana!

Prototypy funkcji

●

Prototyp zawiera informacje o nazwie, typie zwracanym oraz liczbie
i typie argumentów funkcji.

●

Prototyp funkcji może okazać się niezbędny, jeżeli następują bardziej

złożone wywołania rekurencyjne funkcji (rekurencja pośrednia).

Nagłówek:

Prototyp:

int fun(int x, float y) {…}

int fun(int, float);

void wyswietl(int t[32]) {…}

void wyswietl(int[32]);

float sumuj() {…}

float sumuj();

long power(int baza, int n) {…}

long power(int, int);

UWAGA!
Prototyp musi zgadzać się z rzeczywistym nagłówkiem funkcji,

w przeciwnym wypadku kompilator (linker) nie utworzy pliku

wykonywalnego programu.

Prototypy funkcji – rekurencja pośrednia

?

int B();

int

A

() {

…
y =

B

();

}

int

B

() {

…
y =

A

();

}

int A();

int

B

() {

…
y =

A

();

}

int

A

() {

…
y =

B

();

}

long

silnia

(int n) {

if(n==1)

return(1);

else

return(n *

silnia

(n-1));

}

Rekurencja – przykład

●

Statyczne – zmienne globalne i lokalne poprzedzone słowem static, ich
wartość początkowa to zawsze 0.

●

Automatyczne (wewnętrzne, lokalne) – tworzone na stosie, bez
wartości początkowej, dotyczy też parametrów funkcji.

●

Rejestrowe – poprzedzone słowem register – sugestia dla kompilatora
że zmienna będzie często używana i należy ją umieścić w rejestrze CPU.

Rodzaje zmiennych

long

zliczaj

(int a, int b) {

static

long

suma

;

// Początkowo 0

suma

+= a*b;

return(

suma

);

}

a =

zliczaj

(2, 2);

// 4

b =

zliczaj

(3, 10);

// 34

c =

zliczaj

(1, 1);

// 35

Parametry funkcji main()

ArgC

– liczba argumentów (>= 1);

ArgV[0]

– zawsze obecna nazwa programu;

ArgV[1], ArgV[2],... – pierwszy i kolejne argumenty.

int

main

(int ArgC, char *ArgV[]) {

…

}

UWAGA!
Funkcja main() może mieć argumenty tylko w tej formie (nazwy

argumentów mogą się różnić). Wszystkie argumenty przekazywane są do

programu jako ciągi znaków.