Psychologia

społeczna

Panorama dyscypliny

wprowadzenie

WSB –NLU 2010/11

Wykład 1

Dr Krzysztof Brocławik

Nie wróci zbyt

szybko…

Psychologia społeczna -

elementy



Zakres przedmiotu



Sylabus



Literatura



Warunki zaliczenia



Egzamin (dwa cząstkowe/1 sesemstr)



Aktywna obecność



Projekt badawczy (mini)



Referat, esej, opracowanie

Co się tu dzieje?
Psychologia społeczna…

Co tworzy dyscyplinę
naukową, np. psychologię
społeczną?



Historia?



Szkoły naukowe?



Problematyka?



Wielkie eksperymenty?



Teorie?



Wielkie indywidualności?



Trendy i mody?



…………………………

Historyczne początki kraje

anglojęzyczne



Herbert Spencer (1820-1903): Zasady
socjologii (1876)



Lester Ward (1841-1913): Dynamic
sociology (1883)



James Baldwin - 1897 - pierwsze użycie
słowa „psychologia społeczna”



1898 - Norman Triplett - pierwszy
eksperyment w dziejach psychologii
społecznej (facylitacja społeczna)

Zawsze ktoś robił coś

wcześniej



1918 - W. Thomas
i F. Znaniecki -
Chłop polski w
Europie i Ameryce
- wprowadzenie
pojęcia „postawa”



1928 - Thurstone
- Pierwsze
skalowanie
postaw

Pierwsze czasopisma i

towarzystwa



1925 - zmiana tytułu Journal of
Abnormal Psychology na: Journal of
Abnormal and Social Psychology



1936 - powstaje Society for the
Psychological Study of Social Issues -
afiliowane później przy American
Psychological Association

Książki i czasopisma



1954 - Lindzay i Aronson: Handbook of
Social Psychology (2 tomy)



1968 - 5 tomów



1985 - 2 tomy



lata 90-te - 2 tomy 



1965 - Journal of Experimental Social
Psychology

Książki i czasopisma



1967 - Journal of
Personality and
Social Psychology
(powstało na
bazie: Journal of
Abnormal and
Social
Psychology)

Główne ośrodki w Ameryce

po

II Wojnie Światowej



Yale University: Institute of Human
Relations (m.in. CarlI Hovland, William
McGuire) 



University of Michigan: Theodor
Newcomb, Renzis Likert



Harvard University: The Department of
Social Relations (Gordon Allport,
socjologowie: Talcott Parsons, Clyde
Kluckhohn, Pitirim. Sorokin)



 MIT: Kurt Lewin i jego uczniowie

Ważne wątki problemowe



1934 - LaPierre - Pierwsze badanie
zgodności postaw z zachowaniami



Badania nad zmianami postaw (C.I.
Hovland, M. Sherif, McGuire, Th.
Newcomb i inni)



Badania nad uprzedzeniami



1954: Floyd Allport – „The nature of
prejudice”

Ważne wątki problemowe



1945 - Dynamika
grup – nowa
nauka?



Działania na rzecz
uczenia się
nowych zachowań
– grupy T



Badania na
osiedlu dla
weteranów

Ważne wątki problemowe



1961 - M. Sherif -
badania nad
tworzeniem się i
zanikaniem
konfliktów
międzygrupowych



1950 – Robert
Bales Interaction
process analysis –
małe grupy

Klasycy drugiej fali



George Caspar
Homans



Prawa
funkcjonowani
a małych grup



Wymiana
społeczna



Potrzeby ludzi

II Wojna światowa



Zapotrzebowanie
na wiedzę, badania
– psychologia
społeczna w
lotnictwie



Napływ wybitnych
postaci z Europy



Początki studiów
nad nazizmem i
holocaustem

II Wojna światowa



Rozwój badań nad postawami



C. I. Hovland i inni: (1949/1950). Studies
in Social Psychology in World War II - 3
tomy - badania nad preferencjami i
postawami żołnierzy amerykańskich



1950: Theodor Adorno i
współpracownicy z Berkeley University:
„The Authoritarian Personality”

Eksperyment



Eksperyment
Salomona Ascha



Racjonalizacja –
badanie procesów
spostrzegania
wzrokowego



Ocena porównawcza
długości trzech linii



Grupy pięcioosobowe



Cztery osoby
współpracowały z
eksperymentatorem

Eksperyment



Eksperyment Salomona Ascha



Racjonalizacja – badanie procesów
spostrzegania wzrokowego



Ocena porównawcza długości trzech linii



Grupy pięcioosobowe



Cztery osoby współpracowały z
eksperymentatorem

Nowe życie eksperymentu –
50+



Serge Moscovici



Eksponowanie

niejednoznacznyc

h przeźroczy



Wyłonienie się

odmiennego

poglądu



Konsekwencja



Konwersja i efekt

kuli śniegowej

Nowe życie eksperymentu –
50+



Aktywne mniejszości



Konieczność co najmniej jednej
wystające i pozytywnej cechy w obrazie
poznawczym



Konsekwencja rodzi elitę



Mniejszość stosuje wyszukane strategie i
taktyki

Dwie psychologie społeczne:

„psychologiczna” i

„socjologiczna”



Pierwsze książki z zakresu psychologii
społecznej



William McDougall (1908): An introduction
to social psychology. London



Edward A. Ross (1908): Social psychology:
An outline and sourcebook. New York.



McDougall - cytował tylko psychologów
(np. Jamesa Baldwina)



Ross - cytował tylko socjologów (np.
Charlesa Cooleya)

Tendencje lata 60-te i 70-te



Zanik wielkich szkół - odejście wielkich
indywidualności lub wycofanie się z
życia zawodowego



Coraz większy rozziew między
psychologiczną i socjologiczną
psychologią społeczną



Psychologia społeczna staje się coraz
bardziej eksperymentalna i poznawcza



What is „social” in social psychology?

Tendencje w latach 60-tych

i 70-tych



Psychologia społeczna coraz mniej
stosowana



„Mody w psychologii społecznej” -
pojawiające się i zanikające kierunki
(komunikacja w grupach, małe grupy,
teorie równowagi, teorie złożoności
poznawczej itd.)

 

Tendencje Lata 80-te i 90-te



Rola afektu



Procesy automatyczne i kontrolowane



Badania stereotypów



Badania mniejszości grupowych,
narodowych, płciowych itd.



Pragmatyczne koncepcje myślenia
społecznego



Psychologia w działaniu

Psychologia społeczna w

Europie



Henri Tajfel (Wielka Brytania) 



Badania nad kategoryzacją społeczną,
tożsamością społeczną, wzajemną
percepcją grup, stereotypizacją



Autor teorii akcentuacji w percepcji grup



 Serge Moscovici (Szwajcaria)



Badania nad wpływami grupy na
postawy jednostki, relacje mniejszość -
większość grupowa itd.

Psychologia społeczna w

Europie



Guido Peeters (Belgia)



Badania nad asymetrią pozytywno-
negatywną (inklinacja pozytywna, efekt
negatywności)



Badania nad kategoriami spostrzegania
społecznego (rozróżnienie cech korzystnych
dla siebie - korzystnych dla innych)



Badania nad personalnymi vs.
apersonalnymi stylami percepcji (SO vs. 3P)

Współczesność -

postmodernizm w psychologii

społecznej



Reakcja na eksperymentalną psychologię
społeczną:



Konstruktywizm w socjologii i psychologii
(Berger i Luckmann, Rom Harre, Ken
Gergen)



Teorie konstruktów osobistych i
schematów poznawczych (człowiek
„konstruuje” świat)



Zanik badań nad trafnością percepcji
społecznej

Ważne nazwiska w okresie

przed i po II Wojnie

Światowej



Floyd Allport



Theodor
Newcomb



Gardner Murphy



Robert Bales



George Homans



Salomon Asch



Leon Festinger



Morton Deutsch



Albert Bandura



Robert Zajonc

Kurta Lewin – Mojżesz
psychologii społecznej



Osobista ewolucja



Poszukiwania
metodologiczne



Nowe obszary



Kompletny
naukowiec



Metodolog



Teoretyk



Praktyk

Krut Lewin – koleje życia



1890 – Mogilno (Pomorze)



1914 – Służba wojskowa: ranny,
odznaczony



1916 – Doktorat w Berlinie



1917 – Ożenił się z Marie Landsberg



1921 – Privatdozent Uniwersytetu
Berlińskiego



1929 - Ożenił się z Gertrud Weiss



1931 – Córka Miriam

Krut Lewin – koleje życia



1932 – Visiting profesor Stanford



1933 – Emigracja do USA



1933 – Cornell University



1935 - „A Dynamic Theory of Personality”



1935 – Iowa University; Child Welfare
Station



1936 – „Principles of Topological
Psychology”



1940 – Obywatel USA

Krut Lewin – wpływy



Wielokulturowe Pomorze?



Poszukiwania po wielu uniwersytetach



Niemiecki patriota



Berlin – Carl Stumpf, Ernst Casirer



Dwa podejścia do doktoratu



Kontakty ze światem pracy



Doświadczenie dyskryminacji



Perspektywa Palestyńska…



Nazizm i jego konekwencje

Kurta Lewin – studium
przypadku



Wieczny człowiek
marginesu ?



Psycholog emigrant –
największa kariera w
USA



Nie uczył w
pierwszorzędnych
uczelniach i nie miał
prestiżowych funkcji
z wyboru

Wszystko zaczęło się od Kurta
Lewina i jego uczniów

?



Bluma Zeigarnik



Leon Festinger



Ralph Lippit



Kurt Back



Dorwin Cartwight



Morton Deutsch



John Thibault,
Harald Kelly t

Co stworzyło psychologię

społeczną naprawdę?



Historia?



Szkoły naukowe?



Problematyka?



Wielkie eksperymenty?



Teorie?



Wielkie indywidualności?



Trendy i mody?



…………………………

Do zobaczenia