Ż

Ż

YWIENIE DZIECKA

YWIENIE DZIECKA

14

14

LAT

LAT

W BIEGUNCE

W BIEGUNCE

OSTREJ

OSTREJ

Goławska Marta

Goławska Marta

IV semestr Dietetyki

IV semestr Dietetyki

Biegunka?

Biegunka?

!

!

Biegunką określamy stan, w którym

Biegunką określamy stan, w którym

dziecko oddaje 3 lub więcej wolnych

dziecko oddaje 3 lub więcej wolnych

stolców w ciągu 24 godzin lub jeden

stolców w ciągu 24 godzin lub jeden

stolec patologiczny, czyli zawierający

stolec patologiczny, czyli zawierający

krew, śluz lub ropę.

krew, śluz lub ropę.

Biegunkę zwykle określa się mianem

Biegunkę zwykle określa się mianem

ostrej

ostrej

, jeżeli trwa nie dłużej niż 10 dni,

, jeżeli trwa nie dłużej niż 10 dni,

lub

lub

przewlekłej

przewlekłej

, jeżeli utrzymuje się

, jeżeli utrzymuje się

powyżej 10–14 dni.

powyżej 10–14 dni.

 

            

   

Przyczyny biegunek u

Przyczyny biegunek u

dzieci.

dzieci.



Zapalenie żołądka i jelit wywołane infekcją

Zapalenie żołądka i jelit wywołane infekcją

bakteryjną lub wirusową.

bakteryjną lub wirusową.



Objaw choroby infekcyjnej lub innej przebiegającej

Objaw choroby infekcyjnej lub innej przebiegającej

z gorączką.

z gorączką.



Bolesne ząbkowanie,

Bolesne ząbkowanie,



Nietolerancja mleka krowiego, (białka jak i cukru

Nietolerancja mleka krowiego, (białka jak i cukru

(laktozy).

(laktozy).

Przyczyny biegunek

Przyczyny biegunek

u dzieci-c.d.

u dzieci-c.d.



Uczulenie lub nietolerancja innych pokarmów np.

Uczulenie lub nietolerancja innych pokarmów np.

truskawek, bananów, ryb;

truskawek, bananów, ryb;



Nietolerancja glutenu, czyli białka znajdującego

Nietolerancja glutenu, czyli białka znajdującego

się w niektórych zbożach, np. w pszenicy,

się w niektórych zbożach, np. w pszenicy,

jęczmieniu lub owsie;

jęczmieniu lub owsie;



Mukowiscydoza: rzadka dziedziczna choroba, w

Mukowiscydoza: rzadka dziedziczna choroba, w

której dochodzi do zakłócenia procesu

której dochodzi do zakłócenia procesu

wytwarzania śluzu, a niekiedy do choroby

wytwarzania śluzu, a niekiedy do choroby

trzustki;

trzustki;



Nieprawidłowe wykształcenie jelita grubego.

Nieprawidłowe wykształcenie jelita grubego.

Przyczyny ostrych

Przyczyny ostrych

biegunek

biegunek

Najczęstszą przyczyną ostrych biegunek

Najczęstszą przyczyną ostrych biegunek

u dzieci są zakażenia wywołane przez

u dzieci są zakażenia wywołane przez

wirusy (zwłaszcza rotawirusy), bakterie

wirusy (zwłaszcza rotawirusy), bakterie

(m.in. pałeczki z grupy Salmonella, E.

(m.in. pałeczki z grupy Salmonella, E.

Coli, czerwonki) oraz pasożyty (lamblie).

Coli, czerwonki) oraz pasożyty (lamblie).

Źródłem zakażenia są najczęściej osoby

Źródłem zakażenia są najczęściej osoby

chore lub nosiciele. Mogą nim być

chore lub nosiciele. Mogą nim być

również źle przechowywane,

również źle przechowywane,

wielokrotnie zamrażane produkty

wielokrotnie zamrażane produkty

spożywcze, zakażone mleko, drób, jajka,

spożywcze, zakażone mleko, drób, jajka,

woda.

woda.

Objawy ostrej

Objawy ostrej

biegunki

biegunki

Ostra biegunka charakteryzuje się

Ostra biegunka charakteryzuje się

nagłym wystąpieniem nieprawidłowych

nagłym wystąpieniem nieprawidłowych

stolców: wolnych, wodnistych, z krwią,

stolców: wolnych, wodnistych, z krwią,

śluzem lub ropą. Często towarzyszą jej

śluzem lub ropą. Często towarzyszą jej

wymioty oraz gorączka. W przypadku

wymioty oraz gorączka. W przypadku

nasilonej biegunki, zwłaszcza z

nasilonej biegunki, zwłaszcza z

towarzyszącymi wymiotami – jeżeli nie

towarzyszącymi wymiotami – jeżeli nie

rozpocznie się odpowiedniego leczenia –

rozpocznie się odpowiedniego leczenia –

w krótkim czasie może dojść do

w krótkim czasie może dojść do

ciężkiego odwodnienia oraz kwasicy

ciężkiego odwodnienia oraz kwasicy

metabolicznej.

metabolicznej.

Postępowanie w

Postępowanie w

ostrej biegunce

ostrej biegunce

W domowym leczeniu ostrej biegunki

W domowym leczeniu ostrej biegunki

obowiązują trzy podstawowe zasady:

obowiązują trzy podstawowe zasady:

1. należy podawać doustnie płyny w

1. należy podawać doustnie płyny w

większej niż zwykle ilości, aby zapobiec

większej niż zwykle ilości, aby zapobiec

odwodnieniu;

odwodnieniu;

2. stosować żywienie takie jak przed

2. stosować żywienie takie jak przed

wystąpieniem biegunki;

wystąpieniem biegunki;

3. obserwować bacznie dziecko, czy

3. obserwować bacznie dziecko, czy

pojawiły się objawy odwodnienia.

pojawiły się objawy odwodnienia.

Nawadnianie

Nawadnianie

doustne

doustne

Do nawadniania doustnego najlepiej się

Do nawadniania doustnego najlepiej się

nadają płyny o specjalnym składzie.

nadają płyny o specjalnym składzie.

Można je nabyć w aptece bez recepty

Można je nabyć w aptece bez recepty

(np. Gastrolit, Saltoral). Ponadto można

(np. Gastrolit, Saltoral). Ponadto można

stosować inne powszechnie dostępne

stosować inne powszechnie dostępne

płyny, np. wodę, herbatę, jogurty, mus i

płyny, np. wodę, herbatę, jogurty, mus i

kompot jabłkowy, marchwiankę, zupy –

kompot jabłkowy, marchwiankę, zupy –

najlepiej lekko posolone. Należy je

najlepiej lekko posolone. Należy je

podawać od chwili wystąpienia

podawać od chwili wystąpienia

biegunki, aby nie dopuścić do

biegunki, aby nie dopuścić do

odwodnienia. Nie należy natomiast

odwodnienia. Nie należy natomiast

stosować komercyjnych soków

stosować komercyjnych soków

owocowych (np. soku jabłkowego), gdyż

owocowych (np. soku jabłkowego), gdyż

mogą się stać dodatkową przyczyną

mogą się stać dodatkową przyczyną

biegunki, ze względu na wysoką

biegunki, ze względu na wysoką

zawartość cukru (sacharozy).

zawartość cukru (sacharozy).

Ile płynów należy

Ile płynów należy

podać?

podać?

Dziecko może pić bez żadnych

Dziecko może pić bez żadnych

ograniczeń! Dla orientacji – po oddaniu

ograniczeń! Dla orientacji – po oddaniu

każdego wolnego stolca dziecko poniżej

każdego wolnego stolca dziecko poniżej

drugiego roku życia powinno otrzymać

drugiego roku życia powinno otrzymać

dodatkowo 50–100 ml płynów (od ćwierć

dodatkowo 50–100 ml płynów (od ćwierć

do pół kubka); od drugiego do

do pół kubka); od drugiego do

dziesiątego roku życia – 100–200 ml

dziesiątego roku życia – 100–200 ml

płynów (od pół do całego kubka). W

płynów (od pół do całego kubka). W

razie wymiotów płyny należy podawać

razie wymiotów płyny należy podawać

małymi porcjami (około 5 ml), często,

małymi porcjami (około 5 ml), często,

nawet co minutę. Napoje powinny być

nawet co minutę. Napoje powinny być

chłodne, gdyż ciepłe nasilają odruch

chłodne, gdyż ciepłe nasilają odruch

wymiotny.

wymiotny.

Żywienie w czasie

Żywienie w czasie

biegunki

biegunki

W czasie trwania biegunki dziecko

W czasie trwania biegunki dziecko

powinno otrzymać takie same pokarmy,

powinno otrzymać takie same pokarmy,

jakie spożywało przed jej wystąpieniem.

jakie spożywało przed jej wystąpieniem.

Obecnie nie zaleca się długich przerw w

Obecnie nie zaleca się długich przerw w

jedzeniu!

jedzeniu!

Wyjątek

Wyjątek

:

:

U dzieci odwodnionych stosuje się 4-

U dzieci odwodnionych stosuje się 4-

godzinny okres wyłącznego

godzinny okres wyłącznego

nawadniania doustnymi płynami

nawadniania doustnymi płynami

nawadniającymi i dopiero po tym czasie

nawadniającymi i dopiero po tym czasie

wraca się do diety stosowanej przed

wraca się do diety stosowanej przed

biegunką. Zwykle w przebiegu ostrych

biegunką. Zwykle w przebiegu ostrych

biegunek nie ma potrzeby stosowania

biegunek nie ma potrzeby stosowania

innych niż zwykle mieszanek czy ich

innych niż zwykle mieszanek czy ich

rozcieńczania.

rozcieńczania.

Zaleca się także

Zaleca się także

stosowanie

stosowanie

wysokoenergetycznyc

wysokoenergetycznyc

h produktów

h produktów

zbożowych i warzyw.

zbożowych i warzyw.

Jeżeli jest to możliwe, do każdego

Jeżeli jest to możliwe, do każdego

posiłku należy dodać 5–10 ml oleju

posiłku należy dodać 5–10 ml oleju

roślinnego. Natomiast należy unikać

roślinnego. Natomiast należy unikać

pokarmów zawierających znaczne ilości

pokarmów zawierających znaczne ilości

cukru, który może nasilać biegunki.

cukru, który może nasilać biegunki.

W czasie biegunki

W czasie biegunki

dzieci lepiej tolerują

dzieci lepiej tolerują

mniejsze porcje, ale

mniejsze porcje, ale

podawane często – do 7

podawane często – do 7

na dobę, niż duże, ale

na dobę, niż duże, ale

podawane rzadko.

podawane rzadko.

Badania naukowe dowiodły, że prawidłowe

Badania naukowe dowiodły, że prawidłowe

żywienie w biegunce zapobiega niedoborom

żywienie w biegunce zapobiega niedoborom

energetycznym oraz sprzyja regeneracji nabłonka

energetycznym oraz sprzyja regeneracji nabłonka

jelitowego. Szczególnie jest to ważne u dzieci z

jelitowego. Szczególnie jest to ważne u dzieci z

zaburzeniami stanu odżywiania lub częstymi

zaburzeniami stanu odżywiania lub częstymi

biegunkami.

biegunkami.

Kiedy należy się

Kiedy należy się

skontaktować z

skontaktować z

lekarzem?

lekarzem?

Bezzwłocznie, jeżeli stwierdza się któryś z

Bezzwłocznie, jeżeli stwierdza się któryś z

następujących objawów:

następujących objawów:



wybitnie wzmożone pragnienie,

wybitnie wzmożone pragnienie,



zapadnięte gałki oczne,

zapadnięte gałki oczne,



płacz bez łez,

płacz bez łez,



rzadkie i skąpe oddawanie moczu,

rzadkie i skąpe oddawanie moczu,



liczne wolne i tryskające stolce,

liczne wolne i tryskające stolce,

Kiedy należy się

Kiedy należy się

skontaktować z

skontaktować z

lekarzem?-c.d.

lekarzem?-c.d.



intensywne wymioty,

intensywne wymioty,



wysoką gorączkę,

wysoką gorączkę,



niechęć do picia,

niechęć do picia,



stolce z krwią,

stolce z krwią,



brak poprawy.

brak poprawy.

Szczególnie ważne są cztery pierwsze objawy,

Szczególnie ważne są cztery pierwsze objawy,

wskazujące na odwodnienie. Konieczna będzie

wskazujące na odwodnienie. Konieczna będzie

wówczas pomoc lekarza i zastosowanie

wówczas pomoc lekarza i zastosowanie

nawadniania dożylnego, gdyż nawadnianie

nawadniania dożylnego, gdyż nawadnianie

doustne jest w

doustne jest w

takiej sytuacji niewystarczające.

takiej sytuacji niewystarczające.

Jeśli masz biegunki

Jeśli masz biegunki

o

Wzbogać dietę w napoje i potrawy zapierające, takie

Wzbogać dietę w napoje i potrawy zapierające, takie

jak napar z suszonych czerwonych jagód, kakao na

jak napar z suszonych czerwonych jagód, kakao na

wodzie, czerwone wytrawne wino, kisiel, galaretki,

wodzie, czerwone wytrawne wino, kisiel, galaretki,

ryż, suchary, marchew gotowana, tarte jabłko,

ryż, suchary, marchew gotowana, tarte jabłko,

ziemniaki.

ziemniaki.

o

Wybieraj pieczywo jasne pszenne, sucharki,

Wybieraj pieczywo jasne pszenne, sucharki,

ewentualnie graham. Dobrze tolerowane są także

ewentualnie graham. Dobrze tolerowane są także

drobne kasze kukurydziana, krakowska, manna,

drobne kasze kukurydziana, krakowska, manna,

perłowa.

perłowa.

o

Polecane są warzywa korzeniowe (pietruszka,

Polecane są warzywa korzeniowe (pietruszka,

marchewka, seler), sałata i cykoria. Niewskazane są

marchewka, seler), sałata i cykoria. Niewskazane są

warzywa strączkowe, kapustne i cebulowe oraz

warzywa strączkowe, kapustne i cebulowe oraz

rzodkiewka, rzepa.

rzodkiewka, rzepa.

Jeśli masz biegunki-

Jeśli masz biegunki-

c.d.

c.d.

o

Unikaj produktów bardzo słodkich: miodu, ciast,

Unikaj produktów bardzo słodkich: miodu, ciast,

słodkich owoców, soków owocowych

słodkich owoców, soków owocowych

(winogronowego, jabłkowego). Występująca w nich

(winogronowego, jabłkowego). Występująca w nich

fruktoza wzmaga fermentację w jelitach. Podobnie

fruktoza wzmaga fermentację w jelitach. Podobnie

działa laktoza zawarta w mleku. Zastąp je np.

działa laktoza zawarta w mleku. Zastąp je np.

kefirem, jogurtem - mleczne napoje fermentowane

kefirem, jogurtem - mleczne napoje fermentowane

mają mniej laktozy i dostarczają bakterie

mają mniej laktozy i dostarczają bakterie

Lactobacillus i Bifidobacteria, które regulują pracę

Lactobacillus i Bifidobacteria, które regulują pracę

jelit. Jeśli jednak masz alergię na białka mleka,

jelit. Jeśli jednak masz alergię na białka mleka,

wyklucz z diety nabiał. Pożyteczne bakterie

wyklucz z diety nabiał. Pożyteczne bakterie

znajdziesz np. w preparatach Trilac, Lacidofil,

znajdziesz np. w preparatach Trilac, Lacidofil,

Enterol.

Enterol.

o

Biegunki wywołuje sorbitol dodawany do gumy do

Biegunki wywołuje sorbitol dodawany do gumy do

życia, słodzików, galaretek, dżemów. Dużo mają go

życia, słodzików, galaretek, dżemów. Dużo mają go

soki owocowe, np. winogronowy, gruszkowy.

soki owocowe, np. winogronowy, gruszkowy.

STUDIUM

STUDIUM

PACJENTA

PACJENTA



Dziewczynka ->

Dziewczynka ->

K.M.

K.M.



Wiek ->

Wiek ->

14 lat

14 lat



Waga ->

Waga ->

65 kg

65 kg



Wzrost ->

Wzrost ->

160 cm

160 cm

Dziewczynka uczy się, trenuje

Dziewczynka uczy się, trenuje

siatkówkę, aktywna fizycznie, jada

siatkówkę, aktywna fizycznie, jada

regularnie 4-5 posiłków, nigdy nie

regularnie 4-5 posiłków, nigdy nie

wychodzi do szkoły bez śniadania.

wychodzi do szkoły bez śniadania.

3 doba trwania biegunki

3 doba trwania biegunki

I. Projekt realizacji

I. Projekt realizacji

prac związanych z

prac związanych z

prowadzeniem

prowadzeniem

dietoterapii u

dietoterapii u

dziecka lat 14 z

dziecka lat 14 z

biegunką ostrą w

biegunką ostrą w

celu poprawy stanu

celu poprawy stanu

zdrowia pacjenta

zdrowia pacjenta

II. Założenia

II. Założenia



Dziewczynka -> K.M.

Dziewczynka -> K.M.



Wiek ->

Wiek ->

14 lat

14 lat



Waga ->

Waga ->

65 kg

65 kg



Wzrost ->

Wzrost ->

160 cm

160 cm



Biegunka ostra

Biegunka ostra



Biegunce towarzyszy

Biegunce towarzyszy

gorączka tj. 38,3

gorączka tj. 38,3

o

o

C, a w 1

C, a w 1

dobie wystąpiły wymioty

dobie wystąpiły wymioty



3 doba od wystąpienia

3 doba od wystąpienia

biegunki z powodu

biegunki z powodu

zatrucia pokarmowego

zatrucia pokarmowego

II. Założenia – c.d.

II. Założenia – c.d.



Uczeń aktywny

Uczeń aktywny



Prowadzi regularny ale stresujący

Prowadzi regularny ale stresujący

tryb życia

tryb życia



Zaleca się dietoterapię w leczeniu

Zaleca się dietoterapię w leczeniu



Brak chorób współistniejących

Brak chorób współistniejących



Prawdopodobna przyczyna

Prawdopodobna przyczyna

wystąpienia biegunki to zjedzenie

wystąpienia biegunki to zjedzenie

przez pacjentkę dużej ilości

przez pacjentkę dużej ilości

brudnych i słabo dojrzałych

brudnych i słabo dojrzałych

owoców owoców, tj. truskawek

owoców owoców, tj. truskawek

III. Schemat

III. Schemat

planowanych działań z

planowanych działań z

zakresu

zakresu

przeprowadzenia

przeprowadzenia

dietoterapii

dietoterapii

Analiza danych

Analiza danych

o pacjencie

o pacjencie

Opracowanie jadłospisu

Opracowanie jadłospisu

jednodniowego

jednodniowego

Opracowanie

Opracowanie

porady dietetycznej

porady dietetycznej

IV. Cel i rodzaj

IV. Cel i rodzaj

zastosowanej

zastosowanej

diety z

diety z

uwzględnieniem

uwzględnieniem

stanu zdrowia

stanu zdrowia

pacjenta

pacjenta

A. Cel stosowanej

A. Cel stosowanej

diety:

diety:



Wyeliminowanie produktów powodujących

Wyeliminowanie produktów powodujących

wystąpienie biegunki, tj. niedojrzałych

wystąpienie biegunki, tj. niedojrzałych

owoców i warzyw, oraz produktów brudnych;

owoców i warzyw, oraz produktów brudnych;



Dostarczenie organizmowi wszystkich

Dostarczenie organizmowi wszystkich

niezbędnych składników odżywczych,

niezbędnych składników odżywczych,

witamin i minerałów;

witamin i minerałów;



Ograniczenie produktów ciężkostrawnych;

Ograniczenie produktów ciężkostrawnych;



Zapobieganie nasileniu się biegunki;

Zapobieganie nasileniu się biegunki;



Nie drażnienie chemiczne, termiczne i

Nie drażnienie chemiczne, termiczne i

mechaniczne błony śluzowej żołądka;

mechaniczne błony śluzowej żołądka;



Nawadnianie organizmu;

Nawadnianie organizmu;



Nie dopuszczenie do odwodnienia;

Nie dopuszczenie do odwodnienia;



Zahamowanie objawów chorobowych;

Zahamowanie objawów chorobowych;

B. Rodzaj

B. Rodzaj

zastosowanej

zastosowanej

diety

diety

Dieta łatwo strawna

Dieta łatwo strawna

wysokoenergetyczna

wysokoenergetyczna

ze zwiększoną ilością

ze zwiększoną ilością

płynów

płynów

V. Charakterystyka

V. Charakterystyka

diety oraz przykładowy

diety oraz przykładowy

jadłospis jednodniowy

jadłospis jednodniowy



Energia ->

Energia ->

2500 kcal

2500 kcal



Białko ->

Białko ->

100 g

100 g



Tłuszcze ->

Tłuszcze ->

75 g

75 g



Węglowodany ->

Węglowodany ->

350 g

350 g

Przykładowy

Przykładowy

jadłospis

jadłospis

jednodniowy

jednodniowy

I Śniadanie

I Śniadanie



Kleik ryżowy na wodzie z tartym jabłkiem

Kleik ryżowy na wodzie z tartym jabłkiem



Herbata z rumianku

Herbata z rumianku

II Śniadanie

II Śniadanie



Bułka z masłem i polędwicą

Bułka z masłem i polędwicą



Herbata ziołowa

Herbata ziołowa

Obiad

Obiad



Zupa koperkowa z makaronem „nitki”

Zupa koperkowa z makaronem „nitki”



Budyń z cielęciny i warzyw

Budyń z cielęciny i warzyw



Sos pomidorowy

Sos pomidorowy



Kompot z czarnych jagód

Kompot z czarnych jagód

Podwieczorek

Podwieczorek



Kasza manna na mleku

Kasza manna na mleku

Kolacja

Kolacja



Omlet z marchewką

Omlet z marchewką



Napój z soku jabłkowego, mięty i cytryny

Napój z soku jabłkowego, mięty i cytryny

VI. Porada dietetyczna

VI. Porada dietetyczna



Konieczne jest na samym początku wystąpienia

Konieczne jest na samym początku wystąpienia

biegunki uzupełnienie wody i elektrolitów,

biegunki uzupełnienie wody i elektrolitów,

ponieważ przyspiesza to powrót do zdrowia i

ponieważ przyspiesza to powrót do zdrowia i

chroni przed biegunką przewlekłą;

chroni przed biegunką przewlekłą;



Wskazane są chude produkty białkowe: mięso,

Wskazane są chude produkty białkowe: mięso,

drób, jaja, sery twarogowe, jogurt;

drób, jaja, sery twarogowe, jogurt;



W diecie uwzględniamy produkty o działaniu

W diecie uwzględniamy produkty o działaniu

zapierającym, np.: tarte jabłko, ryż gotowany na

zapierającym, np.: tarte jabłko, ryż gotowany na

wodzie, chudy rosół z białym rozdrobnionym

wodzie, chudy rosół z białym rozdrobnionym

mięsem, z kaszą kukurydzianą, płatkami

mięsem, z kaszą kukurydzianą, płatkami

ryżowymi, kisiel z czarnych jagód, marchewkę z

ryżowymi, kisiel z czarnych jagód, marchewkę z

mięsem, dynię;

mięsem, dynię;



Źródłem węglowodanów powinny być produkty

Źródłem węglowodanów powinny być produkty

skrobiowe – ryż, drobne kasze natomiast jasne

skrobiowe – ryż, drobne kasze natomiast jasne

pieczywo należy ograniczyć, a nawet wyłączyć

pieczywo należy ograniczyć, a nawet wyłączyć

na kilka dni;

na kilka dni;

VI. Porada

VI. Porada

dietetyczna – c.d.

dietetyczna – c.d.



Eliminujemy z diety także cukry proste tj. cukier

Eliminujemy z diety także cukry proste tj. cukier

buraczany, miód, dżemy wysokosłodzone, sok

buraczany, miód, dżemy wysokosłodzone, sok

jabłkowy, coca-cola, cukry zawarte w tych

jabłkowy, coca-cola, cukry zawarte w tych

produktach wywołują procesy fermentacyjne –

produktach wywołują procesy fermentacyjne –

mogą nasilać biegunki;

mogą nasilać biegunki;



Warzywa zaleca się w postaci gotowanej,

Warzywa zaleca się w postaci gotowanej,

rozdrobnionej;

rozdrobnionej;



Duże zastosowanie będą miały warzywa z dużą

Duże zastosowanie będą miały warzywa z dużą

zawartością pektyn (marchew, dynia);

zawartością pektyn (marchew, dynia);



Nie podajemy warzyw wzdymających: kapustnych,

Nie podajemy warzyw wzdymających: kapustnych,

cebulowych, suchych nasion roślin strączkowych;

cebulowych, suchych nasion roślin strączkowych;



Z owoców najwięcej pektyn zawierają banany i

Z owoców najwięcej pektyn zawierają banany i

jabłka;

jabłka;



Do potraw stosuje się tłuszcze roślinne;

Do potraw stosuje się tłuszcze roślinne;

VI. Porada

VI. Porada

dietetyczna – c.d.

dietetyczna – c.d.



Ziemniaki gotowane, tłuczone lub w postaci puree;

Ziemniaki gotowane, tłuczone lub w postaci puree;



Zupy na wywarach jarskich, mleczne, zaprawione

Zupy na wywarach jarskich, mleczne, zaprawione

mąką z masłem, śmietanką lub żółtkiem;

mąką z masłem, śmietanką lub żółtkiem;



Przyprawy zaleca się bardzo łagodne w

Przyprawy zaleca się bardzo łagodne w

ograniczonych ilościach;

ograniczonych ilościach;



Zaleca się spożywanie posiłków w spokoju, bez

Zaleca się spożywanie posiłków w spokoju, bez

pośpiechu;

pośpiechu;



Dozwolone techniki kulinarne: gotowanie, duszenie

Dozwolone techniki kulinarne: gotowanie, duszenie

bez wstępnego obsmażania, pieczenie w folii lub

bez wstępnego obsmażania, pieczenie w folii lub

pergaminie;

pergaminie;



Przeciwwskazane posiłki zbyt obfite objętościowo;

Przeciwwskazane posiłki zbyt obfite objętościowo;



Temperatura posiłków umiarkowana;

Temperatura posiłków umiarkowana;