Ekonomia

Rynek pracy

Bezrobocie a zatrudnienie



Ludność ogółem, ludność w wieku produkcyjnym,

aktywni zawodowo, zasoby siły roboczej



Definicja bezrobocia



Obliczanie stopy bezrobocia:

Br
Sb = ------------ ; ZSR = Z + Br.
Z + Br
Gdzie:
Sb – stopa bezrobocia
Br – bezrobotni rejestrowani
Z – zatrudnieni
ZSR – zasób siły roboczej

Bezrobocie w wybranych krajach

w procentach

2006

2007 2010 2011



Unia Europejska(15)

7,9

7,1

10.0

10,7



Polska

16,4 8,8

9,1

13,0



Hiszpania 8,9

8,0

19,1

23,3



Grecja

8,9

8,3

12,6

19,9



Niemcy

8,3

8,1

7,3

8,5



Portugalia 7,8

8,1

11,0

14,9



Luksemburg

4,7

4.8

5,6

5,1



Irlandia

4,3

4,8

13,2

14,9



Holandia 3,9

3,1

4,1

5,0



Łotwa

6,4

4,6

22,3

14,7



Litwa

5,6

4,1

15,8

14,3



Estonia

4,9

5,7

15,5

11,7



USA4,7

4,4

9,7

8,3



Japonia

4,1

3,9

5,1

4,6

Współczynnik aktywności

zawodowej w wybranych

państwach UE i świata

Ranking

2012

UE 27

65,6

1

Dania

77,4

2

Holandia

76,8

3

Niemcy

76,5

4

Szwecja

74,5

5

Austria

72,5

21

Polska

59,2

25

Węgry

55,0

26

Włochy

57,0

27

Malta

51,0

Szwajcaria

82,9

Norwegia

78,1

Japonia

77,4

OECD

66,8

Współczynnik aktywności
zawodowej w Polsce

Ogółem

Mężczyżni

Kobiety

1992

61,4

69,9

53,7

2000

56,4

63,7

49,8

2005

54,3

62,5

46,9

2008

53,7

62,2

46,1

2011

55,7

63,9

48,1

2011 UE 27

64,1

Bezrobocie młodych do 24 roku

życia w 2012



Bezrobocie w EU ogółem– 25 mln ludzi (2008 r – 16 mln)



Bezrobocie młodych w EU – 5 mln ludzi



Stopa bezrobocia młodych



EU 27 22,4%



EU zone 21,6%



Najniższe bezrobocie



Niemcy 8%



Austria 9%



Holandia 9%



Najwyższe bezrobocie



Hiszpania 50%



Grecja 48%



Słowacja 36%



Irlandia 30%

Bezrobocie w Unii Europejskiej

Bezrobocie według poziomu

wykształcenia

w 2012 r.

Stopa bezrobocia w Polsce

2006

2008

2012



POLSKA

13,3



Warmińsko-mazurskie

24,5

16,8

21,1



Zachodnio-pomorskie21,9

13,3

18,5



Lubuskie

20,8

12,5

16,3



Wielkopolskie

12,7

6,4

10,0



Mazowieckie

12,6

7,3

10,6



Małopolskie

12,9

7,5

11,3

Przykład zróżnicowania stopy

bezrobocia w 2012 r.



Województwo warmińsko-mazurskie 21,1



Powiat braniewski 32,0



Powiat bartoszycki 30,1



Olsztyn 7,9



Województwo zachodnio-pomorskie 18,5



Powiat białogardzki 29,4



Powiat koszaliński 27,9



Koszalin 12,6



Województwo wielkopolskie 10,0



Powiat wągrowiecki 20,7



Poznań 4.2



Województwo mazowieckie 10,6



Powiat szydłowiecki 37,7



Warszawa 4,0



Województwo małopolskie 11,3



Powiat dąbrowski 20,3



Kraków 5,5

Skąd się bierze bezrobocie?

Przyczyny podażowe



Zwiększony napływ do zasobu siły
roboczej



Czynniki demograficzne



Stawki płac zachęcające do
poszukiwania pracy



Niekorzystna relacja: płaca minimalna/
zasiłek dla bezrobotnych

Przyczyny bezrobocia

Czynniki popytowe- zmniejszony popyt na

pracę

•

Działalność związków zawodowych

Działalność związków zawodowych

•

Wysokie koszty pracy (narzuty)

Wysokie koszty pracy (narzuty)

•

Usztywnienie rynku pracy

Usztywnienie rynku pracy

•

Brak popytu w gospodarce (recesja)

Brak popytu w gospodarce (recesja)

•

Wzrost wydajności pracy

Wzrost wydajności pracy

•

Przemiany strukturalne

Przemiany strukturalne

•

Niska jakość zasobów ludzkich

Niska jakość zasobów ludzkich

•

Mała mobilność

Mała mobilność

•

Niska skłonność do zmiany kwalifikacji

Niska skłonność do zmiany kwalifikacji

Kategorie bezrobocia



Bezrobocie rejestrowane i nie
rejestrowane



Bezrobocie krótko, długookresowe (6-12
mcy), bezrobocie długotrwałe (powyżej
roku)

Bezrobocie krótkookresowe i

długotrwałe

Zasiłek dla bezrobotnych w

2012/staż pracy.

Płaca minimalna.



609 zł (do 5 lat pracy)



761 zł (5-20 lat pracy)



913 zł (powyżej 20 lat pracy)



Płaca minimalna: 1500 zł brutto (1111
zł netto)

Rodzaje bezrobocia



Bezrobocie frykcyjne



Bezrobocie strukturalne



Bezrobocie klasyczne



Bezrobocie koniunkturalne

Naturalna stopa

bezrobocia Prawo Okuna



Naturalna stopa bezrobocia (Friedman,
Phelps) poziom bezrobocia występujący w
gospodarce, gdy rynek znajduje się w stanie
równowagi



Prawo Okuna: na każdy 1 punkt procentowy
przewyższający tzw. naturalną stopę
bezrobocia- PNB zmniejsza się o 2 - 3 punkty
procentowe



Naturalna stopa bezrobocia , prawo Okuna
wczoraj i dziś. Czego uczy nas przykład USA?

Skutki ekonomiczne i polityczne

bezrobocia



Skutki ekonomiczne



Marnotrawstwo w gospodarce



Brak środków do życia



Szybka utrata kwalifikacji



Obciążenie dla budżetu



Skutki polityczne



Niska frekwencja w wyborach



Poparcie dla partii skrajnych

Społeczne skutki bezrobocia



Spadająca samoocena



Od euforii do załamania



Czy czas wolny jest nam potrzebny?



Utrata aspiracji



Regres zdrowotny



Marginalizacja społeczna



Patologie



Rozpad rodziny



Utrata kontaktu ze społeczeństwem- getto biedy



Powielanie ubóstwa

Dwa modele zatrudnienia i rynku
pracy:

Europa a USA

Parę wątpliwości



Czy bezrobocie jest na pewno złe? Dyskusja

teoretyczna



Czy bezrobocie zawsze jest tak wysokie, jak

na to wskazują statystyki?



Szara strefa



Czy bezrobotni chcą na pewno pracować?



Demoralizacja



Walka o zasiłki



Sposób na życie



„wyuczona bezradność”