BIAŁKA- są to wielkie biocząsteczki występujące w każdym
żywym organizmie.

Istnieje wiele ich typów i spełniają wiele różnych funkcji
biologicznych .Jednak ,

niezależnie od ich wyglądu i funkcji wszystkie białka zbudowane
są ze znacznej

liczny jednostek AMINOKWASOWYCH połączonych w długi
łańcuch .

Na potrzeby klasyfikacji łańcuchy zbudowane z mniej niż 50
aminokwasów często nazywane są PEPTYDAMI ,a termin BIAŁKO
używamy jest w odniesieniu do łańcuchów dłuższych .

H

2

N

CH

C

(CH

2

)n

Z

O

C

OH

O

Z=OH, n=2 Asp

n=3 Glu

Z=NH

2,

n=

2

Asn

n=

3

Gln

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

OH

H

2

N

CH

C

CH

OH

O

OH

CH

3

Ser

Thr

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

OH

Tyr

H

2

N

CH

C

CH

3

OH

O

H

2

N

CH

C

CH

OH

O

CH

3

CH

2

CH

3

Ala

Val

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

CH

CH

3

CH

3

Leu

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

SH

Cys

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

HN

Trp

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

CH

2

CH

2

CH

2

NH

2

Lys

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

N

NH

His

H

2

N

CH

C

CH

2

OH

O

CH

2

CH

2

NH

C

NH

2

NH

Arg

H

3

N

CH

C

H

O

O

H

2

N

CH

C

H

O

O

Zwitterion ( A)

A

H

3

N

CH

C

H

OH

O

H

3

N

CH

C

H

O

O

A

(1)

(2)

zwitterion A

- H

K

1

= [A] [H ]

[A ]

pK

1

= pH -lg [A]/ [A ]

- H

pK

2

= pH -lg [A ]/ [A ]

Przykład :

Alanyloseryna jest dipeptydem =>wiązanie amidowe tworzy się miedzy
grupą karboksylową

alaniny i aminową seryny .

ENZYMY STRUKTURA

• I-rz : sekwencje
• II-rz : helisa, beta-powrót
• III-rz : przestrzenna, helisa, beta-

powrót, łańcuch peptydowy
elastyczny

• IV-rz : niekowalencyjne wiązanie

podjednostek

Struktura II-rz

Helisa alfa

5400 pm 5,4 A

 struktura drugorzędowa opisuje , jak segmenty łańcucha
polipeptydowego przyjmują pewien regularny sposób ułożenia.

 struktura trzeciorzędowa odnosi się do sposobu , w jaki kilka
cząsteczek białka łączy się , przyjmując ostateczny kształt przestrzenny.

 struktura czwartorzędowa opisuje sposób , w jaki kilka cząsteczek
białka łączy się , tworząc większe agregaty.

Struktura beta-harmonijka

H

N

N

H

N

N

H

O

O

O

O

H

R

H

R

H

R

N

N

H

N

N

H

H

O

O

O

H

H

R

H

R

H

R

H

Enzymy są katalizatorami reakcji chemicznych
zachodzących w układach biologicznych.

Budowa
enzymy to głównie białka.
masa cząsteczkowa
pojedynczego łańcucha waha się
od
9000 – 155000, kompleksu nawet
do 6 ·106.
W budowie wyróżniamy:
Apoenzym – część białkowa
enzymu
Koenzym – grupa prostetyczna
związana w sposób odwracalny
z częścią białkową (np.
polisacharyd, lipid, kation
metalu).

Pojęcie enzymu
ENZYM – substancja
(najczęściej o strukturze
białkowej), która działa jak
katalizator reakcji
biologicznych

Budowa enzymu :
część białkowa: apoenzym
część niebiałkowa: kofaktor
(Zn2+, koenzymy)

KOFAKTOR
+APOENZYM =
HOLOENZYM
(KOENZYM)

(ENZYM)

Enzymy: modyfikacje

postranslacyjne

• Niekowalencyjne wiązanie kofaktorów( jony, biotyna ...)
. Kowalencyjne wiazanie kofaktorów ( hem, cukry, grupa

fosforanowa)
Modyfikacja postranslacyjna:
endoocelularna
- lokacja białka sygnalnego, N-terminalne
- hydroliza enzymem endo celularnym
- transport na zewnętrzną stronę błony (40% aminokwasy

hydrofobowe)
egzocelularna
- hydroliza enzymem egzocelularnym

mioglobina

Przekaźnik tlenu w mięśniach