Stany nagłe w psychiatrii

Zaburzenia psychiczne

somatogenne.

Psychiatria konsultacyjna

Stany nagłe w psychiatrii

Gwałtowne zaburzenia psychiczne
obejmujące

- sferę poznawczą
- myślenie
- sferę uczuciową
- napęd psychomotoryczny

wymagające natychmiastowego
rozpoznania i właściwego postępowania
terapeutycznego

- Zaburzenia świadomości
- Zaburzenia afektywne
- Zaburzenia urojeniowe
- Zaburzenia lękowe
- Dekompensacje emocjonalne

Zespoły psychotyczne o obrazie
halucynozy, zaburzeń katatonicznych
mogą towarzyszyć chorobom

infekcyjnym,

zaburzeniom hormonalnym czy
metabolicznym

Niektóre czynniki ryzyka

samouszkodzenia

lub samobójstwa

1. Wiek powyżej 40 r. ż.
2. Płeć:

-

mężczyźni częściej dokonują skutecznych

prób samobójczych (po 70 rż. K=M)
- kobiety częściej dokonują prób
samobójczych

• Zaburzenia psychiczne:

- depresja endogenna 15%
- nadużywanie środków psychoaktywnych

15%

- schizofrenia 10%
- choroba afektywna dwubiegunowa 10%
- zaburzenia osobowości 10%

Niektóre czynniki ryzyka

samouszkodzenia

lub samobójstwa

Zaburzenia te mogą być skierowane:
- na zewnątrz = pobudzenie, agresja do

otoczenia

- do wewnątrz = samobójstwa,

samouszkodzenia

Stany nagłe w psychiatrii

Przyczyny stanów nagłych

1. Uwarunkowania osobowościowe
- zaburzenia osobowości ze zwiększoną

impulsywnością i chwiejnością
emocjonalną

tj. osobowość dyssocjalna,

osobowość borderline, osobowość
histrioniczna

2. Nadużywanie środków

psychoaktywnych

Przyczyny stanów nagłych –

c.d.

• Uwarunkowania biologiczne:
- zatrucia (opiaty, halucynogeny,

środki pobudzające, alkohol)

- zespoły abstynencyjne
- ostre psychozy (schizofreniczne,

paranoiczne, depresyjne)

- organiczne zmiany OUN (pourazowe,

padaczkowe, naczyniowe, zanikowe)

Przyczyny stanów nagłych –

c.d.

Uwarunkowania psychologiczne,

reaktywne

- świeży uraz psychiczny (utrata bliskiej

osoby)

- sytuacja życiowa (zmiana miejsca

zamieszkania, osamotnienie, areszt,
więzienie)

- warunki ekonomiczne (nagłe

pogorszenie)

Zaburzenia psychiczne

spowodowane

schorzeniami somatycznymi

• Grupa zaburzeń psychicznych, których

pierwotna przyczyna znajduje się poza

OUN. W zależności od czasu trwania mogą

one być ostre lub przewlekłe

• 50 % pacjentów hospitalizowanych

psychiatrycznie ma nie rozpoznaną

chorobę somatyczną

• 50 – 80 % pacjentów niepsychiatrycznych

oddziałów szpitalnych ma różne

zaburzenia lub objawy psychiczne

• Choroba somatyczna jest procesem

ogólnoustrojowym – choruje cały
człowiek a nie narząd

• Wszystkie zaburzenia powstające w

ciele mają swoją odpowiedź w umyśle

Zaburzenia psychiczne

spowodowane

schorzeniami somatycznymi

Zaburzenia depresyjne są najczęściej
występującą grupą zaburzeń psychicznych
w chorobach somatycznych a w niektórych
z nich ich częstość dochodzi do 70 %

- przewlekłe zespoły bólowe

- choroba niedokrwienna serca

- niedoczynność tarczycy

- nadczynność kory nadnerczy (zespół Cushinga)

- cukrzyca

- choroby nowotworowe

- infekcje wirusowe, gruźlica

- zaburzenia hormonalne u kobiet

Zaburzenia urojeniowe

(zespoły schizofrenopodobne)

- nadczynność tarczycy

- niedoczynność tarczycy (myxoedema)

- toczeń rumieniowaty

- niedoczynność kory nadnerczy (choroba

Addisona)

- zwyrodnienie soczewkowo – wątrobowe

(choroba Wilsona)

- niedokrwistość złośliwa

- infekcje ogólne np. zapalenie płuc

Postępowanie w stanach

nagłych

• Zapewnienie bezpieczeństwa
• Techniki behawioralne

a. zachowanie opanowania i spokoju
b. próba nawiązania dialogu
c. badać w obecności personelu
d. aby uniemożliwić choremu wyrządzenia

szkody sobie lub innym można go
unieruchomić

Leczenie farmakologiczne

• w stanach pobudzenia, agresji po

unieruchomieniu należy podać
domięśniowo haloperidol 5 – 10 mg co 30
min. do uspokojenia. Dawka max. do 40
mg

• benzodiazepiny domięśniowo co 3 godziny

np. Relanium 5 do 10 mg

• Inne neuroleptyki

Stany gwałtownego pobudzenia, próby
samobójcze i inne nagłe stany
psychiatryczne mogą wystąpić wszędzie –
w domu, na ulicy, w szpitalu na różnych
oddziałach – zabiegowych i zachowawczych.

Zaburzenia te mogą występować w przebiegu
różnych chorób somatycznych i w tym miejscu
pojawia się

Psychiatria Konsultacyjna

Psychiatria

Konsultacyjna

• Jest to dział psychiatrii zajmujący sie

budowaniem związku psychiatrii z
medycyną (Liaison) przez nauczanie i
szkolenie personelu medycznego w
zakresie psychiatrii oraz
psychologicznych i społecznych
aspektów chorób somatycznych

Psychiatria

Konsultacyjna

• Dział psychiatrii zajmujący się:

-

konsultowaniem (diagnozowaniem,

leczeniem i profilaktyką) zaburzeń
psychicznych u pacjentów chorych somatycznie,
oraz psychicznych następstw wynikających ze
sfery somatycznej
- budowaniem związków psychiatrii z medycyną poprzez
nauczanie i szkolenie personelu medycznego i współudział
w terapii chorego z uwzględnieniem psychiatrii,

psychologii

i medycyny somatycznej.

Początki psychiatrii konsultacyjnej i jej roli

sięgają 5 wieku p.n.e. kiedy to
Hipokrates powiązał cechy indywidualne
osobowości z czynnikami humoralnymi i
skłonnością do określonych chorób.

Współcześnie narodziny psychiatrii

konsultacyjnej wiąże się z twórcą
psychobiologii Adolfem Meyerem, który
w XX wieku zbudował i ogłosił
teoretyczne podstawy tej dziedziny
(USA)

Konsultacja psychiatryczna jest

podstawowym elementem łączącym
psychiatrię z innymi specjalizacjami
medycyny w dążeniu do szukania
pomocy u konsultanta

Konsultacja psychiatryczna

Najczęstszymi przyczynami

skłaniającymi lekarza do szukania
pomocy u konsultanta są:

- brak wiadomości o czynnikach psychospołecznych

pacjenta wpływających na jego stan

- brak umiejętności w ocenie występujących

objawów i problemów

- poczucie bezradności

Konsultacja psychiatryczna

Wynik konsultacji psychiatrycznej

powinien być omówiony z lekarzem

leczącym i zapisany w dokumentacji

lekarskiej oraz zawierać:

- najważniejsze dane z wywiadu
- opis stanu psychicznego
- rozpoznanie psychiatryczne
- wskazówki dotyczące postępowania z chorym
- zalecenia dotyczące miejsca i sposobu leczenia
- ocenę występowania zagrożeń
- propozycję dalszego postępowania

Konsultacje psychiatryczne

w lecznictwie otwartym

W Polsce w podstawowym lecznictwie

otwartym (POZ) zaburzenia
psychiczne są rozpoznawane u 2,5 –
5 pacjentów %.

Wg literatury i badań w innych krajach

wynosi to 24 – 50 % przyjmowanych
pacjentów.

Konsultacje psychiatryczne

w lecznictwie otwartym

Badania przeprowadzone w poradniach

ogólnych (Piotrowski i wsp.) wykazały:

- zaburzenia niepsychotyczne – nerwicowe 57 – 64%
- organiczne zaburzenia psychiczne 24 %
- zaburzenia psychosomatyczne 21 %
- inne zaburzenia psychiczne 3 – 11 %

Konsultacje w lecznictwie

zamkniętym - szpitalnym

Podczas leczenia szpitalnego różne
przyczyny mogą stanowić o ujawnieniu się
zaburzeń psychicznych. Można je podzielić
na następujące grupy zaburzeń:

- choroba somatyczna może się przejawiać różnymi

zaburzeniami psychicznymi (zaburzenia
świadomości lub zaburzenia rzekomonerwicowe w
przebiegu chorób infekcyjnych, metabolicznych,
chorób układu krążenia, OUN i innych)

- zaburzenia reaktywne, adaptacyjne, nerwicowe, -

jako reakcja psychiczna lub psychologiczna na
chorobę, hospitalizację, procedury diagnostyczne

Konsultacje w lecznictwie

zamkniętym – szpitalnym

cd.

- zaburzenia psychiczne jako efekt

niepożądany leków stosowanych w
chorobach somatycznych (sterydy, leki
obniżające ciśnienie, leki
przeciwparkinsonowskie)

- istniejące wcześniej choroby psychiczne,

schizofrenia, choroby afektywne, padaczka,
ZZA, ujawniają się lub zaostrzają z powodu
choroby somatycznej i samej hospitalizacji

Konsultacje psychiatryczne w

zależności od zagrożeń:

- konsultacje natychmiastowe – usiłowanie

samobójstwa, pobudzenie, agresja

- konsultacje pilne – zaburzenia świadomości,

zagrożenie samouszkodzeniem, zaburzenia nastroju,
psychozy alkoholowe, zespoły abstynencyjne.

- konsultacje planowe – pacjenci wymagają

wielospecjalistycznego postępowania
diagnostycznego, zebrania wywiadu
środowiskowego, zasięgnięcia opinii innych lekarzy,
psychologa