Zaburzenia czynności układu
oddechowego
Badanie wstępne: wywiad, badanie kliniczne, ocena stanu psychofizycznego.
Palenie papierosów. BMI. Pomiary; częstość oddechów, częstość uderzeń
serca, ciśnienie krwi .Spirometria: pojemność życiowa płuc i pojemność
oddechowa pierwszosekundowa FEV1, FEV1/VC tzw test Tiffeneau
FEV1 Forced Expiratory Volumne – Natężona objętość wydechowa
sekundowa . Badany wykonuje maksymalny wdech, zatrzymuje powietrze w
płucach na kilka sekund, następnie jak najgłębszy wydech. Objętość
wydychanego powietrza w pierwszej sekundzie wynosi około 75% natężonej
pojemności życiowej płuc FVC, w następnych 2-3 sekundach 25%.
W chorobach restrykcyjnych np po wycięciu tkanki płucnej równolegle
zmniejsza się FEV1 i VC tak, że ich wzajmny stosunek jest zachowany i
wynosi około 80%. W niewydolności obturacyjnej (astma oskrzelowa)
zmniejszenie VC jest znacznie mniejsze niż FEV1 . Test Tiffeneau poniżej
40%.U zdrowych roczny ubytek FEV1 20-30ml (większy u palaczy), w POCHP
40-80ml. Im większy gorsze rokowanie. Większe znaczenie rokownicze ma
FEV1 zmierzona po leku rozszerzającym oskrzela.
POCHP FEV1 30-40% - ćwiczenie fizyczne w istotny sposób zwiększają
wydolnośc wysiłkową
Spirometria z próbą rozkurczową.
Zaburzenia czynności układu
oddechowego
Gazometria krwi tętniczej, pulsooksymetria.
Rtg klatki piersiowej.Morfologia. EKG
6MWT Próba 6 minutowego marszu – próba wysiłkowa z gazometrią krwi
tętniczej lub pulsooksymetrią - jest czulsza w ocenie desaturacji wysiłkowej
niż próba na cykloergometrze.
Ocena wydolności wysiłkowej, wynik próby wysiłkowej są konieczne do
intensywności rehabilitacji pulmonologicznej.
Wykrycie hipoksemii powysiłkowej, zmian pozapłucnych wpływających na
zdolność do wysiłku, zaburzeń w układzie krążenia, powysiłkowego skurczu
oskrzeli.
Względne przeciwskazanie do rehabilitacji pulmonologicznej: choroba
wieńcowa niestabilna, niewydolność serca, ostre serca płucne, ciężkie
nadciśnienie płucne, znaczne zaburzenia czynności wątroby, uzależnienie od
narkotyków.
Czynniki wpływające na czynność mięśni u chorych na POCHP: wiek, palenie
papierosów, hipoksemia, przewlekły stan zapalny, dieta ubogoenergetyczna,
niedożywienie, otyłość, brak lub nadmierny wysiłek .
Suplementacja pokarmowa, hormonalna.
Zaburzenia czynności układu
oddechowego
Ruchomość klatki piersiowej
POCHP :klatka piersiowa beczkowata, mała ruchomość oddechowa, RTG
rozedma ze spłaszczoną przeponą
Rozedma: klatka piersiowa beczkowata, głośny odgłos opukowy,
zmniejszone granice stłumienia serca, zwiększona pojemność całkowita,
zwiększona objętość zalegająca (>40% pojemności ogólnej), nisko
ustawione mało ruchome granice płuc, <FEV1, < FEV, > pojemność
całkowita, > pojemność zalegająca, szerokie przestrzenie mż, RTG,
zwiększona przenikalność promieni, szerokie przestrzenie mż, małe
ustawione pionowo serce.
Rozstrzenia oskrzeli: wilgotne szmery oddechowe, obfita, cuchnąca
plwocina, trzywarstwowa.
Plwocina do badania, morfologia, IgE, eozynofila, brak antytrypsyny, RTG,
EKG.
Zwłóknienie płuc: zmniejszenie wszystkich pojemności płuc, osłabione
szmery przy oddychaniu, objawy niewydolności oddechowej,
prawokomorowej (obrzęk nóg, zastój żyły szyjnej, powiększona watroba,
puchina brzuszna).
Zaburzenia czynności układu
oddechowego
3 postacie zaburzeń wentylacji płuc
1) ograniczająca (restrykcyjna) zmiany zwłókniste w płucach (marskość
płuca, śródmiąższowe zwłóknienie, azbestoza, krzemica, płuco talkowe),
nacieki zapalne, zrostu opłucnowem płyn w jamie opucnej, odma opłucnej,
choroby mm, ograniczające ruchomość klatki piersiowej, duża otyłość.
2) zaporowa (obturacyjna) zwiększone opory w oskrzelach, zwiększona
sprężystość w klatce piersiowej przewlekłe zapalenie oskrzeli= ćw torem
przeponowy 70% wymiany gazowej , rozedma płuc, astma oskrzelowa,
mukowiscydoza
3) mieszana rozstrzenia oskrzeli w obszarze zwłókniałej tkanki płucnej
4)postawa ciała, napięcie mm, ruchomość w stawach
Przeciwskazania do oklepywania: niewydolność oddechowa, zator tętnicy
płucnej, odma opłucnowa, osteoporoza, guz nowotworowy, uszkodzenie
skóry, rany.
W zaawansowanych chorobach ukłądu oddechowego ćwiczenia fizyczne
przy prawidłowej wartości wysycenia tlenem wspomagane podawaniem 30-
40% tlenu przy przepływie 3-6 l/min.
Zaburzenia czynności układu
oddechowego
Stopnie zaburzeń wentylacji typu zaporowego
I (małego stopnia) niewielka duszność wysiłkowa, rozlany szmer
tchawiczy FEV1 lub FCV 50-80% normy, pH=,>, pO2%<,
pC02=,>
II (średniego stopnia) duszność spoczynkowa, udział
dodatkowych mm oddechowych, głośny szmer tchawiczy FEV1
lub FCV 50% normy, pH=,>, pO2<, pC02 <,>
III (dużego stopnia) ciężka duszność, udział dodatkowych mm
oddechowych, brak szmerów oddechowych, szmer tchawiczy,
tętno paradoksalne, spadek skurczowego RR w fazie wdechowej
FEV1 lub FCV 25% normy, pH<, pO2<, pC02 <,>
IV (ostre, zagrażające życiu) bardzo ciężka duszność,
zaburzenia świadomości FEV1 lub FCV 15% normy, pH<, pO2<,
pC02 >
Norma FEV1 meżczyzna 3,0l, kobieta 2,2 l, zależne od wieku,
masy ciała, wysokości
Zaburzenia czynności układu
oddechowego
POCHP . Tylko nieliczni chorzy z pO2 poniżej 40mmHg
przeżywaja ponad 2 lata. Długotrwała tlenoterapia domowa
wydłuża czas życia. Nocna tlenoterapia z zastosowaniem
oddechania pod dodatnim ciśnieniem.
Długotrwała tlenoterapia nie powoduje zmniejszenia
pogarszania się FEV1.
Krótsze przeżycia u chorych z ciężkim nadciśnieniem płucnym.
Śródmiąższowe włóknienie płuc – znaczenie rokownicze pomiar
ciśnienia w tętnicy płucnej.
Utrata masy ciała jest złym sygnałem rokowniczym.
Przeciwskazania do wykonywania ćwiczeń oddechowych:
niewydolność oddechowa, krwotok płucny, częstość oddechów
powyżej 30/min (wykluczyć hiperwentylację fizjologiczną np. w
przebiegu stresu, bólu).
Zaburzenia czynności układu
oddechowego
Zaporowe choroby dróg oddechowych:
POCHP
Ostry napad astmy: łagodzenie uczucia strachu, ułatwianie oddechu:
hamule wargowy, pozycja ciała, manualna pomoc wydechowa
Przemijanie napadu: uwolnienie wydzieliny, powstrzymywanie (unikanie
kaszlu) krótko zatrzymać powietrze, oddychać powoli, powierzchownie,
przez nos. Skoncentrować się na powierzchni przyłożonych rąk.
Ułatwianie oddychania: oddychanie ziewające, samodzielne chwyty za
dolny brzeg żeber, pozycje ułatwiajace oddychanie, leżenie na boku z
nieco podniesioną górną częścią ciała, jedną ręką podeprzeć się przed
ciałem, brzuch bez oporów.
Rozedma: ułatwienie wydechu przy duszności w pozycji spoczynkowej i po
wysiłku – przy duszności, wysiłku stosować hamulec wargowy, robić
przewy w czasie wysiłku
Unikać oddechania w czasie uruchmionej tłoczni brzusznej. Normalizacja
napięcia nadmiernie napiętych mm tułowia: masaż pasa barkowego,
brzucha: gładzenie, lekkie ugniatania, wibracje.
Optymalna ruchomość klatki piersiowej i wytrzymałość
Zaburzenia czynności układu
oddechowego
Restrykcyjne choroby płuc:
Ruchomość klatki piersiowej i postawa wyprostowana, pozycje
rozciągnięte, w tych pozycjach masaż piersiowy i żebrowo – brzuszny;
gładzenie, przestrzenie mż, podnoszenie skóry, zwijanie. Oddechanie
wolne, głebokie z przedłużoną przerwą ma maksymalnym wydechu
powoduje odruchową aktywność mm oddechowych. Czynne i bierne
rozciąganie kończyn naprzemiennie kończyn po stronie chorej podczas
wdechu i wydechu. Podczas maksymalnego wydechu sss, fff, kilka razy
dziennie 5-10 minut.
Zwłóknienie płuc: powstrzymywanie kaszlu w/w, optymalna pojemność
życiowa i zmniejszenie częstości oddechów.
Zapalenie opłucnej. Ułożyć na bolącycym boku, przy pogłębianiu oddechu
unieruchomić bolesne miejsce przycyskając dłonie. Bandaże uciskające. Po
ustąpieniu bólu akcentowanie wydechu w pozycji rozciągniętej zapobiega
zrostom- zgrubieniu opłucnej.
Zator tętnicy płucnej
Zapalenie płuc: oddychanie przez zwężenie nosa, wydech przez hamulec
wargowy
Motywowanie do aktywności przystosowane do stanu pacjanta
Cele i zasady fizjoterapii
w chorobach układu oddechowego
Cele:
Zmniejszenie nasilenia objawów choroby, poprawa jakości życia,
zmniejszenie liczby hospitalizacji i wizyt u lekarza ze wskazań
nagłych.
Zwiększenie tolerancji wysiłku i wydolności fizycznej, wydłużenia
czasu życia, pracy zawodowej.
Zasady:
Edukacja z zajęciami dotyczącymi zaprzestania palenia (plastry, gima
z nikotyną, bupropionu HCL)
Trening fizyczny ogólny i ćwiczenia mm odechowych.
Fizjoterapia klatki piersiowej.
Korekta sposobów odżywiania i sposoby uzyskania właściwej masy
ciała. Optymalizacja leczenia farmakologicznego.
Inhalatory, nebulizatory, mierniki szczytowego przepływu
wydechowego, koncentratory tlenu, aparaty cPAP, BiPAP, respiratory,
ssaki.
Oddziaływania psychospołeczne i wsparcie psychosocjalne.
Cele i zasady fizjoterapii
w chorobach układu oddechowego
Poprawa mechaniki oddychania w przewlekłych chorobach układu
oddechowego
Utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc, zwiększenie ruchomości klatki
piersiowej i przepony,zwiększanie siły mięśni oddechowych, pobudzenie
do efektywnego kaszlu
Zapobieganie powikłaniom i następstwom chorób układu oddechowego
Zapobieganie obniżeniu ogólnej sprawności i wydolności
Wykorzystanie rezerw oddechowych w razie nieodwracajacych zmian
Ćwiczenia oddechowe - perfuzja bardziej jednolita (regionalizacja
wentylacji górne części płuc są lepiej rozszerzane, dolne lepiej
wentylowane i większa perfuzja), opór naczyń płucnych maleje, wrasta
płucny przepływ krwi, wzrasta ciśnienie płucne.
Trening fizyczny – zwiększa się pojemność życiowa płuc, maksymalna
wentylacja płuc, zmniejsza się praca oddechowa przypadajaca na litr
powietrza przepływajacego przez płuca, częstość oddechóa podczas
sybmaksymalnych wysiłków mniejsza, głębokość większa, większa
pojemność dyfuzyjna płuc
Ćwiczenia oddechowe
1) lecznicze w przewleklych chorobach układu nerwowego- usprawnianie
chorego, kompensacja istniejących zaburzeń
2) zapobiegawcze – u unieruchomionych po zabiegach, urazach, udarach 3)
rozluźniająco-uspokajające – w trakcie wszelkich ćwiczeń leczniczych
1)bierne-bierne - ruchy kończyn górnych
2) czynno-bierne – oddech czynnie przy biernym ruchach kończyn górnych i
dolnych
3) wspomagane- czynnymi ruchami kończyn górnych i dolnych
4) wolne- czynne wykonywanie prawidłowych oddechów w dogodnych
pozacjach
5) z oporem w czasie wdechu, wydechu lub podczas obu faz. Opór mogą
stwarzac pozycja ułożeniowa (leżenie tyłem utrudniona faza wdechu, w staniu
wydechu), stabilizacja części klatki piersiowej, środowisko (woda), reka
fizjoterapeuty, przybory (woreczki z piaskiem), ruchy kończyn, zmniejszenie
drogi oddechowej np wydech przez rurkę.
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia w pozycjach ułożeniowych. W pozycji leżącej utrudniony jest
wdech, ułatwiony wydech, im wyższa pozycja tym łatwiejszy jest wdech,
trudniejszy wydech. Ułożenie w pozycji Trendelenburga znacznie utrudnia
wdech, ułatwia wydech.Pozycja na boku powoduje ograniczenie ruchomości
częsci klatki piersiowej bliżej podłoża, a zwiększenie ruchomości drugiej
połowy. Jednocześnie czesć przepony od strony podłoża pracuje szczególnie
wydajnie, pokonuje opór trzewi, kompensuje brak żebrowego ruchu
oddechowego.
Należy rozpoczynać od wydechu. Stosunek czasu wdechu wykonywanego
nosem do wydechu przez usta 1:2, 1:3. Maksymalne wydłużenie wydechu aż
do uczucia braku powietrza. Podczas wdechu brzuch się unosi, w czasie
wydechu zapada. Przed ustami chorego kawałek ligniny - [pdczas wydechu
ma się jak najdłużej poruszać.
Liczba powtórzeń ćwiczeń oddechowych 3-4 w serii.
T SB Z SK Z na brzuchu woreczek 1-2kg. Wdech nosem – wypchnięcie
brzucha do górym wydech udstami – brzuch opada.
PB, lewa kończyna górna ułozona za głową. Na lewym boku opór
powodowany woreczkim lub ręką terapeuty. Wdech nodem, wydech ustami.
PB pod żebrami wałek, uniesienie lewej KG w górę – wdech, opuszczanie KG
wydech . Siad na krześle : uniesienie ramion przodem w górę wdech,
wydech przy opuszczanych ramionach.
Ćwiczenia oddechowe
Oddychanie torem przeponowym; umiejętność obniżania przepony
podczas wdechu (uwypuklania brzucha) oraz unoszenia podczas
wydechu (zapadanie brzucha) pod kotrolą wzrokową, rąk chorego,
fizykoterapeuty, przedmiotów ułożonych na nadbrzuszu.
Oddychanie torem brzusznym: wdech przez nos, wydech przez usta,
stosunek fazy wdechu do wydechu 2/3, ruchy wahadłowe ramion
kilkakrotnie w ciągu dnia 3-5 min. 1) głębokie wdechy i wydechy 2)
oddychanie wspomagane ruchami ramion wdech- rotacja
zewnętrzna KG 3) wspomaganie wydechu przez wzmocnienie tłoczni
brzusznej uciskiem na powłoki brzucha 4) odkrztuszanie
poprzedzone oklepywaniem 5) wdech z oporem (przez dmuchanie na
zawieszone lekkie przedmioty, przedmuchiwanie płynu w naczyniach
połączonych, nadmuchiwanie gumowych przedmiotów)
Ćwiczenia ogólnokondycyjne
Określenie wydolnosci chorych oraz dopuszczalnych obciążeń- intensywnośc
wysiłku nie powinna przekraczać 20-40% maksymalnego poboru tlenu
Ćwiczenie kondycyjne należy stosować jako trening interwałowy 3-4xdziennie
po 5-10 minut
U chorych z niewydolności oddechową nie angażować dużych grup mm. Ćw
KG łatwiejsza uzyskanie przemian beztlenowych i większej ekonomii pracy.
Poprawiają wydolności i jakość życia chorych na przewl. ch. układu oddech
przez koordynacją ruchów.
Ćwiczenia zwiększające siłę mm oddechowym do poprawy wentylacji
pęcherzykowej.
Ćwiczenia na ruchomej bieżni, cykloergometrze, spacery, marszobiegi
Wysiłek interwałowy wytrzymałościowy
Ćwiczenia oddechowe –
zaporowa postać zaburzeń
oddychania
Najczęstsze oczyszczanie oskrzeli z zalegajacej wydzieliny: drenaż
ułożeniowy, oklepywanie klatki piersiowej, masaż wibracyjny ćwiczenia
oddechowe
Ćwiczenia oddechowe torem przeponowym
Ćwiczenia skutecznego kaszlu- nieskuteczny kaszel jest szkodliwy- wzrasta
ciśnienie wewnątrz klatki piersiowej , ucisk drobnych oskrzeli, naczyń i
zamknięcie ich światła, niedotlenienie krwi, wzrasta ciśnienie w prawej
komorze serca, zastój żylny – rozedma, serca płucne. Ćwiczenia
skutecznego kaszlu- w jak najkrótszym czasie usunięcie zalegającej
wydzieliny, w czasie najszybszego wydechu jako seria 3-4 bezpośrednio po
sobie następujących kaszlnięć. Poprzedzone ćwiczenia oddechowe
symulujące warunki kaszlu - wykonywanie przerywanego wydechu lub
wydechu z wymawianiem gardłowej głoski. Inne metody pobudzajace do
skutecznego kaszlu: inhalacje, oklepywanie klatki piersiowej, pozycje
drenażowe.
Ćwiczenia oddechowe
Ćw kG, skręty, skrętoskłony tułowia, rytmicznie w spokojnym tempie
Rozgrzewka i cześć końcowa ćwiczeń powinny zawierać ćwiczenia
rozciągające mieśnie tułowia, umiarkowany wysiłek, wzmacnianie mm
brzucha, rozluźniajace, korygujące postawę ciała,< nap mm: pozacje
ułożeniowe, masaż, sprężynowanie, ćw z nieelastyczną opaską
Pływanie, marszobiegi, biegi.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc. Duszność – przeciążenie i
osłabienie mm oddechowych, zaburzenia wymiany gazowej, zwiększone
zapotrzebowanie wentylacyjne w stosunku do pojemności oddechowej,
zaburzenia czynności układu krążenia.
Kotrolowane oddychanie – czynny wdech, powolne i pogłębione
oddychanie, oddychanie przez przymknięte usta, ćwiczenia relaksacyjne,
specyficznie układania ciała, trening mięśni wdechowych, oddychanie
przeponowe.
Cele: polepszenie wentylacji regionalnej i wymiany gazowej,
wyeliminowanie dynamicznej hiperwentylacji, polepszenie
funkcjonowania mm oddechowych, zmniejszenie duszności, zwiększenie
toleracji wysiłku, poprawa jakości życia.
Ćwiczenia oddechowe –
POCHP
Duszność – Techniki kontrolowanego oddychania zmierzające do
zmniejszenia dynamicznej hiperinflacji. Hiperinflacja spowodowana jest
nadmierną aktywacją mieśni wdechowych w czasie wydechu,
zmnieszeniem skoku spreżystego i zjawiskiem pułapki powietrznej.
Zmniejszenie częstosci oddechów, zwiększenie objętości oddechowej -
korzystniejsza praca mięśni w zależności długość / napięcie m, zmniesza
się praca oddechowa i uczucie duszności, oddychanie przy mniejszych
wartościach czynnościowej pojemności zalegającej FRC zwiększy wymianę
pęcherzykową przy tej samej objętości oddechowej
1) ćwiczenia relaksacyjne
2)oddychanie przez przymknięte usta w spoczynku lub w czasie wysiłku –
wymusza czynny i przedłużony wydech oraz zapobiega zapadaniu się
oskrzeli.
Czynny wydech – skurcz mm brzucha zwiększa ciśnienie śródbrzuszne w
czasie czynnego wydechu, wydłuża przeponę, która pracuje bliżej
optymalnych długości włókien mm, spadek FRC.
Techniki mobilizacji klatki oddechowej mało skuteczne – utrwalona
patologiczna biomechanika.Bardzo skuteczna po przeszczepie płuc, kiedy
znacznie zwiększona FRC.
Ćwiczenia oddechowe –
POCHP
Duszność – Techniki kontrolowanego oddychania dla poprawienia funkcji
wdechowych
Kontrolowane oddychanie i odpowiednie układanie ciała . Przy tej samej
wielkości pobudzenia nerwowego siła mięśnia zwiększa się przy jego
wydłużeniu.
Przepona może ulec wydłużeniu poprzez zwiększenie ciśnienia
śródbrzusznego w trakcie czynnego wydechu lub poprzez przyjęcie
pochylonej do przodu pozycji ciała.
Pochylenie się do przodu z oparciem na ramionach pozwala na zwiększenie
udziału mięśni pomocniczych (piersiowych większych i mniejszych) w
unoszeniu klatki piersiowej dzięki stabilizacji głowy i ramion.
Pas brzuszny – w czasie oddychania spoczynkowego – przemieszczanie
przepony do góry – bez pozytywnego efektu
Trening mięśni oddechowych cel:zwiększenie udziału włókien I typu,
skrócenie sarkomerów, zwiększona ilość mitochondrów, zwiększona
wytrzymałość mm oddechowych: oddychanie z oporowanym wydechem np
przez mały otwór, progowe obciążenie wdechowe – urządzenie gdzie opór
nie zależy od przepływu powietrza- zastawka otwiera się po przekroczeniu
progu.
Ćwiczenia oddechowe –
POCHP astma oskrzelowa
POCHP obciążanie progowe zwiększa szybkość skracanie się włókien mm,
skraca czas wdechu, wydłuża czas wydechu i rozluźnienia. Wydłużony czas
rozluźnienia zapobiega zmęczeniu. Większa wydolność wysiłkowa,
mniejsza desaturacja nocna Kontrolowana intensywność treninga
(obciążenie treningowe powyżej 30% PI max maksymalnego ciśnienia
wdechowego). Czas treningu 30 minut dziennie. Hiperwentylacja
normokapniczna (maksymalne oddychanie przez 15- 20 minut).
Trening mm oddechowych połączony z treningiem wysiłkowym
Duszność – Techniki kontrolowanego oddychania stosowane dla
optymalizacji ruchów klatki piersiowej i brzucha.
Oddychanie przeponowe lub spowolnione i pogłębione oddychania
koryguje nieprawidłową ruchomość klatki piersiowej, zmniejsza pracę
oddechową, zmniejsza prace mięśni pomocniczych, zmniejsza duszność,
poprawia skuteczność oddechania i poprawia dystybucję wentylacji.
Skutecznośc oddychania przeponowego nie jest udowodniona w POCHP.
Program fizjoterapii oddechowej
ambulatoryjnej
Program rehabilitacji POCHP
3 miesiące, 3x tygodniowo po 2,5 godziny (30 minut edukacji, 45 minut
treningu, 30 minut fizjoterapii i relaksacji, 45 minut gimnastyki na zewnatrz
– pływanie lub ćwiczenia w wodzie)
Trening aerobowy kończyn dolnych
Poprawa siły kończyn górnych i ćwiczenia ogólnoustrojowe
Trening indywidualny w miarę poprawę wydolności ogólnej może być
intensyfikowany
Intensywnoć treningu powinna wynosić 60-70% VO2max, jednak korzyści
mogą być większe z trening o większym nasileniu
Trening powinien obejmować co najmniej 3 sesje po 20-30 min w tygodniu, 2
pod nadzorem
Osoby, u których w czasie wysiłku stwierdza się desaturację powinny
otrzymywać tlen do odychania.
Trening mięśni oddechowych 2xdziennie przez 15 minut – oddychanie za
zwiększonym oporem, który odpowiada 30-40% maksymalnego ciśnienia
wdechowego.
Najbardziej udokumentowana w POCHP jest skuteczność treningu ogólnego.
Fizykoterapia w chorobach
układu oddechowego
Inhalacje (aerozoloterapia) metody naturalne: oddychanie
aerozolem morskim, oddychanie w mikroklimacie wyrobisk solnych
lub sztolni
Światłolecznictwo naświetlania promieniami nadfioletowymi i
podczerwonymi (filtr niebieski i czerwony)-
<nap.mm,>przekrwienie, PB: nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa,
rozedma płuc, wysiękowa zap opłucnej, strzenia oskrzeli
Elektroterapia: diatermia krótkofalowa, galwanizacja, jonoforeza,
prądy diadynamiczne: PB, PZ,>przekrwienie, < skurcz oskrzeli:
przewlekły nieżyt oskrzeli, astma oskrzelowa, rozstrzenie oskrzeli
Ultradźwięki: < nap mm, przekrwienie, PZ, PB: astma oskrzelowa,
nieżyt oskrzel
Masaż leczniczy klasyczny, segmentarny, łącznotkankowy,
oklepywanie, wibracja, wstrząsanie: < nap mm, ułatwia
odkrztuszanie, uelastycznia tkanki; zapalenie oskrzeli, astma
oskrzelowa, nieżyt oskrzeli
Oklepywanie, sprężynowanie (uciśnięcie odpowiedniej części klatki
piersiowej w czasie wydechu i nagle zwolnienie ucisku podczas
wdechu)
Inhalcje (aerozoloterapia)
Podział aerozoli zależnie od wielkości częsteczek:
0,5-1um drobnocząsteczkowa frakcja, aerozol suchy, wydychany
1-5um drobnocząsteczkowa frakcja, aerozol suchy, dociera do pęcherzyków
5-10um średniocząsteczkowa frakcja, aerozol wilgotny, dociera do
oskrzelików 10-20um średniocząsteczkowa frakcja, aerozol wilgotny, dociera
do oskrzeli 20-30um średniocząsteczkowa frakcja, mokra mgła, dociera
do oskrzeli powyżej 30 um grubocząsteczkowa frakcja, mokra mgła,
tchawica, oskrzela główne, jama nosowa, gardłowa
Sprężone powietrze wytwarza cząstki 10-30um, fale ultradźwiękowe 1-8um.
Przeciwwskazaniem do aerozoloterapii: ostre stany zapalne układu
oddechowego, gruźlica, niewydolność oddechowa, niewydolność krążenia
W czasie inhalacji chory powiniem oddychać wolno i głęboko, rytm 5-6
oddechów na minutę, w miarę zmniejszania częstości oddechów
wzrasta skuteczność inhalacji. Na szcycie wdechu 3-5 sekundowa
przerwa oddechowa
Ćwiczenia oddechowe –
ograniczająca postać
zaburzeń oddychania
Pozycje ułożeniowe, drenażowe, oklepywanie klatki piersiowej, masaż
wibracyjny
Faza wydechu z oporem, ćwiczenie skutecznego kaszlu
Drenaż ułożeniowy:przeciwskazanie- urazy głowy, krwawienie mózgowe,
niewydolność krążenia, nadciśnienie . Drenowany odcinek płuca ma
znajdować się powyżej wnęki, kilkakrotnie dz przez 15-60 minut : łóżka
pionizacyjne, 30cm podkładki pod nogi łóżka, sztywny wałek pod biodra, aby
uzyskać 10-20 stopni uniesienia. Pozycje drenażone kilka xdz przez 10 – 30-
60min. Pozycja Trendelenburga gorzej znoszona przez starsze osoby lub ze
schorzeniami ukł. krążenia
POZYCJE DRENAŻOWE PŁUCA PRAWEGO
Płat górny segment:1) szczytowy PD:siad prosty O: między obojczykiem i
łopatką 2)przedni PD:leżenie na plecach, z poduszką pod nieznacznie
zgiętymi kolanami, rotacja tułowia w lewo O: między obojczykiem i sutkiem
3)tylny PD:leżenie na lewym boku z rotacją tułowia do przodu pod kątem
45 st,klatka piersiowa uniesiona O:szczyt łopatki
Płat środkowy PD:leżenie tyłem rotacją tułowia w lewo pod kątem 45 st ,
z poduszką pod prawym bokiem, uniesienie łóżka o 30 cm od strony stóp
chorego O:prawy bok na poziomie sutka
Płat dolny segment: 1)szczytowy PD:leżenie nabrzuchu , z poduszką pod
brzuchem nieznaczna rotacja rułowia w lewo O: środek grzbietuna
wysokości dolnega kata łopatki 2) podstawowy przedni PD:leżenie na
plecach, z poduszką podzgiętymi kolanami, nieznaczna rotacja tułwia w
lewo, uniesienie łóżka o 30 cm od strony stóp chorego O: z przodu na
poziomie dolnych żeber 3) podstawowy tylny ; PD:leżenie na brzuchu z
rotacją tułowia w lewo, z poduszką pod biodrami, uniesienie łóżka o 30 cm
od strony stóp chorego O: z tyłu okolica kręgosłupa 4) podstawowy boczny
PD:leżenie na lewym boku z poduszką pod miednicą, uniesienie łóżka o 30
cm od strony stóp chorego O:z tyłu na poziomie dolnych żeber
POZYCJE DRENAŻOWE PŁUCA LEWEGO
Płat górny segment:1) szczytowy PD:siad prosty O: między obojczykiem i
łopatką 2)przedni PD:leżenie na plecach, z poduszką pod nieznacznie
zgiętymi kolanami, rotacja tułowia w prawo O: między obojczykiem i
sutkiem 3)tylny PD:leżenie na prawym boku z rotacją tułowia do przodu
pod kątem 45 st , klatka piersiowa uniesiona O:szczyt łopatki
Języczek PD:leżenie tyłem z rotacją tułowia w prawo pod kątem 45 st , z
poduszką pod lewym bokiem, uniesienie łóżka o 30 cm od strony stóp
chorego O:lewy bok na poziomie sutka
Płat dolny segment: 1)szczytowy PD:leżenie na brzuchu , z poduszką pod
brzuchem nieznaczna rotacja rułowia w prawo O: środek grzbietuna
wysokości dolnega kata łopatki 2) podstawowy przedni PD:leżenie na
plecach, z poduszką podzgiętymi kolanami, nieznaczna rotacja tułwia w
prawo, uniesienie łóżka o 30 cm od strony stóp chorego O: z przodu na
poziomie dolnych żeber 3) podstawowy tylny ; PD:leżenie na brzuchu z
rotacją tułowia w prawo, z poduszką pod biodrami, uniesienie łóżka o 30
cm od strony stóp chorego O: z tyłu okolica kręgosłupa 4) podstawowy
boczny PD: leżenie na prawym boku z poduszką pod miednicą, uniesienie
łóżka o 30 cm od strony stóp chorego O:z tyłu na poziomie dolnych żeber
Duszność wysiłkowa
Podczas wysiłku fizycznego następuje nadmierna w stosunku do
obciążenia wentylacja płuc, przyspieszenie oddechów, mniejszy wzrost
objętości oddechowej, wentylacji pęcherzykowej, pojawia się hipoksja,
odruchowe zwiększanie wentylacji = chemoreceptory z zatoki szyjnej do
hiperkapni.
Zmęczenie mm oddechowych występuje mm gdy wentylacja płuc
przekracza 40% maksymalnej minutowej dowolnej wentylacji
Niedostateczne zwiększenie objętości wyrzutowej serca, znaczny wzrost
ciśnienia w tętnicy płucnej w czasie wysiłku
Wysiłek limitowany dusznością nie prowadzi do zakwaszania mm
Wysiękowe zapalenie opłucnej-ułożenie chorego na zdrowym boku, nawet
z pewnym przeprostem – poduszka pod bok- kilkakrotna w ciągu dnia
rotacja tułowia do przodu i do tyłu przez 30-45 min. Po wchłonięciu
wysięku z jamy opłucnej =ćw. Oddechowe przepony lub jej połowy po
stronie chorej w ułożeniu na chorym boku. Ćw na boku zdrowym- tor
żebrowy. Rozciągnięcie zrostów opłucnowych
Fizjoterapia w chorobach
układu oddechowego
POCHP -Rozedma- ćwiczenia z oporem wydechu przez zwężonoe usta,
rurkę, gwizd, przez rurkę do butelki- powoduje wzrost ciśnienia w
oskrzelach i zapobiega wydechowemu mechanizmowi wentylowemu.
Przerwa oddechowa po zakończeniu wydechu, a nie wdechu!!. Ćwiczenie
wydechu wspomaga się za pomocą nieelastycznej taśmy obejmującej
klatkę piersiowąna wysokości dolnych żeber, którą napina się w fazie
oddechu.
Astma oskrzelowa- zapobieganie napadom duszności, postępowanie w
czasie napadu duszności-pozycja siedzące z lekkim pochyleniem do
przodu, ułożenie przedramion na stole rozluźnienie mm, spokojne oddechy
zbyt forsownego wydechu. Astma powysiłowa- rehabilitaca-stan chorego
stabilny, pojemność wydechowa pierwszosekundowa nie mniejsza niż 80%
normy.15 minut przed ćwiczeniami lek rozszerzajacy oskrzela