Epidemiologia
Epidemiologia
opisowa –
opisowa –
ocena stanu zdrowia
ocena stanu zdrowia
ludności
ludności
Epidemiologia
Epidemiologia
opisowa –
opisowa –
ocena stanu zdrowia
ocena stanu zdrowia
ludności
ludności
Daria Ogulewicz
Daria Ogulewicz
Agnieszka Rolnik
Agnieszka Rolnik
Pojęcie zdrowia i
choroby
• Def. WHO
„Zdrowie jest pełnym dobrostanem
fizycznym, psychicznym i
społecznym, a nie wyłącznie
brakiem choroby lub
niedomagania.”
• Człowiek zdrowy w odniesieniu do
def. WHO musi być zdolny do
wykonywania odpowiednich
czynności w określonych
warunkach. Musi spełniać pewne
„normy” odpowiadające przyjętym
standardowym kryteriom zdrowia
dla wieku, płci, rasy i rejonu.
Pojęcie normy
• Norma to ustalony, idealny wzorzec.
• Kłopot polega na tym, że to co jest
wzorcem w jednych okolicznościach nie
jest nim w drugich. Norma jest więc
pojęciem statystycznym, opartym na
względnej częstości różnych wartości
danej cechy w populacji.
Pojęcie zdrowia i
choroby
• Def. M. Kacprzaka
• „Zdrowie to stopień
przystosowania się biologicznego,
jaki jest osiągalny dla danej
jednostki w najkorzystniejszych
warunkach.”
Kryteria oceny zdrowia
• Subiektywne
• Obiektywne
• Społeczne
Mierniki zdrowia:
• Mierniki pozytywne- określają
sprawność i prawidłowość funkcji
poszczególnych narządów, oraz
sprawność całego ustroju.
• Mierniki negatywne- określają braki w
zakresie zdrowia (częstość
występowania chorób, urazów i ich
następstw)
Ponieważ trudno
wypracować dokładne
bezpośrednie mierniki
stanu zdrowia,
powszechnie stosowane
„mierniki zdrowia” są
pośrednimi jego
wskaźnikami
(współczynnikami).
Wyróżniamy:
• Współczynnik zapadalności
skumulowanej
• Współczynnik zapadalności
(gęstość zachorowań)
• Chorobowość
Współczynnik
zapadalności
skumulowanej
• Określa liczbę nowych zachorowań
(przypadków lub chorób) które
wystąpiły w danym czasie w
stosunku do średniej liczby
ludności narażonej na ryzyko
zachorowania.
Gęstość zachorowań:
• Obliczając współczynnik gęstości
zachorowań dzielimy liczbę
nowych zachorowań przez
osoboczas narażenia (tzn. liczbę
osób wolnych od choroby
pomnożoną przez okres
ekspozycji)
Współczynnik
chorobowości
• Określa proporcję osób w
populacji, które były chore w
danym czasie bez względu na to
kiedy chorowały w stosunku do
średniej liczby ludności narażonej
na ryzyko chorowania.
Chorobowość dzielimy
na :
• Punktową
• Okresową
Współzależność
współczynników
• Chorobowość (CH) zmienia się z
iloczynem zapadalności (Z) i czasu
trwania choroby (T)
• CH= Z x T
Typy trendów
zapadalności (Z) i
chorobowości (Ch)
• Z Ch
• Wyleczalność lub śmiertelność
wzrosła w wyniku czego czas
choroby skrócił się
• Mała skuteczność profilaktyki lub
poprawa skuteczności leczenia
Typy trendów
zapadalności i
chorobowości
• Z Ch
• Wyleczalność i śmiertelność z
powodu danej choroby utrzymują
się na stałym poziomie
Typy trendów
zapadalności i
chorobowości
• Z Ch
• Możliwa lepsza wyleczalność ,
dobra opieka wydłuża czas życia
• Program prewencji klinicznej jest
skuteczny
Typy trendów
zapadalności i
chorobowości
• Z i Ch zmieniają się
proporcjonalnie
• Poziom opieki i wyleczalności
pozostają na tym samym poziomie
Podsumowując:
• Zapadalność
- dotyczy jedynie nowych
zachorowań. Określana w przypadku
badań epidemiologicznych
zmierzających do wyjaśnienia związków
przyczynowych (etiologii zachorowań).
• Chorobowość
- dotyczy nowych i
zadawnionych zachorowań.
Współczynnik chorobowości informuje o
zapotrzebowaniu na usługi medyczne.
Źródła informacji o stanie
zdrowia zbiorowości
• Dane o zgonach (karta zgonu)
• Zgłoszenia chorób zakaźnych
• Zgłoszenia chorób i zatruć zawodowych
• Zgłoszenia nowotworów złośliwych
• Rejestr chorób
• Dane o czasowej niezdolności do pracy
• Statystyki szpitalne
• Statystki lecznictwa otwartego
Badania populacyjne
• Ponieważ wtórne mat. statystyczne
dotyczące chorobowości są obciążone
dużymi błędami ( niedokładność
rozpoznań niekompletność danych), w celu
dokładnej analizy częstości występowania
choroby w populacji oraz zbadania wpływu
środowiska na stan jej zdrowia niezbędne
jest przeprowadzenie specjalnie
organizowanego
bad. epidemiologicznego
KONIEC
(lepiej późno niż wcale )