Struktura Unii
Europejskiej

Cele Wspólnot Europejskich i cele UE

Unia Europejska



szkielet czy też dach,
na którym opiera się

system współpracy

system współpracy

pomiędzy państwami

pomiędzy państwami

członkowskimi

członkowskimi

Struktura UE

1.

1.

integracja gospodarcza i

integracja gospodarcza i

społeczna

społeczna, która odbywa się

poprzez działania Wspólnoty

Europejskiej oraz Europejskiej

Wspólnoty Energii Atomowej,

tworzących I filar UE,

2.

2.

wspólna polityka zagraniczna

wspólna polityka zagraniczna

i bezpieczeństwa

i bezpieczeństwa (i zaczątki

polityki obronnej), tworzące II

filar UE,

3.

3.

współpraca policyjna i

współpraca policyjna i

sądowa w sprawach karnych

sądowa w sprawach karnych,

tworzące III filar UE



określany obecnie jako

tworzenie obszaru

bezpieczeństwa,

wolności i

sprawiedliwości

Powiązanie Wspólnot i UE



zasada jedności instytucjonalnej -

zadania Unii wypełniane są przez

instytucje Wspólnoty Europejskiej,



obowiązek poszanowania

acquis

acquis

communautaire

communautaire (dorobku prawnego

Wspólnoty) przy realizacji zadań Unii,



nakaz prowadzenia spójnej polityki

zewnętrznej w ramach Unii i

Wspólnoty,



regulacja prawna dotycząca

przystąpienia do Unii Europejskiej.

I FILAR



ma charakter gospodarczy



stanowią go WE i EURATOM (dawniej
także EWWiS)



decyzje w zakresie spraw objętych
przez ten filar podejmowane są metodą
wspólnotową – przez głosowanie
większościowe państw członkowskich
(stąd filar ponadnarodowy);

I FILAR – zakres spraw



unia celna



wspólny rynek



polityka handlowa



polityka rolna (WPR)



polityka transportowa



polityki przemysłowa i strukturalna



unia gospodarcza i walutowa



ochrona konsumenta



obywatelstwo UE



edukacja i kultura

I FILAR – zakres spraw c.d.



Od Traktatu Amsterdamskiego:



sprawy związane z Układem z
Schengen,



zagadnienia będące do tego czasu
częścią III filaru: m.in.:



polityka azylowa,



kontrola granic zewnętrznych,



zwalczanie nielegalnej imigracji,



współpraca wymiarów sprawiedliwości w
zakresie sprawy cywilnych.

Instrumenty integracji gospodarczej i
społecznej w ramach Wspólnoty
Europejskiej c.d.



Instrumenty prawne



Rozporządzenia, dyrektywy, decyzje



Instrumenty finansowe



Środki finansowe z funduszy europejskich

II FILAR



obejmuje aktywność państw
członkowskich w dziedzinie Wspólnej
Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
(WPZiB)



ma charakter współpracy
międzyrządowej poszczególnych
państw

II FILAR - cele



ochrona wspólnych wartości i interesów
Unii



umacnianie bezpieczeństwa tak
członków UE, jak i całej organizacji



zachowanie pokoju i wzmacnianie
bezpieczeństwa międzynarodowego



popieranie współpracy międzynarodowej



rozwój demokracji i rządów prawa



poszanowanie praw człowieka

II FILAR c.d.

Aby zrealizować te cele państwa

członkowskie:



przeprowadzają konsultacje i wzajemnie
informują się w kwestiach polityki
zagranicznej,



wypracowują wspólne stanowisko,



działają wspólnie na forum
międzynarodowym.

III FILAR



obejmuje działania członków Unii w
zakresie wymiaru sprawiedliwości i
spraw wewnętrznych



po ratyfikacji Traktatu amsterdamskiego
(1999) w skład tego filaru wchodzi
współpraca sądownicza dotycząca spraw
karnych oraz kooperacji policji – obecna
nazwa – „współpraca policyjna i
sądowa w sprawach karnych”

III FILAR - działania

Konwencja dublińska z 15

czerwca 1990 r. w sprawie

załatwiania wniosków azylowych



ustanowiła właściwość jednego

państwa wydającego zgodę na wjazd na
terytorium Unii Europejskiej, bądź też
takiego, przez którego granicę
zewnętrzną dana osoba przedostała się
na obszar UE;



konwencja ta należy do prawa

wspólnotowego i jest uzupełniona o
rejestr danych daktyloskopijnych
(Eurodac).

Konwencja o ochronie interesów

finansowych Wspólnoty (akt Rady

z 26 lipca 1995 r.)



dotyczy zwalczania przestępstw na

szkodę finansów Unii Europejskiej;



w dniu 28 kwietnia 1999 r.

utworzono w tym celu Europejski
Urząd do spraw Zwalczania Nadużyć
Finansowych (OLAF), mający
kompetencje zarówno w stosunku do
instytucji unijnych, jak i państw
członkowskich.

Europejski nakaz aresztowania



decyzja ramowa z 13 czerwca 2002 r.



zakłada wzajemne uznanie decyzji

proceduralnych w sprawach karnych,



upraszcza m.in. procedury

ekstradycyjne.

Konwencja o wzajemnej pomocy

w sprawach karnych



przyjęta w maju 2000 r.



ma na celu przyspieszenie, ułatwienie i

odformalizowanie obrotu prawnego
pomiędzy państwami członkowskimi

III FILAR – działania c.d.



EUROPOL



Konwencja z 26.07.1996, weszła w życie w

1998 r.



Europejski Urząd Policyjny, Biuro Policji

Europejskiej



ponadnarodowa instytucja z siedzibą w Hadze



zadania:



wspieranie państw Unii w zapobieganiu i

zwalczaniu przestępczości, poprzez gromadzenie i
analizę danych;



współpraca między policjami krajowymi w

sprawach dotyczących:



przemytu narkotyków, handlu materiałami

radioaktywnymi, kradzieży samochodów, „prania”
brudnych pieniędzy, handlu kobietami i dziećmi,
nielegalnej imigracji oraz terroryzmu

OBYWATELSTWO
UE

Obywatelstwo UE



wprowadzone na mocy postanowień

Traktatu z Maastricht;



jest szczególną więzią łączącą

obywateli państw członkowskich z Unią

Europejską, z której to więzi wynikają

określone uprawnienia oraz

(teoretycznie) obowiązki;

Obywatelstwo UE



osoba posiadająca obywatelstwo

państwa członkowskiego z mocy prawa

jest obywatelem Unii Europejskiej,



przy czym obywatelstwo Unii

Europejskiej nie zastępuje, lecz

uzupełnia obywatelstwo krajowe



w obecny m stanie prawnym z

obywatelstwa wynikają wyłącznie

prawa, brak zaś obowiązków

Uprawnienia obywatelskie



prawo do swobodnego przemieszczania się i

osiedlania na terytorium państw członkowskich UE;



prawa wyborcze obywateli UE:

1.

w wyborach municypalnych w państwach

członkowskich oraz

2.

w wyborach do Parlamentu Europejskiego;



prawo do opieki dyplomatycznej i konsularnej;



pozasądowe prawa skargowe:

1.

do Parlamentu Europejskiego oraz

2.

do Rzecznika Praw Obywatelskich UE;



prawo do kierowania pism do instytucji Wspólnot

Europejskich oraz prawo dostępu do dokumentacji

Komisji, Rady oraz Parlamentu Europejskiego

Dziękuję za uwagę