interna choroba wrzodowa

background image

Choroba wrzodowa

Choroba wrzodowa

Interna:

Interna:

background image

Definicja

Definicja

Wrzód trawienny jest ubytkiem błony

Wrzód trawienny jest ubytkiem błony

śluzowej obejmującym warstwę

śluzowej obejmującym warstwę

muscularis mucosae

muscularis mucosae

tendencją do

tendencją do

drążenia w kierunku głębszych warstw

drążenia w kierunku głębszych warstw

ściany żołądka lub dwunastnicy a

ściany żołądka lub dwunastnicy a

powstaje w związku z działaniem na nią

powstaje w związku z działaniem na nią

wydzieliny trawiennej zawierającej kwas

wydzieliny trawiennej zawierającej kwas

solny i pepsynę.

solny i pepsynę.

background image

Epidemiologia

Epidemiologia

W krajach wysoko rozwiniętych od

W krajach wysoko rozwiniętych od

lat 60 – tych następuje powolny

lat 60 – tych następuje powolny

spadek zapadalności

spadek zapadalności

W krajach trzeciego świata

W krajach trzeciego świata

utrzymujący się stały poziom

utrzymujący się stały poziom

zapadalności

zapadalności

background image

Etiologia

Etiologia

Uważa się, że przyczyną powstania wrzodu jest

Uważa się, że przyczyną powstania wrzodu jest

zachwianie równowagi miedzy czynnikami o

zachwianie równowagi miedzy czynnikami o

charakterze agresywnym a czynnikami

charakterze agresywnym a czynnikami

obronnymi:

obronnymi:

Czynniki agresywne

Czynniki agresywne

: sok żołądkowy, używki,

: sok żołądkowy, używki,

leki, stres, uraz

leki, stres, uraz

Czynniki obronne

Czynniki obronne

: bariera śluzówkowa,

: bariera śluzówkowa,

dwuwęglany, krążenie śluzówkowe

dwuwęglany, krążenie śluzówkowe

background image

Patogeneza

Patogeneza

U większości pacjentów z owrzodzeniami trawiennymi

U większości pacjentów z owrzodzeniami trawiennymi

współistnieje zapalenie błony śluzowej z kolonizacją

współistnieje zapalenie błony śluzowej z kolonizacją

bakteriami Helicobacter pylori. One produkują cytotoksyny,

bakteriami Helicobacter pylori. One produkują cytotoksyny,

które wraz z enzymami powodują uszkodzenie śluzu co

które wraz z enzymami powodują uszkodzenie śluzu co

stanowi wrota dla destrukcyjnego działania kwasu solnego.

stanowi wrota dla destrukcyjnego działania kwasu solnego.

Choć patogeneza wrzodu jest wieloczynnikowa jednak za podstawowe

Choć patogeneza wrzodu jest wieloczynnikowa jednak za podstawowe

czynniki sprawcze uważa się pepsynę i kwas solny. Stąd owrzodzenia

czynniki sprawcze uważa się pepsynę i kwas solny. Stąd owrzodzenia

dwunastnicy charakteryzują się:

dwunastnicy charakteryzują się:

- zwiększoną sekrecję HCl zwłaszcza w nocy

- zwiększoną sekrecję HCl zwłaszcza w nocy

- zwiększoną masą komórek okładzinowych

- zwiększoną masą komórek okładzinowych

- zwiększoną wrażliwością komórek okładzinowych na gastrynę

- zwiększoną wrażliwością komórek okładzinowych na gastrynę

- zwiększeniem wydzielania gastryny

- zwiększeniem wydzielania gastryny

- przyspieszonym opróżnianiem żołądka

- przyspieszonym opróżnianiem żołądka

background image

Charakterystyka wrzodu

Charakterystyka wrzodu

żołądka

żołądka

Typ I

Typ I

– wrzód krzywizny mniejszej ze zmniejszonym

– wrzód krzywizny mniejszej ze zmniejszonym

wydzielaniem HCl

wydzielaniem HCl

Typ II

Typ II

– wrzód w trzonie żołądka z normalnym lub

– wrzód w trzonie żołądka z normalnym lub

zwiększonym wydzielaniem HCl

zwiększonym wydzielaniem HCl

Typ III

Typ III

– wrzód w części przedodźwiernikowej ze

– wrzód w części przedodźwiernikowej ze

zwiększonym wydzielaniem HCl

zwiększonym wydzielaniem HCl

Typ IV

Typ IV

– wrzód podwpustowy ze zmniejszonym

– wrzód podwpustowy ze zmniejszonym

wydzielaniem HCl

wydzielaniem HCl

background image

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Wywiad i badanie przedmiotowe

Wywiad i badanie przedmiotowe

Endoskopia z pobraniem wycinków

Endoskopia z pobraniem wycinków

Badanie histologiczne zakażenia H.P.

Badanie histologiczne zakażenia H.P.

Testy aktywności ureazy

Testy aktywności ureazy

Hodowla bakteryjna

Hodowla bakteryjna

Oznaczenie przeciwciał przeciwko H.P. w surowicy

Oznaczenie przeciwciał przeciwko H.P. w surowicy

krwi lub ślinie

krwi lub ślinie

Test oddechowy z użyciem mocznika

Test oddechowy z użyciem mocznika

znakowanego C

znakowanego C

14

14

background image

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze

1977 r. zastosowanie H

1977 r. zastosowanie H

2

2

blokerów

blokerów

Zastosowanie inhibitorów pompy

Zastosowanie inhibitorów pompy

protonowej

protonowej

1982 r zrozumienie roli zakażenia H.P

1982 r zrozumienie roli zakażenia H.P

Obecnie stosuję się tygodniową

kurację
z

zastosowaniem

inhibitorów

pompy

protonowej
i

antybiotyków

/amoksycylina,

klarytromycyna,

metronidazol/

wspomaganych lekami osłonowymi.

background image

Choroba wrzodowa -

Choroba wrzodowa -

leczenie chirurgiczne

leczenie chirurgiczne

Ze względu na skuteczne leczenie zachowawcze

Ze względu na skuteczne leczenie zachowawcze

choroby wrzodowej wskazania do jej leczenia

choroby wrzodowej wskazania do jej leczenia

chirurgicznego

chirurgicznego

uległy zawężeniu

uległy zawężeniu

.

.

Obecnie do tych wskazań należy:

Obecnie do tych wskazań należy:

leczenie

tzw.

wrzodów

opornych

na

leczenie

leczenie

tzw.

wrzodów

opornych

na

leczenie

farmakologiczne

farmakologiczne

leczenie

powikłań

będących

następstwem

choroby

leczenie

powikłań

będących

następstwem

choroby

wrzodowej,

wrzodowej,

a

więc

przedziurawienia

przewodu

pokarmowego,

a

więc

przedziurawienia

przewodu

pokarmowego,

krwawienia, zwężenia odźwiernika

krwawienia, zwężenia odźwiernika

leczenie

powikłań

będących

następstwem

operacji

leczenie

powikłań

będących

następstwem

operacji

wykonywanych uprzednio z powodu choroby wrzodowej

wykonywanych uprzednio z powodu choroby wrzodowej

background image

Powikłania choroby wrzodowej

Powikłania choroby wrzodowej

1.

1.

krwotok

krwotok

2.

2.

przedziurawienie (perforacja)

przedziurawienie (perforacja)

wrzodu

wrzodu

3.

3.

zwężenie odźwiernika

zwężenie odźwiernika

background image

Krwotok

Krwotok

Przez obfity krwotok z górnego odcinka przewodu

Przez obfity krwotok z górnego odcinka przewodu

pokarmowego rozumiemy szybką utratę ponad litra krwi

pokarmowego rozumiemy szybką utratę ponad litra krwi

co

prowadzi

do

wstrząsu

hipowolemicznego,

co

prowadzi

do

wstrząsu

hipowolemicznego,

przejawiającego się zblednięciem powłok, omdleniem,

przejawiającego się zblednięciem powłok, omdleniem,

potami, przyśpieszeniem tętna, spadkiem ciśnienia,

potami, przyśpieszeniem tętna, spadkiem ciśnienia,

zmniejszeniem ilości wydalanego moczu. Obserwuje się

zmniejszeniem ilości wydalanego moczu. Obserwuje się

również fusowate lub krwiste wymioty, ciemny cuchnący

również fusowate lub krwiste wymioty, ciemny cuchnący

tzw. smolisty stolec, a w późniejszym okresie może

tzw. smolisty stolec, a w późniejszym okresie może

pojawić się w stolcu żywa, płynna krew.

pojawić się w stolcu żywa, płynna krew.

W rozwiniętym wstrząsie krwotocznym stwierdza się :

W rozwiniętym wstrząsie krwotocznym stwierdza się :

spadek Ht < 30%

spadek Ht < 30%

spadek liczby RBC < 3 mln

spadek liczby RBC < 3 mln

spadek Hb do 8 g%

spadek Hb do 8 g%

Odpowiada to utracie ok. 30% krwi krążącej i

Odpowiada to utracie ok. 30% krwi krążącej i

bezpośrednio zagraża życiu

bezpośrednio zagraża życiu

background image

Krwotok

Krwotok

U pacjentów z krwawieniem z górnego odcinka przewodu

U pacjentów z krwawieniem z górnego odcinka przewodu

pokarmowego staramy się ustalić przyczynę i źródło

pokarmowego staramy się ustalić przyczynę i źródło

krwawienia a w tym pomaga nam:

krwawienia a w tym pomaga nam:


dobrze zebrany wywiad

dobrze zebrany wywiad

badanie przedmiotowe

badanie przedmiotowe

endoskopia

endoskopia

badanie rtg kontrastowe górnego odcinka przewodu

badanie rtg kontrastowe górnego odcinka przewodu

pokarmowego

pokarmowego

wybiórcza arteriografia pnia trzewnego lub lewej tętnicy

wybiórcza arteriografia pnia trzewnego lub lewej tętnicy

żołądkowej (krwawienie > 0,5 ml/min)

żołądkowej (krwawienie > 0,5 ml/min)

background image

Krwotok - leczenie

Krwotok - leczenie

W około 75 % przypadków krwawienie ustępuje pod wpływem leczenia

W około 75 % przypadków krwawienie ustępuje pod wpływem leczenia

zachowawczego na które to składają się następujące czynności:

zachowawczego na które to składają się następujące czynności:

leżenie

leżenie

monitorowanie RR i tętna

monitorowanie RR i tętna

odpowiedni dostęp do żyły, pomiar OCŻ

odpowiedni dostęp do żyły, pomiar OCŻ

założenie sondy do żołądka i płukanie zimną solą fizjologiczną

założenie sondy do żołądka i płukanie zimną solą fizjologiczną

założenie cewnika do pęcherza moczowego i kontrola diurezy

założenie cewnika do pęcherza moczowego i kontrola diurezy

pobranie krwi do badań laboratoryjnych

pobranie krwi do badań laboratoryjnych

przetaczanie krystaloidów

przetaczanie krystaloidów

przetaczanie preparatów krwi (ME, osocze mrożone)

przetaczanie preparatów krwi (ME, osocze mrożone)

farmakoterapia (blokery H

farmakoterapia (blokery H

2

2

receptorów, IPP, leki przeciwkrwotoczne,

receptorów, IPP, leki przeciwkrwotoczne,

sedatywne)

sedatywne)

endoskopowa ocena krwawienia wg skali Forresta i próba

endoskopowa ocena krwawienia wg skali Forresta i próba

opanowania krwawienia poprzez obliterację termiczną kontaktową i

opanowania krwawienia poprzez obliterację termiczną kontaktową i

niekontaktową, fotokoagulację, klipsowanie, ostrzykiwanie.

niekontaktową, fotokoagulację, klipsowanie, ostrzykiwanie.

background image

Krwotok - wskazania do

Krwotok - wskazania do

leczenia operacyjnego

leczenia operacyjnego

Do zabiegu operacyjnego należy przystąpić po wyprowadzeniu

Do zabiegu operacyjnego należy przystąpić po wyprowadzeniu

chorego ze wstrząsu co nie zawsze jest możliwe

chorego ze wstrząsu co nie zawsze jest możliwe

a bezwzględne wskazania do zabiegu istnieją gdy:

a bezwzględne wskazania do zabiegu istnieją gdy:

chory po przetoczeniu 1,5 – 2 l. krwi pozostaje we wstrząsie

chory po przetoczeniu 1,5 – 2 l. krwi pozostaje we wstrząsie

chory po wyprowadzeniu ze wstrząsu w dalszym ciągu

chory po wyprowadzeniu ze wstrząsu w dalszym ciągu

krwawi tak, że wymaga nadal przetaczania krwi w ilości

krwawi tak, że wymaga nadal przetaczania krwi w ilości

ponad 1,5 l/ dobę

ponad 1,5 l/ dobę

krwawienie trwa dłużej niż 48 godz.

krwawienie trwa dłużej niż 48 godz.

po

chwilowym

zatrzymaniu

w

wyniku

leczenia

po

chwilowym

zatrzymaniu

w

wyniku

leczenia

zachowawczego następuje nawrót krwawienia podczas tego

zachowawczego następuje nawrót krwawienia podczas tego

samego pobytu w szpitalu

samego pobytu w szpitalu

współistnieją inne powikłania choroby wrzodowej

współistnieją inne powikłania choroby wrzodowej

nieskuteczne próby opanowania krwawienia metodą

nieskuteczne próby opanowania krwawienia metodą

endoskopową

endoskopową

brak dostatecznej ilości krwi dla kontynuowania leczenia

brak dostatecznej ilości krwi dla kontynuowania leczenia

zachowawczego

zachowawczego

background image

Krwotok –

Krwotok –

leczenie operacyjne

leczenie operacyjne

Najprostszym zabiegiem możliwym do wykonania jest

Najprostszym zabiegiem możliwym do wykonania jest

gastrotomia

gastrotomia

lub

lub

duodenotomia

duodenotomia

i

i

podkłucie krwawiącego

podkłucie krwawiącego

wrzodu

wrzodu

. Najczęstszym źródłem krwawienia są gałęzie lub

. Najczęstszym źródłem krwawienia są gałęzie lub

pień tętnicy żoładkowo-dwunastniczej.

pień tętnicy żoładkowo-dwunastniczej.

Optymalnym zabiegiem w leczeniu krwawiącego wrzodu

Optymalnym zabiegiem w leczeniu krwawiącego wrzodu

dwunastnicy jest

dwunastnicy jest

wagotomia z pyloroplastyką i

wagotomia z pyloroplastyką i

podkłuciem wrzodu

podkłuciem wrzodu

.

.

W

krwawiących

wrzodach

żołądka

optymalnym

W

krwawiących

wrzodach

żołądka

optymalnym

postępowaniem jest

postępowaniem jest

wycięcie części żołądka wraz z

wycięcie części żołądka wraz z

owrzodzeniem

owrzodzeniem

. Decydując się w tym przypadku na

. Decydując się w tym przypadku na

podkłucie musimy mieć pewność, że

podkłucie musimy mieć pewność, że

nie mamy do

nie mamy do

czynienia z rakiem żołądka!!!!!

czynienia z rakiem żołądka!!!!!

.

.

background image

Przedziurawienie wrzodu

Przedziurawienie wrzodu

Cechy kliniczne :

Cechy kliniczne :

zdarza się u 5-11% pacjentów z chorobą wrzodową

zdarza się u 5-11% pacjentów z chorobą wrzodową

jest niekiedy pierwszym objawem choroby wrzodowej

jest niekiedy pierwszym objawem choroby wrzodowej

częściej u mężczyzn niż kobiet

częściej u mężczyzn niż kobiet

zazwyczaj dotyczy przedniej ściany pierwszej części

zazwyczaj dotyczy przedniej ściany pierwszej części

dwunastnicy lub krzywizny mniejszej żołądka

dwunastnicy lub krzywizny mniejszej żołądka

w wywiadzie choroba wrzodowa , nadużywanie NLPZ,

w wywiadzie choroba wrzodowa , nadużywanie NLPZ,

stres, uraz

stres, uraz

background image

Przedziurawienie wrzodu -

Przedziurawienie wrzodu -

Objawy i przebieg kliniczny

Objawy i przebieg kliniczny

U pacjentów nie operowanych można wyróżnić trzy okresy

U pacjentów nie operowanych można wyróżnić trzy okresy

choroby zależne od rozwoju zakażenia.

choroby zależne od rozwoju zakażenia.

Chemiczne podrażnienie otrzewnej – objawy.

Chemiczne podrażnienie otrzewnej – objawy.

silny ból w nadbrzuszu, cierpiący wyraz twarzy

silny ból w nadbrzuszu, cierpiący wyraz twarzy

wypromieniowanie bólu do prawego barku, okolicy

wypromieniowanie bólu do prawego barku, okolicy

nadobojczykowej, prawego dołu biodrowego

nadobojczykowej, prawego dołu biodrowego

po gwałtownym początku pozorna poprawa

po gwałtownym początku pozorna poprawa

bóle podczas głębokich oddechów i kaszlu

bóle podczas głębokich oddechów i kaszlu

wybitna obrona mięśniowa tzw. deskowaty brzuch

wybitna obrona mięśniowa tzw. deskowaty brzuch

dodatnie objawy otrzewnowe.

dodatnie objawy otrzewnowe.

background image

Przedziurawienie wrzodu -

Przedziurawienie wrzodu -

Objawy i przebieg kliniczny

Objawy i przebieg kliniczny

Ropne zapalnie otrzewnej – objawy

Ropne zapalnie otrzewnej – objawy

rozwija się po ok. 6 godz. od przedziurawienia

rozwija się po ok. 6 godz. od przedziurawienia

objawy wstrząsu hipowolemicznego

objawy wstrząsu hipowolemicznego

przyśpieszenie tętna i oddechu

przyśpieszenie tętna i oddechu

bóle i wzdęcia brzucha

bóle i wzdęcia brzucha

rozlana bolesność uciskowa

rozlana bolesność uciskowa

obrona mięśniowa

obrona mięśniowa

osłabienie perystaltyki

osłabienie perystaltyki

możliwe zniesienie stłumienia wątrobowego

możliwe zniesienie stłumienia wątrobowego

background image

Przedziurawienie wrzodu -

Przedziurawienie wrzodu -

Objawy i przebieg kliniczny

Objawy i przebieg kliniczny

Septyczne zapalenie otrzewnej – objawy

Septyczne zapalenie otrzewnej – objawy

spadek ciśnienia i przyśpieszenie tętna

spadek ciśnienia i przyśpieszenie tętna

sinica twarzy

sinica twarzy

zimny pot na twarzy

zimny pot na twarzy

wzrost temperatury ciała

wzrost temperatury ciała

niewydolność nerek z oligurią

niewydolność nerek z oligurią

wzrost poziomu mocznika i kreatyniny

wzrost poziomu mocznika i kreatyniny

zwiększony poziom diastaz w surowicy i moczu

zwiększony poziom diastaz w surowicy i moczu

brzuszne objawy ograniczonego lub rozlanego zapalenia

brzuszne objawy ograniczonego lub rozlanego zapalenia

otrzewnej

otrzewnej

background image

Przedziurawienie wrzodu

Przedziurawienie wrzodu

Rozpoznanie

Rozpoznanie

wywiad i badanie przedmiotowe

wywiad i badanie przedmiotowe

rtg przeglądowe jamy brzusznej w pozycji

rtg przeglądowe jamy brzusznej w pozycji

stojącej

stojącej

lub na boku poziomym promieniem

lub na boku poziomym promieniem

rtg górnego odcinka przewodu pokarmowego

rtg górnego odcinka przewodu pokarmowego

z kontrastem rozpuszczalnym w wodzie

z kontrastem rozpuszczalnym w wodzie

tomografia komputerowa jamy brzusznej

tomografia komputerowa jamy brzusznej

background image

Przedziurawienie wrzodu

Przedziurawienie wrzodu

Różnicowanie z :

Różnicowanie z :

ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego

ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego

ostrym zapaleniem trzustki

ostrym zapaleniem trzustki

zawałem mięśnia sercowego

zawałem mięśnia sercowego

niedrożnością górnego odcinka przewodu pokarmowego

niedrożnością górnego odcinka przewodu pokarmowego

zatorem tętnicy krezkowej

zatorem tętnicy krezkowej

tętniakiem rozwarstwiającym aorty

tętniakiem rozwarstwiającym aorty

background image

Przedziurawienie wrzodu

Przedziurawienie wrzodu

Leczenie przedziurawionego wrzodu jest operacyjne, a o wyborze

Leczenie przedziurawionego wrzodu jest operacyjne, a o wyborze

metody postępowania powinny decydować następujące

metody postępowania powinny decydować następujące

czynniki:

czynniki:

stan ogólny chorego przed operacją

stan ogólny chorego przed operacją

stopień zaawansowanie zapalenia otrzewnej

stopień zaawansowanie zapalenia otrzewnej

doświadczenie chirurga

doświadczenie chirurga

Postępowanie przedoperacyjne

Postępowanie przedoperacyjne

wstrzymanie odżywiania doustnego

wstrzymanie odżywiania doustnego

założenie sondy do żołądka

założenie sondy do żołądka

założenie cewnika do pęcherza moczowego

założenie cewnika do pęcherza moczowego

pobranie krwi na badania laboratoryjne

pobranie krwi na badania laboratoryjne

szerokowidmowa antybiotykoterapia

szerokowidmowa antybiotykoterapia

walka ze wstrząsem / leki p.bólowe, wyrównanie gospodarki

walka ze wstrząsem / leki p.bólowe, wyrównanie gospodarki

W-E/

W-E/

background image

Zwężenie odźwiernika

Zwężenie odźwiernika

Jest rzadziej spotykanym powikłaniem niż krwotok czy

Jest rzadziej spotykanym powikłaniem niż krwotok czy

przedziurawienie. Po wielokrotnych nawrotach choroby w wyniku

przedziurawienie. Po wielokrotnych nawrotach choroby w wyniku

łącznotkankowego bliznowacenia owrzodzenia dochodzi do

łącznotkankowego bliznowacenia owrzodzenia dochodzi do

upośledzenia drożności odźwiernika. Początkowo mięśniówka

upośledzenia drożności odźwiernika. Początkowo mięśniówka

żołądka przerasta potem ulega zwiotczeniu a żołądek zmienia się

żołądka przerasta potem ulega zwiotczeniu a żołądek zmienia się

w duży, atoniczny worek.

w duży, atoniczny worek.

Objawy:

Objawy:

wieloletni wywiad chorobowy

wieloletni wywiad chorobowy

obfite wymioty treścią pokarmową bez żółci

obfite wymioty treścią pokarmową bez żółci

utrata masy ciała, wyniszczenie

utrata masy ciała, wyniszczenie

zaparcia

zaparcia

olbrzymi rozdęty żołądek

olbrzymi rozdęty żołądek

w rtg zaleganie godzinami kontrastu

w rtg zaleganie godzinami kontrastu

w badaniu endoskopowym niemożność przejścia przez odżwiernik

w badaniu endoskopowym niemożność przejścia przez odżwiernik

background image

Zwężenie odźwiernika

Zwężenie odźwiernika

Następstwem uporczywych wymiotów są

Następstwem uporczywych wymiotów są

poważne zaburzenie w gospodarce W-E

poważne zaburzenie w gospodarce W-E

doprowadzające do alkalozy metabolicznej z

doprowadzające do alkalozy metabolicznej z

hipokaliemią i kwasicą wewnątrzkomórkową.

hipokaliemią i kwasicą wewnątrzkomórkową.

Przy

niewyrównanych

zaburzeniach

Przy

niewyrównanych

zaburzeniach

metabolicznych

wzrasta

zasób

zasad,

metabolicznych

wzrasta

zasób

zasad,

zmniejsza się ilość płynu pozakomórkowego

zmniejsza się ilość płynu pozakomórkowego

co upośledza filtrację nerek doprowadzając do

co upośledza filtrację nerek doprowadzając do

mocznicy

przednerkowej

i

narastającej

mocznicy

przednerkowej

i

narastającej

kwasicy metabolicznej

kwasicy metabolicznej

background image

Zwężenie odźwiernika

Zwężenie odźwiernika

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne

Bezwzględnie musi być poprzedzone starannym

Bezwzględnie musi być poprzedzone starannym

przygotowaniem przedoperacyjnym obejmującym

przygotowaniem przedoperacyjnym obejmującym

wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych, równowagi

wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych, równowagi

kwasowo-zasadowej, wyrównanie niedokrwistości i

kwasowo-zasadowej, wyrównanie niedokrwistości i

niedobiałczenia.

niedobiałczenia.

Cel leczenia operacyjnego jakim jest stworzenie warunków

Cel leczenia operacyjnego jakim jest stworzenie warunków

dobrego odpływu treści pokarmowej można osiągnąć poprzez

dobrego odpływu treści pokarmowej można osiągnąć poprzez

antrektomię połączoną z wybiórczą wagotomią

antrektomię połączoną z wybiórczą wagotomią

pyloroplastykę połączoną z wybiórczą wagotomią

pyloroplastykę połączoną z wybiórczą wagotomią

resekcją żołądka

resekcją żołądka

zespolenie żołądkwo-czcze

zespolenie żołądkwo-czcze


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKOWA, INTERNA, Gastroentero
ABC choroby wrzodowej o31dka i dwunastnicy, INTERNA, Gastroentero
Choroba wrzodowa1 2
CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY 2
Praktyczny konie, weterynaria, Interna choroby koni
Choroba wrzodowa(2)
CHOROBA WRZODOWA ZOLADKA
Choroba wrzodowa żołądka
Choroba wrzodowa
1. CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA I DWUNASTNICY, Notatki
chirurgiczne leczenie choroby wrzodowej, Chirurgia ogólna
Opieka pielęgniarska nad chorym z chorobą wrzodową żołądka
choroba wrzodowa
LEKI STOSOWANE W CHOROBIE WRZODOWEJ

więcej podobnych podstron