Światłolecznictwo

Leczenie promieniowaniem

elektromagnetycznym podczerwonym,

widzialnym i nadfioletowym

Światłolecznictwo a helioterapia

Podstawy fizyczne

●

Promieniowanie podczerwone –

niewidzialne od 770 nm do 1500 nm.

●

Promieniowanie widzialne – od 400 do 760

nm.

●

Promieniowanie nadfioletowe – od 100 do

400 nm

Właściwości fizyczne

promieniowania

●

Odbicie

●

Pochłonięcie

Prawo Grotthusa-Drapera

Przemiany fotochemiczne układu reagującego

wywołuje promieniowanie pochłonięte. Nie

ma wpływu promieniowanie odbite,

przepuszczone lub rozproszone.

Promieniowanie podczerwone

IR infra-red

●

Krótkofalowe 770-1 500 nm

●

Średniofalowe 1 500-4 000 nm

●

Długofalowe 4 000-15 000 nm

Ogrzanie ciał do wyższej temperatury

powoduje emitowanie promieni

podczerwonych o krótszej fali, zgodnie

z prawem Viena.

Działanie biologiczne

podczerwieni

Krótkofalowe wnikają do 30 mm, długofalowe do 3

mm.

●

Rozszerzenie naczyń włosowatych skóry-zwiększony

przepływ przez tkanki krwi tętniczej

●

Reakcje ze strony naczyń głębiej położonych,

zgodnie z prawem Dastre-Morata

●

Zmniejszenie napięcia mięśni

●

Podwyższenie progu odczuwania bólu

●

Wzmożenie przemiany materii

●

Pobudzenie receptorów cieplnych skóry-wpływ

odruchowy na narządy głębiej położone

Odczyn ogólny

Uruchomienie mechanizmu termoregulacyjnego:

➢

Wydalanie z potem dużej ilości wody, chlorku

sodowego, substancji mineralnych.

➢

Podwyższenie temperatury o 1

0

powoduje

podwyższenie przemiany materii o 3.6%, a

akcja serca ulega przyspieszeniu o 20

uderzeń/minutę

➢

Spada zawartość tlenu we krwi tętniczej, a w

żylnej wzrasta

➢

Przy znacznym przegrzaniu zmniejsza się

czynność wydzielnicza nerek

Odczyn miejscowy-rumień

cieplny

Występuje w skórze w miejscu jej

napromieniowania

●

Występuje w trakcie naświetlania i

wzrasta w miarę trwania zabiegu

●

Zaczerwienienie skóry jest

nierównomierne i plamiste ?

●

Zanika po pewnym, niedługim czasie

od zakończenia zabiegu.

Urządzenia

●

Nieświetlne generatory podczerwieni

–

Zakres długości fali 2000-3000nm (500 do 880

0

C)

lampy Helios, Emita-promienniki podczerwieni

–

Zakres dł. fali 400-4000nm (1000

0

C) –

promienniki podczerwieni i promieniowania

widzialnego-żarówki

●

Lampy terapeutyczne:

–

Lampy Sollux – żarówki o dużej mocy 1000W,

emituje światło widzialne i podczerwień,

największe natężenie przypada na 1400nm;

wyposażone w filtry niebieski i czerwony

–

Świetlanki

–

Budka Polano

Wskazania

●

Przewlekłe i podostre stany zapalne, w

których możliwe jest miejscowe stosowanie

ciepła

●

Przewlekłe i podostre zapalenia stawów

oraz zapaleń okołostawowych

●

Nerwobóle i zespoły bólowe

●

Stany po przebytym zapaleniu skóry i

tkanek miękkich pochodzenia bakteryjnego

●

Zabieg wstępny przed jonoforezą i masażem

Przeciwwskazania

●

Niewydolność krążenia

●

Czynna gruźlica płuc

●

Skłonność do krwawień

●

Zaburzenia w ukrwieniu obwodowych częściach kończyn

●

Stan gorączkowy

●

Ostre stany zapalne skóry i tkanek miękkich

●

Stany wyniszczenia organizmu

●

Ciąża

●

Jaskra

●

Choroby nerek, wątroby, choroba nowotworowa

Metodyka naświetlań IR

●

Całościowe z odległości 100cm

●

Miejscowe 40-50cm

●

Nie wolno ustawiać lampy bezpośrednio

nad powierzchnią ciała pacjenta

●

Filtr niebieski – nerwobóle i przeczulica

●

Filtr czerwony – stany zapalne tkanek

miękkich, leczenie trudno gojących się

ran, „poparzenia” po naświetleniach UV

i promieniami rentgenowskimi

Promieniowanie nadfioletowe

UV

●

Obszar A – 400-315nm

●

Obszar B – 315-280nm

●

Obszar C – 280-200nm

●

Promieniowanie nadfioletowe

Schumanna - 200-100nm

Im krótsza długość fali tym

większa energia kwantów

promieniowania

●

W skórę najgłębiej wnika A - do 2mm

Działanie biologiczne

●

Reakcje fotochemiczne – fotosynteza,

utlenianie, fotoliza (redukcja),

fotoizomeryzację moga wywołać:

–

Rumień fotochemiczny

–

Pigment

–

Witamina D

–

Związki chemiczne uczulające na światło

–

Działanie bakteriobójcze

Rumień fotochemiczny

●

ODCZYN SKÓRY w postaci jej

zaczerwienienia w wyniku rozszerzenia się

naczyń krwionośnych – fala o długości

297nm i 250nm

●

Zależy od:

–

Długości fali

–

Intensywności emisji źródła promieniowania

–

Czas napromieniowania

–

Odległości powierzchni skóry od źródła

–

Wrażliwość skóry (grubość naskórka)

–

Wrażliwość osobnicza – karnacja skóry, wiek

●

Pierwszy okres

białka komórek warstwy kolczystej pochłaniają UV i

ulegają denaturacji

●

Drugi okres

Z uszkodzonych komórek wydziela się m.in.

Histamina, która dociera do skóry właściwej i

powoduje rozszerzenie i zwiększenie

przepuszczalności naczyń włosowatych skóry

właściwej.

Doprowadza to do przejścia osocza do przestrzeni

międzykomórkowych naskórka i skóry właściwej i

do obrzęku

Czas od napromieniowania do pierwszych

objawów rumienia nazywamy czasem utajenia

Mechanizm powstania rumienia fotochemicznego

Rozwój rumienia - ewolucja

●

Okres utajenia od 1 – 6 godzin

●

Okres narastania rumienia od pierwszych

reakcji do maksymalnego nasilenia

rumienia, które występuje w 6 – 24h po

naświetleniu

●

Okres ustępowania od kilku godzin do

kilku dni

Cechy rumienia

●

Czas wystąpienia – ewolucja

●

Jest jednolity

●

Ścisłe granice

W następstwie rumienia

fotochemicznego dochodzi do

zgrubienia naskórka i jego łuszczenia

Pigmentacja

●

UV o długości 290-330nm

●

Pobudzenie melanoblastów do produkcji

melaniny (tyrozyna-DOPA-melanina)

●

Rola pigmentacji - ochronna?

Związki przeciwkrzywicze

Sterole (wielopierścieniowe alkohole

alicykliczne) zwane prowitaminami D

są zawarte w gruczołach łojowych i

pod wpływem UV 320nm zmieniają

swoją strukturę i tworzą witaminą D3

wchłanianą u ludzi przez skórę

Efekt fotodynamiczny –

uszkadzanie lub niszczenie

mikroorganizmów

●

Bakterie zabijane UV 254nm

●

Bakterie zabijane UV 518nm w

roztworze eozyny

Zwiększona wrażliwość na UV:

●

Skóra pergaminowata

●

Liszaj rumieniowaty

●

Porfiria

●

Zapalenie skórno-mięśniowe

Substancje uwrażliwiajace na

UV

●

Kumaryna

●

Pochodne smołowcowe (smoła, dziegcie, benzen)

●

Naturalne olejki

●

Barwniki

●

Związki metali (żelazo, srebro, złoto, arsen)

●

Sulfonamidy

●

Antybiotyki

●

Leki przeciwbakteryjne

●

Przeciwgrzybicze

●

Przeciwcukrzycowe

●

Relanium

Działanie bakteryjne

Efekt fotochemiczny w strukturze białek:

●

Maczugowce błonicy

●

Prątki gruźlicy

●

Pałeczki okrężnicy

●

Pałeczki duru brzusznego

●

Gronkowce

Wyjaławianie pomieszczeń, narzędzi i

wody.

Źródła UV

●

Ciała ogrzane do wysokiej temperatury

●

Łuki elektryczne

●

Wyładowania jarzeniowe

Ciała ogrzane do wysokiej

temperatury

Prawo Stefana-Boltzmanna – każde ciało

o temperaturze > 0

0

K jest źródłem

promieniowania elektromagnetycznego.

Im wyższa temperatura ciała tym

krótsza fala.

Metal o temperaturze 5000

0

C emituje

6,6% UV

Łuki elektryczne

Przepływ prądu elektrycznego między

dwoma elektrodami w środowisku

gazowym. Wysokie natężenie przyłożone do

elektrod przyśpiesza elektrony i jony, które

zderzają się z cząsteczkami gazu w wyniku

czego dochodzi wzbudzenia cząstek gazu.

Efektem tego jest przejście elektronu

wzbudzonego atomu z wyższego poziomu

energetycznego na niższy powodujące

emisję kwantu energii.

Palniki argonowo-rtęciowe

●

Rurka ze szkła kwarcowego odporna do

1700

0

C

●

Palniki wysokociśnieniowe 1-10atm – gorące

lampy kwarcowe 180-580nm, max.365nm

●

Palniki o średnim ciśnieniu 0,1atm – lampy

indukcyjne – emisja niskiej energii

●

Palniki niskociśnieniowe 0,001atm –

max.235nm; wysokie napięcie 1000-1500V i

bardzo małe natężenie prądu – zimne lampy

kwarcowe, używane do naświetlań

kontaktowych

Świetlówki rtęciowe z warstwą luminoforową

Terapeutyczne lampy

kwarcowe

●

Helios – wysokociśnieniowy argonowo-

rtęciowy, emituje od 280 do 320nm i

promiennik podczerwieni do 600

0

C.

●

Emita

●

Lampa kwarcowa Bacha

●

Lampa kwarcowa Jesionka –

naświetlania całego ciała

●

Lampa Kromayera – naświetlania

kontaktowe

PUVA Therapy

●

Terapia chorób skóry, takich jak

łuszczyca, atopowe zapalenie skóry

●

Stosuje się preparaty fotodynamiczne –

zwiększające wrażliwość skóry na UV –

pochodne psoralenów

●

Lampy wyposażone w świetlówki

niskociśnieniowe z warstwą

luminoforową emitujące UV 320-420nm z

maksimum na 365nm

Odmianą jest SUP therapy-tylko

promieniowanie UV z zakresu 300-340nm

Bakteriobójcze lampy

kwarcowe

●

Wykorzystują UV z maksimum energii

253,7nm

Metodyka naświetlań UV

●

Prawo Lamberta – natężenie

promieniowania padającego na skórę zależy

od kąta padania i jest odwrotnie

proporcjonalne do kwadratu odległości

źródła światła a powierzchnią naświetlania

●

Wykonujemy test biologiczny – MED minimal

erythema dose – czas naświetlania z danej

odległości potrzebny do wywołania

minimalnego progowego odczynu

rumieniowego

Ta sama osoba - ta sama lampa

Metodyka cd.

●

Rozpoczynamy od 0,5 lub 1 dawki

progowej

●

Zwiększamy o 0,25-0,5 dawki progowej

podczas kolejnych zabiegów – max 10

dawek progowych

●

Codziennie lub co drugi dzień

●

15-20 zabiegów w serii

●

Naświetlania dzieci

Wskazania UV

●

Profilaktyka krzywicy i odporności organizmu

●

Choroby gardła i nosa-górnych dróg oddechowych

●

Przewlekłe nieżyty oskrzeli

●

Dychawica oskrzelowa

●

Nerwoból nerwu kulszowego

●

RZS

●

Stany zapalne tkanek miękkich

●

Trudno gojące się rany

●

Łuszczyca

●

Utrudniony zrost kostny

●

Trądzik pospolity

Przeciwwskazania

●

Gruźlica płuc

●

Nowotwory złośliwe

●

Nadwrażliwość na światło

●

Nadczynność tarczycy

●

Cukrzyca

●

Miażdżyca naczyń z nadciśnieniem

●

Obniżone ciśnienie krwi

●

Niewydolność krążenia

●

RZS leczone solami złota

●

Padaczka

●

Niedokrwistość złośliwa

L A S E R

L A S E R

L

L

ight

A

A

mplification by

S

S

timulated

E

E

mission of

R

R

adiation

Podstawy fizyczne

●

Spójność (koherentność) – zależność

fazowa między różnymi punktami

źródła promieniowania-spójność

przestrzenna i zależność fazowa

jednego punktu w różnych momentach

czasu -spójność czasowa

●

Monochromatyczność –

promieniowanie laserowe ma tą sama

długość fali

●

Równoległość – promieniowanie

laserowe ulega minimalnemu

rozproszeniu

Lasery a ośrodek czynny

●

Gazowe – He, Ne, CO2, Ar, Kr, Xe, Cd,

●

Półprzewodnikowe – dioda

półprzewodnikowa z arsenku galu (GaAs)

●

Cieczowe – ciekłe związki organiczne lub

nieorganiczne

●

Stałe – atomy domieszek metali w ciele

stałym, np. Granat itrowo-aluminiowy

(YAG) – emisja światła o dużym natężeniu

1.Lasery gazowe

  CO

2

dł. Fali 10600 nm,

 Argonowy dł.fali 480 i 485 n m.,
 Kryptonowy dł.fali 521/532/568 ,
 Helowo – Neonowy dł. Fali 511/578 (pierwszy użyty

do

przyspieszenia gojenia się ran),

 Na parach metali: miedzi dł. fali 511 nm/578nm,

złota dł. fali 628,3 nm.

 Ekscymerowe ArF długość fali 193 nm, KrF dł. fali

249nm, XeCl dł. fali 308nm, XeF dł.fali 351nm

2.Lasery cieczowe (barwnikowe) -

głównie

zastosowanie w dermatologii np. kumaryna, rodomina.

3.Lasery na kryształach i ciałach stałych

 Rubinowy – 694 nm

 Aleksandrytowy 750nm (głównie w dermatologii przy
usuwaniu zbędnego owłosienia ),

 YAG Nd – 266 III, 532 II (YAG - granat itrowo-
aluminiowy)

 YAG Er – 1064/1320nm
 YAG Ho -2940 nm
 

Obecnie w medycynie dominują lasery
półprzewodnikowe o długościach fal: 635,
660, 780, 810, 830, 904, 980 nm.

Lasery medyczne

●

Małej mocy 1 – 5 mW („miękkie” soft)

●

Średniej mocy 6 – 500 mW

●

Dużej mocy > 500 mW („twarde” hard)

Lasery biostymulacyjne do 500

mW

Efekty fotobiologiczne

●

Fotoindukcja (fotowzbudzanie)

●

Fotorezonans

●

Fotoaktywacja

●

Efekty fotodynamiczne

●

Koagulacja

●

Odparowanie

●

Zwęglenie

●

Fotoablacja (fotorozerwanie)

●

fotorozdrabnianie

Efekty nietermiczne

Efekty fototermiczne

Efekty fotojonizacyjne

Efekty biostymulacyjne

Wiązka promieniowania laserowego wyzwala

biologiczną aktywność naświetlanych

komórek

Efekt biochemiczny – wpływ na reakcje

enzymatyczne i regulacje procesów mitozy

Efekt bioelektryczny – normalizacja

potencjału membran komórki

Efekt bioenergetyczny – energia do procesów

odżywiania i wzrostu komórek

Efekt biomagnetyczny – uporządkowanie

struktury komórkowej poprzez

oddziaływanie na dipole elektryczne

Efekty wtórne

●

Przeciwbólowe

●

Przeciwzapalne

●

Wtórny efekt stymulacyjny procesów

odżywiania, wzrostu i regeneracji

komórek

Efekty na poziomie tkanki

●

Poprawę mikrokrążenia

●

Wzrost amplitudy potencjałów

czynnościowych włókien nerwowych

●

Działanie immunomodulacyjne

●

Działanie hipokoagulacyjne

●

Wzrost stężenia hormonów

●

Pobudzenie angiogenezy

Biostymulacja

Moc lasera

Efekty stymulacyjne – 40-50 mW/cm

2

Efekty przeciwbólowe – 50 -200 mW/cm

2

Efekty przeciwzapalne – 200-400

mW/cm

2

Zniszczenie tkanki >500 mW/cm

2

ENERGIA= MOC x CZAS

1J = 1mW x 1000 s 10J = 1mW x 10.000 s

1J = 10 mW x 100 s 10J = 10mW x1000 s

1J = 100mW x 10 s 10 J = 100 mW x100 s

Energia biostymulacyjna

minimalna 0,1 J/cm

2

Dawki zalecane 4-12 J/cm

2

Energia

E = M

s

· t

imp

· f

E – wartość ekspozycji w dżulach
M

s

– moc szczytowa impulsu w watach

t

imp

– czas impulsu w sekundach

f – częstotliwość impulsów w hercach

Właściwości optyczne tkanek

Dla tkanek zawierających wodę, ich właściwości
optyczne zawierają się pomiędzy długościami fal od
550nm do 950nm.

Te długości fal w tych tkankach wykazują największa
penetrację i najmniejsza absorbcję (powodują
koagulację i odparowanie).

Wykazano, że ściśle określanie długości fal
specyficznie oddziaływają na poszczególne rodzaje
tkanek i komórek (np. fala o długości 690 nm, nie
ma działania biologicznego tzw. efekt zero)

Ok.20% przekazywanej energii jest tracone na
powierzchni skóry (odbicie rozproszenie, itp.).

Największe nasilenie procesów stymulująco –
regenerujących powstaje w odpowiedzi na energię
promieniowania laserowego w zakresie od 4 do 12
J/cm

3

.

Wskazania

●

Trudno gojące się rany i owrzodzenia

●

Przewlekłe stany zapalne

●

Utrudniony zrost kostny

●

Choroba zwyrodnieniowa stawów

●

Zespoły bólowe

●

Zespoły przeciążeniowe

●

Zapalenia okołostawowe

●

Zapalenia ścięgien, pochewek ścięgnistych i kaletek

stawowych

●

Nerwowbóle

●

Neuropatia cukrzycowa

●

Trądzik pospolity

Przeciwwskazania

Duża ostrożność w chorobach

nowotworowych

Przeciwwskazania takie jak w terapii

promieniowaniem podczerwonym i

widzialnym

DEKLARACJA ZGODNOŚCI - certyfikat

(Declaration of Confirmation) wydane przez U.E.

  Zasady bezpieczeństwa obowiazujace przy użyciu urządzeń
emitujących promieniowanie laserowe, w chwili obecnej
(przed akcesem do U.E.) reguluje Polska Norma PN – 91/T-
06700, dzieląca urządzenia laserowe na klasy:

 KLASA I – lasery całkowicie bezpieczne,

 KLASA II – niecałkowicie bezpieczne – emitują
promieniowanie widzialne w przedziale od 400 do 700
(ochrona oczu zapewniona odruchem zamykania powieki),

 KLASA III A – lasery niebezpieczne w przypadku patrzenia w

wiązkę laserową poprzez urządzenia optyczne,

 KLASA III B – lasery niebezpieczne w każdym przypadku
patrzenia w wiązkę laserową padającą bezpośrednio lub
pośrednio na odbitą wiązkę (od powierzchni zwierciadlanych),

 Klasa IV – lasery b. niebezpieczne, niebezpieczne dla oczu i
skóry od promieniowania bezpośredniego lub rozproszonego.

LASERY BIOSTYMULACYJNE należą do klas od I do IIIB

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA:

1. Osoba wykazująca zabieg i pacjent winni mieć podczas
zabiegu założone specjalne okulary chroniące przez samym
typem promieniowania; oznaczone

α = nm

OD = optical density 10

-1, -2,....... 10

im OD jest większe, tym

filtr większy,

ciemny

2. Oznakowane odpowiednio pomieszczenie , w którym
wykonywany jest zabieg.

3. W pomieszczeniu nie powinno być jakichkolwiek
powierzchni zwierciadlanych, zaopatrzone w urządzenia
wyłączające pracę urządzenia przy próbie otwarcia drzwi
podczas zabiegu.

4. Dostęp do urządzeń winny mieć tylko osoby przeszkolone.

5. Nie można kierować wiązki laserowej w kierunku twarzy

osoby zaopatrzonej w okulary ochronne.

6. Nie wolno pozostawić pracującego urządzenia bez nadzoru.



  W zakresie od 700 do 1.400nm nie występuje odruch
zamknięciu powieki (promieniowanie niewidzialne) .

 

W klasie 3B, personel winien być pod stałą opieką

okulistyczną

Elektroterapia

Wykorzystanie prądy stałego oraz

prądów impulsowych małej i średniej

częstotliwości do celów leczniczych

Wpływ prądu stałego

●

Organizm jest zbiorem przewodników jonowych,

półprzewodników i izolatorów tworzących sieć

połączonych ze sobą równolegle i szeregowo

oporności i pojemności.

●

Największe przewodnictwo:

–

Płyn mózgowo-rdzeniowy

–

Osocze krwi

–

Krew

–

Mięśnie

–

Wątroba

–

Mózg

–

Tkanka łączna

–

Tkanka kostna

Opór tkanek

●

Skóra – warstwa rogowa naskórka

Drogi o najmniejszym oporze – gruczoły

potowe, przy powierzchni skóry wzdłuż

naczyń krwionośnych, limfatycznych i

nerwów.

Takim warstwowym przepływom prądu

towarzyszy polaryzacja jonowa

Zjawiska fizykochemiczne i

fizjologiczne

●

Zjawiska elektrochemiczne – w organizmie jony sodu i

chloru pod wpływem prądu stałego pobierają (Na

+

)ujemne

ładunki elektryczne z katody (-) lub oddają (Cl

-

) ujemne

ładunki elektryczne do anody (+).

●

Dochodzi do wydzielenia się wolnego, obojętnego pod

względem elektrycznego sodu i chloru.

●

W obecności wody:

2Na + 2H

2

O → Na OH + H

2

Katoda

2Cl + H

2

O → 2HCl + O Anoda

●

Przy katodzie wydziela się gazowy wodór H

2

i powstaje

NaOH, który dysocjuje na jony Na

+

i OH

-

– odczyn

zasadowy

●

Przy anodzie wydziela się gazowy tlen O i powstaje kwas

solny HCl, który dysocjuje na jony Cl

-

i H

+

- odczyn kwaśny

Elektroliza tkanek

●

Pod anodą (odczyn kwaśny) –

koagulacja tkanek (ścinanie białek)

●

Pod katodą (odczyn zasadowy) –

martwica rozpływna tkanek

Zjawiska elektrokinetyczne

●

Elektroforeza – ruch naładowanych

jednoimiennie cząsteczek fazy rozproszonej

układu koloidowego wzgledem fazy

rozpraszajacej

–

Kataforeza – ruch + naładowanych cząsteczek

ku katodzie

–

Anaforeza – ruch – naładowanych cząsteczek ku

anodzie

●

Elektroosmoza – ruch całego ośrodka w

stosunku do fazy rozproszonej. Zajawisko

to zachodzi w błonach półprzepuszczalnych

Zjawisko elektrotermiczne

●

Powstawanie ciapła w tkankach pod

wpływem prądu elektrycznego

Przepływ jonów w środowisku w polu

elektrycznym

Reakcja naczyń krwionośnych pod wpływem

przepływu prądu

Reakcja nerwów i mięśni na

prąd stały

●

Prawo Du Bois Raymonda – przyczyną

powstania bodźca elektrycznego nie

jest sam prąd, lecz dostatecznie szybka

zmiana jego natężenia w czasie

●

Elektrotonus – zmiana pobudliwości

tkanki nerwowej i mięśniowej pod

wpływem przepływu prądu stałego

–

Katelektrotonus

–

Anelektrotonus

Odczyn ze strony naczyń

krwionośnych

●

Okres pierwszy – rozszerzenie naczyń

krwionośnych powierzchownych skóry,

powodując jej zaczerwienienie

●

Okres drugi – rozszerzenie naczyń słabnie

lub ustępuje po upływie 30 minut

●

Okres trzeci – występuje głębokie

przekrwienie tkanek utrzymujące się kilka

godzin

silniejszy odczyn pod katodą – dlatego mówimy,

ze katoda ma działanie przekrwienne

Galwanizacja

Zabieg elektroleczniczy, w którym

wykorzystuje się prąd stały

Anoda
Katoda

elektroda czynna
elektroda bierna

Metodyka galwanizacji

●

Elektrody

●

Kable

●

Podkład

●

Przepływ prądu:

–

Rozmiar elektrod

–

Ich wzajemne ułożenie

–

Przewodnictwo różnych tkanek między

elektrodami

–

Odległość między elektrodami

–

Ukształtowanie części ciała

Metodyka cd.

●

Galwanizacja podłużna

●

Galwanizacja poprzeczna

●

Galwanizacja labilna

Metodyka cd.

●

Dawka natężenia prądu stałego zależy od:

–

Powierzchni elektrody czynnej

–

Czas trwania zabiegu

–

Rodzaju i umiejscowienia schorzenia

–

Wrażliwości chorego na prąd elektryczny

Dawki CC

●

Dawka słaba – od 0,01 do 0,1 mA/cm

2

●

Dawka średnia – do 0,3 mA/cm

2

●

Dawka mocna – do 0,5 mA/cm

2

Ogólna wartość natężenia nie powinna

przekroczyć

25-30 mA

Dawka cd.

●

Czas zabiegu 10 – 30 minut

●

Stadium schorzenia:

–

Podostre – dawki słabsze

–

Przewlekłe – dawki mocniejsze

●

Umiejscowienie schorzenia:

–

Okolica głowy, szyi i serca

●

Doznania pacjenta

●

Cykl 10-20 zabiegów

Zasady wykonania

galwanizacji

●

Ułożenie pacjenta

●

Unieruchomienie elektrod (guma, folia)

●

Połączenie elektrod (kabel-elektroda)

●

Podkłady

●

Oparzenia

Zasady wykonania

galwanizacji

●

Przestrzegaj zaleceń lekarskich

●

Sprawdź zaburzenia czucia okolicy

poddanej zabiegowi

●

Skóra wymyta i odtłuszczona

●

Przestrzec pacjenta przed poruszaniem się

podczas zabiegu

●

Zabezpieczyć ubytki skóry

●

Czyste podkłady

●

Kontakt z pacjentem podczas trwania

zabiegu

Wskazania

●

Anoda (elektroda “przeciwbólowa”):

–

Nerwobóle

–

Przewlekłe zapalenia nerwów, splotów i korzeni

nerwowych

–

Zespoły bólowe w chorobie zwyrodnieniowej

stawów kręgosłupa i choroby dyskowej

●

Katoda (elektroda “przekrwienna i

drażniąca”):

–

Porażenia wiotkie

–

Zaburzenia krążenia obwodowego

–

Utrudniony zrost kostny

Przeciwskazania

●

Ropne stany zapalne skóry i tkanek

miękkich

●

Wypryski

●

Stany gorączkowe

●

Porażenia spastyczne

Jonoforeza

Wprowadzenie do tkanek siłami pola

elektrycznego jonów działajacych

leczniczo.

Drugie prawo Faradaya

m = k · I · t

gdzie:
m – masa substancji wydzielajacej się na elektrodzie
k – równoważnik elektrochemiczny, odpowiadający

liczbowo masie substancji wydzielonej na

elektrodzie przez jednostkę elektryczności

Jonoforeza

●

Pojemność jonowa skóry

●

Jony konkurencyjne (np. wodoru,

wodorotlenowe i inne

●

Jony pasożytnicze - niepożądane

Mechanizm leczniczy

jonoforezy

●

Działanie lecznicze jonu

●

Wpływ bieguna prądu na tkanki

●

Oddziaływanie odruchowe na narządy

głębiej położone

Metodyka

●

1. Jaka choroba ma być leczona?

●

2. Jakie zmiany należy wywołać w organizmie?

●

3. Jaki jon należy zastosować, by wywołać te zmiany?

●

4. Czy istnieją przeciwwskazania do użycia tego jonu?

●

5. Czy można zastosować inny jon?

●

6. Z jakiego źródła najłatwiej uzyskać dany jon?

●

7. Jaki ładunek ma ten jon?

●

8. Jakie są jego właściwości elektrochemiczne i elektrofizjologiczne?

●

9. Jakie ułożenie elektrod zapewni optymalny przepływ prądu?

●

10. W jakiej pozycji powinien znajdować się pacjent i obszar poddawany zabiegowi?

●

11. Jakie natężenie (m A) zaleca się dla skóry o danej wrażliwości?

●

12. Jak długo powinien trwać zabieg?

●

13. Jaka powinna być częstotliwość zabiegów w cyklu i długość trwania cyklu?

●

14. Jakich skutków leczenia się oczekuje?

●

15. Czy w celu poprawy skuteczności jonoforezy należy stosować leczenie

wspierające lub wykonywać niezależnie inne zabiegi?