TRAWIENIE W
ŻOŁĄDKU
WIELOKOMOROWYM
PRZEŻUWACZY

Wyróżnia się następujące rodziny

przeżuwaczy:

• Kanczyle,
• Jeleniowate,
• Piżmowcowate,
• Żyrafowate,
• Krętorogie,
• Widłorogie.

Kanczyl
jawajski

Żubr
kaukaski

Piżmowiec

Przeżuwacze – ssaki zaliczane do rzędu
parzystokopytnych.

 Przeżuwacze są roślinożerne, a ponieważ połykają
pokarm nie pogryziony, ulega on później przeżuciu,

 W żołądkach przeżuwaczy występują bakterie
symbiotyczne trawiące błonnik komórek roślinnych,

 Żołądek u większości gatunków składa się z czterech
komór.

• Żwacz,
• Czepiec,
• Księgi,
• Trawieniec czyli żołądek właściwy.

Żołądek przeżuwaczy

• Żwacz,
• Czepiec,
• Księgi,
• Trawieniec czyli żołądek właściwy.

Żołądek przeżuwaczy

Jest położony przy wątrobie naprzeciw

serca,

Błona śluzowa ma charakterystyczne

wgłębienia przypominające plaster
miodu,

Komunikuje się ze żwaczem przez otwór

żwaczowo - czepcowy i księgi przez
otwór czepcowo – księgowy.

CZEPIEC

Księgi

Położone po prawej stronie żwacza,
Błona śluzowa tworzy fałdy zwane

listkami.

Budowa żołądka
krowy

Przeżuwanie, motoryka i ich

regulacja.

• Przeżuwacze przy przełykaniu

pokarmu szybko go pobierają i
połykają,

• W żwaczu pęcznieje i zwracany jest do

jamy ustnej w celu dokładniejszego
przeżucia,

• Przeżuwanie to akt odruchowy który

składa się : odłykanie, powtórne
przeżucie i powtórne połykanie.

Regulacja ruchów

przedżołądków

Ruchami przedżołądków kieruje układ

nerwowy wegetatywny,

Podrażnienie włókien

przywspółczulnych pobudza motorykę
przedżołądków,

Przepełnienie trawieńca zwalcza

czynność skurczową ksiąg,
przeładowanie ksiąg osłabia motorykę
żwacza i czepca.

Dwie funkcje śliny:

A. Buforująca
B. Tłumiąca pienienie się treści żwacza
 

Produkcja śliny

...żywiąc mikroorganizmy

...żywiąc mikroorganizmy

sterujesz fermentacją zachodzącą w żwaczu

sterujesz fermentacją zachodzącą w żwaczu

Żywiąc krowę

Żywiąc krowę

żywisz mikroorganizmy żwacza...

żywisz mikroorganizmy żwacza...

Przedżołądki nie wydzielają własnych

Przedżołądki nie wydzielają własnych

enzymów

enzymów

 W pierwszym etapie trawienia enzymy
działają na powierzchni komórek bakteryjnych
na trawione substraty
 Pozostałe produkty trawienia
zewnątrzkomórkowego wchłaniane są do
wnętrza bakterii i ulegają dalszym przemianą

Rozkład celulozy i fermentacja

Rozkład celulozy i fermentacja

cukrów prostych, przemiana

cukrów prostych, przemiana

białek i synteza aminokwasów

białek i synteza aminokwasów

z azotu niebiałkowego,

z azotu niebiałkowego,

trawienie tłuszczów i synteza

trawienie tłuszczów i synteza

witamin

witamin

Procesy rozkładu i syntezy zachodzące w
przedżołądkach

Trawienie i przemiany
węglowodanów

 Bakterie żwacza wydzielają enzymy
amylolityczne i celulolityczne ( atakują
wiązania alfa i beta glikozydowe skrobi i
celulozy) rozkładają je do cukrów
prostych( fruktozy i glukozy)
Do najważniejszych przemian węglowodanów
należy trawienie celulozy

CELULOZA- zostaje
strawiona do
GLUKOZY

Cukry proste
ulegają fermentacji

Końcowym
produktem
fermentacji są LKT

W procesie fermentacji

W procesie fermentacji

tworzą się gazy- głównie

tworzą się gazy- głównie

dwutlenek węgla i metan

dwutlenek węgla i metan

jako produkty uboczne

jako produkty uboczne

usuwane są przez

usuwane są przez

odbijanie

odbijanie

Odruch odbijania

Odruch odbijania

gazów

gazów

zapoczątkowany jest

zapoczątkowany jest

pobudzaniem

pobudzaniem

receptorów, które są

receptorów, które są

wrażliwe na ciśnienie

wrażliwe na ciśnienie

gazów

gazów

Gazy nie znajdujące

Gazy nie znajdujące

ujścia rozdymają

ujścia rozdymają

żwacz i dochodzi do

żwacz i dochodzi do

wzdęcia

wzdęcia

Rozkład i synteza białek i aminokwasów

Rozkład i synteza białek i aminokwasów

•

Bakterie przy udziale enzymów

proteolitycznych rozkładają w żwaczu
białka do aminokwasów

• Większość aminokwasów rozkładana
jest w procesach dezaminacji i
dekarboksylacji

Uwolniony amoniak
może być przyczyną
zaburzeń w przewodzie
pokarmowym

PRZEMIANY TŁUSZCZÓW

Związane są z enzymami wytwarzanymi
przez bakterie

Lipazy hydrolizują do glicerolu i kwasów
tłuszczowych

Pozostała część kwasów przechodzi do
trawieńca i jelit i tam podlega procesowi
wchłaniania

Nasycone kwasy tłuszczowe mogą ulec
uwodornieniu

Czynność
trawieńca



Do trawieńca dochodzi mocno

Do trawieńca dochodzi mocno

odwodniona treść pokarmowa która

odwodniona treść pokarmowa która

jest poddana działaniu soku

jest poddana działaniu soku

żołądkowego

żołądkowego


Skład soku trawieńcowego jest jak

Skład soku trawieńcowego jest jak

u zwierząt mających żołądek

u zwierząt mających żołądek

jednokomorowy

jednokomorowy

Synteza witamin

Synteza witamin



Zachodzi w żwaczu

 Przy udziale bakterii
Wytwarzane są witaminy z grupy B oraz witamina
K
Na ilość i rodzaj wytwarzanej witamin wpływa
jakość podawanej karmy
Silnie kwaśny odczyn płynu żwaczowego
powoduje, że giną wszystkie mikroorganizmy, a w
skrajnych przypadkach doprowadza do śmierci
zwierzęcia