Układ

nerwowy

kieruje

organizmem

Pajęczyna na i w naszym

ciele

• Bardzo

skomplikowana,
gesta sieć komórek
nerwowych
przenikających
każdy narząd
naszego ciała
wchodzi w skład
układu
nerwowego .

Kierownik naszego

organizmu

• Układ nerwowy

kieruje wszystkimi
procesami w
organiźmie , m.in.

• Kieruje

zachowaniami,
emocjami , myślami
, nauką, snami,
wyobraźnią,
reakcjami na
bodźce…

Mózg

Rdzeń kręgowy

Nerwy mózgu

Nerwy rdzenia

kregowego

Nerwy obwodowe

na całym ciele

Mózg mieści się w
czaszce i składa się z
dwóch półkul mózgowych- zachodzi w

nich analiza informacji przesyłanych
przez narządy zmysłów.

Następnie są one
zapamiętywane , przetwarzane , i
podejmowane decyzje sposobu
reakcji organizmu .
Mózg wymaga nieustannego
dopływu krwi z tlenem i składnikami
odżywczymi.
Mózg pozbawiony tlenu umiera po kilku

minutach.

Półkule mózgowe

Móżdżek

• Dzieli się na dwie półkule,

podobnie jak mózg.

• Zawiera istotę szarą i białą

w takim samym jak w

mózgu położeniu.

• Jest ośrodkiem kierującym

ruchami:

– koordynuje ruchy,
– utrzymuje postawę ciała,
– odpowiada za napięcie

mięśni,

– odpowiada za utrzymanie

równowagi ciała.

Ośrodki korowe

• Kora mózgu zbudowana jest z

istoty szarej, czyli z ciał komórek
nerwowych i tutaj następuje
analiza wszystkich informacji.

• W korze mózgowej znajdują się

wyspecjalizowane ośrodki
nerwowe.

• Lokalizacja ośrodków korowych:

– w płacie czołowym – ośrodek

mowy,

– w płacie ciemieniowym – ośrodek

koordynacji ruchu,

– w płacie skroniowym – ośrodek

słuchu i pamięci,

– w płacie potylicznym – ośrodek

wzroku.

Rdzeń kręgowy

• Łączy półkule mózgu z

rdzeniem kręgowym.

• Jest miejscem ośrodków

kontrolujących podstawowe
funkcje życiowe:

– oddychanie,
– krążenie,
– trawienie,
– sen.

• Zniszczenie tego fragmentu

mózgowia powoduje
natychmiastową śmierć.

Budowa:
•

Utworzony jest przez :

–

nerwy czaszkowe i rdzeniowe,
zbudowane z wiązek neurytów i
dendrytów,

–

zwoje nerwowe - skupiska ciał komórek
nerwowych, leżące poza ośrodkowym
układem nerwowym.

•

W zależności od rodzaju przewodzonego
bodźca nerwy dzielimy na czuciowe,
ruchowe i mieszane.

Funkcje:
•

Przewodzi do centralnego układu
nerwowego odczucia i doznania, docierające
do organizmu z zewnątrz.

•

Przekazuje informacje z centralnego układu
do mięśni i narządów.

Neuron

akson

Narządy zmysłów

Narządy zmysłów –
oczy, uszy, nos , język,
skóra.
Komórki nerwowe w tych
narządach odbierają
informacje z otoczenia,
kierują je nerwami do
rdzenia kręgowego , a ten
przekazuje je do mózgu.
Ten przetwarza informacje i
następuje reakcja organizmu,

nazywana odruchem

Łuk odruchowy

•

Odruch jest mechanizmem obronnym, powodującym prawie natychmiastową
reakcję mięśnia na bodziec, w przypadku odruchów prostych, nie obejmujący
bezpośrednio mózgu.

•

Impulsy nerwowe zawsze jednak przechodzą przez ośrodkowy układ nerwowy.

•

Neurony łączą się ze sobą, tworząc łuki odruchowe.

•

Drogę impulsu od receptora do narządu wykonawczego nazywamy łukiem
odruchowym

.

Bodziec

receptor

 neuron czuciowy  neuron

pośredniczący  neuron ruchowy 

efektor

(mięsień lub gruczoł)

Rodzaje odruchów

Bezwarunkowe:
• wrodzone,
• towarzyszą człowiekowi

przez całe życie,

• służą do ochrony i

przetrwania organizmu,

• nie angażują świadomości.

Warunkowe

:

• nabyte ,
• nie utrwalane zanikają,
• pomagają przystosować się do

zmiennych czynników środowiska,

• powstają w oparciu

o korę mózgową
(wynikają z
doświadczenia).

Znaczenie snu

• Układ nerwowy spełnia w organizmie nadrzędną funkcję w stosunku do innych

układów. Jakiekolwiek zaburzenia jego funkcjonowania odbijają się
niekorzystnie na pracy wielu narządów.

• Aby układ nerwowy był zawsze sprawny nie należy go przemęczać.

• Najlepszym odpoczynkiem dla układu nerwowego i całego organizmu jest sen,

która zabezpiecza przed skutkami nadmiernego i długotrwałego pobudzenia.

• Brak snu powoduje zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym i

zachowaniu.

• W czasie snu dochodzi do zwolnienia wszystkich czynności fizjologicznych

organizmu i okresowego zaniku świadomości. Jest on także
wypoczynkiem tych części mózgu, które odpowiadają
za najbardziej złożone procesy
myślenia.

• Ilość snu, niezbędna do regeneracji sił u młodzieży

szkolnej, powinna wynosić około 9 godzin na dobę

Ciekawostka

• Długość wszystkich

nerwów w ciele
dorosłego człowieka
wynosi około 75 km .

• Mózg waży około 1,4

kg .

• Kora mózgowa jest

pofałdowana, po jej
rozprostowaniu zajęłaby
powierzchnię 15 metrów
kwadratowych, czyli
powierzchnie pokoju o
wymiarach 3x5m

Jakie zachowania wpływają na
prawidłowa pracę układu
nerwowego.