Co to jest system operacyjny
System operacyjnyto program
kontrolujący pracę komputera.
Dzięki systemowi operacyjnemu
możliwe jest uruchamianie
innych
programów użytkownika.
System
operacyjny nadzoruje
wykonywanie
tych programów, udostępnia im
zasoby komputera, np. pamięć,
czas procesora, drukarki itp. To
dzięki systemowi operacyjnemu
możliwe jest zapisywanie

danych
na dyskach, komunikacja z
innymi
komputerami w sieci itd.
Komputer jako urządzenie
elektroniczne nie stanowi
urządzenia zdolnego

wykonywać
żądane przez użytkownika
zadania.
Maszyna komputerowa, potraf
jedynie przetestować stan
urządzeń wchodzących w jego
skład oraz uruchomić system
operacyjny.

Sposób kodowania

danych
Binarny kod, sposób zapisu
informacji za pomocą dwu
symboli: 0 i 1, oparty na
dwójkowym systemie
liczbowym. Aby ograniczyć
długość kodu binarnego

wprowadzono sposób
kodowania zapisu
dwójkowego na ósemkowy
lub szesnastkowy.
Bit (b), najmniejsza możliwa
jednostka informacji. Może
posiadać wartość 0lub 1(stąd
system binarny używany w
komputerze). Fizycznie
wartość
0oznacza brak sygnału (prąd
nie płynie), zaś 1oznacza
sygnał. Osiem bitów składa
się
na jeden bajt. Na n bitach

można zapisać 2do potęgi n
różnych wartości. Podobnie
jak dla bajtów, przedrostek
kilo-(kilobit) oznacza 1024

bity, megabit to 1024
kilobity, gigabit to 1024
megabity, zaś terabit
oznacza 1024 gigabity.
Bajt (B), jednostka informacji
złożona z ośmiu (najczęściej)
bitów. Bajt może być
samodzielnie adresowanym
elementem pamięci
komputera
(komórka). Rozmiar bajtu

dobrano tak, aby wystarczył
do zapamiętania każdego
znaku, np. litery, cyfry lub
znaku typografcznego (a, 1,
@) popularnych kodów, np.

kodu ASCII, dlatego bajt jest
często utożsamiany ze
znakiem.

Liczby w kodzie

binarnym
•System bitowy –
Dwójkowy Liczba
zapisywana jest ciągiem
liczb: 1 lub 0
•System ósemkowy
Liczba
zapisywana jest ciągiem
liczb: od 0 do 7 i
następnie
zamieniana na układ
dwójkowy który po
zestawieniu jest
przekształcany
•System szesnastkowy
Podobnie jak wyżej, liczba
zapisywana jest ciągiem
liczb: od 0 do 15 (0 do E).
SYSTEM DWÓJKOWY
•Systemem liczbowym
stosowanym w technice
cyfrowej jest system
dwójkowy (binarny) –
system
liczbowy o podstawie 2.
•Wynika to z wcześniej
zauważonej właściwości
istnienia dwóch stanów,
które można
interpretować
jako dwie różne cyfry.
•W systemie dwójkowym
w
zapisie liczb używasz

dwóch
cyfr: 0 i 1.
•Kolejne cyfry w liczbie są
mnożone przez kolejne
potęgi liczby 2. Znajdziesz
więc tu pozycję jedynek
(20),
pozycję dwójek (21),
czwórek (22), ósemek
(23),
itd.

Zamiana liczby z
systemu dziesiętnego
na binarny
W poniższej tabeli
przedstawione jest
działanie prowadzące do
zamiany zapisu liczby
283
z systemu dziesiętnego
na system dwójkowy:

Wzór ogólny liczby

naturalnej zapisanej w
systemie binarnym
gdzie:
•k oznacza pozycję cyfry

w
liczbie (liczoną od prawej
do
lewej),
•b k to cyfra z k-tej pozycji
należąca do zbioru cyfr
sytemu
binarnego, bk є {0, 1}

Plik jest to jednostka
zapisu i przechowywania
danych w komputerze.
Plik
jest ciągiem bitów
danych,
opatrzony nazwą i
atrybutami. Dane są
zapisane w postaci kodu
binarnego, zależnie od
zawartości pliku. Nazwa z
reguły składa się z
głównej
części nazwy i tzw.
rozszerzenia
(oddzielonego kropką).
Fragment pliku
binarnego zapisanego

w
kodzie szesnastkowym
System operacyjny składa
się z pewnej liczby plików.
Wszystkie składniki
systemu a także rejestry i
ustawienia
przechowywane są w
plikach na dysku pamięci
masowej.
Pliki mogą mięć
następujące dodatkowe
atrybuty: tylko do

odczytu,
tymczasowy, ukryty,
archiwalny.

Zadania realizowane
przez system operacyjny
•Komunikacja
użytkownika z
komputerem
Tę rolę spełnia zewnętrzna
warstwa systemu, nazywana
powłoką (ang.shell), która
umożliwia użytkownikowi
uruchomienie aplikacji.
Systemy operacyjne z
uwagi na komunikację z
użytkownikiem możemy
podzielić na:
a) Systemy tekstowe
b) Systemy graficzne
Dane w systemie operacyjnym
przechowywane są w postaci

plików pamięci masowej: dyski
twarde, dyski elastyczne,
karty pamięci. System
operacyjny umożliwia

użytkownikowi zarządzanie
plikami dając mu możliwość ich
tworzenia, kopiowania,
przenoszenia i usuwania.
Plik opisany jest za pomocą:
•nazwa pliku oraz rozsz.
charakterystyczne dla typu
pliku,
•rozmiar pliku podany w
bajtach (B), kilobajtach (kB),
megabajtach (MB),
gigabajtach (GB) itd.,
•data oraz godzina
utworzenia pliku
•atrybuty, np. „tylko do
odczytu”, „ukryty”

S. O. obsługuje
urządzenia
•Obsługa wew i zew
elementów komputera
takich jak: procesor,
płyta główna, pamięć
lub drukarka, skaner
•Badanie stanu
urządzeń
oraz popra.
komunikacji.
•Udostępnianie
urządzeń
aplikacjom a tym
samym
użytkownikowi
•Chwilowe i trwałe
odłączanie urządzeń
od komputera.