ROLA, ZAKRES DZIAŁAŃ

ROLA, ZAKRES DZIAŁAŃ

I KOMPETENCJE

I KOMPETENCJE

LEKARZA RODZINNEGO

LEKARZA RODZINNEGO

ORGANIZACJA PRAKTYKI

ORGANIZACJA PRAKTYKI

LEKARZA RODZINNEGO

LEKARZA RODZINNEGO

ŚWIADCZONE USŁUGI

ŚWIADCZONE USŁUGI

Stan na 1998 r.

Stan na 1998 r.

POZ

POZ

Specjaliści

Specjaliści

40%

40%

60%

60%

PRZEPŁYW ŚRODKÓW FINANSOWYCH

PRZEPŁYW ŚRODKÓW FINANSOWYCH

Stan na 1998 r.

Stan na 1998 r.

POZ

POZ

Specjaliści

Specjaliści

ŚWIADCZONE USŁUGI

ŚWIADCZONE USŁUGI

Stan po 1.01.1999 r.

Stan po 1.01.1999 r.

POZ

POZ

Specjaliści

Specjaliści

80%

80%

20%

20%

PRZEPŁYW ŚRODKÓW FINANSOWYCH

PRZEPŁYW ŚRODKÓW FINANSOWYCH

Stan po 1.01.1999 r.

Stan po 1.01.1999 r.

POZ

POZ

Specjaliści

Specjaliści

LEKARZ RODZINNY

LEKARZ RODZINNY

Definicja

Definicja



Lekarz

ze

specjalizacją

w

Lekarz

ze

specjalizacją

w

dziedzinie medycyny rodzinnej,

dziedzinie medycyny rodzinnej,



praktykujący

na

podstawie

praktykujący

na

podstawie

umowy

(kontraktu)

z

umowy

(kontraktu)

z

dysponentem

środków

dysponentem

środków

publicznych,

publicznych,



mający własną listę pacjentów.

mający własną listę pacjentów.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

1

1



Lekarz rodzinny (LR) jest to lekarz, który

Lekarz rodzinny (LR) jest to lekarz, który

uzyskał

specjalizację

z

medycyny

uzyskał

specjalizację

z

medycyny

rodzinnej (MR) i posiada wiedzę i

rodzinnej (MR) i posiada wiedzę i

umiejętności opisane w dokumencie

umiejętności opisane w dokumencie

„Szczegółowy

zakres

wiedzy

i

„Szczegółowy

zakres

wiedzy

i

umiejętności niezbędnych do egzaminu

umiejętności niezbędnych do egzaminu

specjalizacyjnego z medycyny rodzinnej”

specjalizacyjnego z medycyny rodzinnej”

.

.



LR praktykuje, realizując kompetencje

LR praktykuje, realizując kompetencje

zgodnie

z

dokumentem

zgodnie

z

dokumentem

„Zakres

„Zakres

kompetencji lekarza rodzinnego”

kompetencji lekarza rodzinnego”

.

.



LR jest osobą niezależnie praktykującą za

LR jest osobą niezależnie praktykującą za

publiczne pieniądze, przekazywane na

publiczne pieniądze, przekazywane na

zasadzie kontraktu przez dysponenta

zasadzie kontraktu przez dysponenta

środków.

środków.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

2

2



Niezależna

praktyka

charakteryzuje

się

Niezależna

praktyka

charakteryzuje

się

wielką

wielką

odpowiedzialnością

odpowiedzialnością

LR za swoją

LR za swoją

instytucję

i

pacjentów

z

listy,

instytucję

i

pacjentów

z

listy,

samodzielnością

samodzielnością

(LR podejmuje wszystkie

(LR podejmuje wszystkie

decyzje),

decyzje),

efektywnością

efektywnością

podejmowa-nych

podejmowa-nych

działań oraz

działań oraz

wysoką jakością

wysoką jakością

świadczeń.

świadczeń.



Instytucja lekarza rodzinnego występuje w

Instytucja lekarza rodzinnego występuje w

formie:

formie:

- praktyki indywidualnej,

- praktyki indywidualnej,

- zespołu praktyk indywidualnych,

- zespołu praktyk indywidualnych,

- praktyki grupowej.

- praktyki grupowej.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

3

3



Praktyka LR jest

Praktyka LR jest

łatwo dostępna

łatwo dostępna

, tzn. że

, tzn. że

bez względu na miejsce zamieszkania

bez względu na miejsce zamieszkania

odległość do niej nie może stanowić dla

odległość do niej nie może stanowić dla

pacjenta bariery.

pacjenta bariery.



Praktyka LR jest praktyką

Praktyka LR jest praktyką

ogólną

ogólną

, tzn.

, tzn.

obejmuje wszystkie rodzaje dolegliwości

obejmuje wszystkie rodzaje dolegliwości

zgłaszanych przez pacjenta.

zgłaszanych przez pacjenta.



Praktyka LR jest praktyką

Praktyka LR jest praktyką

powszechną

powszechną

, tzn.

, tzn.

obejmuje każdego człowieka, niezależnie

obejmuje każdego człowieka, niezależnie

od wieku, płci, klasy społecznej, rasy czy

od wieku, płci, klasy społecznej, rasy czy

religii.

religii.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

4

4



LR jest stale odpowiedzialny za swojego

LR jest stale odpowiedzialny za swojego

pacjenta z listy. Sprawuje

pacjenta z listy. Sprawuje

opiekę ciągłą

opiekę ciągłą

w

w

zdrowiu i chorobie przez całe jego życie.

zdrowiu i chorobie przez całe jego życie.



Świadczenia LR są

Świadczenia LR są

bezpłatne

bezpłatne

.

.



LR cieszy się

LR cieszy się

całkowitym zaufaniem

całkowitym zaufaniem

swojego

swojego

pacjenta. Jest dyskretny i chroni posiadane

pacjenta. Jest dyskretny i chroni posiadane

infor-macje.

Jest

zobowiązany

do

ich

infor-macje.

Jest

zobowiązany

do

ich

udostępnienia na prośbę pacjenta.

udostępnienia na prośbę pacjenta.



LR prezentuje

LR prezentuje

podejście holistyczne

podejście holistyczne

. Rozwiązuje

. Rozwiązuje

problemy zdrowotne w miejscu ich powstawania

problemy zdrowotne w miejscu ich powstawania

w kategoriach biomedycznych, psychologicznych

w kategoriach biomedycznych, psychologicznych

i socjalnych (społecznych).

i socjalnych (społecznych).

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

5

5



Opieka LR jest

Opieka LR jest

zorientowana na osobę

zorientowana na osobę

, a nie na

, a nie na

chorobę, oparta na dobrej komunikacji między

chorobę, oparta na dobrej komunikacji między

LR a pacjentem.

LR a pacjentem.



Opieka LR jest

Opieka LR jest

zorientowana na rodzinę

zorientowana na rodzinę

, bo

, bo

proble-my

analizowane

są

w

kontekście

proble-my

analizowane

są

w

kontekście

uwarunkowań i wpływów rodzinnych.

uwarunkowań i wpływów rodzinnych.



Opieka LR jest

Opieka LR jest

zorientowana na społeczność

zorientowana na społeczność

lokal-ną

lokal-ną

, w której żyje pacjent. LR zna potrzeby

, w której żyje pacjent. LR zna potrzeby

tej spo-łeczności i współpracuje z innymi

tej spo-łeczności i współpracuje z innymi

profesjonalista-mi

medycznymi,

agencjami

profesjonalista-mi

medycznymi,

agencjami

działającymi w obsza-rze zdrowia, z grupami

działającymi w obsza-rze zdrowia, z grupami

samopomocy i innymi, inicjując pozytywne

samopomocy i innymi, inicjując pozytywne

przemiany w obszarze zdrowia społeczności,

przemiany w obszarze zdrowia społeczności,

której służy.

której służy.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

6

6



W swojej pracy LR kładzie nacisk na

W swojej pracy LR kładzie nacisk na

działania

działania

pre-wencyjne i promocję zdrowia

pre-wencyjne i promocję zdrowia

, angażując

, angażując

społecz-ność w proces umacniania zdrowia.

społecz-ność w proces umacniania zdrowia.



LR pełni

LR pełni

rolę koordynatora

rolę koordynatora

i w pewnej części

i w pewnej części

przy-padków (ok. 10-15%) kieruje pacjenta do

przy-padków (ok. 10-15%) kieruje pacjenta do

innych specjalistów. Rezultaty konsultacji

innych specjalistów. Rezultaty konsultacji

specjalistycz-nych i wyniki badań omawia ze

specjalistycz-nych i wyniki badań omawia ze

swoim pacjentem.

swoim pacjentem.



LR jest

LR jest

adwokatem (agentem) dla pacjenta

adwokatem (agentem) dla pacjenta

.

.

Broni jego interesów w sprawach zdrowia i

Broni jego interesów w sprawach zdrowia i

choroby w kontaktach z innymi dostawcami

choroby w kontaktach z innymi dostawcami

usług zdrowot-nych. LR omawia z pacjentem

usług zdrowot-nych. LR omawia z pacjentem

alternatywne sposo-by leczenia i wskazuje,

alternatywne sposo-by leczenia i wskazuje,

jak z nich korzystać.

jak z nich korzystać.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

7

7



LR jest

LR jest

stale odpowiedzialny

stale odpowiedzialny

za swoich

za swoich

podopiecz-nych z listy. W godzinach pracy

podopiecz-nych z listy. W godzinach pracy

zajmuje się nimi bezpośrednio, a poza

zajmuje się nimi bezpośrednio, a poza

godzinami pracy organizuje potrzebującym

godzinami pracy organizuje potrzebującym

pomoc w ramach dyżurów, pełnio-nych na

pomoc w ramach dyżurów, pełnio-nych na

zmianę z innymi LR.

zmianę z innymi LR.



LR jest

LR jest

wybierany przez pacjenta

wybierany przez pacjenta

w systemie

w systemie

wol-nych, motywujących lekarza opcji. Pacjent

wol-nych, motywujących lekarza opcji. Pacjent

ma prawo do wyboru i prawo do bezpłatnej

ma prawo do wyboru i prawo do bezpłatnej

zmiany LR na innego jeden raz w roku. LR w

zmiany LR na innego jeden raz w roku. LR w

określonych, wyjątkowych sytuacjach może

określonych, wyjątkowych sytuacjach może

odmówić wpisania pacjenta na listę.

odmówić wpisania pacjenta na listę.



LR jest

LR jest

częścią zespołu

częścią zespołu

opieki podstawowej.

opieki podstawowej.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

8

8



LR gromadzi dokumentację o pacjencie, doku-

LR gromadzi dokumentację o pacjencie, doku-

mentację dotyczącą praktyki oraz sprawozdaje

mentację dotyczącą praktyki oraz sprawozdaje

do dysponenta środków do praktyki i innych

do dysponenta środków do praktyki i innych

upraw-nionych

instytucji

zgodnie

z

upraw-nionych

instytucji

zgodnie

z

obowiązującymi przepisami.

obowiązującymi przepisami.



Praktyka LR jest wyposażona w sprzęt i

Praktyka LR jest wyposażona w sprzęt i

urządze-nia niezbędne do wykorzystywania

urządze-nia niezbędne do wykorzystywania

wszystkich jego kompetencji.

wszystkich jego kompetencji.



Praktyka

LR

dotrzymuje

standardów

Praktyka

LR

dotrzymuje

standardów

przewidzia-nych

dla

lokalu,

sprzętu

i

przewidzia-nych

dla

lokalu,

sprzętu

i

wyposażenia,

założo-nych

w

minimach

wyposażenia,

założo-nych

w

minimach

akredytacyjnych.

akredytacyjnych.

Karta lekarzy rodzinnych

Karta lekarzy rodzinnych

9

9



Najlepsi LR uczestniczą w kształceniu podyplomo-

Najlepsi LR uczestniczą w kształceniu podyplomo-

wym. Szkolą w swoich instytucjach rezydentów na

wym. Szkolą w swoich instytucjach rezydentów na

zasadzie „praktyki u mistrza” oraz biorą udział w

zasadzie „praktyki u mistrza” oraz biorą udział w

zajęciach praktycznych i teoretycznych na uczel-

zajęciach praktycznych i teoretycznych na uczel-

niach medycznych jako wykładowcy i nauczyciele.

niach medycznych jako wykładowcy i nauczyciele.



LR ciągle dokształca się, pracuje naukowo i działa

LR ciągle dokształca się, pracuje naukowo i działa

na rzecz wysokiej jakości świadczeń. Interesuje

na rzecz wysokiej jakości świadczeń. Interesuje

się i działa na rzecz promowania rozwoju profesji

się i działa na rzecz promowania rozwoju profesji

na poziomie narodowym i międzynarodowym.

na poziomie narodowym i międzynarodowym.



LR może zostać członkiem Kolegium Lekarzy Ro-

LR może zostać członkiem Kolegium Lekarzy Ro-

dzinnych w Polsce i realizować jego statutowe

dzinnych w Polsce i realizować jego statutowe

cele.

cele.

Korzyści strukturalne

Korzyści strukturalne



przejrzystość podziału na sferę

przejrzystość podziału na sferę

publiczną i prywatną

publiczną i prywatną



rozdzielenie i zabezpieczenie:

rozdzielenie i zabezpieczenie:

– „interesu pacjenta” (przez „swojego”

LR)

– „interesu systemu ochrony zdrowia”

(przez będące jego częścią struktury
opieki drugo-rzędowej)

Korzyści dla pacjenta

Korzyści dla pacjenta



całodobowa, podmiotowa opieka

całodobowa, podmiotowa opieka

podstawo-wa w miejscu zamieszkania

podstawo-wa w miejscu zamieszkania



opieka całoroczna

opieka całoroczna



opieka „całożyciowa”

opieka „całożyciowa”



opieka nad całą rodziną w lokalnym

opieka nad całą rodziną w lokalnym

środo-wisku

środo-wisku



opieka ze strony całego,

opieka ze strony całego,

współpracującego wewnętrznie zespołu

współpracującego wewnętrznie zespołu



przekazanie „administrowania”

przekazanie „administrowania”

sprawami zdrowia lekarzowi

sprawami zdrowia lekarzowi

Korzyści dla pacjenta

Korzyści dla pacjenta



prawo wyboru zmiany lekarza

prawo wyboru zmiany lekarza



świadomość struktury odpowiedzialności

świadomość struktury odpowiedzialności

i poczucie bezpieczeństwa

i poczucie bezpieczeństwa



umówione na godzinę przyjęcia przez le-

umówione na godzinę przyjęcia przez le-

karza lub pielęgniarkę, zaproszenia na

karza lub pielęgniarkę, zaproszenia na

okresowe kontrole, recepty na leki stałe

okresowe kontrole, recepty na leki stałe

do odbioru w recepcji, pobieranie próbek

do odbioru w recepcji, pobieranie próbek

do badań laboratoryjnych i informacje o

do badań laboratoryjnych i informacje o

wynikach na miejscu, odpowiednia doku-

wynikach na miejscu, odpowiednia doku-

mentacja medyczna, umawianie na kon-

mentacja medyczna, umawianie na kon-

kretny termin na badania specjalistyczne

kretny termin na badania specjalistyczne

Korzyści dysponenta środków

Korzyści dysponenta środków

na opiekę

na opiekę



hierarchicznie uporządkowany system

hierarchicznie uporządkowany system

opieki

opieki



faktyczny obraz i kontrola indywidualnej

faktyczny obraz i kontrola indywidualnej

i epidemiologicznej sytuacji zdrowotnej

i epidemiologicznej sytuacji zdrowotnej



możliwość

racjonalizacji

polityki

możliwość

racjonalizacji

polityki

zdrowotnej i finansowej

zdrowotnej i finansowej



przegląd aktywności praktyk lekarzy

przegląd aktywności praktyk lekarzy



przegląd i kontrolę stosowanych leków z

przegląd i kontrolę stosowanych leków z

możliwością finansowego kształtowania

możliwością finansowego kształtowania

trendów

trendów

Korzyści lekarza

Korzyści lekarza



ma listę znanych sobie pacjentów

ma listę znanych sobie pacjentów



opiekuje się pacjentem, diagnozuje i

opiekuje się pacjentem, diagnozuje i

leczy

leczy



może całościowo konstruować oraz

może całościowo konstruować oraz

kontro-lować prewencję i terapię

kontro-lować prewencję i terapię



może

na

bieżąco

oceniać

może

na

bieżąco

oceniać

efektywność i jakość swoich działań

efektywność i jakość swoich działań

Podstawowy schemat organizacji pracy LR

Podstawowy schemat organizacji pracy LR

LEKARZ

RODZINNY

Zespoły

Opieki Doraźnej

LEKARZE

SPECJALIŚCI

SZPITALE

KLINIKI

INSTYTUTY

NAUKOWE

DOMY OPIEKI

SPOŁECZNEJ

Sanatoria,

Ośrodki Rehabil.

Schemat organizacji zarządzania w pracy LR

Schemat organizacji zarządzania w pracy LR

Ministerstwo

Zdrowia i Opieki Społecznej

REGIONALNY

OŚRODEK KSZTAŁCENIA

Kolegium

LR

Zakład

MR

Praktyki

indywid.

Zespół pr.

indywid.

Praktyki
grupowe

Minimalna powierzchnia lokalu w zależności

od:

- liczby pacjentów na liście
- liczby lekarzy prowadzących

praktykę

Liczba lek. Min. pow. lokalu

Liczba

pacj. na liście

2

95 m

2

3.000 - 5.000

3

130 m

2

4.500 - 7.500

4

165 m

2

6.000 -10.000

5

200 m

2

7.500 -12.500

6

235 m

2

9.000 -15.000

Minimalna powierzchnia praktyki indywidualnej

wynosić

powinna 75 m

2

Pozycja lekarza rodzinnego

Pozycja lekarza rodzinnego

będzie zależała od:

będzie zależała od:

1)

1)

od jego fachowości, skuteczności

od jego fachowości, skuteczności

diagnostycznej i terapeutycznej

diagnostycznej i terapeutycznej

2)

2)

otwartości na problemy swoich podopiecznych

otwartości na problemy swoich podopiecznych

3)

3)

umiejętności kontaktowania się

umiejętności kontaktowania się

z pacjentem i jego rodziną

z pacjentem i jego rodziną

4)

4)

umiejętności współpracy ze specjalistami

umiejętności współpracy ze specjalistami

i zakładami lecznictwa zamkniętego

i zakładami lecznictwa zamkniętego

5)

5)

ciągłego podnoszenia kwalifikacji zawodowych

ciągłego podnoszenia kwalifikacji zawodowych

6)

6)

właściwego wyposażenia w sprzęt

właściwego wyposażenia w sprzęt

7)

7)

właściwie prowadzonej promocji

właściwie prowadzonej promocji

zdrowia i profilaktyki zachorowań

zdrowia i profilaktyki zachorowań

8)

8)

dobrze zorganizowanej praktyki lekarza

dobrze zorganizowanej praktyki lekarza

o wysokim standarcie.

o wysokim standarcie.

STAN OBECNY

STAN OBECNY

LEKARZY RODZINNYCH

LEKARZY RODZINNYCH

W chwili obecnej (do sesji jesiennej 1999 r.)

W chwili obecnej (do sesji jesiennej 1999 r.)

wyszkolonych zostało, zarówno w trybie rezydenckim

wyszkolonych zostało, zarówno w trybie rezydenckim

jak i “skróconym” - sześciomiesięcznym

jak i “skróconym” - sześciomiesięcznym

ponad 4800 lekarzy

ponad 4800 lekarzy

.

.

Corocznie dyplom specjalisty

Corocznie dyplom specjalisty

prawdopodobnie otrzyma

prawdopodobnie otrzyma

około 800-1000 lekarzy

około 800-1000 lekarzy

.

.

Mamy również obecnie

Mamy również obecnie

ponad 600 praktyk

ponad 600 praktyk

lekarza rodzinnego dobrze wyposażonych

lekarza rodzinnego dobrze wyposażonych

i nowocześnie wykończonych.

i nowocześnie wykończonych.

W Polsce potrzeba

W Polsce potrzeba

16 tysięcy

16 tysięcy

lekarzy rodzinnych

lekarzy rodzinnych

.

.

Aby objąć siecią

Aby objąć siecią

lekarzy rodzinnych całą Polskę

lekarzy rodzinnych całą Polskę

potrzeba kilku lat

potrzeba kilku lat

, bowiem

, bowiem

na jednego lekarza

na jednego lekarza

rodzinnego przypadać powinno

rodzinnego przypadać powinno

ok. 2,5 tysiąca

ok. 2,5 tysiąca

podopiecznych.

podopiecznych.

Pocieszającym faktem

Pocieszającym faktem

jest również wyraźne

jest również wyraźne

“

“

przyspieszenie”

przyspieszenie”

administracji państwowej

administracji państwowej

i samorządowej w procesie

i samorządowej w procesie

wdrażania w życie

wdrażania w życie

instytucji lekarza rodzinnego,

instytucji lekarza rodzinnego,

czego dowodem

czego dowodem

jest podpisanie

jest podpisanie

ponad 600

ponad 600

kontraktów - umów

kontraktów - umów

z lekarzami rodzinnymi

z lekarzami rodzinnymi

w roku 1999-2000

w roku 1999-2000

.

.

W podsumowaniu tej części pragnę

W podsumowaniu tej części pragnę

wrazić parę własnych refleksji:

wrazić parę własnych refleksji:

I.

I.

Lekarz rodziny musi być uczciwy zawodowo,

Lekarz rodziny musi być uczciwy zawodowo,

o dużej wiedzy teoretycznej i praktycznej,

o dużej wiedzy teoretycznej i praktycznej,

II.

II.

Otwarty na dokształcanie się,

Otwarty na dokształcanie się,

III.

III.

Umieć realizować swoje zadania w ramach

Umieć realizować swoje zadania w ramach

kompetencji i ich nie przekraczać w przypadkach

kompetencji i ich nie przekraczać w przypadkach

gdy jego wiedza i doświadczenie zawodowe

gdy jego wiedza i doświadczenie zawodowe

nie upoważniają go do tego. IV. Musi nabyć

nie upoważniają go do tego. IV. Musi nabyć

doświadczenie i umiejętności podejmowania decyzji

doświadczenie i umiejętności podejmowania decyzji

na jakim etapie jego postępowania diagnostycznego

na jakim etapie jego postępowania diagnostycznego

i terapeutycznego korzystać powinien z pomocy

i terapeutycznego korzystać powinien z pomocy

specjalistów oddziałów szpitalnych, Klinik czy

specjalistów oddziałów szpitalnych, Klinik czy

innych instytucji diagnostyczno-terapeutycznych

innych instytucji diagnostyczno-terapeutycznych

Służby Zdrowia.

Służby Zdrowia.

V.

V.

Musi łączyć w sobie cechy dobrego menedżera,

Musi łączyć w sobie cechy dobrego menedżera,

ekonomisty z cechami człowieka o dużej

ekonomisty z cechami człowieka o dużej

wiedzy humanistycznej,

wiedzy humanistycznej,

VI.

VI.

Musi być otwarty i życzliwy dla pacjenta

Musi być otwarty i życzliwy dla pacjenta

VII.

VII.

Musi w sposób holistyczny realizować

Musi w sposób holistyczny realizować

wszystkie problemy zgłaszających się do niego

wszystkie problemy zgłaszających się do niego

osób nie zawsze chorych.

osób nie zawsze chorych.

Wiele spraw uległo rozstrzygnięciu i rozwiązaniu

Wiele spraw uległo rozstrzygnięciu i rozwiązaniu

pod względem formalnoprawnym. Na podkreślenie

pod względem formalnoprawnym. Na podkreślenie

zasługuje fakt, że dziś o lekarzu rodzinnym mówi się

zasługuje fakt, że dziś o lekarzu rodzinnym mówi się

w kategorii faktów a nie wyobrażeń czy relacji

w kategorii faktów a nie wyobrażeń czy relacji

różnych osób na temat lekarzy rodzinnych działających

różnych osób na temat lekarzy rodzinnych działających

w krajach zachodnioeuropejskich.

w krajach zachodnioeuropejskich.

Zarówno lekarze rodzinni, którzy od kilkunastu

Zarówno lekarze rodzinni, którzy od kilkunastu

miesięcy prowadzą własne praktyki sami przez się stanowią

miesięcy prowadzą własne praktyki sami przez się stanowią

o nowości w zakresie reorganizacji podstawowej

o nowości w zakresie reorganizacji podstawowej

opieki zdrowotnej. Zdecydowana większość z nich jest

opieki zdrowotnej. Zdecydowana większość z nich jest

bardzo zadowolona i nigdy nie wróciłaby do systemu,

bardzo zadowolona i nigdy nie wróciłaby do systemu,

w którym poprzednio pracowała. Wszyscy natomiast

w którym poprzednio pracowała. Wszyscy natomiast

uważają, że dokonali właściwego wyboru.

uważają, że dokonali właściwego wyboru.

Nowym elementem, jaki pojawił się w krajobrazie

Nowym elementem, jaki pojawił się w krajobrazie

przemian podstawowej opieki zdrowotnej jest

przemian podstawowej opieki zdrowotnej jest

zaistnienie dużego zainteresowania wśród społeczności

zaistnienie dużego zainteresowania wśród społeczności

(potencjalnych pacjentów) a czasami wręcz

(potencjalnych pacjentów) a czasami wręcz

dopominania się, kiedy lekarz rodzinny rozpocznie

dopominania się, kiedy lekarz rodzinny rozpocznie

działanie w danym terenie.

działanie w danym terenie.

Pewnym novum jest również inwestowanie w swoją

Pewnym novum jest również inwestowanie w swoją

wiedzę teoretyczną i praktyczną przez lekarzy

wiedzę teoretyczną i praktyczną przez lekarzy

rodzinnych a zatem “inwestowanie w siebie”, po to,

rodzinnych a zatem “inwestowanie w siebie”, po to,

aby jak najlepiej i w możliwie jak najszerszym zakresie

aby jak najlepiej i w możliwie jak najszerszym zakresie

służyć swoim pacjentom.

służyć swoim pacjentom.

Bardzo duże zmiany i one są naprawdę nowością

Bardzo duże zmiany i one są naprawdę nowością

zaszły w zakresie szkolenia, zarówno w trybie

zaszły w zakresie szkolenia, zarówno w trybie

rezydenckim jak i sześciomiesięcznym. Zmiany te

rezydenckim jak i sześciomiesięcznym. Zmiany te

polegają na zdecydowanie dłuższym wymiarze

polegają na zdecydowanie dłuższym wymiarze

czasowym godzin związanych z zajęciami praktycznymi

czasowym godzin związanych z zajęciami praktycznymi

oraz rozpoczęciem szkolenia w modelowych

oraz rozpoczęciem szkolenia w modelowych

(wybranych przez ośrodki szkolące) praktykach

(wybranych przez ośrodki szkolące) praktykach

lekarza rodzinnego.

lekarza rodzinnego.

Fakt zmniejszenia ilości godzin

Fakt zmniejszenia ilości godzin

zajęć praktycznych na oddziałach szpitalnych, czy

zajęć praktycznych na oddziałach szpitalnych, czy

klinicznych, a zwiększenie zajęć w ambulatorium,

klinicznych, a zwiększenie zajęć w ambulatorium,

izbach przyjęć, pogotowiu ratunkowym, czy modelowych

izbach przyjęć, pogotowiu ratunkowym, czy modelowych

praktykach lekarza rodzinnego jest realizowane

praktykach lekarza rodzinnego jest realizowane

od 1996 roku w szkoleniu trzyletnim, czyli rezydenckim,

od 1996 roku w szkoleniu trzyletnim, czyli rezydenckim,

i prowadzi do istotnej ewolucji w kierunku jak

i prowadzi do istotnej ewolucji w kierunku jak

największego upraktycznienia szkolenia podyplomowego

największego upraktycznienia szkolenia podyplomowego

lekarza rodzinnego.

lekarza rodzinnego.

Wreszcie znaczącą nowością jest inny stosunek

Wreszcie znaczącą nowością jest inny stosunek

lekarza do pacjenta, ale również pacjenta do lekarza,

lekarza do pacjenta, ale również pacjenta do lekarza,

gdyż w relacjach zwrotnych są na siebie zdani i w

gdyż w relacjach zwrotnych są na siebie zdani i w

pewnym sensie uzależnieni.

pewnym sensie uzależnieni.

Zmianie uległo podejście lekarza rodzinnego do pacjenta,

Zmianie uległo podejście lekarza rodzinnego do pacjenta,

ma ono charakter kompleksowy zindywidualizowany

ma ono charakter kompleksowy zindywidualizowany

i w sposób, który już dziś można byłoby nazwać

i w sposób, który już dziś można byłoby nazwać

w pełni holistycznym.

w pełni holistycznym.

Nowością jest również:

Nowością jest również:

- rozpoczęcie podpisywania kontraktów

- rozpoczęcie podpisywania kontraktów

pomiędzy administracyjnymi

pomiędzy administracyjnymi

dysponentami środków, a poszczególnymi

dysponentami środków, a poszczególnymi

lekarzami,

lekarzami,

- prowadzenie własnych praktyk,

- prowadzenie własnych praktyk,

- organizacja i rozliczanie finansowo-podatkowe,

- organizacja i rozliczanie finansowo-podatkowe,

- dbanie o “dobre imię swojej praktyki”

- dbanie o “dobre imię swojej praktyki”

czyli tzw. jej image. Odbywa się to często

czyli tzw. jej image. Odbywa się to często

kosztem wolnego czasu i wielu wyrzeczeń.

kosztem wolnego czasu i wielu wyrzeczeń.

Zadowolenie z tego, co już zrobiono, nie może

Zadowolenie z tego, co już zrobiono, nie może

przysłaniać wielu spojrzeń krytycznych na sprawy,

przysłaniać wielu spojrzeń krytycznych na sprawy,

które można było rozwiązać jeszcze lepiej i na

które można było rozwiązać jeszcze lepiej i na

problemy, które w nadchodzących latach wraz

problemy, które w nadchodzących latach wraz

z rozwojem instytucji lekarza rodzinnego będą

z rozwojem instytucji lekarza rodzinnego będą

narastały, czasami spiętrzały się.

narastały, czasami spiętrzały się.

Woj. wrocławskie

Woj. wrocławskie

-

-

0 praktyk

0 praktyk

Miasto Wrocław

Miasto Wrocław

-

-

30 praktyk

30 praktyk

planowanych

planowanych

do otwarcia

do otwarcia

-

-

22 do końca roku 1998

22 do końca roku 1998

Woj. wałbrzyskie

Woj. wałbrzyskie

-

-

18 praktyk

18 praktyk

Woj. zielonogórskie

Woj. zielonogórskie

-

-

23 w tym

23 w tym

Miasto Zielona Góra

Miasto Zielona Góra

-

-

7 praktyk

7 praktyk

Woj. legnickie

Woj. legnickie

-

-

9 praktyk

9 praktyk

Woj. jeleniogórskie

Woj. jeleniogórskie

-

-

1 praktyk

1 praktyk

Razem w Makroregionie

Razem w Makroregionie

otwartych i działających

otwartych i działających

-

-

81 praktyk,

81 praktyk,

a planowanych

a planowanych

do otwarcia w 1998 r.

do otwarcia w 1998 r.

-

-

64 praktyk

64 praktyk

Zestawienie DZIAŁAJĄCYCH

Zestawienie DZIAŁAJĄCYCH

praktyk Lekarza

praktyk Lekarza

Rodzinnego

Rodzinnego

w poszczególnych województwach podległych

w poszczególnych województwach podległych

Regionalnemu Ośrodkowi Kształcenia Lekarzy

Regionalnemu Ośrodkowi Kształcenia Lekarzy

Rodzinnych

Rodzinnych

Medycyna Rodzinna po 6 latach

Medycyna Rodzinna po 6 latach

funkcjonowania Regionalnego

funkcjonowania Regionalnego

Ośrodka Kształcenia Lekarzy

Ośrodka Kształcenia Lekarzy

Rodzinnych oraz Katedry i

Rodzinnych oraz Katedry i

Zakładu Medycyny Rodzinnej

Zakładu Medycyny Rodzinnej

(ocena obejmująca podległy region kształcenia tj. woj.

(ocena obejmująca podległy region kształcenia tj. woj.

dolnośląskie i część woj. lubuskiego - daw. zielong).

dolnośląskie i część woj. lubuskiego - daw. zielong).



Obecny stan kształcenia lekarzy rodzinnych

Obecny stan kształcenia lekarzy rodzinnych

Prof. dr hab. Andrzej Steciwko

Prof. dr hab. Andrzej Steciwko

System Kształcenia Lekarzy

System Kształcenia Lekarzy

Rodzinnych

Rodzinnych

(obowiązujący od kwietnia 1999)

(obowiązujący od kwietnia 1999)



4 letni

4 letni

-

-

inne specjalizacje lub absolwenci

inne specjalizacje lub absolwenci

z prawem wyk. zawodu

z prawem wyk. zawodu



6 mies.

6 mies.

-

-

II st. spec. z med. ogólnej

II st. spec. z med. ogólnej



1,5 rocz.

1,5 rocz.

-

-

II st. spec. z pediatrii, II st. spec.

II st. spec. z pediatrii, II st. spec.

z interny

z interny



2 -letni

2 -letni

-

-

I st. ch. wewnętrznych, I st. med.

I st. ch. wewnętrznych, I st. med.

ogólnej

ogólnej



2,5-letni

2,5-letni

-

-

I st. spec. Pediatrii, ginekologii,

I st. spec. Pediatrii, ginekologii,

chirurgii,

chirurgii,

Od stycznia 2002 – 1 rok z II st. specjalizacji z pediatrii,

Od stycznia 2002 – 1 rok z II st. specjalizacji z pediatrii,

II st. Specjalizacji z interny

II st. Specjalizacji z interny

Na terenie podległym Regionalnemu

Na terenie podległym Regionalnemu

Ośrodkowi Kształcenia Lekarzy Rodzinnych

Ośrodkowi Kształcenia Lekarzy Rodzinnych

oraz Katedrze i Zakładowi Medycyny

oraz Katedrze i Zakładowi Medycyny

Rodzinnej wykształcono 496 lekarzy

Rodzinnej wykształcono 496 lekarzy

rodzinnych

rodzinnych

(Dolny Śląsk i dawne woj. zielonogórskie)

(Dolny Śląsk i dawne woj. zielonogórskie)



Do tej pory - w sumie 240

Do tej pory - w sumie 240

Praktyk ma podpisany kontrakt

Praktyk ma podpisany kontrakt

z Kasami Chorych w tym w

z Kasami Chorych w tym w

woj. dolnośląskim ponad 160

woj. dolnośląskim ponad 160

praktyk

praktyk

Potrzeba ok. 1200

Potrzeba ok. 1200

praktyk lekarza

praktyk lekarza

rodzinnego do objęcia

rodzinnego do objęcia

opieką podstawową

opieką podstawową

Dolnego Śląska

Dolnego Śląska

Co to jest

Co to jest

Praktyka Lekarza

Praktyka Lekarza

Rodzinnego?

Rodzinnego?



I.

I.

Lekarz rodzinny mający specjalizację

Lekarz rodzinny mający specjalizację

z medycyny rodzinnej - kierownik

z medycyny rodzinnej - kierownik

praktyki

praktyki



II.

II.

Minimalna powierzchnia całej

Minimalna powierzchnia całej

praktyki 60 – 75m

praktyki 60 – 75m

2

2



gabinet lekarski

gabinet lekarski



gabinet zabiegowy

gabinet zabiegowy



mini laboratorium

mini laboratorium



poczekalnia

poczekalnia



rejestracja

rejestracja



zaplecze socjalno-sanitarne

zaplecze socjalno-sanitarne

Obowiązkowe pomieszczenia jakie mają

Obowiązkowe pomieszczenia jakie mają

znajdować się

znajdować się

w praktyce lekarza rodzinnego

w praktyce lekarza rodzinnego

Co to jest Praktyka Lekarza Rodzinnego?
c.d.

III.

III.

Wyposażenie praktyki

Wyposażenie praktyki

lekarza

lekarza



POKÓJ BADAŃ

POKÓJ BADAŃ

-

Wielofunkcyjny stół do badania pacjenta i

Wielofunkcyjny stół do badania pacjenta i

drobnych zabiegów

drobnych zabiegów

-

Stolik do badania niemowląt

Stolik do badania niemowląt

-

Lampa chirurgiczna

Lampa chirurgiczna

-

Lampa bakteriobójcza

Lampa bakteriobójcza

-

Waga dla niemowląt

Waga dla niemowląt

-

Waga dla dorosłych

Waga dla dorosłych

-

Fonendoskop

Fonendoskop

-

Stetoskop położniczy

Stetoskop położniczy

-

Sfingomanometr

Sfingomanometr

Co to jest Praktyka Lekarza Rodzinnego? c.d.

Wyposażenie

Wyposażenie

c.d.

c.d.

-

Detektor tętna płodu dopplera

Detektor tętna płodu dopplera

-

Skala do pomiaru wzrostu

Skala do pomiaru wzrostu

-

Taśma centymetrowa

Taśma centymetrowa

-

Aparat EKG

Aparat EKG

-

Ultradźwiękowy detektor przepływu krwi

Ultradźwiękowy detektor przepływu krwi

-

Termometr

Termometr

-

Szkło powiększające

Szkło powiększające

-

Mała latarka

Mała latarka

-

Audiometr

Audiometr

-

Stroiki 128 Hz do ``badania czucia wibracji i

Stroiki 128 Hz do ``badania czucia wibracji i

512 Hz do badania słuchu

512 Hz do badania słuchu

-

Pled do okrycia pacjentów

Pled do okrycia pacjentów

Co to jest Praktyka Lekarza
Rodzinnego? C.d.

Wyposażenie c.d.

Wyposażenie c.d.

-

Młotek neurologiczny

Młotek neurologiczny

-

Tonometr

Tonometr

-

Ot``oskop

Ot``oskop

-

Oftalmoskop

Oftalmoskop

-

Wziernik nosowy

Wziernik nosowy

-

Lusterko krtaniowe

Lusterko krtaniowe

-

Strzykawka do płukania ucha

Strzykawka do płukania ucha

-

Tympanometr

Tympanometr

-

Anoskop

Anoskop

-

Rektosigmoidoskop

Rektosigmoidoskop

-

Zestaw do wenesekcji

Zestaw do wenesekcji

-

Ssak

Ssak

Co to jest Praktyka Lekarza
Rodzinnego? c.d.

Wyposażenie

Wyposażenie

c.d.

c.d.

-

Podstawowe narzędzia do małej chirurgii

Podstawowe narzędzia do małej chirurgii

(noż`````````yczki, kleszczyki, pincety, sondy,

(noż`````````yczki, kleszczyki, pincety, sondy,

zgłębniki, imadła, zapinki, haki)

zgłębniki, imadła, zapinki, haki)

-

Wzierniki i inne narzędzia ginekologiczne

Wzierniki i inne narzędzia ginekologiczne

-

Zestawy do pobierania wymazów

Zestawy do pobierania wymazów

-

Odciągacz pokarmu

Odciągacz pokarmu

-

Cewniki

Cewniki

-

Butla z ciekłym azotem

Butla z ciekłym azotem

-

Zestaw do diatermii

Zestaw do diatermii

-

Torba pierwszej pomocy ( z laryngoskopem,

Torba pierwszej pomocy ( z laryngoskopem,

workiem ambu, rurkami ustno-gardłowymi i

workiem ambu, rurkami ustno-gardłowymi i

ustno-tchawiczymi)

ustno-tchawiczymi)

Co to jest Praktyka Lekarza
Rodzinnego? c.d.

-

Defibrylator

Defibrylator

-

Jednorazowe rękawiczki

Jednorazowe rękawiczki

-

Staza

Staza

-

Próbówki

Próbówki

-

Wózek z narzędziami do zaopatrywania i zszywania ran

Wózek z narzędziami do zaopatrywania i zszywania ran

-

Plastikowe i metalowe miski

Plastikowe i metalowe miski

-

Miski nerkowe

Miski nerkowe

-

Miednica

Miednica

-

Puszka metalowa na chusty bawełniane

Puszka metalowa na chusty bawełniane

-

Artykuły jednorazowe (strzykawki, igły, zestawy do

Artykuły jednorazowe (strzykawki, igły, zestawy do

wlewów dożylnych, szpatułki, sączki, opatrunki, bandaże,

wlewów dożylnych, szpatułki, sączki, opatrunki, bandaże,

chusty i obłożenia chirurgiczne, szyny Kramera)

chusty i obłożenia chirurgiczne, szyny Kramera)

Co to jest Praktyka Lekarza
Rodzinnego? c.d.

Wyposażenie c.d.

Wyposażenie c.d.

Wyposażenie c.d.

-

Sterylizator

Sterylizator

-

Spalarka do igieł

Spalarka do igieł

-

Pojemniki na próbki

Pojemniki na próbki

-

Leki pierwszej pomocy

Leki pierwszej pomocy

-

Negatoskop

Negatoskop

-

Butla z tlenem

Butla z tlenem

Co to jest Praktyka Lekarza Rodzinnego?
c.d.



lekarz rodzinny ze specjalizacją

lekarz rodzinny ze specjalizacją

medycyny rodzinnej

medycyny rodzinnej



zespół pomieszczeń

zespół pomieszczeń



odpowiednie wyposażenie

odpowiednie wyposażenie

Te 3 elementy stanowią podstawę by można

Te 3 elementy stanowią podstawę by można

nazwać i podpisać z tą Praktyką Lekarza Rodzinnego

nazwać i podpisać z tą Praktyką Lekarza Rodzinnego

kontrakt

kontrakt

z Dolnośląskimi Kasami Chorych.

z Dolnośląskimi Kasami Chorych.

Co stanowi o nazwie „Praktyka Lekarza Rodzinnego”

Co stanowi o nazwie „Praktyka Lekarza Rodzinnego”

Zespół pracujący w

Zespół pracujący w

praktyce

praktyce

lekarza rodzinnego

lekarza rodzinnego



lekarz

lekarz



lekarz rezydent

lekarz rezydent



2-3 pielęgniarki

2-3 pielęgniarki



¼ - księgowa, informatyk

¼ - księgowa, informatyk



½, 1 - osoba sprzątająca

½, 1 - osoba sprzątająca

Czas pracy

Czas pracy

praktyki lekarza rodzinnego

praktyki lekarza rodzinnego



8.00

8.00

- 11.00 – planowe wizyty

- 11.00 – planowe wizyty



11.00

11.00

- 12.30 – wizyty domowe,

- 12.30 – wizyty domowe,



12.30

12.30

- 13.30 – konsultacje

- 13.30 – konsultacje



13.30

13.30

- 15.00 – przerwa obiadowa

- 15.00 – przerwa obiadowa

+ sprawy organizacyjne

+ sprawy organizacyjne



15.30

15.30

- 18.30 – przyjęcia planowe

- 18.30 – przyjęcia planowe



rejestracja na godziny

rejestracja na godziny

Praktyka Lekarza

Rodzinnego

może być zorganizowana

jako:



- praktyka indywidualna



- praktyka grupowa



- zespół praktyk
indywidualnych

Przykład pierwszy

Gabinet
lekarski

Gabinet
lekarski

Gabinet zabiegowy

Laboratorium

RejestracjaWC

Poczekalnia (holl)

WC

Przykład drugi

Gabinet
lekarski

Gabinet
lekarski

WC

Gabinet
zabiegowy

Poczekalnia (holl)

Laborat.

R

e

je

st

r.

WC

Przykład
trzeci

Gabinet
lekarski

Gabinet
lekarski

WC

Rejestr.

Laboratorium

Gabinet
zabieg.

Poczekalnia
(holl)

WC

Przykład czwarty

Gabinet
lekarski

Gabinet
lekarski

Gabinet
zabieg.

Laborat.

WC

WC

Poczekalnia (holl)

Poczekalnia (holl)

Rejestr.

Pokój
socjal.

Zakres kompetencji

Zakres kompetencji



jest szeroki ale wyraźny, określony

jest szeroki ale wyraźny, określony



w dokumencie pt. “Zakres

w dokumencie pt. “Zakres

kompetencji lekarz rodzinnego”

kompetencji lekarz rodzinnego”



lekarze w tym zakresie są

lekarze w tym zakresie są

wyszkoleni tematycznie i co

wyszkoleni tematycznie i co

szczególnie ważne nabywają lub

szczególnie ważne nabywają lub

doskonalą umiejętności praktyczne

doskonalą umiejętności praktyczne

odpowiadające tym kompetencjom

odpowiadające tym kompetencjom

1. szerokie kompetencje lekarzy
2. dobre przygotowanie w wyniku szkolenia
specjalizacyjnego realizacji powyższych kompetencji
3. kompleksowość usług medycznych (wzrost z 40 do 80%)
4. ciągłość i systematyczność opieki bez względu na płeć,
rasę i przekonania
5. Inny wymiar profilaktyki chorób i promocji zdrowia
6. dokładna znajomość najbliższego otoczenia chorego
(grupy wsparcia rodzinnego i społecznego)

Wybrane czynniki

Wybrane czynniki

powodzenia reformy służby zdrowia

powodzenia reformy służby zdrowia

w Polsce, w świetle wprowadzenia

w Polsce, w świetle wprowadzenia

instytucji lekarza rodzinnego

instytucji lekarza rodzinnego

7. względna niska kosztochłonność usług

przy jednocześnie wysokich zarobkach
całego personelu
8. osobista odpowiedzialność za podopiecznych
na wszystkich etapach leczenia
9. pełna dokumentacja chorób każdego
z podopiecznych bez względu gdzie świadczone
były usługi

Wybrane czynniki powodzenia .... c.d.

Wybrane czynniki powodzenia .... c.d.

10. wymuszanie wprowadzania standardów
diagnostycznych i terapeutycznych oraz
szczególnych rozwiązań organizacyjnych
11. szybka i skuteczna oraz całodobowa
pomoc lekarska
12. wprowadzenie kontroli jakości usług
w opiece zdrowotnej
13. pełnienie roli wprowadzającego w system
bezpłatnej opieki Kas Chorych

Wybrane czynniki powodzenia .... c.d.

Wybrane czynniki powodzenia .... c.d.

1. nierealizowanie ww punktów
2. brak właściwego finansowania
3. płacenie za osobę, a nie za usługi i zakres
wykonanych usług (z uwzględnieniem jakości usług)
4. brak właściwej realizacji założeń dotyczących
struktury funkcjonującej praktyki i jej wyposażenia
5. czynniki osobowe (brak konkurencyjności
i eliminowania lekarzy rodzinnych nie spełniających
pokładanych w nich oczekiwań

Niektóre zagrożenia

Niektóre zagrożenia

jakie mogą wpłynąć na przebieg

jakie mogą wpłynąć na przebieg

reformy służby zdrowia:

reformy służby zdrowia:

6. brak ciągłego kształcenia pospecjalizacyjnego

6. brak ciągłego kształcenia pospecjalizacyjnego

lub prowadzenie go na bardzo niskim poziomie

lub prowadzenie go na bardzo niskim poziomie

7. brak akceptacji lekarza przez pacjenta

7. brak akceptacji lekarza przez pacjenta

8. wprowadzanie na siłę jak największej ilości

8. wprowadzanie na siłę jak największej ilości

lekarzy rodzinnych przez władze centralne

lekarzy rodzinnych przez władze centralne

i terenowe z naciskiem na ilość, a nie na jakość

i terenowe z naciskiem na ilość, a nie na jakość

(wykształcony lekarz rodzinny funkcjonujący

(wykształcony lekarz rodzinny funkcjonujący

w byłym gabinecie lekarza internisty)

w byłym gabinecie lekarza internisty)

Niektóre zagrożenia ... c.d.

Niektóre zagrożenia ... c.d.

9. brak konsekwencji ze strony Ministerstwa Zdrowia,

Wojewody, Urzędu Marszałkowskiego w realizacji
założeń związanych z instytucją lekarza rodzinnego
10. rozmycie planów i założeń zmian w zakresie
służby zdrowa szczególnie w zakresie
opieki podstawowej.
11. brak konsolidacji środowiska medycznego
12. zapewnienie zarówno w podstawowej opiece
zdrowotnej jak specjalistycznej, szpitalnej,
klinicznej właściwego miejsca w systemie
organizacyjnym i godziwych zarobków adekwatnych
do stopnia specjalizacji i umiejętności zawodowych
(mniej chorych – wielokrotnie wyższe kwoty finansowe
przeznaczone na te osoby).

Niektóre zagrożenia .... c.d.

Niektóre zagrożenia .... c.d.

Seminarium II

Seminarium II

NAJCZĘSTSZE

NAJCZĘSTSZE

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

DO LEKARZA

DO LEKARZA

RODZINNEGO

RODZINNEGO

Dr n. med. A.

STANISZEWSKI

Zakład Medycyny Rodzinnej

AM

CZAS I LEKARZ RODZINNY

CZAS I LEKARZ RODZINNY

Jak lekarze rodzinni wykorzystują swój

Jak lekarze rodzinni wykorzystują swój

czas?

czas?



Typowy LR ma pod opieką

2000-2500

pacj.

– w tym:

55%

kobiet,

45%

mężczyzn,

14%

< 14 r.ż.,

16%

> 65 r.ż.



może on przyjąć

50 pacj.

dziennie

– w tym: ok. 5 wizyt domowych



w nocy [

godz. 22-6

] wzywany jest

38x

w roku



przedmiotem jego działania są:

– choroby samoistnie ustępujące

65%

– choroby przewlekłe

20%

– poważne zachorowania ostre

15%

POPULACJA LEKARZA

POPULACJA LEKARZA

RODZINNEGO

RODZINNEGO

Dane z Wielkiej Brytanii- lista 2000

Dane z Wielkiej Brytanii- lista 2000

osób

osób



Płeć:

kobiety

1100

męźczyźni

900



Wiek:

< 14 r.ż.

280

65-80 lat

290

> 80 r.ż.

30



Status:

ubodzy

300

bezrobotni

90

samotne matki

30

alkoholicy

15

POPULACJA LEKARZA

POPULACJA LEKARZA

RODZINNEGO

RODZINNEGO

Dane z Wielkiej Brytanii- lista 2000

Dane z Wielkiej Brytanii- lista 2000

osób

osób

W ciągu roku w populacji tej zajdą

zmiany:



urodzi się

28



umrze

24



choroba serca

10



nowotwór

5



udar

3



w domu

6

OBJAWY CHOROBOWE

OBJAWY CHOROBOWE

I SPOSÓB ICH LECZENIA

I SPOSÓB ICH LECZENIA



Jedynie bardzo mała grupa osób
mających dolegliwości zgłasza się
do lekarza w celu porady i leczenia.



Spośród nich jedynie bardzo mała
część trafia do szpitala, a większość
-

do

przychodni

(gabinetów)

lekarskich.

OBJAWY CHOROBOWE

OBJAWY CHOROBOWE

I SPOSÓB ICH LECZENIA

I SPOSÓB ICH LECZENIA



Na 100 osób z subiektywnymi
objawami chorobowymi w ciągu
ostatnich 4 tyg.:

– objawy pozostały bez leczenia

16%

– doszło do samowyleczenia

63%

– wymagało leczenia ambulatoryjnego

20%

– należało skierować do szpitala

1%

Źródło: Williamson JD, Danaher K: Self-care in health. Croom Helm, London 1978.

OBJAWY CHOROBOWE

OBJAWY CHOROBOWE

I SPOSÓB ICH LECZENIA

I SPOSÓB ICH LECZENIA



Przekrój chorób w klinice lub szpitalu
znacznie różni się od przekroju chorób
spotykanego w przychodni.



W ambulatorium rzadko można więc
oczekiwać chorób, które widzi lekarz
pracujący w klinice (szpitalu).



Obrazy chorobowe poznawane podczas

studiów

medycznych

(np.

groźne

schorzenia) są w praktyce ogólnej raczej

rzadkie, a niekiedy - ekstremalnie

rzadkie.

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

W ciągu roku, na 2500 leczonych

W ciągu roku, na 2500 leczonych

osób

osób



Lżejsze schorzenia:

Lżejsze schorzenia:

1. Zakażenia górnych dróg oddech.

600

2. Choroby skórne

300

3. Zaburzenia emocjonalne / psych.

300

4. Choroby przewodu pokarmowego

200

5. Wypadki, zranienia

200



Prewencja:

Prewencja:

–

szczepienia, bad., opieka prenatalna

300

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

W ciągu roku, na 2500 leczonych

W ciągu roku, na 2500 leczonych

osób

osób



Szczególne schorzenia:

Szczególne schorzenia:

1. Angina

100

2. Zapalenie ucha środkowego

75

3. Zatkanie ucha woskowiną

50

4. Zakażenia ukł. moczowego

50

5. Ostre bóle krzyża

50

6. Bóle głowy

(m.in. migrena)

25

7. Alergiczny nieżyt nosa

25

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

W ciągu roku, na 2500 leczonych

W ciągu roku, na 2500 leczonych

osób

osób



Poważne schorzenia:

Poważne schorzenia:

1. Ostre zapalenie oskrzeli

100

2. Zapalenie płuc

20

3. Ciężka depresja

10

4. Zawał m. sercowego

8

5-6. Udar mózgu / nowotwór

5

7. Appendicitis acuta

5

8. Próba samobójstwa

3

samobójstwo

1

co 4 lata

NOWOTWORY W PRAKTYCE

NOWOTWORY W PRAKTYCE

LR

LR

Przypadki nowo wykryte

Przypadki nowo wykryte



Rak płuca

2

w ciągu roku



Rak piersi

1

w ciągu roku



Rak jelita grubego

2

co 3 lata



Rak żołądka / prostaty

1

co 2 lata



Rak szyjki macicy

1

co 4 lata



Nowotwór mózgu

1

co 10 lat



Chłoniak złośliwy

1

co 15 lat



Rak tarczycy

1

co 20 lat

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

W ciągu roku, na 2500 leczonych

W ciągu roku, na 2500 leczonych

osób

osób



Choroby przewlekłe:

Choroby przewlekłe:

1-2. „Reumatyzm” / nadciśn. tętnicze

100

3. Ch. układu krążenia

50

4. Otyłość

40

5-6. Zapal. oskrzeli / niedokrwistość

35

7-9. Astma /

ch. wrzodowa

/ żylaki

30

10. Cukrzyca

20

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

W ciągu roku, na 2500 leczonych

W ciągu roku, na 2500 leczonych

osób

osób



Problemy społeczne:

Problemy społeczne:

1. Problemy geriatryczne

460

2. Bieda

150

3. Ciężkie upośledzenie

- w tym: ślepota, zaburz. słuchu

70

4. Bezrobocie

30

5. Samotne wychowywanie dzieci

30

6. Choroba alkoholowa

20

7. Upośledzenie umysłowe

15

8. Przestępczość

11

9. Rozwody

5

10. Porody pozamałżeńskie

3

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PRZYCZYNY ZGŁOSZEŃ

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR

PACJENTÓW W PRAKTYCE LR



Zakres chorób, którymi zajmuje się LR, jest

zupełnie inny niż w szpitalu.



Przeważajacą część przyczyn porad (do 50%)

stanowią

lżejsze

schorzenia

(w

tym:

psychosomatyczne),

zaburzenia psychicz-ne

lub

problemy

z

dziedziny

patologii

społecznej

.



Charakterystyczną cechą medycyny rodzin-

nej jest także

współwystępowanie

u więk-

szości pacjentów kilku schorzeń - typowy

pacjent cierpi na wiele schorzeń jedno-

cześnie.

Seminarium III

Seminarium III

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI

ŚWIADCZONYCH USŁUG

ŚWIADCZONYCH USŁUG

W PRAKTYCE LEKARZA

W PRAKTYCE LEKARZA

RODZINNEGO

RODZINNEGO

CYKL POPRAWY

CYKL POPRAWY

JAKOŚCI

JAKOŚCI

JAKOŚĆ W POZ

JAKOŚĆ W POZ



Zapewnienie

pacjentom

jak

najwyższego poziomu świadczonych
usług powinno być celem i zadaniem
każdego lekarza.



W 1990 r. w ramach

Światowej Organizacji

Lekarzy Rodzinnych

(WONCA) powstała

Europejska Grupa Robocza ds. Jakości w
Medycynie Rodzinnej

(European Working

Party on Quality in Family Practice, EQuiP).

JAKOŚĆ W POZ

JAKOŚĆ W POZ



Zapewnianie

jakości

(quality

assurance)

-

zaplanowany

i

dynamiczny

proces,

oparty

na

przeglądzie aktualnie sprawowanej
opieki i polegający na podejmowaniu
dzia-łań, które mają na celu ciągłą
poprawę

standardu

opieki

nad

pacjentem.

JAKOŚĆ W POZ

JAKOŚĆ W POZ



Ocena (quality assessment)

– ocena aktualnej opieki jest niezbędnym,

chociaż nie wystarczającym, elementem
do zapewnienia jakości



Działania poprawiające opiekę
(quality improvement)

– II niezbędny element zapewniania jakości,

który powinien ponadto mieć charakter
ciągły

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI W POZ

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI W POZ

Mechanizmy

Mechanizmy



Wewnętrzne mechanizmy kontrolne

–

samoocena lekarzy

, zgodna z ich

własnymi standardami postępowania

np. grupy równieśniczo-koleżeńskie (peer review
groups) - wszyscy uczestnicy zaangażowani w
kontrolę doskonale znają oceniane zagadnienia i
mają na nie bezpośredni wpływ

–

opinia pacjentów

nt. jakości sprawowanej

nad nimi opieki

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI W POZ

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI W POZ

Mechanizmy

Mechanizmy



Zewnętrzne mechanizmy kontrolne

– kontrola zewnętrzna prowadzona przez

osoby (instytucje) nie zaangażowane w

podlegający ocenie proces opieki

np. nadrzędne jednostki służby zdrowia

– zewnętrzna obserwacja działań w celu

identy-fikacji słabych stron

– często bardziej związane z oceną wyniku

opieki niż z szukaniem sposobów jej

poprawy

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI W POZ

ZAPEWNIANIE JAKOŚCI W POZ

Mechanizmy

Mechanizmy



Zewnętrzne mechanizmy kontrolne

a) licencjonowanie - [prawo wykonywania

zawodu]

b) kształcenie podyplomowe
c) nadzór specjalistyczny
d) certyfikacja
e) akredytacja - dobrowolne poddanie się

zewnętrznej ocenie

(warunki lokalowe,

sprzęt, dokumentacja)

CYKL POPRAWY JAKOŚCI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI



Wybór tematu
(problemu)

zagadnienie, które nale-
żałoby poprawić w prak-
tyce lekarskiej

– istotne i ważne dla praktyki
– jego elementy muszą być

możliwe

do

rozwiązania

przez zespół LR

– występujące na tyle często,

aby jego rozwiązanie wpły-
wało na jakość opieki

WYBÓR TEMATU

OPRA

COWANIE

STAN

DARDÓW

OCENA OPIEKI

POPRAWA
OPIEKI

PONOWNA
OCENA
OPIEKI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI



Opracowanie
standardu - celu,

do którego zespół
praktyki będzie
zmierzać

– określić, co rozumiemy

pod pojęciem dobrej
opieki

– wybrać odpowiednie

wskaź-niki i ustalić
kryteria

WYBÓR TEMATU

OPRACOWANIE
STANDARDÓW

OCENA OPIEKI

POPRAWA
OPIEKI

PONOWNA
OCENA
OPIEKI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI



Ocena opieki

zapewnianej w
praktyce

– na podstawie istniejącej

do-kumentacji
medycznej lub specjalnie
przygotowanych
formularzy zebrać dane i
do-konać ich analizy

– możliwość

porównania

aktu-alnego stanu opieki
z

usta-lonymi

w

poprzedniej

fazie

standardami

(celem

opieki,

do

którego

dążymy)

WYBÓR TEMATU

OPRA

COWANIE

STAN

DARDÓW

OCENA OPIEKI

POPRAWA
OPIEKI

PONOWNA
OCENA
OPIEKI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI



Poprawa opieki

zapewnianej w
praktyce

– uważana

za

najtrudniejszy etap cyklu

– planowanie

i

wprowadza-nie zmian

WYBÓR TEMATU

OPRA

COWANIE

STAN

DARDÓW

OCENA OPIEKI

POPRAWA
OPIEKI

PONOWNA
OCENA
OPIEKI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI



Ponowna

ocena

opieki

zapewnianej

w

praktyce

– sprawdzenie, czy podjęte

działania

doprowadziły

do poprawy jakości

– jeśli

wyznaczony

standard

został

osiągnięty, można wy-

brać następny problem

do realizacji w ramach

cyklu poprawy

– jeśli sprawowana opieka

jest wciąż na niskim

poziomie, należy wrócić

do poprzed-niej fazy i

zaplanować

bar-dziej

skuteczne

metody

działania

WYBÓR TEMATU

OPRA

COWANIE

STAN

DARDÓW

OCENA OPIEKI

POPRAWA
OPIEKI

PONOWNA
OCENA
OPIEKI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI

CYKL POPRAWY JAKOŚCI

ŚWIADCZEŃ

ŚWIADCZEŃ

ŚWIADOMOŚĆ PROBLEMU
coś przebiega
nieprawidłowo

SFORMUŁOWANIE
STANDARDU
Co powinno się dziać?
Co chcę uzyskać?

Życzenie zmiany

Sprecyzowanie standardu

Rezultat zmiany

ZMIANA
Co mógłbym poprawić w
moim postępowaniu lub
organizacji mojej praktyki?

OBSERWACJA PRAKTYKI,
ANALIZA PRZYPADKU
Co robię? Jak robię?

PORÓWNAJ ZE STAN-
DARDEM lub Z KOLEGAMI
Jak leczą inni?

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE



Zakład Medycyny Rodzinnej AM we Wrocławiu

1997



Cel:

identyfikacja czynników motywujących LR

do podnoszenia jakości świadczonych usług



Materiał:

100 LR z Dolnego Śląska, którzy w

latach 1993-1997 uzyskali specjalizację z

medycyny rodzinnej w ZMR AM oraz ROK we

Wrocławiu



Metoda:

retrospektywna analiza na podstawie

wyników badań ankietowych (kwestionariusze

jakościowe)

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE



Wyniki:

– 86

prawidłowo

wypełnionych

kwestionariuszy

– 2 grupy respondentów:



LR, którzy podjęli już pracę we własnych prakty-
kach (17 osób - 19,8%)



lekarze, którzy uzyskali specjalizację z medycyny
rodzinnej, ale nie rozpoczęli jeszcze pracy jako LR
(69 osób - 80,2%)

– kobiety: 64-71% w badanych grupach
– wiek: 64-82% w przedziale 36-50 lat

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE



Wyniki:

– większość zainteresowana procesem stałej

poprawy jakości opieki w swoich praktykach



Czynniki motywujące do podnoszenia jakości
sprawowanej opieki

- m.in.:

– dokształcanie zawodowe (głównie w formie

kursów doskonalących i konferencji)

– duża samodzielność i niezależny charakter

pracy LR (ale znacznie większa przy tym od-
powiedzialność!)

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE

Wyniki

Wyniki



Przyczyny powstrzymujące lekarzy z gr. II od

podjęcia pracy w charakterze LR:

– zbyt duże koszty otwarcia własnej praktyki
– opór ze strony organów administracji państ-

wowej

(trudności w negocjowaniu kontraktów,

nadmiernie rozbudowana biurokracja)

– strach przed zbyt dużym obciążeniem

pracą

– zbyt duża odpowiedzialność
– zbyt ryzykowny “biznes”
– utrata osłon socjalnych

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE

Wyniki

Wyniki



Bardzo ważnym elementem poprawy jakości
świadczonych usług jest nawiązanie efektyw-
nej współpracy ze specjalistami.



Kluczową rolę odgrywa też dobra organizacja
pracy i właściwy podział obowiązków.



Tylko niespełna 14% respondentów docenia
znaczenie

prawidłowo

prowadzonej

dokumentacji lekarskiej i jej archiwizacji.

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE

Wyniki

Wyniki



Czynnik finansowy bezsprzecznie wywiera
ogromny wpływ na proces poprawy jakości:

– ok. 60% ankietowanych LR wyraziło zadowolenie

z wysokości uzyskiwanych dochodów,

– LR zgodnie uważają jednak, że tylko system wyna-

gradzania zależny od liczby objętych opieką
pacjentów (fee per capita) oraz jakości i rodzaju
wykonywanych usług (fee for service) może
jednoznacznie stymulować LR do monitorowania i
podnoszenia jakości sprawowanej opieki.

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE

Wyniki

Wyniki



Opinie nt. roli i znaczenia standardów w prakty-

ce klinicznej:

–

b. rozbieżne, często niespójne

–

świadczyły o niedostatku wiedzy LR w tym zakresie

–

większość lekarzy wyraziła wolę postępowania wg

przyjętych powszechnie wytycznych, nie uświada-

miając sobie do końca rzeczywistej potrzeby i

użyteczności ich stosowania

–

zgłoszono zapotrzebowanie na rzetelne standardy,

które miałyby obowiązywać w POZ [cukrzyca, astma,

nadciśnienie, ch. niedokrwienna serca + zawał, zaka-

żenia układu moczowego, ch. wrzodowa, bóle głowy]

BADANIA WŁASNE

BADANIA WŁASNE

Wnioski

Wnioski



Zagadnienia poprawy jakości są niewątpliwie

bardzo ważnym elementem w systemie opieki

zdrowotnej (zwłaszcza w medycynie rodzinnej).



Obecnie większość LR jest zainteresowana stałą

poprawą jakości świadczonych usług i sprawowanej

opieki, nie zawsze jednak mają oni dostateczna wiedzę

na ten temat oraz odwagę i wystarczająco silną wolę

aktywnego uczestnictwa w cyklu poprawy jakości.



Waga, znaczenie i atrakcyjność tego problemu

sprawią, że wkrótce stanie się on bliski dla

większości LR w Polsce.