Reakcje krzyżowe,

a nadwrażliwość

pokarmowa

Ewa Gawrońska-Ukleja



Historia badań nad zjawiskiem alergii
krzyżowej sięga lat 40-tych
ubiegłego stulecia, kiedy to Juhlin-
Danfelt, prowadząc obserwacje
kliniczne wśród chorych z pyłkowicą,
odkrył dodatkowy czynnik nasilający
dolegliwości i nazwał go „czynnikiem
utrudniającym rozpoznanie choroby”

Zjawisko alergii krzyżowej



Uwarunkowane jest budową tak zwanych
antygenów głównych rozpoznawanych
przez system immunologiczny organizmu i
stymulujących syntezę przeciwciał
będących immunoglobulinami klasy E (IgE)



Białka wchodzące w skład różnych
antygenów mogą wykazywać pewne
podobieństwo sekwencji aminokwasowych

Epitop



Czynnościowy fragment antygenu, za
pomocą którego łączy się on w
sposób bezpośredni z określonym
rejonem przeciwciała zwanym
paratopem



Paratop – fragment wiążący antygen
dopasowany przestrzennie do
epitopu

Epitopy mogą być:

Złożone z segmentów kolejnych

aminokwasów (tzw. epitopy
sekwencyjne=liniowe) lub z
aminokwasów pochodzących z
różnych części sekwencji białkowej,
tworzących połączenie białek
składowych ( tzw. epitopy
niesekwencyjne=konformacyjne)

Patomechanizm

Inne patomechanizmy:



Reakcje krzyżowe określonych alergenów (lub ich

przestrzennych izoform) mogą także występować

wobec receptorów limfocytów T uczulonych na

homologiczne determinanty antygenowe (typ IV reakcji

alergicznej). Możliwe jest także współistnienie obu

typów reakcji krzyżowej (IgE-zależnej i IgE-niezależnej).

Antygeny wywołują odpowiedź określonych, swoistych

przeciwciał klasy E, G lub/i specyficznie uczulonych

komórek T. W części przypadków w obrębie zmian

skórnych wykryto odpowiedź limfocytów T swoiście

uczulonych na pyłek brzozy, co potwierdza teoretyczne

do niedawna sugestie o możliwości reakcji krzyżowych

IgE-niezależnych

Główne grupy alergenów w
reakcjach krzyżowych



Bet v 1 (major birch pollen antigen (PR – 10))

- istnieje w ponad 20 izoformach, które

różnią się zdolnością wiązania IgE. W Europie

centralnej i północnej swoiste przeciwciała dla

tego alergenu obecne są u 90% chorych z

objawami alergii na brzozę. Jest on

odpowiedzialny za reakcje krzyżowe między

pyłkami brzozy a owocami, jarzynami i

orzeszkami ziemnymi. Alergen ten

stwierdzany jest m. in. w jabłkach, mango,

gruszkach, wiśniach i marchwi.

Profiliny



Wszędobylska rodzina białek o ciężarze
właściwym 15 –18 kDa. Uczulenie na profilinę
stwierdza się u 20 – 43% chorych z alergią
na pyłki i alergią pokarmową. Uczulenie na
profiliny przebiega w postaci reakcji typu I na
alergeny pyłków i pokarmów odległych
gatunkowo. Występują m. in. w jabłkach,
pieprzu, brzozie, marchwi, selerze, owocach
kiwi, brzoskwiniach, gruszkach, maku,
wiśniach

Chitinaza – (PR – 3)



Występuje jako dwie grupy białek.



1.      Klasa I to białko o ciężarze właściwym 30-
45 kDa, stanowiące główny alergen owoców
związany z zespołem „lateks – owoce”.
Heweina

jest

główną

częścią

epitopu

odpowiadającego za reakcje krzyżowe z
lateksem.



2.      Klasa II to białko zbliżone budową w 60%
do chitinazy klasy I, ale nie zawiera domeny dla
heweiny.

Hev b8



Jest podobny do profiliny brzozy, co
powoduje ryzyko wystąpienia
uczulenia na lateks u uczulonych na
pyłek brzozy. Białko to obecne jest w
pyłku brzozy, owocach avocado,
bananach, groszku, lateksie, mango,
pomidorach, pszenicy, kiwi i papai

Lipidowe białka transferowe
(Lipid Transfer Proteins –
LTP)



To białka o ciężarze właściwym 10-13 kDa, klasy PR –
14, szeroko rozpowszechnione, wysoce stabilne i
oporne na trawienie pepsyną. Uczestniczą w
transporcie lipidów wewnątrz błony komórkowej i
mechanizmach obrony roślin przed patogenami
środowiskowymi. Obecne w migdałach, jabłkach,
morelach, jęczmieniu, grochu, kapuście, marchwi,
selerze, orzeszkach, śliwkach, soi, brzoskwini,
pszenicy, brokułach, kukurydzy, pietruszce, koprze,
soczewicy, bylicy, piwie, słoneczniku, wiśniach,
pomidorach, musztardzie

Cyklofilina



To białko o c.wł.18 kDa, wyizolowane
z pyłku brzozy (Bet v 7) i Malassezia
furfur (Mal f 6) u chorych z AZS

Białka taumatynowe (TLP
– thaumain – like proteins)



To białka o słodkim smaku, c.wł. 23 –
31 kDa, należące do klasy PR – 5,
zostały wyizolowane z pokarmów,
między innymi z jabłka, wiśni,
truskawek i pieprzu

Tropomiozyna



Jest głównym białkiem mięśni
krewetek, krabów i ostryg. Wykazuje
duże podobieństwo do alergenów D.
pteronyssimus (Der p 10 > 65%)

Reduktaza izoflawonowa
(IFR – isoflavone
reductase)



Jest białkiem o c. wł. 33 – 35 kDa,
wyizolowanym z pyłku brzozy (Bet v
5), jabłka, bananów, marchwi,
kukurydzy, mango, pomarańczy,
gruszki, tytoniu

Lipokaina



Jest białkiem o słodkim smaku, c.wł.
23 – 31 kDa, należy do PR – 5, które
wyizolowano z jabłka, wiśni,
truskawek, pieprzu

2S albuminy



Zostały zidentyfikowane na
podstawie sedymentacji jako 2S, 7S i
11S. Stwierdzono ich obecność w
orzeszkach brazylijskich, fasoli,
słoneczniku, gorczycy

Enolaza



Jest enzymem o c. wł. 48 kDa, który katalizuje

wewnętrzną konwersję substratów w procesie

glikolizy. Stwierdzono jej obecność w ścianie

komórek grzybów, a w tym Cladosporium

herbarum (Cla h6) i Alternaria alternata (Alt

a5), lateksie (Hev b9) i wśród białek szoku

termicznego. Wywołują reakcje typu I i są

najsilniejszymi alergenami. Opisano reakcje

między Alternaria alternata, Cladosporium

berbarum, Candida albicans, Aspergillus

fumigatus a lateksem

Objawy kliniczne:

- objawy ze strony układu oddechowego: świąd

gardła, nieżyt nosa, kaszel, napady

duszności,

gwałtowny skurcz oskrzeli w

ataku astmy

oskrzelowej

-      objawy ze strony układu pokarmowego:
wzdęcie, bóle brzucha, kolka, biegunka,
nudności
-      objawy skórne: pokrzywka, rumień,
zaostrzenie

wyprysku atopowego

- obrzęk naczynioruchowy
- wstrząs anafilaktyczny
      



Oprócz typowych objawów

klinicznych, związanych przede

wszystkim z mechanizmem IgE-

zależnym, alergia krzyżowa może

manifestować się pod postacią

różnych, rzadziej spotykanych

zespołów i dolegliwości.

Szczególne postaci kliniczne
alergicznych reakcji
krzyżowych

1.Zespół alergii pokarmowej związany z pyłkowicą

( PFAS = pollen-food allergy syndrome)

2. Zespół alergii jamy ustnej (OAS = oral allergy
syndrom )
3. Zespół anafilaksji poposiłkowej związanej z
wysiłkiem (EIA)
4. Zespół wieprzowina - sierść kota
5. Zespół lateksowo-owocowy
6. Zespół bylica-seler-przyprawy
7. Zespół alergii skrzyżowanej na owady, roztocze,
skorupiaki i mięczaki
8. Zespół alergii skrzyżowanej na alergeny piór ptaków
i

alergeny białka i żółtka jaj

Zespół lateksowo-owocowy



Spowodowany jest odczynami
krzyżowymi pomiędzy alergenami
lateksu a alergenami białkowymi
niektórych owoców i warzyw takich
jak kiwi, awokado, banany,
brzoskwinie, pomidory czy ziemniaki

Zespół wieprzowina- sierść
kota



Został opisany przez Drouet i wsp.
Zaobserwowali oni, że niektórzy
chorzy z alergią na mięso wieprzowe
wykazują również nadwrażliwość na
sierść kota

Zespół Amlot – Lessofa



u pacjentów uczulonych na pyłki roślin po

spożyciu pokarmów (surowe owoce i

warzywa) pojawiają się objawy

miejscowej anafilaksji jamy ustnej i

gardła (świąd, pieczenie, obrzęk

śluzówek). Niekiedy może dojść nawet do

zagrażającego życiu obrzęku krtani. W

naszej strefie klimatycznej zespół OAS

jest poprzedzony najczęściej uczuleniem

na pyłek brzozy

Diagnostyka alergii krzyżowej



Diagnostykę rozpoczynamy od starannie

przeprowadzonego wywiadu chorobowego,

który (dobrze zebrany) jest podstawą

rozpoznania lub co najmniej ukierunkowuje nas

co do przeprowadzenia dalszych badań.

Zbierając wywiad od chorego, u którego

podejrzewamy alergię krzyżową, zwracamy

uwagę na jego kontakt z alergenami środowiska

wewnątrz- i zewnątrzpochodnego oraz na

nawyki żywieniowe, które w znacznym stopniu

determinują charakter alergii pokarmowej.

Badania oparte na
mechanizmach IgE zależnych



punktowe testy skórne



oznaczanie stężenia IgE całkowitego
w surowicy krwi



oznaczanie stężenia IgE swoistych w
surowicy krwi

UWAGA



W przypadku podejrzenia, że firmowy wyciąg z

alergenem pokarmowym daje wynik fałszywie

ujemny, można wykonać ponowny PTS (punktowy

test skórny) w odmianie „prick-by-prick” przy

użyciu świeżych (natywnych) pokarmów (np.

mleko, owoce, warzywa itp.), dokonując nakłucia

pokarmu i skóry przy użyciu tego samego lancetu.



Zaletą testu jest stosowanie „świeżych” alergenów,

które w procesie przygotowania, produkcji,

standaryzacji, konfekcjonowania i przechowywania

mogłyby ulec degradacji, a ich właściwości

immunologiczne osłabieniu.

Testy płatkowe



Rzadziej mamy do czynienia z
reakcjami opóźnionymi, dlatego wtedy
przydatne są również testy płatkowe.
Są one wskazane zwłaszcza wtedy, gdy
mimo negatywnych wyników testów
skórnych, objawy kliniczne wskazują na
istnienie nadwrażliwości na pokarmy.

Cross-reactivity vs co-
reactivity



Osobnym problemem diagnostycznym
okazało się odróżnienie klasycznej reakcji
krzyżowej (cross-reactivity) od czasowego
współwystępowania alergii pokarmowej i
wziewnej (co-reactivity). Wynika to z tego, iż
liczne obserwacje kliniczne wskazują, że
potwierdzenie nadwrażliwości na alergeny
pokarmowe i wziewne, nie jest równoznaczne
z rozpoznaniem alergii krzyżowej.

Co –allergy ( co-reactivity, co-sensivity):

- Czasowe współwystępowanie alergii pokarmowej i
wziewnej
- Obserwacje kliniczne wskazują, że potwierdzenie

nadwrażliwośći na alergeny pokarmowe i wziewne,

nie jest

równoznaczne z rozpoznaniem alergii

krzyżowej.
- Dotyczy to głównie chorych, u których spożycie
potencjalnie

szkodliwych pokarmów, nie jest

przyczyną dolegliwości ani

zaostrzeń objawów astmy

czy alergicznego nieżytu nosa.
- Zróżnicowanie tych dwóch zjawisk jest także istotne u
dzieci i

młodzieży, u których w przedziale wiekowym

6-12 lat,

możemy często mówić jedynie o związku

czasowym i

skojarzonym działaniu alergenów

pokarmowych i wziewnych w wyzwalaniu dolegliwości
klinicznych.

Cross – allergy ( cross-reactivity, cross-

sensivity, alergia krzyżowa, alergia

skrzyżowana, reakcje krzyżowe)

- uczulenie na wspólne epitopy różnych alergenów
- w znaczeniu immunologicznym oznacza to, że
przeciwciała IgE wytworzone w organizmie pacjenta
atopowego są w

stanie reagować swoiście z

alergenami, które nie wzbudziły ich produkcji

Alergeny rekombinowane:

-

wyizolowane przy pomocy biologii molekularnej,

syntetyzowane przez obcy organizm,
wykorzystujący wprowadzoną z zewnątrz
informację genetyczną
- pozwoliły nie tylko na zróżnicowanie związków o
charakterze cross-reactivity i co-reactivity , ale
także na odkrycie zmienności osobnicznej
nadwrażliwości na poszczególne panalergeny oraz
wykorzystanie tego faktu do produkcji
hypoalergicznych, indywidulanie dobranych
szczepionek

Test zahamowania RAST
( RadioAllergoSorbent Test- inhibition )
-

oparty jest na współzawodnictwie o p/c zawarte

w

surowicy między antygenem w ekstrakcie i
alergenem związanym z fazą stałą

-

surowica chorego dodawana jest do tak

przygotowanego ekstraktu, a swoiste IgE
surowicy łączą się z alergenami.
- niezwiązane IgE są wypłukiwane, a następnie
dodawane są znakowane przeciwciała przeciwko

ludzkim immunoglobinom klasy IgE, co

umożliwia określenie ich ilości.

-jest testem o wysokim stopniu dokładności i
standaryzacji.
-jest testem całkowicie bezpiecznym (badanie
można

wykonać nawet w przypadku silnej

nadwrażliwości np.: na jady owadów, u chorych z

poważnymi chorobami skóry oraz u osób

przyjmujących długotrwale leki, które wpływają

na reakcję skórną)

- główną wadą tego testu jest duży koszt oraz
długi czas oczekiwania na wynik

Testy radioimmunologiczne mogą być zastąpione
przez testy, w których do znakowania anty-IgE
zamiast izotopu wykorzystuje się fluoresceinę lub
enzymy.

Immunoelektroforeza krzyżowa/
Radioimmunoelektroforeza krzyżowa
(CRIE)

- odmiana dwuwymiarowa elektroforezy (CRIE)
- stosowana w celu zbadania składników
wyekstrahowanych z surowego (tzw.
wyjściowego) materiału alergenowego.
- zawierający je wyciąg umieszcza się w małej
studzience (wycięciu, zagłębieniu) w żelu, który

następnie jest poddawany prądowi

elektrycznemu.
- w neutralnym pH większość białek będzie
posiadało swój ładunek elektryczny.
- w związku z powyższym, będą się one
przesuwać w

polu elektrycznym zależnie od

swej masy cząsteczkowej (najmniejsze
zawędrują najdalej)

- po dokonanym jednowymiarowym rozdziale, pole elektryczne
obraca

się o 90st. pozwala się alergenom (białkom) na

przesunięcie się

do żelu zawierającego p/c królicze, w

którym tworzą się

precypitaty (Można to udowodnić poprzez

barwienie białek.

Każda linia precypitacyjna odpowiada

potencjalnemu

antygenowi. )

-  poprzez porównanie precypitatów możliwe jest sprawdzenie

składników antygenowych

- kontroli takiej można dokonać drogą bezpośredniego
porównania lub też stosując program komputerowego
mapowania służący sporządzeniu wykresów (tu linii
precypitacyjnych) a następnie

ich komputerowemu

porównywaniu.
- zamiast barwienia białek, płytki z elektroforezą krzyżową
mogą być

inkubowane z surowicą zbiorczą (”zlewką”

pochodzącą od

uczulonych pacjentów) -pozwala to na

reagowanie cząstek immunoglobuliny klasy E tych pacjentów
z precypitatami.
- wspomniana IgE oznaczana może być przy pomocy
skierowanych przeciw niej p/c IgG, które znakuje się
pierwiastkiem

promieniotwórczym co pozwala na

utrwalanie obrazu na

kliszach rentgenowskich

Immunoblotting:

 -  Polega na rozdzieleniu mieszaniny białek za
pomocą elektroforezy w żelu poliakrylamidowym z
odecylosiarczanem sodu (SDS-PAGE), przeniesieniu
ich na błonę (elektrotransfer) i identyfikacji
związanego badanego białka za pomocą
specyficznych dla niego przeciwciał.
 -  Powstałe kompleksy antygen-przeciwciało
wykrywane są przy użyciu kolejnych przeciwciał
(rozpoznających fragment Fc specyficznych
przeciwciał), sprzężonych

z enzymem

katalizującym reakcję z barwnym, nierozpuszczalnym
produktem. W efekcie na

błonie, w miejscu gdzie

znajduje się badane białko, pojawia się barwny
prążek.

Immunoblot of banana profilin.Lane N, serum from a non-allergic control;lanes 1–16, sera
from the banana group. b Immunoblot of pineapple profilin. LaneN, serum from a non-allergic
control; lanes 1–19, sera from the pineapple group

Postępowanie terapeutyczne



Uważa się, że reakcje krzyżowe wywoływane

są przez pokarmy surowe. Wszelkiego

rodzaju obróbka jak gotowanie, mrożenie lub

konserwowanie osłabia aktywność

alergenów owocowych i zmniejsza lub

całkowicie eliminuje wystąpienie objawów

klinicznych, dlatego w profilaktyce

wystąpienia reakcji krzyżowych podkreśla się

wyeliminowanie z diety pokarmów świeżych i

zastąpienie ich pokarmami modyfikowanymi



W wielu przypadkach korzystna i

zalecana jest dieta eliminacyjna, jednak

jej wdrożenie powinno być uzasadnione i

potwierdzone wykonanymi testami

prowokacji pokarmowej. Trzeba pamiętać,

że szczególne znaczenie ma to w

profilaktyce OAS, co w przypadku alergii

poliwalentnej nie zawsze jest możliwe a

na pewno dość uciążliwe dla pacjenta



Klasyczne zasady interwencji
farmakologicznej obejmowały
stosowanie preparatów kromoglikanu
dwusodowego, który jest stosowany
profilaktycznie przed każdym posiłkiem.
Okazało się jednak, że preparat ten nie
chronił przed anafilaksją związaną z
orzeszkami ziemnymi.



Innym znanym sposobem było i pozostaje (w

przypadku spożycia uczulającego pokarm

użycie węgla aktywowanego w celu związania

protein alergenu w nierozpuszczalne

kompleksy niezdolne do wiązania IgE



Najnowszymi preparatami stosowanymi w

leczeniu alergii krzyżowych są preparaty anty –

IgE (Omazilumab), którymi podjęto próby

leczenia chorych z alergią na orzeszki ziemne,

co jest istotne z powodu, ze alergia ta była

przyczyną przypadków zgonów po ich spożyciu



Pacjenci, u których istnieje ryzyko wstrząsu

anafilaktycznego powinni być zaopatrzeni w

odpowiedni zestaw zawierający preparat

noradrenaliny (autostrzykawka – Fastjekt) i

odpowiednio przeszkoleni w celu jego

odpowiedniego podania w razie konieczności.

Dodatkowo zestaw taki może zawierać dożylny

lub domięśniowy preparat antyhistaminowy I

generacji oraz doustny II generacji,

glikokortykosteroidy i w zależności od

symptomatologii leki rozszerzające oskrzela

krótko działające

Immunoterapia swoista



Znaczenie immunoterapii swoistej, zwłaszcza u chorych z
pyłkowicą. Zdecydowana większość publikacji dowodzi
korzystnego wpływu immunoterapii (szczególnie
wyciągiem pyłku brzozy) na współistniejące objawy alergii
jamy ustnej. Jednak redukcja objawów OAS jest na ogół
słabsza i prawdopodobnie mniej trwała niż korzystny
wpływ immunoterapii na nasilenie rhinoconjunctivitis. Nie
jest znana dokładnie skuteczność takiego postępowania
w alergii pokarmowej. W poszczególnych badaniach
wykazano duże różnice odsetka pacjentów, u których
odnotowano złagodzenie objawów alergii pokarmowej (od
53% do 93% odczulanych). Efekt ten jest z pewnością
słabszy niż wpływ na objawy pyłkowicy (poprawa u ponad
80% odczulanych).



W niektórych badaniach, w których

wykonywano podskórną immunoterapię

swoistą (SIT) alergenem pyłkowym

brzozy jako nośnikiem wspólnego

epitopu dla związanych z nim pokarmów,

uzyskano redukcję objawów alergii

pokarmowej sięgającą 84%, równolegle

do ustępowania zaostrzeń pyłkowicy.

Poprawa ta była uchwytna do 30

miesięcy i obejmowała początkowo

zanikanie objawów alergii jamy ustnej, a

następnie negatywizację testów

skórnych na pokarmy.



Dalszych badań wymaga ocena, w
jakim stopniu SIT tradycyjnymi
szczepionkami zapobiega nowym
przypadkom OAS u pacjentów z
pyłkowicą, na ile progresji już
rozwiniętej alergii jamy ustnej, a na
ile może przyczynić się do rozwoju
nowych uczuleń



Kontrowersyjna natomiast pozostaje
immunoterapia u chorych z uczuleniem na
roztocza kurzu domowego. Jest to związane
z tym, że opisywano indukowanie
nadwrażliwości na mięczaki i skorupiaki, po
zakończeniu takiego leczenia. Rozwiązaniem
może być wykorzystanie w leczeniu
alergenów rekombinowanych ze
zredukowaną aktywnością alergenową



Wykazano, że oznaczenie w surowicy
krwi przeciwciał przeciwko
rekombinowanej Bet v 1 (rBet v 1) jako
jedynego testu wystarcza do
rozpoznania alergii na brzozę, jednak w
teście prowokacji donosowej uzyskiwano
reakcję słabszą niż po podaniu
komercyjnego, naturalnego wyciągu
pyłku brzozy



Przy podejmowaniu decyzji o odczulaniu

ważna jest znajomość okresów pylenia

poszczególnych roślin co wiąże się

obecnością określonych pyłków

wywołujących objawy kliniczne pyłkowicy i

reakcje krzyżowe z określonymi pokarmami;

dla naszego kraju kalendarz taki opracował

Buczyłko K. Z punktu widzenia alergii

krzyżowych ważny jest przede wszystkim

okres pylenia traw, brzozy, chwastów (w tym

ambrozji).

Warzywa dające reakcje
krzyżowe z trawami



Pomidor



Marchew



Seler



Groch



Soja



Buraki

Owoce dające reakcje
krzyżowe
z trawami



Melon



Jabłko



Orzechy



Brzoskwinia



Wiśnie



Śliwki



Kiwi

Inne alergeny pokarmowe
dające reakcje krzyżowe z
trawami



Kiełki



Mąka pszenna



Mąka jęczmienna



Mąka żytnia



Mąka kukurydziana



Płatki owsiane



Ryż

Warzywa dające reakcję
krzyżowe z chwastami



Seler



Marchew



Ogórki



Melony



Dynia



Sałata



Koper

Owoce dające reakcję
krzyżowe
z chwastami



orzechy laskowe



orzechy pistacjowe



ziarna słonecznika



banan

Inne alergeny pokarmowe
dające reakcję krzyżowe z
chwastami



Miód



Olej słonecznikowy



Piwo

Warzywa dające reakcje
krzyżowe z brzozą



Groch



Inne strączkowe



Seler



Marchew



Ziemniaki

Owoce dające reakcje
krzyżowe z brzozą



Jabłka



Śliwki



Wiśnie



Brzoskwinie



Orzechy laskowe



Kiwi



Pyłki roślin to oczywiście nie jedyne alergeny mogące

wywołać reakcje krzyżowe z pokarmami. U osób z

alergią na roztocza czyli mających dolegliwości przez

cały rok szczególną uwagę należy zwrócić na takie

pokarmy jak owoce morza (przede wszystkim

krewetki) oraz ślimaki. Objawy reakcji krzyżowej

pomiędzy tymi alergenami były obserwowane głównie

w godzinach porannych. W godzinach nocnych

natomiast mogą wystąpić reakcje krzyżowe pomiędzy

alergenami pierza a żółtkiem i białkiem jaj, mięsem

drobiowym u osób uczulonych na pierze. Wiąże się to

z określoną ekspozycją na alergeny pierza w

godzinach nocnych



W przypadku uczulenia na lateks do reakcji krzyżowej
może doprowadzić spożycie pokarmów zawierających
alergeny gryki, orzeszków ziemnych, bananów, kiwi,
ananasa czy melonowca.



Dzięki znajomości zależności pomiędzy pyłkami i
poszczególnymi pokarmami można nie tylko unikać
spożywania ich, ale również można wykonać testy
mogące potwierdzić ich udział w reakcjach
krzyżowych. Dokonujący się postęp w naukach
podstawowych znajduje swoje szybkie
odzwierciedlenie w immunologii klinicznej. Ponieważ
immunoterapia stała się w pełni akceptowaną
metodą leczniczą, która przyczynowo ingeruje w
proces zapalenia alergicznego, wiedza o
mechanizmach reakcji krzyżowych w konfrontacji z
obrazem klinicznym staje się koniecznością nie tylko
dla alergologów.



Przy użyciu technik biologii molekularnej,
wyizolowane alergeny rekombinowane
pozwoliły na odkrycie zmienności osobniczej
nadwrażliwości na poszczególne profiliny, a
co za tym idzie pozwoliło to na zróżnicowanie
reakcji o charakterze „cross-reactivity” i „co-
reactivity” oraz wykorzystanie tej wiedzy do
produkcji hypoalergicznych, indywidualnie
dobranych szczepionek

Częstość alergii na warzywa

i owoce u chorych

uczulonych na pyłki traw,

drzew i chwastów

Cel pracy



Ustalenie częstości uczuleń na
warzywa i owoce u chorych
leczonych w Poradni Alergologicznej
z powodu pyłkowicy.

Materiał



50 losowo wybranych chorych (20K i
30M)
w wieku 9-54 lat



leczeni z powodu pyłkowicy w Poradni
Alergologicznej przy Katedrze i Klinice
Alergologii, Immunologii Klinicznej i
Chorób Wewnętrznych Collegium
Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet im.
Mikołaja Kopernika w Toruniu

Metody



U wszystkich pacjentów przeprowadzono
staranny wywiad alergologiczny,
obejmujący wywiad rodzinny, czasokres
choroby, współistnienie innych chorób o
podłożu alergicznym



W badaniach posługiwano się
kwestionariuszem ankiety z
zachowaniem pełnej anonimowości
badanych

Metody



Testy punktowe Skin-Prick Test na 11
alergenów wziewnych i 15 alergenów
pokarmowych, przeprowadzone z użyciem
zestawu firmy Allergopharma



Oznaczono stężenie IgE całkowitego metodą
enzymatyczną firmy Hycor Biomedical Technic
EIA



Oznaczono poziom swoistych IgE oznaczanych
w klasach metodą enzymatyczną firmy Hycor
Biomedical Technic EIA

Wyniki:



Dodatni wywiad rodzinny w
kierunku chorób o podłożu
alergicznym wykazało 30%
badanych



Wszyscy chorzy cierpieli z powodu
pyłkowicy

Wyniki:

38

30

43

18

11

8

0

10

20

30

40

50

Wyniki testów skórnych przy użyciu alergenów

wziewnych i pokarmowych

Testy skórne dodatnie
na pyłki traw
Testy skórne dodatnie
na pyłki drzew
Testy skórne dodatnie
na pyłki chwastow
Testy skórne dodatnie
na warzywa i owoce
Testy skórne dodatnie
na warzywa
Testy skórne dodatnie
na owoce

Najczęściej uczulające
warzywa
i owoce:



Seler – 8 chorych



Owoce cytrusowe – 4 chorych



Papryka – 3 chorych



Jabłko – 2 chorych



Pozostałe (mango, truskawki,
kalafior, kiwi, ogórek, ziemniaki) po
1 chorym

Wyniki:

36

22

28

8

10

7

3

0

5

10

15

20

25

30

35

40

Badania immunologiczne przeprowadzone

u badanych chorych

Podwyższony poziom IgE
całkowitego

Podwyższony poziom swoistych
IgE na pyłki drzew

Podwyższony poziom swoistych
IgE na pyłki traw

Podwyższony poziom swoistych
IgE na pyłki chwastów

Podwyższony poziom swoistych
IgE na warzywa i owoce

Podwyższony poziom swoistych
IgE na warzywa

Podwyższony poziom swoistych
IgE na owoce

Ostatecznie:

36%

14%

0%

10%

20%

30%

40%

Cross-reactivity czy co-reactivity?

J ednoczesne dodatnie
testy skóne na warzywa
i owoce oraz pyłki traw,
drzew lub chwastów

J ednoczesne
podwyższenie poziomu
IgE swoistych na
warzywa i owoce oraz
pyłki traw, drzew lub
chwastów

Wnioski:



Wyniki wskazują na konieczność
diagnostyki pacjentów cierpiących z
powodu pyłkowicy w kierunku alergii
pokarmowej



Ciekawym problemem byłoby odróżnienie
klasycznych alergii krzyżowych od
współwystępowania alergii pokarmowej i
wziewnej za pomocą wysoce
specjalistycznych metod immunologicznych