ZATRZYMANIE KRĄŻENIA

PRZYCZYNY I PREWENCJA

Cele

Poznać i zrozumieć:

•

Znaczenie wczesnego rozpoznawania
pacjentów w stanie ciężkim

•

Przyczyny zatrzymania oddychania
i krążenia u dorosłych

•

Rolę schematu badania ABCDE
w identyfikowaniu i leczeniu pacjentów
obciążonych ryzykiem zatrzymania
krążenia

Wczesne rozpoznanie pacjenta w

stanie ciężkim może zapobiec:

•

Zatrzymaniu krążenia/śmierci

•

Przyjęciu pacjenta na OIT

•

Podjęciu resuscytacji mimo braku wskazań

Wczesne rozpoznawanie pacjentów

w stanie zagrożenia życia

•

Zatrzymanie krążenia

w wielu przypadkach można

przewidzieć

•

U 50-80% pacjentów NZK jest

poprzedzone pogorszeniem

stanu ogólnego

•

Typowe objawy - spadek

saturacji i ciśnienia

tętniczego krwi

•

Niepotrzebne komplikacje

wynikają z opóźnienia

przeniesienia pacjenta do OIT

Zespół

Resuscytacyj

ny

Wyniki leczenia dorosłych

pacjentów po zatrzymaniu

krążenia

(dane z Wielkiej Brytanii)

Gwinnutt C et al. Resuscitation 2000; 47: 125-136

VF/VT

PEA/Asystolia

Liczba

422 (32%)

903 (68%)

Powrót krążenia 298 (71%)

344 (38%)

Wypis ze szpitala 179 (42%)

58 (6%)

(ogólnie 17.6%)

Rozpoznanie pacjentów

zagrożonych zatrzymaniem

krążenia i oddychania

Zmodyfikowany System Wczesnego Ostrzegania

Modified Early Warning System (MEWS)

U

P

V

A

CSN

> 37.5

36.6-37.4

35.1-36.5

< 35

Temp °C

> 30

21-29

15-20

9 -14

< 8

Częstość

oddechu

> 200

101-199

81-100

71-80

< 70

Cisnienie

skurczowe

> 130

111-130

101-110

51-100

41-50

< 40

Tętno

3

2

1

0

1

2

3

Wynik > 4 - pacjent musi zostać zbadany przez
lekarza

Zatrzymanie krążenia

i oddychania

Najczęściej jest wynikiem

zaburzeń:

•

Drożności dróg oddechowych

•

Oddychania

•

Krążenia

Przyczyny zatrzymania krążenia

i oddychania

Niedrożność dróg oddechowych

•

Ograniczenie

świadomości

•

Krew/wymiociny

•

Ciało obce

•

Uraz

•

Infekcja/stan

zapalny

•

Kurcz krtani

•

Skurcz oskrzeli

Przyczyny zatrzymania krążenia

i oddychania

Zaburzenia wentylacji

•

Upośledzenie napędu

oddechowego

–

depresja CSN

•

Zaburzenia mechaniki

oddychania

–

osłabienie mięśni

–

uszkodzenie struktur

nerwowych

–

zaburzenia restrykcyjne

dotyczące ściany klatki

piersiowej

–

ból (np. złamanie żeber)

•

Zmiany w płucach

–

odma

–

krew w jamie

opłucnej

–

infekcja

–

zaostrzenie POChP

–

astma

–

zator tętnicy płucnej

–

ARDS

Przyczyny zatrzymania krążenia

i oddychania

Zaburzenia kardiologiczne

Pierwotne

•

Ostre zespoły wieńcowe

•

Zaburzenia rytmu serca

•

Nadciśnienie tętnicze

•

Wady zastawkowe

•

Leki/zatrucia

•

Wrodzone wady serca

•

Zaburzenia elektrolitowe

•

Porażenie prądem

Wtórne

•

Asfiksja

•

Hipoksja

•

Utrata krwi

•

Hipotermia

•

Wstrząs

septyczny

A…
B…
C…
D…
E…

airway - drożność dr.
oddechowych
breathing - oddychanie
circulation - krążenie
disability - stan świadomości
exposure - ekspozycja

Badanie pacjenta

zagrożonego zatrzymaniem

krążenia

według schematu ABCDE

Badanie ABCDE

Podstawowe zasady

•

Wykonaj ocenę wstępną

•

Lecz stany bezpośredniego

zagrożenia życia

•

Powtarzaj badanie

•

Oceniaj skuteczność leczenia oraz

wykonanych interwencji

•

Wcześnie wezwij pomoc

–

Np. Zespół Resuscytacyjny

Badanie ABCDE

•

Pamiętaj o własnym
bezpieczeństwie

•

Oceń reakcję pacjenta

•

Oceń parametry życiowe

–

tętno, częstość oddechu, ciśnienie
tętnicze, SpO

2

, EKG, temperatura

Badanie ABCDE

Drogi oddechowe

Rozpoznawanie niedrożności dróg

oddechowych

•

Możliwość mówienia

•

Trudności w oddychaniu, objawy
zakrztuszenia

•

Duszność

•

Głośny oddech

–

stridor, świsty, bulgotanie

•

Paradoksalne ruchy oddechowe

•

Udział dodatkowych mięśni oddechowych

Badanie ABCDE

Drogi oddechowe

Leczenie niedrożności dróg oddechowych

•

Bezprzyrządowe udrożnienie dróg

oddechowych

- np. odgięcie głowy i uniesienie żuchwy

zmodyfikowane wysunięcie żuchwy

•

Proste przyrządy służące do udrażniania

dróg oddechowych

•

Zaawansowane metody

- np. maska krtaniowa, rurka intubacyjna

•

Tlen

Badanie ABCDE

Oddychanie

Rozpoznanie zaburzeń oddychania

•

Zobacz

–

wysiłek oddechowy, pracę dodatkowych mięśni

oddechowych, sinicę, częstość oddechu,

zniekształcenia klatki piersiowej, poziom

świadomości

•

Usłysz

–

głośny oddech, szmery oddechowe

•

Wyczuj/zbadaj

–

ruchy klatki piersiowej, odgłos opukowy,

położenie tchawicy

Badanie ABCDE

Oddychanie

Leczenie zaburzeń oddychania

•

Utrzymanie drożnych dróg oddechowych

•

Tlen

•

Leczenie przyczyny

- np. odbarczenie odmy

•

Wspomaganie oddychania jeżeli

wskazane

- np. wentylacja z wykorzystaniem worka

samorozprężalnego

Badanie ABCDE

Krążenie

Rozpoznawanie zaburzeń krążenia

•

Ogólne wrażenie

•

Tętno –

tachykardia, bradykardia

•

Perfuzja obwodowa –

nawrót włośniczkowy

•

Ciśnienie tętnicze krwi

•

Ocena perfuzji narządów

–

ból w klatce piersiowej, stan świadomości,

diureza

•

Krwawienia, utrata płynów

Badanie ABCDE

Krążenie

•

Drożność dróg oddechowych i

oddychanie

•

Tlen

•

Dostęp dożylny/pobranie

krwi do badań

•

Leczenie przyczyny

•

Płynoterapia

•

Monitorowanie

hemodynamiczne

•

Leki inotropowe/wazopresyjne

•

Tlen/Aspiryna/Nitrogliceryna/

Morfina w przypadku OZW

Postępowanie

Badanie ABCDE

Stan świadomości

•

Zbadaj pacjenta wg skal AVPU lub GCS,

oceń źrenice

•

Postępuj zgodnie ze schematem ABC

•

Lecz podstawową przyczynę

•

Oceń poziom glukozy we krwi

–

jeśli < 3 mmol/l podaj glukozę

•

Rozważ pozycję boczną bezpieczną

•

Sprawdź karę zleceń

Badanie ABCDE

Ekspozycja

•

Rozbierz pacjenta aby przeprowadzić

badanie
-

zwróć uwagę na urazy, krwawienie,

wysypkę

•

Zabezpiecz chorego przed utratą ciepła

•

Zapewnij intymność podczas badania

Pytania

PODSUMOWANIE

•

Wczesne rozpoznawanie pacjentów w stanie

ciężkim może zapobiec zatrzymaniu krążenia

•

U większość pacjentów NZK jest poprzedzone

charakterystycznymi objawami

•

NZK może być wynikiem zaburzeń drożności

dróg oddechowych, oddychania i krążenia

•

Schemat badania ABCDE pozwala

rozpoznawać i leczyć pacjentów zagrożonych

zatrzymaniem krążenia i oddychania