MIĘDZYNARODOWE

STOSUNKI GOSPODARCZE

WYKŁAD 3

Definicje

Definicje

MIĘDZYNARODOWEJ

MIĘDZYNARODOWEJ

INTEGRACJI GOSPODARCZEJ

INTEGRACJI GOSPODARCZEJ

Balassa proponuje zdefiniować

międzynarodową integrację jako proces i

pewien stan rzeczy. Rozumiana jako proces

integracja gospodarcza obejmuje środki

przeznaczone do zniesienia dyskryminacji

podmiotów gospodarczych ze względu na ich

przynależność do różnych państw, traktowana

zaś jako stan oznacza brak występowania

między gospodarkami narodowymi różnych

przejawów dyskryminacji.

Teame zdefiniował integrację

gospodarczą jako „połączenie różnych

rynków narodowych przez zniesienie

dyskryminacji i stworzenie między nimi

podziału pracy”.

Tinbergen wprowadził do teorii integracji dwa

pojęcia: „integracji pozytywnej” i

„integracji negatywnej” – ta druga oznacza

te aspekty, które obejmują zniesienie

dyskryminacji na drodze liberalizacji – w

odróżnieniu od integracji pozytywnej, która

polega na modyfikacji istniejących

instrumentów i instytucji narodowych oraz

tworzeniu nowych ponadnarodowych dla

efektywniejszego działania rynku i

osiągnięcia szerszych celów politycznych

INTEGRACJA NEGATYWNA

INTEGRACJA NEGATYWNA

-

znoszenie barier narodowych w

handlu między krajami

członkowskimi oraz przepływ

kapitału i siły roboczej

INTEGRACJA POZYTYWNA

INTEGRACJA POZYTYWNA

-

koordynacja polityki w

poszczególnych dziedzinach,

realizacja wspólnych polityk oraz

tworzenie wspólnych inwestycji

Przesłanki

Przesłanki

MIĘDZYNARODOWEJ

MIĘDZYNARODOWEJ

INTEGRACJI GOSPODARCZEJ

INTEGRACJI GOSPODARCZEJ

W literaturze przedmiotu wyróżnia się

cztery grupy przyczyn międzynarodowej

integracji gospodarczej.

• wzrost efektywności gospodarowania,
• przesłanki polityczne,
• przesłanki społeczno-ekonomiczne,
• pozostałe przesłanki (rozwój

infrastruktury transportowej, łączności,

informatyki, ochrony środowiska)

METODY

METODY

INTEGRACJI:

INTEGRACJI:

FUNKCJONALNA

FUNKCJONALNA

INSTYTUCJONALNA

INSTYTUCJONALNA

Warunki integracji:

Warunki integracji:

NIEZBĘDNE

NIEZBĘDNE

KOMPLEMENTARNOŚĆ

KOMPLEMENTARNOŚĆ

INFRASTRUKTURA

INFRASTRUKTURA

WSPOMAGAJĄCE

WSPOMAGAJĄCE

POLITYKA EKONOMICZNA

POLITYKA EKONOMICZNA

SKUTKI EKONOMICZNE

SKUTKI EKONOMICZNE

INTEGRACJI:

INTEGRACJI:

MECHANIZM CENOWY

MECHANIZM CENOWY

a) efekt przesunięcia

a) efekt przesunięcia

b) efekt kreacji

b) efekt kreacji

MECHANIZM DOCHODOWY

MECHANIZM DOCHODOWY

2.

2. UNIA

UNIA

EUROPEJSKA

EUROPEJSKA

jako najbardziej

jako najbardziej

zaawansowana

zaawansowana

forma integracji

forma integracji

gospodarczej

gospodarczej

Skutki integracji: krótkookresowe, statyczne
1.

efekt kreacji handlu

efekt produkcyjny (rezygnuje z własnej

produkcji, bo tańsze inne)

efekt konsumpcyjny (bo dobro jest tańsze)

2.

efekt przesunięcia handlu

efekt ekspansji handlu (gdy unia celna kreuje

handel, a nie przesuwa go)

efekt ograniczenia handlu (gdy unia celna

przesuwa handel i efekt ten jest bardzo słaby,

a efekt kreacji nie występuje wcale).

Skutki długookresowe, dynamiczne

1. wzrost efektywności produkcji i handlu
2. korzyści skali
3. wzrost tempa postępu technicznego i
innowacyjnego
4. korzyści zewnętrzne – wzrost rozmiarów
rynku i silnej konkurencji
5. przyspieszenie wzrostu gospodarczego
6. wysoka dynamika handlu
wewnątrzgałęziowego

Zagrożenia procesu integracji:

1. korzyści z integracji będą ponosiły
kraje wysoko rozwinięte
2. szybsze przenoszenie się wahań
koniunkturalnych
3. nadmierna eksploatacja surowcowa
niektórych partnerów
4. utrata autonomii danego kraju

Krótka Historia Unii

Europejskiej

09.05.1950 Przedstawienie przez
francuskiego ministra spraw
zagranicznych Roberta Schumana
propozycji oddania pod wspólną
kontrolę francuskiej i niemieckiej
produkcji węgla i stali - surowców
kluczowych dla powojennego
przemysłu.

05.06.1947 Wprowadzenie planu Marshalla.

PODSTAWOWE TRAKTATY

PODSTAWOWE TRAKTATY

•

1951

1951

-

- Europejska Wspólnota Węgla i

Europejska Wspólnota Węgla i

Stali (EWWiS)

Stali (EWWiS)

Traktat Paryski

Traktat Paryski

•

1957

1957

-

- Europejska Wspólnota Energii

Europejska Wspólnota Energii

Atomowej (EURATOM)

Atomowej (EURATOM)

•

1957

1957

-

- Traktat Rzymski (EWG)

Traktat Rzymski (EWG)

•

1986

1986

-

- Jednolity Akt Europejski

Jednolity Akt Europejski

•

1991

1991

-

- Traktat z Maastricht o Unii

Traktat z Maastricht o Unii

Europejskiej

Europejskiej

•

1997

1997

–

– Traktat Amsterdamski

Traktat Amsterdamski

•

2000

2000

-

- Traktat z Nicei

Traktat z Nicei

Traktat Paryski

•

Traktat o utworzeniu EWWiS (Europejska

Traktat o utworzeniu EWWiS (Europejska

Wsp

Wsp

ó

ó

lnota W

lnota W

ę

ę

gla i Stali)

gla i Stali)

,

,

•

podpisany 18.04.1951

podpisany 18.04.1951

roku w Pary

roku w Pary

ż

ż

u,

u,

•

wszed

wszed

ł

ł

w

w

ż

ż

ycie 23 lipca 1952 roku.

ycie 23 lipca 1952 roku.

•

Sygnatariuszami by

Sygnatariuszami by

ł

ł

o sze

o sze

ść

ść

pa

pa

ń

ń

stw:

stw:

Francja, RFN, W

Francja, RFN, W

ł

ł

ochy, Belgia, Holandia,

ochy, Belgia, Holandia,

Luksemburg

Luksemburg

.

.

•

Do nadzorowania postanowie

Do nadzorowania postanowie

ń

ń

traktatu

traktatu

powo

powo

ł

ł

ano instytucj

ano instytucj

ę

ę

o charakterze

o charakterze

ponadpa

ponadpa

ń

ń

stwowym

stwowym

-

-

Wysok

Wysok

ą

ą

W

W

ł

ł

adz

adz

ę

ę

(

(

od 1967 roku Komisja

od 1967 roku Komisja

Wsp

Wsp

ó

ó

lnot Europejskich)

lnot Europejskich)

1957 - Traktat Rzymski

1957 - Traktat Rzymski

•

ustanawiający Europejską Wspólnotę

ustanawiający Europejską Wspólnotę

Gospodarczą (EWG) - wszedł w życie

Gospodarczą (EWG) - wszedł w życie

1.01.1958.

1.01.1958.

•

Określał:

Określał:

-

-

cele EWG (budowa wspólnego rynku i

cele EWG (budowa wspólnego rynku i

zbliżenie polityki gospodarczej)

zbliżenie polityki gospodarczej)

-

-

mechanizm i funkcje podstawowych

mechanizm i funkcje podstawowych

organów

organów

-

-

instytucjonalne podstawy podejmowania

instytucjonalne podstawy podejmowania

decyzji

decyzji

•

1 lipca 1968 roku w ramach EWG

1 lipca 1968 roku w ramach EWG

utworzono uni

utworzono uni

ę

ę

celn

celn

ą;

ą;

•

w

w

raz z traktatem o EWG

raz z traktatem o EWG

w Rzymie

w Rzymie

zosta

zosta

ł

ł

zawarty - przez te same

zawarty - przez te same

pa

pa

ń

ń

stwa - traktat o utworzeniu

stwa - traktat o utworzeniu

trzeciej

trzeciej

Wsp

Wsp

ó

ó

lnoty:

lnoty:

Europejskiej Wspolnoty Energii

Europejskiej Wspolnoty Energii

Atomowej

Atomowej

, zwanej

, zwanej Euratomem.

Euratomem.

Wszed

Wszed

ł

ł

w

w

ż

ż

ycie1 stycznia 1958

ycie1 stycznia 1958

roku.

roku.

1986 - Jednolity Akt

1986 - Jednolity Akt

Europejski

Europejski

•

stworzenie jednolitego rynku wewnętrznego

stworzenie jednolitego rynku wewnętrznego

UE, tj. wspólnego rynku towarów, usług i

UE, tj. wspólnego rynku towarów, usług i

czynników produkcji

czynników produkcji

•

utworzenie Europy Obywateli (niczym

utworzenie Europy Obywateli (niczym

nieskrępowanego przepływu ludzi)

nieskrępowanego przepływu ludzi)

•

umocnienie Europejskiego Systemu

umocnienie Europejskiego Systemu

Walutowego

Walutowego

•

ponadnarodowe kompetencje organów EWG

ponadnarodowe kompetencje organów EWG

•

wzrost roli Parlamentu Europejskiego

wzrost roli Parlamentu Europejskiego

•

próby koordynacji polityki zagranicznej i

próby koordynacji polityki zagranicznej i

obronnej

obronnej

•

podkreślenie potrzeby stworzenia unii

podkreślenie potrzeby stworzenia unii

ekonomicznej i monetarnej

ekonomicznej i monetarnej

1991 - Traktat z

1991 - Traktat z

Maastricht o Unii

Maastricht o Unii

Europejskiej

Europejskiej

•

Postanowienia dotyczące

Postanowienia dotyczące

wprowadzania:

wprowadzania:

unii ekonomicznej i monetarnej (ze

unii ekonomicznej i monetarnej (ze

wspólną walutą EURO)

wspólną walutą EURO)

•

wspólnej polityki obronnej,

wspólnej polityki obronnej,

•

obywatelstwa Unii Europejskiej,

obywatelstwa Unii Europejskiej,

•

wspólnej polityki zagranicznej,

wspólnej polityki zagranicznej,

•

dalszego zwiększania uprawnień

dalszego zwiększania uprawnień

Parlamentu Europejskiego

Parlamentu Europejskiego

1997- Traktat

1997- Traktat

Amsterdamski

Amsterdamski

•

uzupełnia on i wprowadza poprawki do

uzupełnia on i wprowadza poprawki do

Traktatu z Maastricht, Traktatów Rzymskich

Traktatu z Maastricht, Traktatów Rzymskich

oraz innych aktów Wspólnoty,

oraz innych aktów Wspólnoty,

•

w Traktacie wzmocniono federacyjny

w Traktacie wzmocniono federacyjny

charakter Unii Europejskiej. Przewidziano

charakter Unii Europejskiej. Przewidziano

wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego,

wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego,

powołanie przedstawiciela ds. polityki

powołanie przedstawiciela ds. polityki

zagranicznej,

zagranicznej,

•

wzmocniono kompetencje Brukseli w

wzmocniono kompetencje Brukseli w

zakresie polityki wizowej, migracyjnej i

zakresie polityki wizowej, migracyjnej i

azylowej oraz współpracę policji i wymiaru

azylowej oraz współpracę policji i wymiaru

sprawiedliwości.

sprawiedliwości.

2000- Traktat Nicejski

2000- Traktat Nicejski

Celem zainaugurowanej 14 lutego 2000 r.

Celem zainaugurowanej 14 lutego 2000 r.

Konferencji Międzyrządowej było uzgodnienie

Konferencji Międzyrządowej było uzgodnienie

:

:

•

niezbędnych dla przyszłego rozszerzenia UE -

niezbędnych dla przyszłego rozszerzenia UE -

reform instytucjonalnych, które nie zostały

reform instytucjonalnych, które nie zostały

rozstrzygnięte w Amsterdamie w 1997 r.

rozstrzygnięte w Amsterdamie w 1997 r.

z

z

a

a

trzy najważniejsze tego rodzaju kwestie

trzy najważniejsze tego rodzaju kwestie

uznano:

uznano:

-

-

podział głosów w Radzie UE i system

podział głosów w Radzie UE i system

podejmowania decyzji kwalifikowan

podejmowania decyzji kwalifikowan

ą

ą

większością

większością

głosów,

głosów,

-

-

skład Komisji Europejskiej (liczba komisarzy)

skład Komisji Europejskiej (liczba komisarzy)

-

-

zakres decyzji podejmowanych kwalifikowan

zakres decyzji podejmowanych kwalifikowan

ą

ą

większością głosów

większością głosów

1958 -

Francja, RFN,

Włochy, Belgia, Holandia

,

Luksemburg

1973 - W. Brytania,
Dania,Irlandia

1981 – Grecja

1986 - Hiszpania,
Portugalia

1995 - Szwecja, Austria,
Finlandia

2004 - Polska, Czechy,
Słowacja, Słowenia, Węgry,
Łotwa, Litwa, Estonia,
Malta, Cypr