Przebieg i prowadzenie ciąży fizjologicznej

background image

Przebieg i prowadzenie

ciąży fizjologicznej.

Rozpoznanie ciąży
Prowadzenie ciąży
prawidłowej.
Zmiany zachodzące w ustroju
ciężarnej kobiety w przebiegu
ciąży fizjologicznej.

15.10.200
9r.

background image

Rozpoznanie ciąży.

Ciążę rozpoznajemy na podstawie
objawów pewnych:

wizualizacja zarodka w badaniu USG

Odczuwanie ruchów płodu przez
ciężarną ( od 20 Hbd - pierworódka,
18 Hbd - wieloródka )

wyczucie przez powłoki części płodu

background image

Ciąża fizjologiczna

Zmiany zachodzące w ciąży nie
dotyczą jedynie narządu rodnego,
ale zachodzą we wszystkich
narządach.
Mają one charakter adaptacyjny,
mający na celu zmniejszenie
obciążeń nakładanych na
organizm matki przez rozwijającą
się ciążę.

background image

Ciąża fizjologiczna.

W ciąży wzrasta zapotrzebowanie
tkanek na tlen:

-

tkanki płodu charakteryzują się

szybkim wzrostem i wyższym zużyciem
tlenu na jednostkę objętości niż tkanki
matki;

-

przerost większości narządów matki

( nie tylko macicy i sutków )

-

przyrost masy ciała kobiety i płodu

wymaga większej pracy mięśni przy
poruszaniu się.

background image

Układ krążenia ( 1 )
Zmiany hemodynamiczne.

Wzrost objętości wyrzutowej ( o 40 % )
serca spowodowany przerostem lewej
komory

Przyśpieszenie czynności serca

Wzrost pojemności minutowej serca

Spadek ciśnienia tętniczego w I połowie
ciąży - szczególnie rozkurczowego
( czynnik rokowniczy dla prawidłowego
rozwoju ciąży ! ) - inwazja trofoblastu

background image

Układ krążenia ( 2 )
Zmiany w EKG.

Trudności w interpretacji zapisu EKG

Powiększenie serca – przewaga lewej
komory w zapisie EKG

Zmiana położenia serca –
przemieszczenie ku górze i skręt
wokół osi dużych naczyń – odwrócony
załamek T w odprowadzeniach V2 i
V3

background image

Układ krążenia ( 3 )
Hemodylucja.

Wzrost objętości krwi krążącej o 30 – 85 % od 6 Hbd,

gwałtowniejszy w II trymestrze ( pod wpływem

aldosteronu )

Wzrost liczby erytrocytów o 18 % ( zwiększone

wydzielanie erytropoetyny )

Wzrost liczby leukocytów ( n: 15 tys. )

Wzrost liczby płytek krwi ( niektórzy autorzy -

spadek )

Nieproporcjonalny wzrost objętości osocza do

elementów morfotycznych powoduje zjawisko

rozcieńczenia krwi czyli hemodylucji tzw.

„fizjologiczna niedokrwistość”

background image

Układ krążenia ( 4 )
Niedokrwistość

( ponad 50 %

ciężarnych )

Granica normy poniżej której
rozpoznajemy niedokrwistość - 11 g%
Hb.

Wzrost zapotrzebowania na Fe w ciąży

Większa utrata Fe - krwawienia w ciąży

zaburzone wchłanianie Fe ( wymioty,
brak łaknienia, zaburzenia gastryczne -
niekokwaśność soku żołądkowego )

background image

Układ krążenia ( 5 )

Ryzyko wystąpienia

niewydolności

krążenia w ciąży.

Maksymalny wzrost objętości krwi
krążącej i maksymalne obciążenie
serca między 28 a 34 tygodniem ciąży

Szczególnie duże ryzyko u kobiet z
niewydolnością krążenia i wadami
serca

Po 34 tygodniu ciąży stopniowy spadek
objętości krwi

background image

Układ żylny

Żyła główna dolna - ciśnienie wzrasta około

3 x w stosunku do wartości sprzed ciąży -

ucisk ciężarnej macicy.

Wzrasta ryzyko rozwoju żylaków: około 40

% ciężarnych - kończyny dolne, około 2 % -

srom

wzrasta ryzyko wystąpienia żylnej choroby

zakrzepowo – zatorowej ( nadkrzepliwość,

relaksujące działanie progesteronu na

mięśniówkę naczyń, spowolnienie

przepływu krwi )

background image

Układ moczowy ( 1 )

Częste oddawanie moczu – przemieszczenie się
ciężarnej macicy i ucisk na pęcherz,

Mocz badanie ogólne:
wzrost pH moczu ( odczyn zasadowy
– wzrost ryzyka infekcji ),
spadek osmolarności i
ciężaru właściwego, wzrost
wydzielania aminokwasów, cukromocz;

Pojemność pęcherza moczowego w ciąży
zawansowanej do 1000 ml

background image

Układ moczowy ( 2 )

Wpływ hormonów na mięśniówkę układu moczowego:

Estrogeny – przerost,

Progesteron – zwiotczenie ( kielichy nerkowe, miedniczki i

moczowody – rozszerzają się w czasie ciąży z 5 – 10 cm

3

do 50

cm

3

; max. w 20 Hbd i rozszerzenie utrzymuje się do końca

ciąży )

w ciąży może wystąpić tzw. fizjologiczne wodonercze;

Ucisk ciężarnej macicy na pęcherz moczowy (upośledzenie

odpływu) Glukozuria i laktozuria – obniżenie progu

nerkowego na skutek niewydolności mechanizmów resorpcji

zwrotnej ( w 5 – 15 % )

Zwiększone ryzyko rozwinięcia infekcji układu moczowego

( w tym bezobjawowy bakteriomocz: 10

5

CFU colony forming

units – jednostek tworzących kolonie ( w dwóch kolejnych

badaniach przy braku objawów klinicznych )

background image

Układ moczowy ( 3 )

Wzrost przepływu przez nerki ( RPF – renal plasma
flow) o ok. 40 %

Wzrost filtracji kłębkowej ( GFR – glomelular
filration rate) – większa objętość moczu i zwiększone
wydalanie substancji rozpuszczonych w wodzie
( spadek stężenia kreatyniny i mocznika w
surowicy )

Wzmożona resorbcja w kanalikach nerkowych
( większe wchłanianie zwrotne )

Spadek osmolarności moczu

Wzrost retencji wody i Na pod wpływem aldosteronu

background image

Układ pokarmowy ( 1 )

Jama ustna – wzrost wydzielania gruczołów
ślinowych; ciąża sprzyja rozwojowi próchnicy
zębów;

Nudności i wymioty – I trymestr rano, przyczyna
do końca nieznana ( progesteron ? ); 0,1 %
ciężarnych – niepowściągliwe wymioty ciężarnych;

Progesteron – zwiotczenie mięśniówki, osłabienie
perystaltyki przewodu pokarmowego;

Zgaga ( refluks treści żołądkowej ) – spadek
napięcia zwieracza przełyku, wzrost ciśnienia
śródbrzusznego

background image

Układ pokarmowy ( 2 )

Żołądek – zwiększona sekrecja kwasu żołądkowego,
opóźnione opróżnianie się;

Protekcyjne działanie estrogenów na błonę śluzową
żołądka i XII –cy: ustąpienie objawów choroby wrzodowej;

Wątroba – estrogeny i progesteron zaburzają wydzielanie
żółci (subkliniczna cholestaza – zwiększenie poziomu
fosfatazy zasadowej);

Pęcherzyk żółciowy – estrogeny: dyskineza pęcherzyka,,
Progesteron: atonia pęcherzyka i skurcz zwieracza
Odiego ( wiotki, powiększony, źle opróżniający się + ucisk
macicy ); hiperlipidemia i hipercholesterolemia w ciąży –
wzrost ryzyka rozwoju kamicy i zapalenia pęcherzyka
żółciowego;

background image

Układ pokarmowy ( 3 )

Jelito cienkie – spowolnienie perystaltyki pod
wpływem progesteronu; pokarm dłużej
przebywa w jelicie i zwiększa się wchłanianie
substancji pokarmowych (przerost kosmków i
zwiększona sekrecja enzymów);

Jelito grube – spowolnienie perystaltyki i
zwiększona retencja wody ( spowodowana
prawdopodobnie przez angiotensynę i
aldosteron ) -zaparcia

Zmiana topografii narządów jamy brzusznej !!!
( wyrostek robaczkowy )

background image

Układ oddechowy ( 1 )

Zmiany o charakterze anatomicznym.

Przesunięcie przepony w górę ( pod

koniec ciąży – ok.4 cm ).

Zmiana ustawienia żeber do

bardziej poziomego ( obwód klatki

zwiększa się o około 6 cm ),

Zwiększenie wymiarów klatki

piersiowej – przednio – tylnego i

bocznego,

Zmiana toru oddychania na przeponowy

background image

Układ oddechowy ( 2 ).

Zmiany o charakterze czynnościowym.

Obrzęk i przekrwienie błony
śluzowej z powodu poszerzenia
naczyń włośniczkowych,

Poszerzenie tchawicy i oskrzeli –
wpływ progesteronu i kortyzolu,

background image

Układ oddechowy ( 3 )

Wzmożona wentylacja w ciąży pokrywa wzrost
zapotrzebowania ciężarnej i płodu na tlen ( pod koniec
ciąży połowa zapotrzebowania przypada na płód )

Czynnikiem wyzwalającym wzrost wentylacji jest
obniżenie progu wrażliwości ośrodka oddechowego na
PaCO

2

( pod wpływem estrogenów i progesteronu )

Hiperwentylacja u ciężarnej i spadek PaCO

2

prowadzi

do przesunięć w równowadze kwasowo - zasadowej,
alkaloza przesuwa krzywą dysocjacji w lewo i
zwiększa powinowactwo tlenu do Hb.

Zwiększone utlenowanie krwi i zmiejszone PaCO

2

powoduje lepsze warunki dyfuzji.

background image

Układ oddechowy ( 4 )

Spadek całkowitej pojemności płuc o 4 – 5
% (uniesienie przepony)

Wzrost pojemności wdechowej płuc o 10 –
20 % (max. 22 –24 Hbd)

Spadek objętości zalegającej o ok.20 %

Wzrost wentylacji pęcherzykowej o ok. 50
– 65 %

Nieznaczny wzrost częstości oddechów

Duszność – u 50 % ciężarnych –
wysiłkowa, u 20 % - spoczynkowa

background image

Układ oddechowy ( 5 )

Parametry układu oddechowego w czasie ciąży i
porodu.

Ciąża

Poród

Częstość
oddechów

/

min

15

22 -70

Objętość

oddechowa
( ml )

480 –

680

( wzrost o 35 –

50 %)

650 -

2000

Wentylacja
minutowa( l/
min )

7,5 –

10,5

9 - 30

PaCO

2

( mm

Hg )

31

15 - 20

PaO

2

( mm Hg

)

105

100 -108

background image

Czynność tarczycy( 1 )

W ciąży występuje rozrost komórek

gruczołu, zwiększa się przepływ krwi przez

tarczycę

Od 4 Hbd zwiększa się synteza białek

wiążących hormony tarczycy

Beta – HCG: wpływa pobudzająco na gruczoł

tarczowy zdrowych kobiet i doprowadza do

zwiększonego wychwytu jodu

Zwiększa się wydalanie jodu z moczem z

powodu zwiększonej filtracji kłębkowej

background image

Czynność tarczycy ( 2 )

Powiększenie tarczycy

Wzrost całkowitego stężenia T

3

i T

4

o 50 –100 %

Wzrost stężenia TGB (globuliny transportującej

tyroksynę ) – pula hormonów niezwiązanych z

białkami nie ulega zmianie: 0,03 % T

4

i 0,3% T

3

brak objawów

nadczynności tarczycy

Zwiększenie o 50 – 100 % jodu związanego z

białkiem

Stężenie TSH – norma ( do 18 Hbd może być

obniżone )

background image

Rola łożyska w regulacji
czynności gruczołu tarczowego
płodu.

Swobodnie przenikają jodki, leki
p/tarczycowe, immunoglobuliny

W niewielkim stopniu przenikają
T

3

( w zależności od okresu ciąży

oraz czynności tarczycy płodu ) i
tyroksyna

TSH nie przenika przez łożysko

background image

Czynność tarczycy (3)

Prawidłowa czynność tarczycy jest
bezwzględnym warunkiem dla
prawidłowego rozwoju płodu !

Szczególnie niebezpieczna jest
niedoczynność tarczycy !

Wywiad w kierunku przebytych chorób
tarczycy

Współpraca z endokrynologiem

Suplementacja jodu ( 150 – 200 mcg )

background image

Układ immunologiczny.

Liczba limfocytów B zmiejsza się progresywnie w czasie ciąży,
ich funkcja nie ulega zaburzeniu ( wzrasta subpopulacja B

1

odpowiedzialna za wytwarzanie przeciwciał blokujących )

Obniżona jest odpowiedź typu komórkowego

W ciąży obserwujemy zwiększoną aktywność elementów
komórkowych odpowiedzi nieswoistej ( neutrofile, monocyty,
makrofagi – większa ilość i reaktywność )

Odporność nieswoista stanowi istotny element obrony
immunologicznej ciężarnej przed czynnikami infekcyjnymi
( rekompensuje obniżoną odpowiedź swoistą )

Ciąża jest stanem szczególnym stanem immunologicznym
( płód – przeszczep allogeniczny ze względu na antygeny
ojca )

background image

Układ krzepnięcia ( 1 )

jest stanem ciągłego wykrzepiania

wewnątrznaczyniowego o niewielkim stopniu
aktywności, umiejscowionego głównie w łożysku;

Wykładnikiem ciągłej aktywacji czynników
krzepnięcia w czasie ciąży jest wzrost stężenia
fibrynopeptydu A, kompleksów trombina –
antytrombina III, D - dimerów kompleksów
fibrynogenu o dużej masie cząsteczkowej;

W ciąży obserwujemy skrócenie czasu
protrombinowego, wzrasta OB ( wzrost stężenia
fibrynogenu )

background image

Układ krzepnięcia ( 2 )

W ciąży występuje fizjologiczna nadkrzepliwość ( Skrócony czas

krzepnięcia ) ; w łożysku produkowany jest czynnik tkankowy

( TF – tissue factor ), który nasila generację trombiny;

Zwiększa się stęzenie czynników krzepnięcia

( rozbieżne zdania w zależności od autora )

M. Uszyński 2003 Klasyczne i

nowo poznane koagulopatie połoznicze : Fibrynogen wzrasta u

50 % ciężarnych, czynnik VIII i czynnik von Willebranda

prawdopodobne u wszystkich; liczba płytek krwi obniża się w

prawidłowym przebiegu ciąży;

Zmiany w zakresie czynników krzepnięcia mają charakter

ilościowy; zwiększona synteza czynników w hepatocycie zależy

od estrogenów ( początek wzrostu obserwujemy pod koniec I

trymestru ciąży )

Choroba von Willebranda, hemofilia A i B mają w ciąży

łagodniejszy przebieg;

background image

Układ krzepnięcia ( 3 )

Zmiany poziomów czynników krzepnięcia.

Czynnik I

wzrost o 50 %

Czynnik II

wzrost o 20 % ; b/z

Czynnik V

wzrost o 50 % ; spadek

Czynnik VII

wzrost o 50 –150 %

Czynnik VIII

wzrost o 100 –400 %

Czynnik IX

wzrost o 50 %

Czynnik X

wzrost o 50 – 150 % ;
b/z

Czynnik XII

wzrost o 50 –100 %

background image

Układ krzepnięcia ( 4 )

Zmiany poziomów czynników krzepnięcia.

prekalikrenina

b/z

kininogen

b/z

Czynnik XI

b/z ; spadek

Czynnik XIII

Spadek o 25 –60 %

background image

Układ krzepniecia ( 5 )

Fizjologiczna hypofibrynoliza

.

W ciąży aktywność układu fibrynolizy zależy od aktywności
metabolicznej łożyska ( PAI –2 – plasminogen activator
inhibitor 2 ); od końca I trymestru do końca ciąży wzrasta
też PAI –1 syntetyzowany przez śródbłonek naczyniowy;

Zmniejsza się synteza i uwalnianie tkankowego aktywatora
plazminogenu ( tPA – tkankowego ( osocze ) i uPA
urokinazowego ( tkanki );

Zwiększa się stężenie ( pozostaje b/z ? ) plazminogenu;

Poród – przewaga krzepnięcia nad fibrynolizą
( zatrzymanie krwawienia z miejsca łożyskowego ! )

background image

Układ krzepnięcia ( 6 )

Płytki krwi – zwiększa się aktywność i zużycie płytek krwi, w

krążeniu pojawiają się młodsze, większe płytki; w czasie porodu

aktywność wzrasta do 300 % !

dodatkowo stymulujący wpływ na funkcje krwinek płytkowych

ma czynnik von Willebranda

W czasie ciąży poziom płytek obniża się ( u 30 – 50 %

ciężarnych poniżej 150 tys. / mm

3

, u 6 % – około 75 tys./ mm

3

);

po porodzie samoistne wyrównanie;

Antykoagulanty:

białko S – obniżony poziom,
AT III i białko C – poziomy bez zmian ( w przebiegu ciąży

narasta oporność na aktywne białko C jako efekt uboczny

zwiększonego poziomu fibrynogenu, czynnika VIII i czynnika

von Willebranda )

background image

Gospodarka węglowodanowa

I połowa ciąży

metabolizm węglowodanów jest zależny od
estrogenów i progesteronu;

Estrogeny stymulują komórki wysp Langerhansa do
wydzielania insuliny i powodują przerost wysp;

Obniża się poziom glikemii na czczo, poprawia się
tolerancja glukozy, wzrastają zapasy tłuszczu i
glikogenu;

Transport glukozy do płodu - dyfuzja ułatwiona;
różnica stężeń między matką a płodem 20 – 30 mg% (
1,11 – 1,67 mmol/l ); tzw. przyśpieszone głodowanie –
ciągłe pobieranie substancji energetycznych przez
płód;

background image

Gospodarka węglowodanowa
II połowa ciąży

Wzrost poziomu insuliny na czczo i po posiłku

Rozwija się insulinooporność; mechanizm do
końca niewyjaśniony ( charakter przed- i
poreceptorowy );

Podkresla się rolę hormonów o działaniu
antagonistycznym do insuliny, działanie
diabetogenne – ciąża sprzyja ujawnieniu się
cukrzycy ( kortyzol, prolaktyna, progesteron,
laktogen łożyskowy )

Dodatkowo łożysko produkuje insulinazy, które
degradują insulinę

background image

Układ endokrynny
Przysadka mózgowa

Płat przedni
–wzrost objętości spowodowany proliferacją
komórek laktotropowych zwiększona produkcja prolaktyny
( ok.. 10 krotnie ), - zahamowanie produkcji FSH. LH i
hormonu wzrostu, zmniejszona reaktywnośc na
gonadoliberynę - nieznaczny
wzrost stężenia ACTH

Płat tylny
– magazynowanie w jądrach
nadwzrokowych i przykomorowych oksytocyny i
wazopresyny;
- oksytocyna jest wydzielana pulsacyjnie w czasie
porodu ( ciąży jest unieczynniana przez oksytocynazę
produkowaną przez łożysko )

background image

Układ endokrynny
Nadnercza

Kora – wzrost produkcji kortyzolu o około 100 %

Pod wpływem estrogenów wzrasta produkcja
transkortyny: białka wiążącego kortyzol ( CBG –
corticosteroid binding globulin ); wzrost rezerwy
czynnościowej kory nadnerczy;

Dodatkowy wzrost ACTH i kortyzolu a także
adrenaliny i noradrenaliny obserwujemy w czasie
porodu

Wzrost produkcji aldosteronu, maksymalne
stężenie 32 – 36 t.c. ( hyperaldosteronizm
ciężarnych – wzrost retencji wody i sodu )

background image

Skóra ( 1 )

Wzmożona pigmentacja ok.. 90 % ciężarnych;

stymulacja melanocytów przez hormon

melanotropowy (wargi sromowe, otoczka i

brodawka sutka, kresy białej); unikanie

nasłonecznienia

Ostudy ciężarnych ( chloasma gravidarum ), II

połowa ciąży – symetryczne, ostro odgraniczone

plamy na twarzy ( ustępują samoistnie)

Rozstępy ( II polowa ciąży – brzuch piersi, uda ), 90

% kobiet rasy kaukaskiej; czynnik genetyczny; rola

hormonów kory nadnerczy – destrukcyjne działanie

na kolagen + mechaniczne rozciąganie skóry )

background image

Skóra ( 2 )

Nadpotliwość – wzrost funkcji
wydzielniczej gruczołów apokrynowych

Nasilenie łojotoku –wzrost aktywności
gruczołów łojowych

Obrzęki ok. 50 % ciężarnych

Rozszerzenia naczyń ok.. 70 %
ciężarnych naczyniaki gwiaździste
( znamiona pająkowate ): twarz, szyja,
klatka piersiowa, kończyny górne

)

background image

Prowadzenie ciąży

.( 1 )

Rekomendacje PTG z dn. 21.05.2005

Rola poradnictwa przedkoncepcyjnego ( w tym
suplemnentacja kwasem foliowym 0,4 mg min. przez 2
miesiące przed ciążą );

I wizyta do 10 t.c.
Badanie podmiotowe i przedmiotowe, badanie
ginekologiczne ( pH wydzieliny pochwowej, cytologia ),
pomiar ciśnienia krwi, badanie piersi, pomiar wzrostu i masy
ciała, ocena ryzyka ciążowego, edukacja prozdrowotna;

Badania dodatkowe ( grupa krwi i Rh, przeciwciała

odpornościowe, morfologia, glukoza, VDRL, badanie ogólne
moczu; zalecane: toksoplazmoza IgM i IgG, różyczka, HIV,
HCV ) Zalecana konsultacja
stomatologiczna

background image

Prowadzenie ciąży ( 2 )

Badania USG ( 11 –14 t.c., 20 t.c., po 30 t.c, w
uzasadnionych przypadkach przed 10 t.c. )

Diagnostyka prenatalna nieinwazyjna

– test podwójny ( PAPPA + HCG ) 11 –14 t.c.

- test potrójny (HCG, Estriol, AFP ) 15 –20 t.c.
Diagnostyka prenatalna inwazyjna
Biopsja trofoblastu 8 – 10 t.c ( bezpośredni kariotyp bez

hodowli – wynik po 5 godz, hodowla – wstępne wyniki po 24
godz, ostateczne po 3 – 5 dniach )
Amniopunkcja wczesna 10 – 14 t.c., późna – 16 –18 t.c.

Kordocenteza od 18 t.c.

background image

Prowadzenie ciąży ( 3 ).

Częstość wizyt i badań dodatkowych

Badania uzupełniające – test przesiewowy

z 50 g glukozy ( 24 – 28 t.c. ),

diagnostyczny z 75 g; posiew moczu,

posiew z kanału szyjki macicy, posiew w

kierunku Streptococcus agalactiae

( paciorkowiec grupy  – hemolizujący ),

CMV IgG i IgM, Hbs;

Intensywny nadzór położniczy w okresie

okołoporodowym;


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Przebieg i prowadzenie ciąży fizjologicznej rok VI
Przebieg ciąży fizjologicznej, Uniwersytet Medyczny, ginekologia, ginekologia
Przebieg i prowadzenie ci ¬y fizjologicznej WNOZ
PROWADZENIE CIAZY PRAWIDLOWEJ
PROWADZENIE CIĄŻY WSPÓŁISTNIEJĄCEJ Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ, Podstawy opieki polożniczej xD
Opieka w położnictwie i ginekologii, Rozdział 3 Opieka położnicza nad kobietą w ciąży fizjologic, RO
Przebieg i higiena ciąży
04 Fizjologia ciąży i poroduid 4829
04. Fizjologia ciąży i porodu
Zapłodnienie, przebieg ciąży, jej hormonalna regulacja
14 [ Choroby wątroby wikłające przebieg ciąży ]id 15227 ppt
fizjologia ciąży
przebieg ciąży i jej długość, weterynaria, I semestr, Choroby zwierząt
Przepuklina pachwinowa u suki w kontekście zaburzenia przebiegu ciąży
Egzamin fizjologia roślin drz, Ściąga, Omów przebieg zjawisk zachodzących w komórce oraz jej otoczen

więcej podobnych podstron