Okres i całokształt zmian

zachodzących w

organizmie kobiety (też

samicy ssaków) od

zapłodnienia do wydania

na świat płodu; czas

trwania u poszczególnych

gat. jest różny, u kobiety

ok. 280 dni.

• 1 miesiąc - dziecko rozpoczyna swoje

życie jako komórka o średnicy około 0,1
milimetra.

• 2 miesiąc - jest to okres bardzo

intensywnego rozwoju.

• 3 miesiąc - wszystkie części mózgu są już

ukształtowane, bardzo intensywnie
wzrasta liczba połączeń nerwowych.

• 4 miesiąc - jest to etap, w którym wszystkie

narządy wewnętrzne doskonalą swoje

funkcje.

• 5 miesiąc - matka zaczyna wyczuwać

pierwsze ruchy dziecka.

• 6 miesiąc - wytwarzają się wiązadła

stawowe, kostnieje szkielet, płuca zaczynają

wytwarzać surfaktant, który pomorze po

urodzeniu nabrać powietrza.

• 7 miesiąc - zaczyna zmieniać

pozycję i ustawia się głową w dół.

• 8 miesiąc - dziecko intensywnie

rośnie i przybiera na wadze.

• 9 miesiąc - poród.

Od chwili zapłodnienia nie tylko gwałtownie nasila
się wydzielanie hormonów dobrze już znanych i
obecnych wcześniej, ale zaczyna się też produkcja
nowych, występujących tylko w ciąży. Ta nagła
rewolucja ma na celu zapewnienie jak najlepszych
warunków do rozwoju płodu i przygotowanie ciała
kobiety do porodu. Niestety, skutkiem ubocznym
działania hormonów są przykre objawy: nudności,
zgaga, zaparcia czy tzw. humory, czyli niestabilność
emocjonalna.

Hormon produkowany od ok. 7. dnia po

zapłodnieniu (gdy zarodek jest w stadium

blastocysty). Odgrywa bardzo ważną rolę w

produkcji hormonów koniecznych do utrzymania

ciąży, zwłaszcza progesteronu. Najwięcej hCG jest

w I trymestrze, potem jej stężenie spada.

Jest naturalnym estrogenem.

Dzięki estrogenom macica się

powiększa, więcej jest w niej naczyń

krwionośnych, a podczas porodu jej

mięsień jest podatny na działanie

pobudzającej skurcze oksytocyny.

Estrogeny wpływają też na rozwój

kanalików mlekowych w piersiach.

• Progesteron robi wszystko, by jajo

najpierw zagnieździło się w macicy, a

potem mogło się tam bezpiecznie

rozwijać. Przede wszystkim

zapobiega zbyt silnym i

przedwczesnym skurczom oraz

reguluje funkcjonowanie łożyska.

Hormon ten rozluźnia więzadła macicy

na krótko przed porodem w celu

ułatwienia przejścia noworodka przez

kanał rodny. Relaksyna działa tylko w

tych przypadkach, kiedy tkanka

łączna została uprzednio uczulona

działaniem żeńskiego hormonu -

estradiolu.

Etapy:

• Okres rozwierania szyjki

macicy, trwający kilka do

kilkunastu godzin

• Okres wydalania płodu lub

skurczów partych, który trwa

30 do 90 minut

• Okres oddzielenia i wydalania

łożyska trwający kilka minut

Pierwszym okresem porodu zarządza

hormon zwany oksytocyną. Jego

zadaniem jest obkurczać mięsień

macicy. Po porodzie ten sam hormon

decyduje o wypływie pokarmu.

To wytwarzany przez przysadkę mózgową

hormon powodujący skurcze macicy podczas

porodu, połogu i orgazmu. Jest obecna już

podczas ciąży, ale dopiero podczas porodu

(za sprawą estrogenów) mięsień macicy

uwrażliwia się na działanie oksytocyny i

regularnie się kurczy. Po porodzie oksytocyna

wydziela się podczas ssania piersi przez

dziecko – powoduje to wypływanie mleka, a

jednocześnie obkurczanie się macicy.

W następnych godzinach w organizmie

rodzącej dochodzi do zwiększonego

wydzielania adrenaliny. To ona

mobilizuje nawet bardzo zmęczoną

kobietę do ogromnego wysiłku

wypierania dziecka

• Działają wtedy także inne hormony,

które wprawiają rodzącą w stan

lekkiego oszołomienia. Są to

endorfiny – pochodne morfiny

produkowane w naszym ciele. Mają

one także działanie znieczulające, a

na koniec pozwalają zapomnieć o

trudach porodu.

czas, w którym samice

ssaków posiadają zdolność

wydzielania mleka celem

karmienia młodych

(karmienie piersią).

Długość okresu laktacji

zależna jest od wielu

czynników, m.in. od

wielkości noworodka, od

stopnia jego rozwoju w

chwili urodzenia.

• Wytwarzanie mleka wywołuje

hormon przedniego płata przysadki

mózgowej - prolaktyna, pojawiająca

się dopiero po porodzie.

• Laktogen łożyskowy ma działanie

podobne do prolaktyny.

• przygotowuje on gruczoł sutkowy do

laktacji a także działa

przeciwinsulinowo

Bibliografia

• Traczyk, Władysław Zygmunt, Fizjologia

człowieka w zarysie, Warszawa

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007

• Fizjologia człowieka z elementami fizjologii

stosowanej i klinicznej, red. Władysław Z.

Traczyk, red. Andrzej Trzebski, Warszawa

 Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2001

• Anatomia i fizjologia człowieka, Bogusław

Gołąb, Władysław Z. Traczyk, współprac.

Michał Karasek, Jaktorów Ośrodek

Doradztwa i Szkolenia "TUR", 2003.