Projekt edukacyjny w

gimnazjum

Podstawa prawna

projektu

Podstawą prawną wprowadzenia do szkół

gimnazjalnych projektu edukacyjnego jest
rozporządzenie

Ministra

Edukacji

Narodowej z dnia 20 sierpnia 2010 roku,
zmieniające

rozporządzenie

w sprawie warunków i sposobu oceniania,
klasyfikowania

i

promowania

uczniów

i

słuchaczy oraz przeprowadzanie sprawdzianów
i

egzaminów

w szkołach publicznych.

W rozporządzeniu znalazły

się następujące zapisy:

1.

Uczniowie gimnazjum biorą udział w
realizacji projektu edukacyjnego.

2.

Projekt edukacyjny jest zespołowym,
planowym

działaniem

uczniów,

mającym na celu rozwiązanie problemu,
z zastosowaniem różnorodnych metod.

3.

Projekt edukacyjny jest zespołowym,
planowym

działaniem

uczniów,

mającym na celu rozwiązanie problemu,
z zastosowaniem różnorodnych metod.

4. Projekt edukacyjny jest realizowany

przez zespół uczniów pod opieką

nauczyciela

i obejmuje następujące działania:

I.

wybranie tematu projektu edukacyjnego;

II.

określenie celów projektu edukacyjnego i

zaplanowanie etapów jego realizacji;

III.

wykonanie zaplanowanych działań;

IV.

publiczne przedstawienie rezultatów projektu

edukacyjnego.

5. Szczegółowe warunki realizacji projektu

edukacyjnego

określa

dyrektor

gimnazjum
w porozumieniu z radą pedagogiczną.

6. Kryteria zachowania ucznia gimnazjum

zawarte w ocenianiu wewnątrzszkolnym
uwzględniają udział ucznia w realizacji
projektu edukacyjnego.

7. Wychowawca klasy na początku roku

szkolnego, w którym uczniowie będą
realizować

projekt

edukacyjny,

informuje uczniów i ich rodziców
(prawnych opiekunów) o warunkach
realizacji projektu edukacyjnego.

8. Informacje o dziale ucznia w realizacji

projektu edukacyjnego oraz temat
projektu edukacyjnego wpisuje się na
świadectwie ukończenia gimnazjum.

9. W

szczególnie

uzasadnionych

przypadkach,

uniemożliwiających

udział ucznia w realizacji projektu
edukacyjnego, dyrektor gimnazjum
może zwolnić ucznia z realizacji
projektu edukacyjnego.

10. W przypadkach, o których mowa

w punkcie 9, na świadectwie ukończenia
gimnazjum w miejscu przeznaczonym
na wpisanie informacji o udziale ucznia
w realizacji projektu edukacyjnego
wpisuje

się

„zwolniony”

albo

„zwolniona”.

Cele

projektu

Możemy wyodrębnić dwie główne

grupy celów projektu. Pierwsza to
cele edukacyjne formułowane
przez nauczyciela, najczęściej
powiązane z podstawą programową.
Druga to cele określane przez
uczniów realizujących dany projekt.

Cele edukacyjne

formułowane

przez nauczyciela

Cele edukacyjne określają, czego uczniowie

się dowiedzą, co nauczą się robić lub jakie
predyspozycje rozwiną podczas realizacji
projektu. Można przyjąć, że niemal każde
działanie

projektowe

służy

rozwijaniu

określonych we wstępnej części podstawy
programowej umiejętności pracy zespołowej
–

wyszukiwania,

selekcjonowania

i

krytycznej

analizy

informacji

oraz

komunikowania się.

Formułując cele edukacyjne, nauczyciel

określa, co zyskują uczniowie, którzy

zrealizują projekt, co nowego poznają,

zapamiętają,

co będą potrafili wykonać (lub wykonać

lepiej). Takie ujęcie celów edukacyjnych

ułatwia przekazywanie i wyjaśnienie ich

uczniom.

Zapisanie

ich

w

języku

zrozumiałym dla uczniów – może ułatwić

pracę oraz pomóc uczniom w określeniu

celów ich własnych działań projektowych.

Cele projektu

określane przez uczniów

Rozporządzenie: Uczniowie pod

opieką nauczyciela określają cele
projektu edukacyjnego

W formułowaniu celów projektu

należy

zostawić

uczniom

dużo

swobody i pozwolić im na własne,
nawet niedoskonałe sformułowania,
wymagając jednak, by były one
dostatecznie konkretne. Każdy zespół
może opisać cele swej pracy w sposób
specyficzny, nawet gdy wybrane
problemy będą się powtarzać.

Rozporządzenie wymaga, by na

początkowym etapie pracy nad projektem

uczniowie

z pomocą nauczyciela określili cele projektu

edukacyjnego i zaplanowali etapy jego

realizacji. W tym miejscu warto się

zastanowić, co chcemy, aby było produktem

(efektem produktu). Dlatego po wstępnej

decyzji uczniów o rodzaju aktywności, jaką

zamierzają podjąć, powinni oni określić cele

poznawcze

i praktyczne, które wyznaczą kierunki

działań

poszczególnych

zespołów

projektowych.

Uczniowie z pomocą nauczyciela

przedstawiają je w kategoriach
rezultatów, które chcą osiągnąć.
Kluczowe dla powodzenia projektu
jest, by uczniowie, wypracowując
cele, odkryli sens własnych działań i
widzieli, co chcą osiągnąć i jak to
zrobić.

Etapy

organizacyjne

projektów

edukacyjnych

1. Wybór problemu.
2. Diagnoza.
3. Wyznaczenie celu działań i

opracowanie rozwiązania problemu.

4. Szukanie sojuszników.
5. Działanie.
6. Publiczna prezentacja rezultatów

projektów.

7. Ocena, ewaluacja projektu.

Dokumentacja

działań

Kontrakt

Kontrakt edukacyjny w metodzie

projektów rozumiany jest jako sposób
regulowania różnych zachowań i
działań pomiędzy nauczycielem a
uczniami wykonującymi projekt.

Kontrakt edukacyjny jest rodzajem

umowy społecznej, za pomocą której
dąży się do osiągnięcia postawionych
celów, określenia metody pracy oraz
wzajemnych

oczekiwań

i zobowiązań pomiędzy uczniami
a nauczycielem.

Kontrakt pomiędzy nauczycielem

a zespołem uczniów powinien zawierać:

• temat projektu,
• zakres prac projektowych,
• terminy wykonania poszczególnych etapów pracy,
• termin zakończenia projektu,
• konsekwencje za niedotrzymanie ustalonych terminów

i przyjętych przez zespół wspólnie z nauczycielem
zasad,

• sposób

komunikowania

się

z

nauczycielem

prowadzącym projekt, ustalone terminy konsultacji i
oceny etapowej,

• sposób komunikowania się z innymi nauczycielami

w przypadku projektu interdyscyplinarnego ,

• przewidywane koszty wykonania i ustalenia, kto

je pokryje (jeżeli dotyczy to danego projektu),

• terminy korzystania z laboratoriów, pracowni

komputerowej
( jeżeli projekt to przewiduje),

• datę zawarcia kontraktu,
• podpis nauczyciela prowadzącego projekt,
• podpisy uczniów przystępujących do wykonania

projektu,

• inne informacje ważne dla istoty wykonywanego

projektu.

Karta projektu

Temat projektu
Zespół uczniowski

1. Imię i nazwisko

ucznia

2. Imię i nazwisko

ucznia

3. Imię i nazwisko

ucznia

4. Imię i nazwisko

ucznia

podpisy uczniów

(zobowiązanie do

realizacji projektów)

Nauczyciel - opiekun

Imię i nazwisko

nauczyciela

Podpis nauczyciela

Problem

Problem, którego rozwiązaniem zajmuje się

zespół uczniów, np.: „Jak światło wpływa na

rozwój roślin?” lub „Jak sprawić aby nasza

miejscowość była czysta?

Podstawowe informacje – zespół uczniowski

i wybranie tematu projektu

Określenie celów projektu i

zaplanowanie etapów realizacji

a) Główne cele

„Czego się chcemy dowiedzieć?”

i/lub „Co chcemy osiągnąć”

b) Planowanie etapów realizacji

Główne
zadania

Działania

Uczniowie
odpowiedzia
lni

Terminy
realizacji

Informacja o
wykonaniu

Jeśli projekt
jest bardziej
rozbudowany
, warto
dodać
kolumnę
głównych
zadań

1. Działania pozwalające
realizować projekt lub
zadanie

Imiona i
nazwiska
uczniów

Termin
rozpoczęci
a i
zakończeni
a

Informacje
podsumowujące
wykonanie działań i
zadań

2. Działania pozwalające
realizować projekt lub
zadanie

Imiona i
nazwiska
uczniów

Termin
rozpoczęci
a i
zakończeni
a

Informacje
podsumowujące
wykonanie działań i
zadań

3. Działania pozwalające
realizować projekt lub
zadanie

Imiona i
nazwiska
uczniów

Termin
rozpoczęci
a i
zakończeni
a

Informacje
podsumowujące
wykonanie działań i
zadań

jw.

Konsultacje z nauczycielem

Terminy

Temat

Imię i nazwisko

nauczyciela

Podpis

nauczyciela

Termin

udzielonej

zespołowi przez

nauczyciela

konsultacji

Co było

przedmiotem

konsultacji

Nazwisko

nauczyciela

udzielającego

konsultacji

Podpis

nauczyciela

udzielającego

konsultacji

jw.

Publiczne przedstawienie rezultatów

projektu

Termin prezentacji

Kiedy odbyła się prezentacja?

Miejsce prezentacji

Np. szkoła, strona internetowa

ogólnopolskiego programu w którym wzięli

udział.

Forma prezentacji

Np. prezentacja komputerowa, plakaty i

krótkie ich ustne omówienie.

Udział członków zespołu

Np. wskazanie, którzy uczniowie i w jaki

sposób wzięli czynny udział w prezentacji.

Odbiorcy

Np. uczniowie klasy, szkoły, rodzice,

przedstawiciele samorządu, uczniowie

innej szkoły

Uczniowie w metodzie

projektów

Uczniowie wykonujący projekty

edukacyjne bez wątpienia odnoszą
wymierne korzyści – zdobywają nowe
wiadomości

i

kształtują

nowe

umiejętności w sposób bardziej
efektywny
i trwały niż w przypadku stosowania
tradycyjnych metod nauczania –
uczenia się.

W szczególności uczą się:

 podejmowania decyzji – sami wybierają

lub doprecyzowują temat, problem do
rozwiązania, sposób działania, źródła
informacji

itp.,

zgodnie

ze swoimi zainteresowaniami i celami
projektu;

 poszukiwania- szukają sposobów

zbadania i możliwości rozwiązania
problemu;

 przedsiębiorczości i elastyczności –

wytrwale i w przemyślany sposób dążą do
realizacji założonego planu pracy, a gdy
pojawiają się poważne przeszkody, starają
się je przezwyciężyć lub modyfikują swoje
działanie w wyniku dyskusji w grupie i
konsultacji z nauczycielem prowadzącym
projekt;

 prezentowania swojej pracy innym-

przygotowują
i przeprowadzają publiczną prezentacje
projektu;

 oceniania pracy swojej i innych –

oceniają swoje wysiłki i ich ostateczny
efekt (z punktu widzenia kryteriów
sukcesu, określonych wcześniej wspólnie z
nauczycielem)

Uczniowie kształtują również ważne

umiejętności, które wpisują się w
kompetencje kluczowe określone
przez Parlament Europejski, a w
szczególności umiejętności:

posługiwania się językiem ojczystym:

czytania, pisania, słuchania, mówienia, w
tym

wyrażania

i prezentowania swojego zdania; (w
przypadku projektów wykonywanych w
ramach języków obcych lub wymagających
na

przykład

korzystania

z

informacji

czy

przygotowania

opracowania, prezentacji w języku obcym –
również posługiwania się językiem obcym);

samodzielnego uczenia się

inicjatywności i przedsiębiorczości, a w

tym przede wszystkim identyfikacji i oceny
własnych

mocnych

i

słabych

stron,

planowania

i

organizowania swojej pracy, współpracy w
zespole, zbierania, selekcjonowania i
opracowywania informacji itp.;

posługiwania się technologią

informacyjną

oraz – w zależności od obszaru, w

jakim projekt jest realizowany –
doskonalą

kompetencje

matematyczne

i

podstawowe

kompetencje naukowo – techniczne,
kompetencje

społeczne

i

obywatelskie
oraz

podnoszą

świadomość

i

ekspresję kulturalną.

Dekalog nauczyciela pracującego metodą projektów

• Wspieraj a nie wyręczaj swoich uczniów.

• Pozwól

uczniom

poczuć

się

„właścicielami”

wykonywanego projektu.

• Pobudzaj ich do rozwijania swoich zainteresowań.

• Zachęcaj do korzystania z różnych źródeł informacji.

• Stwarzaj możliwości do dyskusji i negocjowania

proponowanych rozwiązań.

• Zachęcaj do analizy popełnionych błędów i wyciągania z

nich wniosków na przyszłość.

• Pamiętaj, że efekt pracy uczniów musi być całkowicie

zbieżny

z Twoim początkowym wyobrażeniem o nim.

• Pomagaj uczniom rozwiązywać pojawiające się problemy

i konflikty w grupie.

• Współpracuj z innymi nauczycielami, gdyż każdy projekt,

nawet

przedmiotowy,

ma

pewien

wymiar

interdyscyplinarny.

Dekalog uczniów wykonujących projekt w zespole

 Współpracuj w zespole, możesz osiągnąć więcej niż pracując sam.
 Projekt jest przedsięwzięciem Twoim i Twojego zespołu – przyjmijcie

odpowiedzialność za jego wykonanie i efekty.

 Ustalenie ostatecznego tematu projektu powinno być efektem negocjacji

pomiędzy zespołem a nauczycielem prowadzącym projekt.

 Dyskutujcie nad sposobem wykonania projektu – mogą pojawić się ciekawe

i twórcze pomysły.

 Jeżeli uważasz, że masz dobry pomysł, przekonaj grupę, wykorzystując

racjonalne argumenty.

 Rozdzielajcie zadania do wykonania, wykorzystując mocne strony,

predyspozycje
i zainteresowania członków zespołu.

 Zbierając informacje, korzystajcie z różnych źródeł, a jeżeli tego wymaga

projekt, prowadźcie badania również poza szkołą.

 Cały zespół odpowiada za realizację projektu – każdy powinien wywiązywać

się
z przyjętych na siebie obowiązków.

 Dbajcie o dobrą atmosferę pracy w zespole – w przypadku konfliktów

szukajcie satysfakcjonujących wszystkie strony rozwiązań, sami lub z
pomocą nauczyciela.

 Nawet najlepszy projekt nie ma szans na uznanie, jeżeli nie jest dobrze

zaprezentowany. Wykorzystajcie różne pomysły, prezentując efekty swojej
pracy.