Instytut Pielęgniarstwa PWSZ w Sanoku

Zasady postępowania

przed i

pooperacyjnego w

przypadku operacji

serca.

Mgr Elżbieta Cipora

Metody diagnostyczne

• Wywiad i wstępne badanie w tym tętno, RR,

Ekg.

• Rtg klatki piersiowej.
• Echokardiografia pozwala określić wielkość

struktur wewnątrzsercowych i ich zachowanie

w trakcie czynności.

• Tomografia komputerowa jest przydatna do

rozpoznawania tetniaków, guzów, zwapnień

zastawek i skrzeplin wewnątrzsercowych.

• Cewnikowanie serca.
• Koronarografia.

Cewnikowanie serca

• Polega na wprowadzeniu cewnika przez żyłę

obwodową do serca.

• Rozpoznanie zmian w sercu uzyskuje się przez:
- obsewację rtg położenia cewnika w sercu,
- pomiar ciśnienia w przedsionkach, komorach

i dużych naczyniach,

- gazometrię, a przede wszystkim wysycenie

krwi tlenem w różnych przestrzeniach serca,

- angiokardiografię – szybkie wstrzyknięcie

przez cewnik środka cieniującego umożliwia

zarejestrowanie przepływu krwi przez serce.

Cewnikowanie serca

Cewnikowanie serca lewego.

Cewnikowanie serca prawego.

Koronarografia

• Polega na wstrzyknięciu środka

cieniującego do prawej i lewej
tętnicy wieńcowej i rejestrowaniu
rentgenowskim w różnych
płaszczyznach obrazu przepływu
krwi.

Choroby serca leczone

operacyjnie

• Wrodzone wady serca bez przecieku.
• Wrodzone wady serca z przeciekiem.
• Nabyte wady zastawkowe serca.
• Zaawansowana choroba wieńcowa.
• Powikłania po zawale mięśnia

sercowego.

Wskazania do zabiegu

• Narastająca niewydolność

krążenia.

• Objawy płucne.
• Omdlenia.
• Zatorowość.

Operacje metodą

zamkniętą

• Ułożenie na prawym boku.
• Po otwarciu opłucnej dochodzi się do worka

osierdziowego, a z worka osierdziowego do
lewego ujścia żylnego.

• Przez to ujście wprowadza się palec do

lewego przedsionka i palcem bada stan
zastawki.

• Tą samą drogą wprowadza się rozszerzadło

i rozszerza spoidła zastawki.

Operacje w krążeniu

pozaustrojowym

• Po raz pierwszy aparat do krążenia pozaustrojowego został

zastosowany w 1953 roku.

• Zasada działania aparatu:
- rury wypełniające obie żyły główne pobierają krew żylną ,

która płynie do utleniacza, a następnie do wymiennika

ciepła gdzie ulega łagodnemu ogrzaniu lub ochłodzeniu,

- dalej krew jest wtłaczana pod ciśnieniem do tętnicy

biodrowej lub aorty.

• Kardioplegię, czyli zatrzymanie czynności serca uzyskuje

się przez podanie roztworu potasu lub płynu

kardioplegicznego.

• W celu obniżenia przemiany materii i tym samym

zmniejszenia zapotrzebowania na tlen stosuje się

hipotermię.

Schemat krążenia

pozaustrojowego

Przygotowanie do zabiegu

• Odbywa się w oddziale kardiologicznym.
• Należy wyeliminować wszelkie stany zapalne, ograniczyć podawanie

płynów.

• Wykonać badania diagnostyczne zgodnie z zaleceniem.
• Stosować farmakoterapię w zależności od zlecenia lekarskiego (leki

moczopędne, nasercowe, przeciwzakrzepowe).

• Przygotować chorego psychicznie do zabiegu.
• Wdrażać pacjenta do fizykoterapii (nauka prawidłowego oddychania,

efektywnego kaszlu).

• Wyłączyć leki moczopędne i nasercowe na 48 godzin przed zabiegiem.
• W przeddzień operacji zważyć chorego, przygotować przewód

pokarmowy, pole operacyjne, wieczorem podać środek nasenny

zgodnie ze zleceniem.

• W dzień operacji przed transportem na blok sprawdzić przygotowanie

pola operacyjnego i dokonać jego ponownej dezynfekcji, dokonać

oceny układu krzepnięcia.

Opieka we wczesnym okresie

pooperacyjnym

• Zorientować się w przebiegu zabiegu

operacyjnego.

• Bezpiecznie przetransportować

pacjenta do OIOM – u.

• Prowadzić intensywny nadzór

(monitorowanie bezprzyrządowe

i przyrządowe).

• Zapewnić stałą opiekę pielęgniarską.

Dalsza opieka nad pacjentem

• Przekazać pacjenta do oddziału.
• Ułożyć pacjenta w pozycji półwysokiej, na wznak lub na stronie operowanej.
• Obserwować w kierunku powikłań.
• Zwalczać ból.
• Nadzorować czynność oddechową (intubacja do 48 godzin, oczyszczanie drzewa

oskrzelowego, nacieranie, oklepywanie pleców).

• Dbać o ranę pooperacyjna i drenaż ;
- zmiana opatrunku jeśli zachodzi potrzeba nawet w dniu zabiegu, szwy usuwamy w 7

dobie co drugi, w 9 pozostałe,

- drenaż dotyczy jamy opłucnej i worka osierdziowego. W pierwszej godzinie ilość krwi

może dochodzić do 600 ml, ale stopniowo zmniejsza się i po 3 godzinach nie powinna

przekraczać 50 ml. Po 6-12 godzinach wyciek krwi powinien zmienić się w wyciek

surowiczo-krwisty, a po 12 godzinach ilość wydzieliny z drenu powinna wynosić 5-10

ml . Dren powinien być usunięty do 72 godzin, w razie powikłań drenaż może zostać

utrzymany dłużej.

• Uruchamiać zależnie od rodzaju zabiegu i stanu chorego.
• Wykonać badania kontrolne.
• Przetransportować pacjenta na dalsze leczenie sanatoryjne.

Powikłania po operacjach

kardiochirurgicznych

POWIKŁANIE

PRZYCZYNA

niewydolność krążenia

kwasica, niedotlenienie

tamponada serca

nadmierne krwawienie

Krwotok

nadciśnienie tętnicze, małe
stężenie czynnika krzepnięcia

obrzęk płuc

zła czynność lewej komory, zła

praca nerek

bloki przewodzenia

miejscowy obrzęk

zawał serca

niedotlenienie, zmniejszony

przepływ wieńcowy

niewydolność nerek

obniżenie RR, podostre

zapalenie wsierdzia