1

TEORIA POTRZEB

Projekt wykonany pod

kierunkiem

dr Zdzisława Pólkowskiego

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

2

Plan

1.

Teoria potrzeb

2.

Definicja pojęcia

3.

Idea teorii

4.

Sposoby interpretacji

5.

Źródła

6.

Cechy

7.

Środki zaspakajania

8.

Czołowi przedstawiciele teorii

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

3

Koncepcje:

• Abrahama Maslowa
• Claytona Alderfera
• Fredericka Herzberga

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

4

Teoria potrzeb skupia uwagę na tym, czego potrzeba ludziom
do prowadzenia zadawalającego poziomu życia. W praktyce
natomiast zajmuje się rolą, jaką spełnia praca w zaspakajaniu

takich potrzeb.

Zgodnie z teorią potrzeb człowiek ma motywację, jeżeli

jeszcze nie osiągnął określonego poziomu zaspakajania potrzeb

w swoim życiu.

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

5

Potrzeba to pewien stan psychofizyczny człowieka,

przejawiający się subiektywnym poczuciem braku lub

pożądania jakiegoś dobra lub stanu. Człowiek odczuwający

potrzebę

poszukuje

sposobów

umożliwiających

jej

zaspokojenie. Najczęściej daną potrzebę można zaspokoić

na wiele sposobów. Pracownik na podstawie doświadczenia

i posiadanych informacji wybiera sposób, według niego

najlepszy i zgodnie z tym zachowuje się. Zachowanie to

poprzez otrzymaną nagrodę (motywacja zewnętrzna) bądź

przez

wartość

samego

zachowania

(

motywacja

wewnętrzna)

zaspokaja

potrzebę.

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

6

Idea teorii potrzeb

POTRZEBA

(brak)

DĄŻĘNIE

(napięcia lub dążenia

do zaspokojenia

potrzeby)

ZASPOKOJENIE

(osłabienie dążenia i

zaspokojenie

pierwotnej potrzeby)

DZIAŁANIA

(zachowanie

nakierowane na cele)

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

7

Sposoby interpretacji potrzeb:

a) trwała własność człowieka wynikająca z

warunków, bez których nie może

funkcjonować

b) subiektywne odczucia braku i wynikająca stąd

chęć posiadania czegoś

c) aktualny stan organizmu człowieka

charakteryzujący się niespełnieniem pewnych

ważnych warunków

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

8

Źródła potrzeb:

a) organizm człowieka (biologiczne)

b) osobowość (psychiczne)

c) otoczenie społeczne

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

9

Cechy potrzeb:

a) zróżnicowanie- każdy z nas odznacza się innymi

potrzebami

b) odnawialność- większość potrzeb ludzkich odnawia się

c) zmienność

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

10

Środki zaspokojenia potrzeb:

a) przedmioty materialne zużywające się w trakcie konsumpcji

b) przedmioty materialne o znaczeniu symbolicznym (cechą

główną jest ich umowna wartość, która została przyjęta przez

ludzi), o ich wartości decydują cechy niematerialne

c) niematerialne wartości społeczne i kulturowe (wiedza,

poczucie bezpieczeństwa)

d) czynności czyli świadczenie usług

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

11

Teoria potrzeb Abrahama Maslowa

Zgodnie z tą teorią potrzeby można uszeregować

hierarchicznie ze względu na kolejność i siłę ich

zaspakajania. Według Maslowa daną osobę motywuje

dążenie do zaspokojenia potrzeby dominującej czyli w danej

chwili najsilniej przez nią odczuwanej. Rozpoczynając od

potrzeb fizjologicznych, najbardziej podstawowych, każda

kolejna potrzeba musi zostać zaspokojona, zanim dana

osoba odczuje pragnienie zaspokojenia potrzeby na

następnym wyższym szczeblu.

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

12

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

13

cd.

Koncepcja teorii potrzeb Maslowa przedstawiana w postaci

piramidy

potrzeb

składa

się

z

pięciu

segmentów

wyznaczających obszary występowania potrzeb są to:

1. Potrzeby fizjologiczne

2. Potrzeby bezpieczeństwa

3. Potrzeby afiliacji

4. Potrzeby szacunku i uznania

5. Potrzeby samorealizacji

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

14

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

15

cd.

Maslow wyodrębnił dwie grupy potrzeb nazywając je potrzebami

braku i potrzebami wzrostu. Do pierwszej grupy należą potrzeby
fizjologiczne (głód, pragnienie, sen, powietrze itp.) oraz
bezpieczeństwa ( życie, zdrowie, praca) Ich zaspokojenie na
odpowiednim poziomie umożliwia pojawienie się potrzeb
wyższych z grupy drugiej. Należą do niej potrzeby przynależności
i miłości (afiliacji), uznania (szacunku), samorealizacji. Bez
zaspokojenia potrzeb braku nie mogą pojawić się potrzeby
wzrostu.

Podejście Maslowa jest pewnym uproszczeniem ponieważ nie

każda jednostka ma w ten sposób uszeregowane potrzeby, nie
każdy pracownik ma pięć poziomów potrzeb i w końcu nie zawsze
dochodzi do sublimacji ( uaktywnienia się potrzeb wyższych), ale
również do regresji potrzeb (uaktywnienia się potrzeb niższych).

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

16

Koncepcja teorii potrzeb według

Claytona Alderfera

ERG

• Clayton Alderfer w teorii ERG dokonał innej hierarchizacji

potrzeb,

a mianowicie wyróżnił trzy: egzystencje (z ang. Existence),

jako odpowiednik potrzeb fizjologicznych i bezpieczeństwa

Maslowa, kontakty społeczne (z ang. relatedness ), które

zastępują potrzebę przynależności i uznania, wzrost (z ang.

Growth) równoważny potrzebom samorealizacji.

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

17

cd.

• Alderfer uważał, ze ludzie dążą do zaspakajania potrzeb

egzystencjalnych, społecznych i rozwojowych jednak jeśli

wysiłki ich zmierzające do zaspokojenia potrzeb wyższego

rzędu są daremne dana jednostka powraca do zaspokojenia

potrzeb z poziomu niższego.

• Teoria ERG jest doskonalsza od teorii Maslowa ponieważ

sugeruje, że ludzkie działanie może być wywołane

jednocześnie przez kilka kategorii potrzeb oraz uwzględnia

element frustracji i regresji w przypadku niezaspokojenia

potrzeby.

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

18

Koncepcja teorii potrzeb według

Fredericka Herzberga

Ważnym wkładem do teorii motywacji jest dwuczynnikowa

teoria Fredericka Herzberga. Wyróżnia ona motywatory i

czynniki higieny pracy. Okazuje się bowiem, że oprócz stanu

zadowolenia

i niezadowolenia pracownicy odczuwają także stany

pośrednie:

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

19

cd.

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

20

Zastrzeżenia do teorii Herzberga

Krytykowano metodę badawczą głównie za to, że nie

uwzględniała próby pomiaru zależności między satysfakcją

a efektami. Sugerowano, że dwuczynnikowy charakter teorii

to nieunikniony rezultat sposobu zadawania pytań przez

prowadzących wywiady. Twierdzono również, że niema

dowodów na to, iż czynniki motywujące rzeczywiście

powodują wzrost produktywności.

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I

21

Bibliografia

1.

Stoner J.A.F., Freeman R.E, Gilbert D.R., „Kierowanie”

PWE, Warszawa 2001

2.

Armstrong M. „Zarządzanie zasobami ludzkimi” Oficyna

Ekonomiczna, Kraków 2005

3.

Szczupaczyński J.,„Anatomia zarządzania organizacją ”

4.

Hall C.S. Lindzey G., „Teorie osobowości” PWN, Warszawa

1994

Teoria potrzeb – Agnieszka Kawa
ZAZ I