Diagnostyka
Diagnostyka
ginekologiczna
ginekologiczna
Podobnie jak w innych specjalnościach
Podobnie jak w innych specjalnościach
medycznych składa się z badania
medycznych składa się z badania
podmiotowego – wywiad,
podmiotowego – wywiad,
przedmiotowego – badanie dwuręczne i
przedmiotowego – badanie dwuręczne i
we wziernikach oraz przez odbyt, badań
we wziernikach oraz przez odbyt, badań
dodatkowych wynikających z nowych
dodatkowych wynikających z nowych
technik diagnostycznych.
technik diagnostycznych.
Obok badań dodatkowych klasycznych
Obok badań dodatkowych klasycznych
jak podstawowe badania laboratoryjne,
jak podstawowe badania laboratoryjne,
cytologia i histopatologia weszły nowe
cytologia i histopatologia weszły nowe
techniki diagnostyczne.
techniki diagnostyczne.
Nowe techniki
Nowe techniki
diagnostyczne
diagnostyczne
stosowane w ginekologii
stosowane w ginekologii
Ultrasonografia
Ultrasonografia
Histeroskopia
Histeroskopia
Histerosalpingografia
Histerosalpingografia
Badanie radiologiczne jelita grubego
Badanie radiologiczne jelita grubego
Urografia dożylna
Urografia dożylna
Mammografia
Mammografia
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa
Rezonans magnetyczny
Rezonans magnetyczny
Laparoskopia diagnostyczna
Laparoskopia diagnostyczna
Cele i zadania dydaktyczno
Cele i zadania dydaktyczno
– wychowawcze przedmiotu
– wychowawcze przedmiotu
Zapoznanie z podstawami
Zapoznanie z podstawami
teoretycznymi opieki położniczej nad
teoretycznymi opieki położniczej nad
ciężarną, rodzącą jej dzieckiem i rodziną
ciężarną, rodzącą jej dzieckiem i rodziną
oraz kobietą w każdym okresie jej życia.
oraz kobietą w każdym okresie jej życia.
Przygotowanie do prowadzenia edukacji
Przygotowanie do prowadzenia edukacji
zdrowotnej i działań profilaktycznych w
zdrowotnej i działań profilaktycznych w
odniesieniu do kobiety ciężarnej,
odniesieniu do kobiety ciężarnej,
rodzącej, położnicy i jej dziecka oraz
rodzącej, położnicy i jej dziecka oraz
kobiety zdrowej, zagrożonej chorobą i
kobiety zdrowej, zagrożonej chorobą i
chorej ginekologicznie oraz jej rodziny.
chorej ginekologicznie oraz jej rodziny.
Przygotowanie do oceny
Przygotowanie do oceny
stanu zdrowia kobiety
stanu zdrowia kobiety
ciężarnej, rodzącej, położnicy
ciężarnej, rodzącej, położnicy
i jej dziecka oraz kobiety
i jej dziecka oraz kobiety
zdrowej, zagrożonej chorobą
zdrowej, zagrożonej chorobą
i chorej ginekologicznie
i chorej ginekologicznie
Diagnostyka i postępowanie w stanach
Diagnostyka i postępowanie w stanach
nagłych i ginekologii i położnictwie oraz
nagłych i ginekologii i położnictwie oraz
w stanach zagrożenia życia płodu i
w stanach zagrożenia życia płodu i
noworodka
noworodka
Specyfika badania
Specyfika badania
ginekologicznego
ginekologicznego
Badanie ginekologiczne dotyczy
Badanie ginekologiczne dotyczy
najbardziej intymnych części ciała
najbardziej intymnych części ciała
ludzkiego.
ludzkiego.
Wywiad dotyczący dolegliwości ze strony
Wywiad dotyczący dolegliwości ze strony
narządów płciowych powinno zbierać się
narządów płciowych powinno zbierać się
szczególnie taktownie, delikatnie i z
szczególnie taktownie, delikatnie i z
umiarem. Należy tak zadawać pytania,
umiarem. Należy tak zadawać pytania,
aby osoby badane zdawały sobie sprawę z
aby osoby badane zdawały sobie sprawę z
tego, że uzyskane informacje są
tego, że uzyskane informacje są
konieczne dla ustalenia rozpoznania.
konieczne dla ustalenia rozpoznania.
Fizykalne badanie
Fizykalne badanie
ginekologiczne
ginekologiczne
Zarówno badanie we wziernikach jak i
Zarówno badanie we wziernikach jak i
zestawione badanie ginekologiczne winno
zestawione badanie ginekologiczne winno
być poprzedzone dłuższą rozmową, w
być poprzedzone dłuższą rozmową, w
czasie której lekarz badający może
czasie której lekarz badający może
nawiązać kontakt z chorą.
nawiązać kontakt z chorą.
Wytworzenie odpowiedniej więzi między
Wytworzenie odpowiedniej więzi między
pacjentką a lekarzem może ułatwić
pacjentką a lekarzem może ułatwić
przeprowadzenia badania
przeprowadzenia badania
ginekologicznego, które winno się odbyć w
ginekologicznego, które winno się odbyć w
pomieszczeniu przeznaczonym wyłącznie w
pomieszczeniu przeznaczonym wyłącznie w
tym celu.
tym celu.
Tajemnica lekarska
Tajemnica lekarska
Lekarz bardzo często dowiaduje się o
Lekarz bardzo często dowiaduje się o
najbardziej osobistych sprawach pacjenta,
najbardziej osobistych sprawach pacjenta,
które niejednokrotnie są drażliwe i narażają
które niejednokrotnie są drażliwe i narażają
poczucie wstydu osób zainteresowanych, stąd
poczucie wstydu osób zainteresowanych, stąd
też Ustawa o zawodzie lekarza stanowi, że jest
też Ustawa o zawodzie lekarza stanowi, że jest
on zobowiązany do zachowania w tajemnicy
on zobowiązany do zachowania w tajemnicy
wszystkiego, o czym wie w związku z
wszystkiego, o czym wie w związku z
wykonywanym zawodem zarówno za życia, jak
wykonywanym zawodem zarówno za życia, jak
i po śmierci pacjenta. Informacje te podlegają
i po śmierci pacjenta. Informacje te podlegają
także ochronie prawnej jako dobra osobiste
także ochronie prawnej jako dobra osobiste
pacjenta, co wynika z treści art.23 k.c.
pacjenta, co wynika z treści art.23 k.c.
Tajemnica lekarska –
Tajemnica lekarska –
odstępstwa od reguły
odstępstwa od reguły
Lekarz zostaje zwolniony z powinności
Lekarz zostaje zwolniony z powinności
zachowania tajemnicy przez pacjenta lub
zachowania tajemnicy przez pacjenta lub
jego opiekuna prawnego.
jego opiekuna prawnego.
Lekarz może ujawnić informacje, gdyby
Lekarz może ujawnić informacje, gdyby
zachowanie tajemnicy mogło spowodować
zachowanie tajemnicy mogło spowodować
istotne niebezpieczeństwo dla życia i
istotne niebezpieczeństwo dla życia i
zdrowia samego chorego lub jego otoczenia.
zdrowia samego chorego lub jego otoczenia.
W szczególnych przypadkach lekarz ma
W szczególnych przypadkach lekarz ma
obowiązek powiadomić odpowiedni organ
obowiązek powiadomić odpowiedni organ
(przestępstwo).
(przestępstwo).
Zgoda pacjenta na
Zgoda pacjenta na
zabieg lekarski
zabieg lekarski
Prawo chroni autonomię jednostki i
Prawo chroni autonomię jednostki i
zobowiązuje lekarza do jej poszanowania.
zobowiązuje lekarza do jej poszanowania.
Lekarz nie może zatem dokonać zabiegu
Lekarz nie może zatem dokonać zabiegu
leczniczego, a nawet diagnostycznego,
leczniczego, a nawet diagnostycznego,
na który pacjent nie wyraża zgody.
na który pacjent nie wyraża zgody.
Uważa się, że zgoda pacjenta na
Uważa się, że zgoda pacjenta na
dokonanie zabiegu, oprócz nadania
dokonanie zabiegu, oprócz nadania
prawności interwencji lekarza, powoduje,
prawności interwencji lekarza, powoduje,
iż pacjent akceptuje ryzyko zabiegu i
iż pacjent akceptuje ryzyko zabiegu i
przyjmuje je na siebie.
przyjmuje je na siebie.
Zgoda na zabieg
Zgoda na zabieg
Obejmuje nie tylko zgodę na zabieg
Obejmuje nie tylko zgodę na zabieg
operacyjny, lecz także na inwazyjne
operacyjny, lecz także na inwazyjne
zabiegi diagnostyczne o wyższym ryzyku
zabiegi diagnostyczne o wyższym ryzyku
od przeciętnego, np. odmy czaszkowe,
od przeciętnego, np. odmy czaszkowe,
badania kontrastowe, biopsje itp.
badania kontrastowe, biopsje itp.
Należy stwierdzić, iż złożenie przez
Należy stwierdzić, iż złożenie przez
pacjenta swego podpisu w rubryce historii
pacjenta swego podpisu w rubryce historii
choroby „ zgadzam się na proponowane
choroby „ zgadzam się na proponowane
leczenie i zabiegi” jest niewystarczające,
leczenie i zabiegi” jest niewystarczające,
bowiem nie jest on w pełni
bowiem nie jest on w pełni
poinformowany o trybie leczenia i
poinformowany o trybie leczenia i
związanym z nim ewentualnym ryzykiem.
związanym z nim ewentualnym ryzykiem.
Wskazania do
Wskazania do
wykonania badania
wykonania badania
ginekologicznego
ginekologicznego
Dolegliwości sugerujące istnienie
Dolegliwości sugerujące istnienie
patologii związanej z narządem rodnym
patologii związanej z narządem rodnym
kobiety
kobiety
Badanie profilaktyczne, nawet w stanie
Badanie profilaktyczne, nawet w stanie
pełnego zdrowia każda kobieta powinna
pełnego zdrowia każda kobieta powinna
być raz do roku badana ginekologicznie
być raz do roku badana ginekologicznie
Badanie
Badanie
ginekologiczne
ginekologiczne
Przeprowadza się po oddaniu przez
Przeprowadza się po oddaniu przez
badaną moczu.
badaną moczu.
Do przeprowadzenia badania służy
Do przeprowadzenia badania służy
odpowiedniej konstrukcji fotel
odpowiedniej konstrukcji fotel
ginekologiczny.
ginekologiczny.
Badanie we
Badanie we
wziernikach
wziernikach
W tym celu stosuje się wzierniki
W tym celu stosuje się wzierniki
pochwowe dwułyżkowe lub
pochwowe dwułyżkowe lub
jednoczęściowe samotrzymające się typu
jednoczęściowe samotrzymające się typu
Cusco.
Cusco.
W czasie tego badający ogląda wejście
W czasie tego badający ogląda wejście
do pochwy, ściany pochwy i wreszcie
do pochwy, ściany pochwy i wreszcie
część pochwową szyjki macicy.
część pochwową szyjki macicy.
W czasie tego badania pobiera się
W czasie tego badania pobiera się
rozmaz cytologiczny, treść pochwy do
rozmaz cytologiczny, treść pochwy do
badania bakteriologiczyznego.
badania bakteriologiczyznego.
Badanie per rectum
Badanie per rectum
A. dotyczy dziewic
A. dotyczy dziewic
B. stanowi komplet badania dając
B. stanowi komplet badania dając
możliwość oceny palpacyjnej
możliwość oceny palpacyjnej
zmian w przymaciczach co ma
zmian w przymaciczach co ma
szczególne znaczenie w
szczególne znaczenie w
schorzeniach nowotworowych.
schorzeniach nowotworowych.
Badanie gruczołów
Badanie gruczołów
sutkowych
sutkowych
Powinno być wykonane rutynowo
Powinno być wykonane rutynowo
podczas każdego badania
podczas każdego badania
ginekologicznego
ginekologicznego
Vide - folia
Vide - folia
Badanie położnicze
Badanie położnicze
ciężarnej
ciężarnej
Badanie podmiotowe
Badanie podmiotowe
Badanie przedmiotowa
Badanie przedmiotowa
Badanie przedmiotowe wewnętrzne tj.
Badanie przedmiotowe wewnętrzne tj.
badanie ginekologiczne przez pochwę
badanie ginekologiczne przez pochwę
(per vaginam) jest wzbogacone o
(per vaginam) jest wzbogacone o
elementy położnicze, które w
elementy położnicze, które w
zależności od wieku ciąży istotne są dla
zależności od wieku ciąży istotne są dla
oceny przebiegu ciąży i rozwoju płodu.
oceny przebiegu ciąży i rozwoju płodu.
Czemu służy badanie
Czemu służy badanie
Badanie położnicze umożliwia
Badanie położnicze umożliwia
rozpoznanie patologii związanej z
rozpoznanie patologii związanej z
rozwojem ciąży, a w początkowym
rozwojem ciąży, a w początkowym
stadium porodu służy rozpoznaniu, czy
stadium porodu służy rozpoznaniu, czy
rzeczywiście rozpoczął się poród i
rzeczywiście rozpoczął się poród i
pozwala prognozować jego przebieg.
pozwala prognozować jego przebieg.
Wskazania do
Wskazania do
wykonania badania
wykonania badania
I. Badanie kontrolne w czasie ciąży.
I. Badanie kontrolne w czasie ciąży.
Wykonywane jest w czasie każdej
Wykonywane jest w czasie każdej
planowanej wizyty u ginekologa –
planowanej wizyty u ginekologa –
przeciętnie 1x w miesiącu.
przeciętnie 1x w miesiącu.
Wskazaniem do częstszych badań w
Wskazaniem do częstszych badań w
ciąży są wszystkie stany budzące
ciąży są wszystkie stany budzące
niepokój kobiety ciężarnej n.p.
niepokój kobiety ciężarnej n.p.
plamienie z dróg rodnych, słabsze
plamienie z dróg rodnych, słabsze
odczuwanie ruchów płodu.
odczuwanie ruchów płodu.
Badanie w przebiegu
Badanie w przebiegu
porodu
porodu
Wykonywane jest w różnych odstępach
Wykonywane jest w różnych odstępach
czasu.
czasu.
Częstość badań uwarunkowana jest
Częstość badań uwarunkowana jest
przebiegiem porodu.
przebiegiem porodu.
Karta ciąży
Karta ciąży
Zawiera zapisy ilustrujące
Zawiera zapisy ilustrujące
przebieg ciąży
przebieg ciąży
wyniki badania przedmiotowego
wyniki badania przedmiotowego
Wyniki badań dodatkowych w
Wyniki badań dodatkowych w
poszczególnych miesiącach ciąży
poszczególnych miesiącach ciąży
Konsultacje
Konsultacje
Przebytą patologię ciąży aktualnej,
Przebytą patologię ciąży aktualnej,
poprzednich i innych schorzeń
poprzednich i innych schorzeń
Rozpoznawanie ciąży
Rozpoznawanie ciąży
Kliniczne objawy ciąży
Kliniczne objawy ciąży
I. Domyślne objawy ciąży
I. Domyślne objawy ciąży
II. Prawdopodobne objawy ciąży
II. Prawdopodobne objawy ciąży
Pewne objawy ciąży
Pewne objawy ciąży
I. Domyślne objawy
I. Domyślne objawy
ciąży
ciąży
Nudności, skłonność do wymiotów
Nudności, skłonność do wymiotów
porannych.
porannych.
Zmiany łaknienie – zachcianki
Zmiany łaknienie – zachcianki
Zawroty głowy, omdlenia
Zawroty głowy, omdlenia
Częste oddawanie moczu – we
Częste oddawanie moczu – we
wczesnej ciąży
wczesnej ciąży
Zaparcia
Zaparcia
Niechęć do palenia papierosów – u
Niechęć do palenia papierosów – u
palaczek
palaczek
II. Prawdopodobne
II. Prawdopodobne
objawy ciąży
objawy ciąży
Zatrzymanie miesiączki
Zatrzymanie miesiączki
Powiększenie macicy
Powiększenie macicy
Rozpulchnienie macicy
Rozpulchnienie macicy
Powiększenie sutków
Powiększenie sutków
Zasinienie pochwy i przedsionka
Zasinienie pochwy i przedsionka
Pigmentacja linii białej
Pigmentacja linii białej
III. Pewne objawy ciąży
III. Pewne objawy ciąży
Wysłuchiwanie czynności serca
Wysłuchiwanie czynności serca
płodu
płodu
Wysłuchiwanie, wyczuwanie i
Wysłuchiwanie, wyczuwanie i
oglądanie ruchów płodu (USG)
oglądanie ruchów płodu (USG)
Wyczuwanie części płodu
Wyczuwanie części płodu
Test ciążowy -
Test ciążowy -
próba ciążowa
próba ciążowa
Teoretyczne i techniczne podstawy badania:
Teoretyczne i techniczne podstawy badania:
Badanie polega na wykryciu w moczu
Badanie polega na wykryciu w moczu
gonadotropiny kosmówkowej (HCG
gonadotropiny kosmówkowej (HCG
podjednostka beta)
podjednostka beta)
Obecność HCG w surowicy krwi i w moczu
Obecność HCG w surowicy krwi i w moczu
jest swoistym wskaźnikiem potwierdzającym
jest swoistym wskaźnikiem potwierdzającym
lub wykluczającym ciążę.
lub wykluczającym ciążę.
Wynika to z faktu, że krótko po wszczepieniu
Wynika to z faktu, że krótko po wszczepieniu
zapłodnionej komórki jajowej do śluzówki
zapłodnionej komórki jajowej do śluzówki
macicy, rozwijające się łożysko rozpoczyna
macicy, rozwijające się łożysko rozpoczyna
wydzielanie tego specyficznego hormonu.
wydzielanie tego specyficznego hormonu.
Czemu służy badanie
Czemu służy badanie
Wskazania do wykonania
Wskazania do wykonania
testu
testu
Potwierdzenie lub wykluczenie istnienia
Potwierdzenie lub wykluczenie istnienia
ciąży
ciąży
Monitorowanie przebiegu ciąży
Monitorowanie przebiegu ciąży
Uwaga
Uwaga
podwyższony poziom beta HCG
podwyższony poziom beta HCG
występuje w najczęstszej chorobie
występuje w najczęstszej chorobie
rozrostowej kobiet ciężarnych –
rozrostowej kobiet ciężarnych –
zaśniadzie groniastym – Mola hydatidosa
zaśniadzie groniastym – Mola hydatidosa