

Temat pracy:

Temat pracy:

Miejsce poradnictwa

Miejsce poradnictwa

rodzinnego wśród działań

rodzinnego wśród działań

pomocowych

pomocowych

Poradnictwo rodzinne:

Poradnictwo rodzinne:

Zakres poradnictwa rodzinnego jest

Zakres poradnictwa rodzinnego jest

bardzo szeroki. Poradnictwo obejmuje

bardzo szeroki. Poradnictwo obejmuje

różne formy pomocy, udzielanej

różne formy pomocy, udzielanej

dzieciom i dorosłym. W ujęciu

dzieciom i dorosłym. W ujęciu

najogólniejszym pomoc ta koncentruje

najogólniejszym pomoc ta koncentruje

się wokół złożonej problematyki

się wokół złożonej problematyki

wychowawczej, głównie wokół

wychowawczej, głównie wokół



napotykanych przez rodziców

napotykanych przez rodziców

trudności wychowawczych z dziećmi,

trudności wychowawczych z dziećmi,



postępowania z dziećmi w różny

postępowania z dziećmi w różny

sposób upośledzonymi lub

sposób upośledzonymi lub

odbiegającymi od normy w rozwoju,

odbiegającymi od normy w rozwoju,



podejrzanymi o upośledzenie

podejrzanymi o upośledzenie

umysłowe lub wykazującymi

umysłowe lub wykazującymi

zaburzenia zachowania,

zaburzenia zachowania,



jak również wokół sprawy wyboru

jak również wokół sprawy wyboru

zawodu, takiego, który by najlepiej

zawodu, takiego, który by najlepiej

mógł odpowiadać zainteresowaniom

mógł odpowiadać zainteresowaniom

dziecka jego cechom charakteru i

dziecka jego cechom charakteru i

usposobienia. 

usposobienia. 



Istotą poradnictwa jest takie

Istotą poradnictwa jest takie

korygowanie

korygowanie

postępowania

postępowania

wychowawczego rodziców, które

wychowawczego rodziców, które

prowadzić będzie do rozwiązania

prowadzić będzie do rozwiązania

istniejących problemów

istniejących problemów

wychowawczych poprzez

wychowawczych poprzez

wprowadzanie prostych metod,

wprowadzanie prostych metod,

drobną zmianę w systemie rodzinnym.

drobną zmianę w systemie rodzinnym.



Poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne

Poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne

rozumiane jest jako niesienie pomocy osobom,

rozumiane jest jako niesienie pomocy osobom,

które potrzebują pewnego rodzaju wsparcia

które potrzebują pewnego rodzaju wsparcia

życiowego

życiowego

. Pomoc taka może wiązać się z

. Pomoc taka może wiązać się z

instytucja, która posiada określoną strukturę a

instytucja, która posiada określoną strukturę a

inaczej rozumiane poradnictwo to czynności

inaczej rozumiane poradnictwo to czynności

skierowane do osób potrzebujących. Ogólnym

skierowane do osób potrzebujących. Ogólnym

celem poradnictwa jest stworzenie najlepszych

celem poradnictwa jest stworzenie najlepszych

warunków rozwojowych dla jednostki,

warunków rozwojowych dla jednostki,

optymalizacja życia oraz rozwój osobowości.

optymalizacja życia oraz rozwój osobowości.

Pośrednimi celami jest korygowanie zaburzeń,

Pośrednimi celami jest korygowanie zaburzeń,

profilaktyka oraz prognoza. Czynności

profilaktyka oraz prognoza. Czynności

podejmowane przez doradców musza ściśle łączyć

podejmowane przez doradców musza ściśle łączyć

się z koncepcja człowieka, dlatego też w zależności

się z koncepcja człowieka, dlatego też w zależności

od tego poradnictwo przybiera określone formy.

od tego poradnictwo przybiera określone formy.



Do udzielania określonego rodzaju pomocy

Do udzielania określonego rodzaju pomocy

nie należy upoważnić tylko niektóre osoby

nie należy upoważnić tylko niektóre osoby

(np. profesjonalnych doradców z zakresu

(np. profesjonalnych doradców z zakresu

poradnictwa rodzinnego mających

poradnictwa rodzinnego mających

odpowiednie dyplomy). Wprost przeciwnie,

odpowiednie dyplomy). Wprost przeciwnie,

podstawowa zasada mówi, że poradnictwo

podstawowa zasada mówi, że poradnictwo

nie powinno stanowić przywileju dla osób

nie powinno stanowić przywileju dla osób

profesjonalnie udzielających pomocy lub

profesjonalnie udzielających pomocy lub

zawodowych doradców, lecz być dostępne i

zawodowych doradców, lecz być dostępne i

szeroko realizowane wewnątrz danej

szeroko realizowane wewnątrz danej

społeczności.

społeczności.



Chociaż profesjonalni doradcy oferują

Chociaż profesjonalni doradcy oferują

specjalistyczne usługi pewnym

specjalistyczne usługi pewnym

społecznościom i grupom ludzi, wiele

społecznościom i grupom ludzi, wiele

obszarów znajduje się poza zakresem ich

obszarów znajduje się poza zakresem ich

działania.

działania.

Skutecznej pomocy udzielają więc

Skutecznej pomocy udzielają więc

często osoby mające najwyżej niewielkie

często osoby mające najwyżej niewielkie

przeszkolenie, lecz dysponujące w zamian

przeszkolenie, lecz dysponujące w zamian

znacznym doświadczeniem i intuicją

znacznym doświadczeniem i intuicją

. To

. To

właśnie do tych niezawodowych doradców

właśnie do tych niezawodowych doradców

książka ta adresowana jest w pierwszym

książka ta adresowana jest w pierwszym

rzędzie.

rzędzie.

formy udzielania pomocy odpowiadają poniższym

formy udzielania pomocy odpowiadają poniższym

założeniom:

założeniom:



pomoc może być udzielana w rozmaitych

pomoc może być udzielana w rozmaitych

miejscach i różnych okolicznościach

miejscach i różnych okolicznościach



pomoc może obejmować pojedyncze osoby, grupy

pomoc może obejmować pojedyncze osoby, grupy

lub dotyczyć rozwiązywania problemów jako takich

lub dotyczyć rozwiązywania problemów jako takich



pomoc doradcy może dotyczyć pojedynczych

pomoc doradcy może dotyczyć pojedynczych

osób, rodzin, organizacji lub społeczności lokalnych

osób, rodzin, organizacji lub społeczności lokalnych



istnieje wiele form udzielania pomocy, a

istnieje wiele form udzielania pomocy, a

poradnictwo może obejmować rozmaite strategie

poradnictwo może obejmować rozmaite strategie

działania.

działania.

 

 



Doradcy powinni zatem zdawać sobie

Doradcy powinni zatem zdawać sobie

sprawę, że ich praca obejmuje również

sprawę, że ich praca obejmuje również

wybór odpowiedniej strategii i taktyki

wybór odpowiedniej strategii i taktyki

postępowania, właściwej dla danej sprawy.

postępowania, właściwej dla danej sprawy.



niesienie pomocy jest działaniem

niesienie pomocy jest działaniem

umożliwiającym ludziom dokonywanie

umożliwiającym ludziom dokonywanie

zmian. Zmiany te mogą być niewielkie

zmian. Zmiany te mogą być niewielkie

(kiedy na przykład uzmysłowimy sobie coś),

(kiedy na przykład uzmysłowimy sobie coś),

lub też dotyczą znacznej zmiany sposobu

lub też dotyczą znacznej zmiany sposobu

myślenia i odczuwania. Celem pomocy jest

myślenia i odczuwania. Celem pomocy jest

wspieranie danej osoby w przejmowaniu

wspieranie danej osoby w przejmowaniu

większej kontroli nad swym życiem.

większej kontroli nad swym życiem.

Rodzaje poradnictwa:

Rodzaje poradnictwa:



Poradnictwo dyrektywne

Poradnictwo dyrektywne

– instrumentalne

– instrumentalne

sterowanie radzącym się przez doradcę

sterowanie radzącym się przez doradcę



Poradnictwo liberalne

Poradnictwo liberalne

– polega na

– polega na

zapewnieniu przez doradcę podmiotowemu

zapewnieniu przez doradcę podmiotowemu

radzącemu się poczucia bezpieczeństwa w

radzącemu się poczucia bezpieczeństwa w

samodzielnym dochodzeniu do zmian, po

samodzielnym dochodzeniu do zmian, po

przez korzystanie z zabiegów stymulujących

przez korzystanie z zabiegów stymulujących

rozwój jego wewnętrznej świadomości i

rozwój jego wewnętrznej świadomości i

zwiększenie odwagi bycia dorosłym

zwiększenie odwagi bycia dorosłym



Poradnictwo dialogowe

Poradnictwo dialogowe

jest wspólnym

jest wspólnym

rozwiązywaniem problemów w partnerskim

rozwiązywaniem problemów w partnerskim

dialogu doradcy i radzącego się – dialogu

dialogu doradcy i radzącego się – dialogu

opartym na refleksyjnej analizie sytuacji,

opartym na refleksyjnej analizie sytuacji,

niejednokrotnie ujawniającej źródła opresji i

niejednokrotnie ujawniającej źródła opresji i

ograniczeń, dotykających obu partnerów

ograniczeń, dotykających obu partnerów

oraz dochodzenie do konsensusu

oraz dochodzenie do konsensusu



Poradnictwo rodzinne zalicza się do

Poradnictwo rodzinne zalicza się do

poradnictwa dialogowego

poradnictwa dialogowego

. Ma ono na celu

. Ma ono na celu

optymalizowanie życia małżonków i rodziny a

optymalizowanie życia małżonków i rodziny a

także rozwój osobowości poszczególnych jej

także rozwój osobowości poszczególnych jej

członków. Różni się ono od innych kierunków

członków. Różni się ono od innych kierunków

poradnictwa elementami wchodzącymi w

poradnictwa elementami wchodzącymi w

skład doradzania a więc przedmiotem

skład doradzania a więc przedmiotem

porady i podmiotami.

porady i podmiotami.



W poradnictwie rodzinnym

W poradnictwie rodzinnym

podmiotem

podmiotem

radzącym się może być

radzącym się może być

rodzina, jej członek,

rodzina, jej członek,

podsystem rodziny np. rodzeństwo,

podsystem rodziny np. rodzeństwo,

małżonkowie.

małżonkowie.

Problem

Problem

do rozwiązania musi

do rozwiązania musi

pochodzić od osoby radzącej się. Jest to

pochodzić od osoby radzącej się. Jest to

sytuacja, z którą osoba ta nie radzi sobie nie

sytuacja, z którą osoba ta nie radzi sobie nie

jest w stanie przy swojej wiedzy i

jest w stanie przy swojej wiedzy i

doświadczeniu sprostać problemom, które ją

doświadczeniu sprostać problemom, które ją

spotykają. Problem może dotyczyć osobistej

spotykają. Problem może dotyczyć osobistej

sytuacji jednostki, jej przeżyć i emocji.

sytuacji jednostki, jej przeżyć i emocji.



W innym przypadku może koncentrować się

W innym przypadku może koncentrować się

na rodzinie i na trudnościach związanych z

na rodzinie i na trudnościach związanych z

wypełnianiem funkcji przez członka rodziny,

wypełnianiem funkcji przez członka rodziny,

oraz niemożność wypełniania ról i zadań

oraz niemożność wypełniania ról i zadań

przez jednostkę.

przez jednostkę.

Przedmiotem działań w

Przedmiotem działań w

poradnictwie rodzinnym są

poradnictwie rodzinnym są

wychowawcze

wychowawcze

problemy, konflikty pomiędzy pokoleniami,

problemy, konflikty pomiędzy pokoleniami,

małżonkami, adopcja, bezdzietność,

małżonkami, adopcja, bezdzietność,

alkoholizm, narkomania w rodzinie.

alkoholizm, narkomania w rodzinie.

Poradnictwo jako forma

Poradnictwo jako forma

pomocy

pomocy



Niesienie pomocy i poradnictwo rodzinne

Niesienie pomocy i poradnictwo rodzinne

nie są to zajęcia mechani czne. Stanowią

nie są to zajęcia mechani czne. Stanowią

one raczej próby, jakie czynią jedni

one raczej próby, jakie czynią jedni

ludzie, by pomóc innym. Tak więc,

ludzie, by pomóc innym. Tak więc,

zarówno pielęgniarki, jak i lekarze,

zarówno pielęgniarki, jak i lekarze,

dentyści, recepcjoniści, pracownicy

dentyści, recepcjoniści, pracownicy

barów, nauczyciele, pra cownicy społeczni

barów, nauczyciele, pra cownicy społeczni

czy stewardessy mogą znaleźć się w

czy stewardessy mogą znaleźć się w

sytuacji osób niosących pomoc i

sytuacji osób niosących pomoc i

udzielających porad tym, którzy ich

udzielających porad tym, którzy ich

potrzebują.

potrzebują.



Udzielanie pomocy jest zajęciem tak

Udzielanie pomocy jest zajęciem tak

powszechnym, że czę sto możemy nawet nie

powszechnym, że czę sto możemy nawet nie

zauważać czynionych przez nas prób

zauważać czynionych przez nas prób

wspierania innych. Słowa takie jak: „...na

wspierania innych. Słowa takie jak: „...na

twoim miejscu...” albo: „...teraz, kiedy mnie

twoim miejscu...” albo: „...teraz, kiedy mnie

się to przytrafiło...”, lub:

się to przytrafiło...”, lub:

„...czy

„...czy

pomyślałeś

pomyślałeś

o...” stanowią zwykły składnik rozmów

o...” stanowią zwykły składnik rozmów

prowadzo nych między przyjaciółmi czy

prowadzo nych między przyjaciółmi czy

znajomymi. Kiedy wypowiada się zdania

znajomymi. Kiedy wypowiada się zdania

tego typu, udziela się komuś pomocy.

tego typu, udziela się komuś pomocy.



Pomoc

Pomoc

to

to

pomaganie poszczególnym

pomaganie poszczególnym

jednostkom w pokonywaniu przeszkód

jednostkom w pokonywaniu przeszkód

znajdujących się na drodze do ich osobistego

znajdujących się na drodze do ich osobistego

rozwoju, gdziekolwiek je napotykają, oraz w

rozwoju, gdziekolwiek je napotykają, oraz w

optymalnym pobudzeniu indywidualnych

optymalnym pobudzeniu indywidualnych

źródeł tego rozwoju.”

źródeł tego rozwoju.”



Lub

Lub

„jest to proces ułatwiający

„jest to proces ułatwiający

poszczególnym osobom pogodzenie się z

poszczególnym osobom pogodzenie się z

własnym życiem - takim jakie ono jest - a w

własnym życiem - takim jakie ono jest - a w

ostatecznym rachunku pomagający osiągnąć

ostatecznym rachunku pomagający osiągnąć

większą dojrzałość poprzez nauczenie się

większą dojrzałość poprzez nauczenie się

brania odpowiedzialności i podejmowania

brania odpowiedzialności i podejmowania

decyzji za samego siebie.”

decyzji za samego siebie.”



Zatem można uważać poradnictwo za

Zatem można uważać poradnictwo za

szczególną formę pomocy

szczególną formę pomocy

. Często postrzega

. Często postrzega

się poradnictwo jako zajęcie wymagające

się poradnictwo jako zajęcie wymagające

szczególnych umiejętności i aktywności

szczególnych umiejętności i aktywności

zawodowej, zakładające szkolenie od postaw

zawodowej, zakładające szkolenie od postaw

i ogromną dojrzałość emocjonalną doradcy.

i ogromną dojrzałość emocjonalną doradcy.

Rzeczywiście poradnictwo rodzinne wymaga

Rzeczywiście poradnictwo rodzinne wymaga

odpowiednich kompetencji i umiejętności, a

odpowiednich kompetencji i umiejętności, a

także profesjonalnego szkolenia.

także profesjonalnego szkolenia.



 

 



W przeważającej większości zajęcia te

W przeważającej większości zajęcia te

praktykowane są przez rozmaitych ludzi,

praktykowane są przez rozmaitych ludzi,

którzy rozwinęli swe umiejętności poprzez

którzy rozwinęli swe umiejętności poprzez

zdobywane doświadczenie, lektury,

zdobywane doświadczenie, lektury,

dzielenie poglądów i wątpliwości z innymi.

dzielenie poglądów i wątpliwości z innymi.

Są oni równie dobrymi doradcami jak

Są oni równie dobrymi doradcami jak

psycholodzy, oddającymi ludziom

psycholodzy, oddającymi ludziom

nieocenione usługi.

nieocenione usługi.

Pomoc udzielana rodzinom

Pomoc udzielana rodzinom



Nie zawsze jednak pomoc udzielana jest

Nie zawsze jednak pomoc udzielana jest

indywidualnym osobom. Niektórzy doradcy

indywidualnym osobom. Niektórzy doradcy

pracują chętnie z całymi rodzinami, by

pracują chętnie z całymi rodzinami, by

zmienić wzajemne relacje między ich

zmienić wzajemne relacje między ich

członkami. Tego ro dzaju pomoc może

członkami. Tego ro dzaju pomoc może

wynikać z potrzeb konkretnej rodziny, w

wynikać z potrzeb konkretnej rodziny, w

której na przykład córka cierpi na

której na przykład córka cierpi na

anoreksję . Jednakże w takich przypadkach

anoreksję . Jednakże w takich przypadkach

uwaga doradcy skupia się raczej na

uwaga doradcy skupia się raczej na

rodzinie jako jednostce niż na jej członku,

rodzinie jako jednostce niż na jej członku,

który tylko ujawnia jakiś problem rodzinny.

który tylko ujawnia jakiś problem rodzinny.

Poradnictwo jako proces

Poradnictwo jako proces



poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne, nie jest

poradnictwo, w tym poradnictwo rodzinne, nie jest

dziedziną, która dałaby się łatwo dopasować do

dziedziną, która dałaby się łatwo dopasować do

którejś z omówionych tu kategorii. Wprost

którejś z omówionych tu kategorii. Wprost

przeciwnie, stanowi ono złożony, subtelny i

przeciwnie, stanowi ono złożony, subtelny i

niekiedy pełen napięcia proces, w którym co

niekiedy pełen napięcia proces, w którym co

najmniej dwie osoby nawiązują ze sobą kontakt i

najmniej dwie osoby nawiązują ze sobą kontakt i

próbują doprowadzić do określonej zmiany. Może

próbują doprowadzić do określonej zmiany. Może

być ona całkiem prosta — poczynając od

być ona całkiem prosta — poczynając od

poszukiwania sposobu pozwalającego zrozumieć

poszukiwania sposobu pozwalającego zrozumieć

jakąś sytuację, a kończąc na zmianie mającej

jakąś sytuację, a kończąc na zmianie mającej

poważne następstwa w sposobie życia danej

poważne następstwa w sposobie życia danej

osoby. Modyfikacja ta zachodzi w toku procesu

osoby. Modyfikacja ta zachodzi w toku procesu

udzielania pomocy.

udzielania pomocy.

B I B L I O G R A F I A:

B I B L I O G R A F I A:



Stephen J. Murgatroyd,

Stephen J. Murgatroyd,

Poradnictwo i

Poradnictwo i

pomoc

pomoc

, Przekł. E. Turlejska, Wydawnictwo

, Przekł. E. Turlejska, Wydawnictwo

Zysk i S-ka, Poznań 2000, s. 13-27.

Zysk i S-ka, Poznań 2000, s. 13-27.



Kargulowa, ,,O teorii i praktyce

Kargulowa, ,,O teorii i praktyce

poradnictwa”

poradnictwa”