MÓZGOWA
MÓZGOWA
REPREZENTACJA MOWY
REPREZENTACJA MOWY
Kaja Baczyńska, gr. 4
04 maja 2010 r.
LATERALIZACJA MÓZGU I JEJ
LATERALIZACJA MÓZGU I JEJ
ZNACZENIE.
ZNACZENIE.
Lateralizacja,
inaczej
asymetria funkcjonalna,
jest to podział
pracy między obiema półkulami.
LEWA PÓŁKULA odbiera informacje z prawej części ciała i
prawego pola widzenia.
PRAWA PÓŁKULA odbiera informacje z lewej części ciała i
lewego pola widzenia.
Te zależności wynikają ze skrzyżowanych dróg nerwowych.
ALE !! Dzięki istnieniu SPOIDŁA WIELKIEGO (ciało modzelowate),
lewa i prawa półkula mogą między sobą wymieniać informacje.
ASYMETRIA DRÓG
ASYMETRIA DRÓG
WZROKOWYCH
WZROKOWYCH
Pole widzenia jest to dostrzegany w
danym momencie fragment otoczenia.
Drogi nerwowe od gałek ocznych do
kory mózgowej obu półkul przebiegają w
taki sposób, że lewa półkula widzi prawą
stronę świata, a prawa półkula lewą
stronę, bo :
Prawe pole widzenia lewa połowa
każdej siatkówki lewa półkula
Lewe pole widzenia prawa połowa
każdej siatkówki prawa półkula
ROZDZIELONY MÓZG
ROZDZIELONY MÓZG
Komisurotomia:
•
jest to zabieg polegający na przecięciu spoidła wielkiego mózgu,
•
stosuje się go u osób cierpiących na ciężką epilepsję, nie
poddającą się leczeniu farmakologicznemu,
•
stanowi okazję do poznania roli obu półkul w różnorodnych
funkcjach psychicznych oraz w kierowaniu zachowaniem
człowieka.
TYPOWE BADANIE PO
TYPOWE BADANIE PO
KOMISUROTOMII.
KOMISUROTOMII.
ROZSZCZEPIONE PÓŁKULE:
ROZSZCZEPIONE PÓŁKULE:
RYWALIZACJA I
RYWALIZACJA I
WSPÓŁPRACA.
WSPÓŁPRACA.
• każda z półkul pacjenta po komisurotomii może przetwarzać
informacje i reagować niezależnie od drugiej.
• pacjent na zakupach brał jakiś produkt z półki jedną ręką, po
czym druga go odkładała.
• te konflikty pojawiają się tuż po operacji i z czasem ustępują, bo
mózg uczy się wykorzystywać mniejsze połączenia między
półkulami.
PRZEJAWY SPECJALIZACJI
PRZEJAWY SPECJALIZACJI
PÓŁKULOWEJ - MOWA
PÓŁKULOWEJ - MOWA
LEWA PÓŁKULA:
• odseparowana lewa półkula wykazuje niewielkie deficyty
językowe zubożony język oraz spowolnione czytanie.
• wyłączną domeną lewej półkuli jest ekspresja mowy oraz
zdolności fonologiczne.
PRZEJAWY SPECJALIZACJI
PRZEJAWY SPECJALIZACJI
PÓŁKULOWEJ - MOWA
PÓŁKULOWEJ - MOWA
PRAWA PÓŁKULA :
• rozumie stosunkowo proste zdania i może sterować
czynnościami adekwatnie do podanej na piśmie lub słownie
instrukcji w przypadku zdań zbyt długich lub
skomplikowanych gramatycznie, nie jest to możliwe.
• u niektórych osób są bardzo ograniczone zdolności
fonologiczne (umożliwiające wysłuchiwanie poszczególnych
dźwięków w słowie), lub nie ma ich wcale.
• zdolności gramatyczne mniejsze niż w lewej półkuli, ale na tyle
duże, żeby odróżnić zdanie poprawnie gramatycznie od
niepoprawnego kłopoty z rozumieniem treści.
• zasób słownika odpowiada wiekowi 10 lat
• rozumienie języka na 3-6 lat
• uszkodzenie prawej półkuli recepcyjna aprozodia
emocjonalna
aprozodia ekspresyjna
(ruchowa)
• jest niezbędna przy rozumieniu treści złożonych wypowiedzi,
historyjek, czy metafor
BADANIE DOMINACJI
BADANIE DOMINACJI
PÓŁKULOWEJ DLA MOWY
PÓŁKULOWEJ DLA MOWY
1. PRÓBA WADY
- polega ona na wstrzykiwaniu prze lekarza
pacjentowi do tętnicy szyjnej amytal sodu, uspokajający środek
z grupy barbituranów. Lek przejściowo usypia jedną z półkul
mózgu, dzięki czemu można poznać funkcje drugiej, aktywnej
półkuli.
2. ROZDZIELNOUSZNA PREZENTACJA BODŹCÓW
SŁUCHOWYCH
(ang. dichotic listening test). Badanie polega
na tym, że przez słuchawki do każdego ucha podaje się
równocześnie inne słowo. Zadaniem osoby badanej jest ich
powtórzenie.
3. TEST LATENCJI NAZYWANIA PRZEDMIOTU
(ang. Object
naming latency task), w którym bada się szybkość nazywania
bodźców prezentowanych w lewym lub prawym polu widzenia.
4. NEUROOBRAZOWANIE
polega na rejestracji aktywności
mózgu podczas wykonywania przez osobę badaną wybranych
czynności mowy (słuchania lub mówienia).
OŚRODKI ODPOWIEDZIALNE
OŚRODKI ODPOWIEDZIALNE
ZA FUNKCJE JĘZYKOWE
ZA FUNKCJE JĘZYKOWE
Ośrodek ruchowy mowy Broca:
• Znajduje się w tylnej części zakrętu czołowego dolnego,
• W dolnych częściach zakrętu przedśrodkowego i zakrętu
zaśrodkowego, znajduje się reprezentacja mięśni twarzy i
krtani zaangażowanych w proces artykulacji (powstawania
dźwięków).
• Uszkodzenie prowadzi do powstania afazji ruchowej.
Ośrodek czuciowy mowy Wernickiego:
• Znajduje się w tylnym odcinku zakrętu skroniowego górnego
i w części zakrętu skroniowego środkowego.
• Jest on niezbędny dla tzw. Słuchu fenomatycznego, czyli
zdolności odbioru dźwięków mowy ludzkiej (fonemów).
• Uszkodzenie prowadzi do powstania afazji czuciowej
(słuchowej).
U około 70% ludzi leworęcznych obszar mowy występuje,
podobnie jak u praworęcznych, w lewej półkuli, u pozostałych
znajduje się w półkuli prawej lub w obu półkulach.
MAM NADZIEJĘ, ŻE TO JUŻ WSZYTSKO !
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ .