Zaburzenia czynnościowe

przewodu pokarmowego u

dzieci

Czynnościowe zaburzenia

przewodu pokarmowego

związane z bólem brzucha

przewlekłe lub nawracające

dolegliwości bólowe ze strony
jamy brzusznej, które nie są
związane

z

patologią

o

charakterze:

- anatomicznym
- biochemicznym
- zapalnym
- zakaźnym

2006 rok - III Klasyfikacja

Rzymska

KLASYFIKACJE CZYNNOŚCIOWYCH

ZABURZEŃ PRZEWODU

POKARMOWEGO

Czynnościowe zaburzenia

dzieci i młodzieży

H1. Wymioty i aerofagia

H1a. Zespół przeżuwania (ruminacji) u młodzieży

H1b. Zespół wymiotów cyklicznych
H2c. Aerofagia

H1a. Zespół przeżuwania

(ruminacji)

u młodzieży

Muszą występować wszystkie z wymienionych poniżej objawów:

1.

Nawracające , niebolesne regurgitacje i przeżuwanie lub wydalenie
pokarmu, które
a. zaczynają się niedługo po spożyciu posiłku,
b. nie występują w czasie snu
c.

nie

ustępują

pod

wpływem

standardowego

leczenia

przeciwrefluksowego

2.

Nie występują odruchy wymiotne

3.

Brak objawów wskazujących na proces zapalny lub nowotworowy, wadę
anatomiczną albo metabolizmu, które mogłyby wyjaśnić objawy u pacjenta

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w tygodniu, przez co
najmniej 2 miesiące

H1b. Zespół cyklicznych wymiotów

Muszą występować wszystkie z wymienionych poniżej objawów:

1.

Co najmniej dwa epizody intensywnych nudności i nasilonych wymiotów
lub odruchów wymiotnych trwające od kilku godzin do kliku dni

2.

Powrót do poprzedniego stanu zdrowia na kilka tygodni lub miesięcy

H1c. Aerofagia

Muszą występować co najmniej dwa2 z wymienionych poniżej

objawów:

1.

Połykanie powietrza

2.

Wzdęcie brzucha z powodu obecności powietrza w świetle jelit

3.

Nawracające odbijania i (lub) częste oddawanie gazów

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w tygodniu, przez

co

najmniej 2 miesiące

H2. Czynnościowe zaburzenia przewodu

pokarmowego

związane

z bólem brzucha

H2a. Dyspepsja czynnościowa

H2b. Zespół jelita drażliwego
H2c. Migrena brzuszna
H2d. Czynnościowy ból brzucha
H2d1. Zespół czynnościowego bólu brzucha u

dzieci

OBJAWY ALARMUJĄCE (TZW. CZERWONE FLAGI)

U DZIECI I MŁODZIEŻY

Z PRZEWLEKŁYMI BÓLAMI BRZUCHA

• Przewlekający się ból brzucha
w prawym górnym lub

prawym dolnym kwadrancie
brzucha

• Dysfagia
• Przewlekające się wymioty
• Krwawienie z przewodu

pokarmowego

• Biegunka w nocy
• Nieswoiste zapalenia jelit,

celiakia, choroba wrzodowa

w wywiadzie rodzinnym

• Ból, który budzi dziecko w

nocy

• Zapalenie stawów
• Zmiany okołoodbytnicze
• Niezamierzone

zmniejszenie masy ciała

• Zwolnienie tempa wzrostu
• Opóźnione dojrzewanie

płciowe

• Niewyjaśniona gorączka

METODYKA

PRZEWLEKŁY

BÓL BRZUCHA

WYWIAD

+

BADANIE

FIZYKLANE

OBJAWY ALARMUJĄCE
(+)

OBJAWY ALARMUJĄCE
(-)

UKIERUNKOWANA

DIAGNOSTYKA

WYNIKI BADAŃ
(+)

WYNIKI BADAŃ
(-)

BADANIA
POMOCNICZE

ORYGINALNY

KWESTIONARIUS

Z

KLASYFIKACJA CZPP

ZWIĄZANYCH

Z BÓLEM BRZUCHA

UKIERUNKOWANA DIAGNOSTYKA

• Morfologia krwi obwodowej z obrazem odsetkowym

leukocytów, OB

• Aktywność aminotransferaz, lipazy w surowicy

• Poziom bilirubiny i aktywność fosfatazy zasadowej i GGTP w

surowicy

• Poziom białka i albumin w surowicy

• Poziom p/ciał przeciwko H. pylori, IgE

• Badanie ogólne moczu

• Badanie na krew utajoną

• Badanie stolca bakteriologiczne

• Badanie stolca w kierunku obecności jaj i dojrzałych postaci

pasożytów jelitowych

• Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej

• Wodorowy test oddechowy

• Specjalistyczne badania laboratoryjne

• Badania endoskopowe z oceną histopatologiczną bioptatów

• Badania radiologiczne (w tym kontrastowe) przewodu

pokarmowego

• Badanie bilimetryczne, pH-metria przełyku

• Inne specjalistyczne badania obrazowe

H2a. Dyspepsja czynnościowa

Muszą występować wszystkie z wymienionych poniżej
objawów:

1. Przedłużający się lub nawracający ból albo dyskomfort
w nadbrzuszu (powyżej pępka).
2.

Ból nieustępujący po defekacji i niezwiązany ze zmianą

częstotliwości wypróżnień lub konsystencji stolca (tzn. nie

spełnia kryteriów IBS)

3 Nieobecność objawów wskazujących na proces zapalny lub

nowotworowy, wadę anatomiczną albo metabolizmu, które

mogłyby wyjaśnić dolegliwości pacjenta.

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w

tygodniu, przez co najmniej 2 miesiące przed ustaleniem

rozpoznania.

H2b. Zespół jelita drażliwego

Muszą występować wszystkie z wymienionych poniżej objawów:

1.

Uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej (nieprzyjemne

uczucie nieopisywane jako ból) lub ból spełniający co

najmniej 2 z poniżej wymienionych warunków przez

minimum 25% czasu:

a. poprawa po defekacji
b. początek związany ze zmianami w częstotliwości

wypróżnień

c. początek związany ze zmianami konsystencji

(wyglądu) stolca

2. Nieobecność objawów wskazujących na proces zapalny lub

nowotworowy, wadę anatomiczną albo metabolizmu, które

mogłyby wyjaśnić dolegliwości pacjenta.

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w tygodniu, przez co

najmniej 2 miesiące przed ustaleniem rozpoznania.

H2c. Migrena brzuszna

Muszą wystąpić wszystkie z wymienionych poniżej objawów:

•

Napadowe epizody intensywnego, ostrego bólu brzucha

zlokalizowanego w okolicy pępka, który utrzymuje się co

najmniej 1 godzinę.

•

Okresy powrotu do poprzedniego stanu zdrowia trwające kilka

tygodni do miesięcy.

•

Ból zakłóca normalną aktywność.

•

Bólowi towarzyszą co najmniej 2 z wymienionych poniżej

objawów:

- brak łaknienia

-światłowstręt

- nudności

- bladość skóry

- wymioty

- ból głowy

Nieobecność objawów wskazujących na proces zapalny lub

nowotworowy, wadę anatomiczną albo metabolizmu, które

mogłyby wyjaśnić dolegliwości pacjenta.

Powyższe objawy muszą wystąpić co najmniej 2 razy w ciągu

poprzedzających

12 miesięcy

H2d. Czynnościowy ból brzucha

Muszą występować wszystkie z wymienionych poniżej objawów:

1.

Epizodyczny lub ciągły ból brzucha

2.

Niewystarczające kryteria do rozpoznania innych CZPP

3.

Brak objawów wskazujących na proces zapalny lub nowotworowy,
wadę anatomiczną albo metabolizmu, które mogłyby wyjaśnić
objawy u pacjenta

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w tygodniu, przez

co

najmniej 2 miesiące

H2d1. Zespół czynnościowego

bólu brzucha

Czynnościowy ból brzucha u dzieci musi się utrzymywać przez

co najmniej 25% czasu i towarzyszy mu co najmniej 1 z
wymienionych poniżej objawów:

1.

Pogorszenie codziennej aktywności

2.

Dodatkowe objawy somatyczne, takie jak ból głowy i kończyn,
zaburzenia snu

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w tygodniu, przez

co

najmniej 2 miesiące

H3. Zaparcie i nietrzymanie stolca

H3a. Zaparcie czynnościowe

H3b. Nietrzymanie stolca bez zaparcia

H3a. Zaparcia czynnościowe

Muszą występować co najmniej 2 z wymienionych poniżej objawów u

dziecka w wieku co najmniej 4 lat, przy braku wystarczających
kryteriów do rozpoznania IBS:

1.

Nie więcej niż 2 wypróżnienia w tygodniu w toalecie

2.

Co najmniej 1 epizod popuszczania stolca w tygodniu

3.

Wywiad wskazujący na przyjmowanie pozycji ciała sprzyjającej wstrzymaniu
defekacji lub nasilone świadome wstrzymywanie stolca

4.

Wywiad wskazujący na bolesne wypróżnienia

5.

Obecność dużych mas kałowych w odbytnicy

6.

Wywiad wskazujący na stolec dużej objętości, które czasem zatykają muszlę
klozetową

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w tygodniu, przez co
najmniej 2 miesiące

H3b. Nietrzymanie stolca bez

zaparć

Muszą występować wszystkie z wymienionych poniżej objawów

u dziecka w wieku co najmniej 4 lat:

1.

Defekacja w miejscach niestosownych co najmniej raz w miesiącu

2.

Niewystępowanie objawów wskazujących na proces zapalny lub
nowotworowy, wadę anatomiczną albo metabolizmu, które
mogłyby wyjaśnić objawy u pacjenta

3.

Brak retencji stolca

Powyższe objawy muszą występować co najmniej raz w tygodniu, przez

co

najmniej 2 miesiące