Antybiotyki

Antybiotyki

makrolidowe

makrolidowe

Makrolidy

– grupa antybiotyków o działaniu

bakteriostatycznym. Nazwa pochodzi

od słow

makro

(duży) i

oligo

(lakton),

ponieważ cząsteczki tych antybiotyków

mają 12-16 atomowy rdzeń laktonowy.

Najstarszym i wzorcowym makrolidem

jest erytromycyna.

Mechanizm działania

Mechanizm działania

Działanie

Działanie

makrolidów

makrolidów

związane jest z

związane jest z

wiązaniem się z podjednostką

wiązaniem się z podjednostką

50S rybosomu

50S rybosomu

bakterii, unieczynnianiem

bakterii, unieczynnianiem

tRNA

tRNA

powodującym

powodującym

przedwczesne zakończenie syntezy łańcucha

przedwczesne zakończenie syntezy łańcucha

peptydowego.

peptydowego.

Mechanizm oporności bakterii polega na

Mechanizm oporności bakterii polega na

syntezie

syntezie

metylazy, metylującej

metylazy, metylującej

miejsce

miejsce

docelowego działania antybiotyku, zaburzeniu

docelowego działania antybiotyku, zaburzeniu

przechodzenia przez ścianę komórkową lub

przechodzenia przez ścianę komórkową lub

aktywnemu wypompowywaniu leku z komórki.

aktywnemu wypompowywaniu leku z komórki.

Zakres działania

Zakres działania

Spektrum przeciwbakteryjne jest bardzo

Spektrum przeciwbakteryjne jest bardzo

szerokie i obejmuje wszystkie bakterie

szerokie i obejmuje wszystkie bakterie

tlenowe i beztlenowe, inne niż

tlenowe i beztlenowe, inne niż

Enterobacteriaceae

Enterobacteriaceae

(wyjątkiem jest aktywność

(wyjątkiem jest aktywność

azytromycyny wobec

azytromycyny wobec

Shigella

Shigella

) i

) i

Pseudomonas

Pseudomonas

aeruginosa

aeruginosa

, a ponadto zachowuje aktywność

, a ponadto zachowuje aktywność

wobec

wobec

Chlamydia

Chlamydia

,

,

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii

,

,

Campylobacter

Campylobacter

,

,

Bordetella pertussis

Bordetella pertussis

.

.

Jako jedne z niewielu antybiotyków są skuteczne

Jako jedne z niewielu antybiotyków są skuteczne

wobec

wobec

bakterii atypowych

bakterii atypowych

, nie posiadających

, nie posiadających

własnej ściany komórkowej lub żyjących

własnej ściany komórkowej lub żyjących

wewnątrz komórek gospodarza.

wewnątrz komórek gospodarza.

Odsetki szczepów opornych są zróżnicowane i są

Odsetki szczepów opornych są zróżnicowane i są

ściśle związane z częstością stosowania

ściśle związane z częstością stosowania

makrolidów

makrolidów

w terapii.

w terapii.

Makrolidy

Makrolidy

, według

, według

klasyfikacji FDA

klasyfikacji FDA

ryzyka stosowania leków w czasie

ryzyka stosowania leków w czasie

ciąży, należą do

ciąży, należą do

kategorii B

kategorii B

. Oznacza

. Oznacza

to, że w badaniach na zwierzętach nie

to, że w badaniach na zwierzętach nie

wykazano zagrożenia dla płodu, jednak

wykazano zagrożenia dla płodu, jednak

wpływ tych leków na ciążę człowieka

wpływ tych leków na ciążę człowieka

nie jest potwierdzony w badaniach

nie jest potwierdzony w badaniach

klinicznych. Wyjątek stanowi

klinicznych. Wyjątek stanowi

klarytromycyna

klarytromycyna

, która jest zaliczana do

, która jest zaliczana do

kategorii C,

kategorii C,

czyli jest bardziej

czyli jest bardziej

niebezpieczna dla płodu niż inne

niebezpieczna dla płodu niż inne

makrolidy.

makrolidy.

Zastosowanie

Zastosowanie

zakażenia drobnoustrojami Gram-dodatnimi

zakażenia drobnoustrojami Gram-dodatnimi

przy

przy

penicylinooporności

penicylinooporności

i uczuleniach na

i uczuleniach na

penicylinę,

penicylinę,

zakażenia dróg oddechowych,

zakażenia dróg oddechowych,

nietypowe zakażenia dróg moczowo-płciowych,

nietypowe zakażenia dróg moczowo-płciowych,

zakażenia

zakażenia

pałeczką krztuśca

pałeczką krztuśca

,

,

kiły

kiły

,

,

błonicy

błonicy

,

,

zakażenia przewodu pokarmowego,

zakażenia przewodu pokarmowego,

Azytromycyna

Azytromycyna

po raz pierwszy za pomocą

po raz pierwszy za pomocą

jednej dawki umożliwiła wyleczenia zapalenia

jednej dawki umożliwiła wyleczenia zapalenia

cewki moczowej wywołanej przez

cewki moczowej wywołanej przez

chlamydie

chlamydie

,

,

Klarytromycyna

Klarytromycyna

jest stosowana do eradykacji

jest stosowana do eradykacji

Helicobacter pylori

Helicobacter pylori

,

,

Spiramycyna

Spiramycyna

jest wskazana do leczenia

jest wskazana do leczenia

toksoplazmozy u kobiet w ciąży.

toksoplazmozy u kobiet w ciąży.

Farmakokinetyka

Farmakokinetyka

Erytromycyna

Erytromycyna

jest inaktywowana w

jest inaktywowana w

kwaśnym środowisku soku żołądkowego. W

kwaśnym środowisku soku żołądkowego. W

celu poprawienia wchłaniania przy

celu poprawienia wchłaniania przy

podawaniu doustnym makrolidy stosuje się

podawaniu doustnym makrolidy stosuje się

częściowo w formie estrów (jako

częściowo w formie estrów (jako

etylobursztyniany). Najnowsze makrolidy

etylobursztyniany). Najnowsze makrolidy

nie rozkładają się w środowisku kwaśnym.

nie rozkładają się w środowisku kwaśnym.

Wszystkie makrolidy dobrze przenikają

Wszystkie makrolidy dobrze przenikają

do

do

tkanek

tkanek

. Słabo przenikają do

. Słabo przenikają do

płynu

płynu

mózgowo-rdzeniowego.

mózgowo-rdzeniowego.

Eliminacja następuje głównie przez

Eliminacja następuje głównie przez

biotransformację

biotransformację

i wydzielanie z

i wydzielanie z

żółcią

żółcią

lub

lub

z

z

kałem

kałem

.

.

Podział

Podział

Makrolidy starszej generacji

Makrolidy starszej generacji

, często

, często

zwane I generacji;

zwane I generacji;



Erytromycyna (

Erytromycyna (

Aknemycin

Aknemycin

- płyn na skórę,maść;

- płyn na skórę,maść;

Davercin

Davercin

- płyn do stosowania na skórę, tabletki

- płyn do stosowania na skórę, tabletki

powlekane;

powlekane;

Erythromycinum TZF

Erythromycinum TZF

– tabletki

– tabletki

powlekane;

powlekane;

Isotrexin

Isotrexin

– żel)

– żel)

Makrolidy nowszej generacji

Makrolidy nowszej generacji

, często

, często

zwane II generacji;

zwane II generacji;



Azytromycyna (

Azytromycyna (

Azibiot

Azibiot

– tabl. powl.,

– tabl. powl.,

Azimycin

Azimycin

–

–

tabl.powl.;

tabl.powl.;

Aziteva

Aziteva

– proszek do sporządzania

– proszek do sporządzania

zawiesiny doustnej;

zawiesiny doustnej;

Azitrox

Azitrox

– tabl.powl.;

– tabl.powl.;

Azitrin

Azitrin

–

–

tabl.powl.;

tabl.powl.;

Oranex

Oranex

– granulat, tabl.powl.;

– granulat, tabl.powl.;

Sumamed

Sumamed

– granulat, syrop, kapsułki,

– granulat, syrop, kapsułki,

tabl.powl.)

tabl.powl.)



Roksytromycyna (

Roksytromycyna (

Renicin

Renicin

– tabl.powl.;

– tabl.powl.;

Rolicin

Rolicin

– tabl.powl.;

– tabl.powl.;

Roxiratio

Roxiratio

-

-

tabl.powl.;

tabl.powl.;

Rulid

Rulid

– tabl.powl.;

– tabl.powl.;

Xitrocin

Xitrocin

–

–

tabl.powl.)

tabl.powl.)



Klarytromycyna (

Klarytromycyna (

Fromilid

Fromilid

– granulat,

– granulat,

tabl.powl.;

tabl.powl.;

Klabax

Klabax

– granulat, tabletki;

– granulat, tabletki;

Klabion – tabl.powl.;

Klabion – tabl.powl.;

Klacid

Klacid

– granulat,

– granulat,

tabl.powl.;

tabl.powl.;

Taclar

Taclar

– tabl.powl.)

– tabl.powl.)



Josamycyna

Josamycyna



Spiramycyna (

Spiramycyna (

Rovamycine

Rovamycine

– tabl.powl.)

– tabl.powl.)