Zagadnienia

normalizacyjne

J. Iżycka
M. Podhorodecki
E. Wcześniak

Pojęcie normalizacji

Normalizacja (standaryzacja)

Normalizacja (standaryzacja)

to działalność

to działalność

polegająca na analizowaniu wyrobów, usług i

polegająca na analizowaniu wyrobów, usług i

procesów w celu zapewnienia:

procesów w celu zapewnienia:

- funkcjonalności i użyteczności,

- funkcjonalności i użyteczności,

- zgodności (kompatybilności) i

- zgodności (kompatybilności) i

zamienności,

zamienności,

- bezpieczeństwa użytkowania.

- bezpieczeństwa użytkowania.

Z punktu widzenia konstrukcji budowlanych i

Z punktu widzenia konstrukcji budowlanych i

inżynieryjnych największe znaczenie ma aspekt

inżynieryjnych największe znaczenie ma aspekt

bezpieczeństwa i jakości stosowanych wyrobów

bezpieczeństwa i jakości stosowanych wyrobów

materiałowo-konstrukcyjnych.

materiałowo-konstrukcyjnych.

Aprobaty

Aprobata techniczna (wg art. 3 pkt. 1 Ustawy – „Prawo

budowlane”) – jest to pozytywna ocena techniczna wyrobu,

stwierdzająca jego przydatność do stosowania w

budownictwie.

Aprobaty udzielane są dla wyrobów, dla których nie

ustanowiono Polskiej Normy, bądź dla wyrobów których

właściwości użytkowe, odnoszące się do wymagań

podstawowych, różnią się istotnie od właściwości

określonych w Polskiej Normie.

Przedmiotem aprobaty technicznej może być wyrób stosowany

pojedynczo lub jako zestaw, o określ. właściwościach

użytkowych i wprowadzany do obrotu w komplecie.

Szczegółowe zasady i tryb udzielania aprobat technicznych określa

rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5

sierpnia 1998 r. w/s aprobat i kryteriów technicznych oraz

jednostkowego stosowania wyrobów technicznych.

Aprobaty – jednostki aprobujące

(wg rozporządzenia MSWiA z dn. 5 sierpnia 1998 r. )

1. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie(ITB)

- w odniesieniu do wyrobów budowlanych nie objętych działalnością aprobacyjną innych
jednostek oraz wyrobów termo- i hydroizolacyjnych i wyrobów włókno-cementowych.

2. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej „Instal” w
Warszawie

- w odniesieniu do wyrobów z zakresu inżynierii sanitarnej.

3. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Instalacji i Urządzeń Elektrycznych w
Budownictwie „Elektromontaż” w Warszawie

- w odniesieniu do wyrobów z zakresu inżynierii elektrycznej, w zakr. napięć nie
przekraczających 24kV.

4. Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie

- w odniesieniu do wyrobów stosowanych wyłącznie w inżynierii komunikacyjnej.

5. Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa w Krakowie
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych w sieciach i instalacjach paliw płynnych.

6. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Elementów Wyposażenia
Budownictwa w Poznaniu

- w odniesieniu do zamków, okuć i elementów budowlanych wyposażeniowych i
wykończeniowych.

7. Instytut Energetyki w Warszawie
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych w inżynierii elektrycznej w zakr. napięć > 24kV.

Aprobaty – jednostki aprobujące
(c.d.)

(wg rozporządzenia MSWiA z dn. 5 sierpnia 1998 r. )

8. Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych wyłącznie do oczyszczania ścieków i przerobu

osadów.

9. Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych wyłącznie w budownictwie obronnym.

10. Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa w Warszawie
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych wyłącznie do budowy nawierzchni kolejowych.

11. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy przemysłu Izolacji Budowlanej

„Izolacja” w Katowicach

- w odniesieniu do wyrobów termo- i hydroizolacyjnych i wyrobów włókno-cementowych.

12. Główny Instytut Górnictwa w Katowicach
- w odniesieniu do aparatury eksplozymetrycznej w budynkach.

13. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie
-

w odniesieniu do wyrobów stosowanych w trwałych instal. gaśniczych, urządzeniach
stosowanych w trwałych instal. gaśniczych i urządzeniach alarmu p/poż.

Aprobaty – jednostki aprobujące
(c.d.)

(wg rozporządzenia MSWiA z dn. 5 sierpnia 1998 r. )

14. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych wyłącznie do hodowli zwierząt oraz

przechowywania płodów rolnych, środków produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-
spożywczego w gospodarstwach rolnych.

15. Instytut Melioracji i Użytków Zielnych w Falentach
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych wyłącznie w budownictwie melioracyjnym.

16. Instytut Łączności w Warszawie, Oddział we Wrocławiu
- w odniesieniu do wyrobów stosowanych wyłącznie jako elementy nośne i zamocowania

anten wraz z osprzętem.

17. Centralny ośrodek Chłodnictwa w Krakowie]
- w odniesieniu do pomp cieplnych oraz elementów chłodniczych w systemach

klimatyzacyjnych.

EOTA

EOTA (Eurpean Organisation for Technical Approvals,

Europejska Organizacja ds. Aprobat Technicznych) –
utworzona została mocą dyrektywy Rady nr 89/106/EWG i
składa się z jednostek aprobujących dystyngowanych przez
państwa członkowskie UE.

Podstawowym zadaniem EOTA jest organizacja współpracy
jednostek aprobujących przy opracowaniu Wytycznych do
europejskich aprobat technicznych na podstawie mandatów
otrzymywanych od Komisji Europejskiej. EOTA koordynuje
również prace jednostek aprobujących i rozwiązuje
ewentualne problemy związane z konkretnymi przypadkami
aprobat udzielanych przez jej członków. Jednostki
aprobujące EOTA obowiązane są do udzielania sobie
nawzajem wszelkiej niezbędnej pomocy.

Aprobaty techniczne ITB

Działalnością aprobacyjną ITB są objęte wszystkie

wyroby budowlane nie objęte działalnością
aprobacyjną innych jednostek, tzn. wszystkie
wyroby budowlane z wyj. Okuć budowlanych,
zamków, wyrobów stosowanych wyłącznie w
budownictwie obronnym, drogowym, mostowym,
rolniczym, do oczyszczania ścieków i przeróbki
osadów, do budowy nawierzchni kolejowych oraz
w instalacjach sanitarnych, elektrycznych i
gazowych.

Aprobaty techniczne ITB – c.d.

Aprobaty techniczne ITB wydawane są wyrobom, których

właściwości użytkowe i techniczne spełniają stawiane im
wymagania podstawowe, dotyczące zapewnienia:

a) bezpieczeństwo konstrukcji,
b) bezpieczeństwo przeciwpożarowe,
c) bezpieczeństwo użytkowania,
d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony

środowiska,

e) ochrony przed hałasem i drganiami,
f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród.

Aprobaty techniczne ITB stwierdzają więc przydatność

wyrobów budowlanych do zamierzonego stosowania i
określają właściwości techniczne wyrobu.

Procedura aprobacyjna

(na przykładzie procedury aprobacyjnej ITB)

Proces aprobacyjny rozpoczyna się złożeniem przez producenta

wyrobu wniosku o udzielenie aprobaty technicznej, wraz z
zaświadczeniem o uiszczeniu opłaty rejestracyjnej. Wniosek
ten, przygotowany na odpowiednim formularzu, powinien
przedstawiać w firmie załączników dokumentację techniczną
i badawczą wyrobu, zawierającą co najmniej:

- opis techniczny wyrobu i jego odmian asortymentowych,
- szczegółowy opis przeznaczenia i zakres stosowania wyrobu,
- wykaz i charakterystyki techniczne surowców i materiałów

zastosowanych do produkcji wyrobu,

- rys. techniczne wyrobu i konstrukcji wykonanych przy jego

zastosowaniu, w tym charakterystyczne złącza wyrobu z
sąsiednimi elementami konstrukcji,

Procedura aprobacyjna – c.d.

- zestawienie cech identyfikacyjnych, właściwości użytkowych

i technicznych oraz klasyfikacji wyrobu wynikających z
przyjętego zakresu stosowania wyrobu, udokumentowanych
wynikami przeprowadzonych badań,

wytyczne techniczne producenta dotyczące warunków

stosowania wyrobu, wykonywania robót budowlanych, dane
dotyczące zasad transportu, składowania i montażu wyrobu,
a także warunki eksploatacji i ewentualnej konserwacji
wyrobu,

- ocenę higieniczną.

Wskazane jest też dołączenie do wniosku listy realizacji, w

których wyrób został zastosowany oraz, w przypadku
wyrobów zagranicznych, dokumentów aprobacyjnych
dopuszczeń w innych krajach.

Procedura aprobacyjna

– czynności wstępne

Procedura aprobacyjna ITB składa się z

czynności wstępnych i dwóch etapów:

CZYNNOŚCI WSTĘPNE

Jest to formalna weryfikacja wniosku, połączona z
zawarciem porozumienia o przeprowadzeniu procedury
aprobacyjnej oraz sprawdzeniem, kompletności wniosku.

Jeżeli wniosek nie został odrzucony z powodów formalnych
(np. istnienie normy określającej dany wyrób), to przechodzi
on do następnej części procedury

Procedura aprobacyjna

– Etap I

ETAP I – Analiza merytoryczna wniosku

Etap ten obejmuje analizę merytoryczną, opinie
specjalistyczne, oraz (w przypadkach bardzo wątpliwych)
opinię Komisji Aprobat Technicznych.

Etap I kończy się opracowaniem i przekazaniem
wnioskodawcy pisemnego stanowiska ITB w sprawie
wniosku, określającego:

- zakres cech identyfikacyjnych i właściwości użytkowo-

technicznych wyrobu, których określenie (badaniami,
obliczeniami, opiniami, oględzinami, itp.) jest niezbędne do
potwierdzenia Aprobaty Technicznej,

Procedura aprobacyjna

– Etap I (c.d.)

- rodzaj, przedmiot i metody dodatkowych badań laborat.

wraz z uzasadnieniem ich zastosowania,

- wyszczególnienie dodatkowych dokumentów niezbędnych do

oceny przydatności wyrobu do zamierzonego stosowania.

Następnie procedura aprobacyjna w Zakładzie Aprobat

Technicznych zostaje wstrzymana na czas uzyskania
potwierdzeń cech identyfikacyjnych i właściwości użytkowo-
technicznych wyrobu oraz wykonania związanych z nimi
badań, analiz, obliczeń i opracowania opinii.

Procedura aprobacyjna

-

Etap II

ETAP II – Ocena techniczna przydatności wyrobu i

opracowywanie projektu dokumentu Aprobaty Technicznej

Etap II rozpoczyna się po przekazaniu do Zakładu Aprobat

Technicznych pełnej dokumentacji, wyszczególnionej w
stanowisku ITB, potwierdzającej właściwości wyrobu. Etap
ten obejmuje:

- ocenę techniczną przydatności wyrobu (w przypadku oceny

negatywnej wniosek o udzielenie Aprobaty Technicznej
zostaje uchylony),

- opracowanie projektu dokumentu Aprobaty Technicznej,
- akredytację Dyrektora ITB i udzielenie Aprobaty Technicznej

ITB.

Procedura aprobacyjna

Aprobata Techniczna ITB wydawana jest na okres 5

lat.

Okres ten może być przedłużany za pomocą aneksu

do Aprobaty.

W przypadku zmiany właściwości wyrobu (np.

zastosowaniu nowej technologii, ulepszającej jego
właściwości użytkowe), aprobata techniczna może
ulec nowelizacji z zachowaniem dotychczasowego
numeru, jedynie ze zmienioną datą wystawienia.

Komisja Aprobat Technicznych

Komisja Aprobat Technicznych jest organem opiniodawczym i

doradczym Instytutu Techniki Budowlanej. Jego zadaniem
jest m.in.:

-opiniowanie Aprobaty Technicznej lub przydatności

aprobowanego wyrobu budowlanego do stosowania w
budownictwie oraz rodzaju i zakresu badań aprobacyjnych
niezbędnych do dokonania tej oceny (zwłaszcza w
przypadkach budzących wątpliwości przy procedurach
aprobacyjnych),

-opiniowanie (w postępowaniu wyjaśniającym) wniosków o

uchylenie wydanej Aprobaty Technicznej ITB,

-proponowanie tematyki prac naukowo-badawczych

dotyczących działalności aprobacyjnej ITB,

Komisja Aprobat Technicznych

KAT składa się z Prezydium i Grup Specjalistycznych.
W skład prezydium wchodzą m.in.:

-przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia,
-przedstawiciel Państwowej Inspekcji Handlowej,
-przedstawiciel Polskiej Izby Handlowo-Przemysłowej

Budownictwa,

-przedstawiciel Towarzystwa Budownictwa Społecznego,
-przedstawiciel Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji,
-przedstawiciel Polskiego Związku Inżynierów i Techników

Budownictwa,

Komisja Aprobat Technicznych

W skład Grup Specjalistycznych wchodzą:

GS I – Wyroby do konstrukcji betonowych, stalowych i

ceramicznych;

GS II – Wyroby do konstrukcji lekkich, obudowy i wypełnienia;
GS III – Okna, drzwi, bramy;
GS IV – Wyroby do zabezpieczeń przeciwwilgociowych i

wodochronnych;

GS V – Wyroby do izolacji termicznych i akustycznych;
GS VI - Wyroby do ochrony budowli;
GS VII - Wyroby do zabezpieczeń przeciwpożarowych
GS VIII - Wyroby do robót malarskich, tynkarskich,

posadzkarskich, okładzinowych i wykładzinowych.

Aprobata w krajach UEAtc

UEAtc – (Union Europeenne pour l’Agrement technique

dans la construction, Europejska Unia Aprobat

Technicznych w Budownictwie) – jest to związek

powstały w 1960 r. w wyniku połączenia wysiłków

sześciu krajów: Hiszpanii, Portugalii, Francji, Włoch,

Belgii i Holandii, w celu umożliwienia swobodnego

przepływu usług i wyrobów budowlanych w krajach

UE.

Unia ta pozwoliła na powszechne wprowadzenie

systemu aprobat technicznych w różnych krajach,

możliwość swobodnej wymiany doświadczeń

pomiędzy poszczególnymi jednostkami aprobującymi

oraz wspólne opracowywanie podstaw

merytorycznych dokonywanych ocen i ujednolicenie

stosowanych metod badań.

Aprobata w krajach UEAtc

Procedura aprobacyjna LNEC (Portugalia)

1.Wnioskodawca składa wniosek i dokumentację techniczną.
2.Wstępny przegląd wniosku i określenie programu oceny.
3.Akceptacja programu oceny przez wnioskodawcę.
4.Ocena dokumentacji złożonej przez wnioskodawcę.
5.Inspekcja w zakładzie produkcyjnym (pobieranie próbek do

badań), wykonanie programu badań, inspekcje na budowach
i obiektach użytkowanych.

6.Analiza wyników badań i inspekcji, ocena zgodności wyników

z kryteriami oceny.

7.Opracowanie proj. aprobaty, udzielenia aprobaty LNEC

(Documento de Homologacao), opublikowanie i
upowszechnienie wydanego dokumentu.

Aprobata w krajach UEAtc

Procedura aprobacyjna BBA (W. Brytania)

1.Wniosek o udzielenie aprobaty technicznej wraz ze

szczegółowymi danymi nt. wyrobu.

2.Decyzja o zasadności wniosku.
3.Program badań, szacunkowy kosztorys i projekt umowy

(połączone z konsultacjami z organizacjami technicznymi)

4.Podpisanie umowy i uiszczenie opłaty.
5.Inspekcja fabryki, ocena fabrycznej kontroli i pobranie próbek do

badań.

6.Badania laboratoryjne i inspekcje na budowach stosujących

wyrób.

7.Ocena zebranych danych i przygotowanie projektu aprobaty.
8.Ankietyzacja i opiniowanie projektu.
9.Udzielenie aprobaty wraz z certyfikacją.
10.Nadzór i kontrola.

Aprobata w krajach UEAtc

Procedura aprobacyjna ICITE (Włochy)

1.Wniosek o udzielenie aprobaty.
2.Analiza zgodności wniosku.
3.Program oceny przydatności wyrobu.
4.Wykonanie zadań ustalonych w programie oceny.
5.Utworzenie zespołu ekspertów do oceny wyników.
6.Opracowanie raportu i dokumentu aprobaty technicznej.
7.Przekazanie aprobaty producentowi.

Aprobata w krajach WFTAO

WFTAO (World Federation of Technical

Assessment Organizations, Światowa
Federacja Organizacji ds. Oceny
Technicznej) – powstała w 1998 r. jako
stowarzyszenie jednostek zajmujących się
różnorodnymi formami oceny technicznej
nowych rozwiązań stosowanych w
budownictwie.

Aprobata w krajach WFTAO

System ocen technicznych wyrobów

budowlanych ASA (Afryka)

1.Złożenie wniosku przez wnioskodawcę.
2.Przyjęcie bądź odrzucenie wniosku przez ASA (po

konsultacjach z ekspertami).

3.Przygotowanie programu oceny oraz szacunkowych jej

kosztów po konsultacjach z ekspertami.

4.Podjęcie przez wnioskodawcę decyzji o przyjęciu bądź

odrzuceniu propozycji umowy.

5.Procedura oceny prowadzona przez ASA, której wynikiem jest

(w przypadku prawidłowej oceny): projekt aprobaty z

certyfikatem, udzielenie aprobaty z certyfikatem,

opublikowanie informacji o udzielonym dokumencie w

Dzienniku Urzędowym.

6. Nadzór i kontrola.

Aprobata w krajach WFTAO

System ocen technicznych wyrobów

budowlanych ABSAC (Australia)

1.Złożenie wniosku i przyjęcie go przez Doradczy Komitet

Techniczny.

2.Wykonanie projektu oceny technicznej wyrobu.
3.Przyjęcie bądź odrzucenie (z możliwością wniesienia

poprawek) projektu przez Doradczy Komitet Techniczny.

4.Konsultacje z Regionalnymi Komitetami Oceny.
5.Przyznanie i opublikowanie oceny technicznej.

Aprobata w krajach WFTAO

System ocen technicznych wyrobów

budowlanych CCMC (Kanada)

1.Złożenie wniosku przez klienta.
2.Ocena zasadności wniosku.
3.Propozycja umowy.
4.Opracowanie metodyki oceny i kryteriów.
5.Badania wykonywane przez zewnętrzne laboratoria na

zlecenie klienta.

6.Ocena wyników badań.
7.Opublikowanie oceny dokonanej przez CCMC.

Światowa Federacja Organizacji ds. Oceny

Technicznej (WFTAO), w tym organizacje

europejskie UEAtc i EOTA

ETA

Europejskie Aprobaty Techniczne (ETA), udzielane są
przez jednostki aprobujące zrzeszone w Europejskiej
Organizacji ds. Aprobat Technicznych (EOTA), stały
się bardzo istotnym dokumentem związanym z jednolitym
europejskim rynkiem materiałów budowlanych. Stanowią
one, obok zharmonizowanych norm europejskich,
dokumenty umożliwiające dokonanie oceny zgodności i
oznakowanie CE wyrobów, których dotyczą. Jednocześnie,
w odróżnieniu od zharmonizowanych norm europejskich,
Europejskie Aprobaty Techniczne są dokumentami
indywidualnymi, dotyczącymi wyrobów budowlanych lub
zestawów wyrobów od konkretnego producenta, którego
system zakładowej kontroli produkcji został sprawdzony
przez jednostkę aprobującą pod kątem możliwości
zapewnienia stałej jakości wytwarzanych wyrobów.

Akredytacja

Polskie Centrum Akredytacji (PCA) jest Centralnym

urzędem administracji nadzorowanym przez

Ministerstwo Gospodarki i działa w oparciu o ustawę z

dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności.

Jest to krajowa jednostka akredytująca.

Prowadzi ocenę i potwierdza kompetencje

laboratoriów badawczych, laboratoriów

wzorcujących, jednostek certyfikujących systemy

zarządzania, jednostek certyfikujących wyroby,

jednostek certyfikujących osoby, jednostek

inspekcyjnych oraz innych podmiotów

gospodarczych lub osób działających w systemie

oceny zgodności.

Podstawę oceny stanowią normy

Podstawę oceny stanowią normy.

Formalnym potwierdzeniem kompetencji jest

certyfikat akredytacji.

Instytut Techniki Budowlanej
(ITB)

Podstawowym celem badań naukowych i prac

rozwojowych prowadzonych w Instytucie Techniki

Budowlanej jest zapewnienie jakości polskiego

budownictwa oraz ochrona interesów użytkowników

obiektów budowlanych. Instytut posiada

akredytowany przez PCA Zespół Laboratoriów

Badawczych, w których prowadzone są

specjalistyczne badania podstawowe materiałów i

wyrobów budowlanych oraz badania dla potrzeb

aprobacji i certyfikacji wyrobów, stanowiące podstawę

do oznakowania krajowych wyrobów budowlanych

znakiem B oraz wyrobów w obszarze Unii Europejskiej

oznakowaniem CE.

Instytut Techniki Budowlanej
(ITB)

Jakość i rzetelność wykonywanych badań były zawsze

celem działalności Zespołu. Są one osiągane dzięki
kompetencjom wykształconej kadry pracowników,
postępujących zgodnie z przyjętymi procedurami,
prowadzących badania z użyciem odpowiednich
urządzeń i aparatury pomiarowej we właściwym
środowisku badań oraz dokumentujących wszystkie
działania procesu badawczego.

Działalność Zespołu Laboratoriów jest niezależna i

wolna od jakichkolwiek wpływów. Zespół zapewnia
poufność badań, co ma istotne znaczenie dla
ochrony klienta.

Uogólniony zakres akredytacji poszczególnych

Laboratoriów wchodzących w skład Zespołu

Laboratoriów Badawczych (ITB)

LA – Laboratorium Akustyczne
LB – Laboratorium Betonu
LC – Laboratorium Materiałów Antykorozyjnych
LD – Laboratorium Drewna i Korozji Biologicznej
LF – Laboratorium Izolacji Termicznych
LL – Laboratorium Lekkich Przegród i Przeszkleń
LH – Laboratorium Zabezpieczeń Wodochłonnych
LP – Laboratorium Badań Ogniowych
LT – Laboratorium Badań Materiałów

Wykończeniowych

LW – Laboratorium Badań Wytrzymałościowych

Europejski Komitet
Normalizacyjny

Europejski Komitet Normalizacyjny (fr. Comité Européen de

Normalisation, CEN), jego podstawowym zadaniem jest
opracowywanie, przyjmowanie i rozpowszechnianie
norm europejskich oraz innych dokumentów normalizacyjnych we
wszystkich obszarach gospodarki z wyłączeniem elektrotechniki,
elektroniki i telekomunikacji. System Normalizacyjny CEN jest
wielonarodową, wielosektorową i zdecentralizowaną organizacją.
Składa się z krajowych jednostek normalizacyjnych oraz Centrum
Zarządzania CEN, które odgrywa specjalną i aktywną rolę w
zarządzaniu tym systemem. Polski Komitet Normalizacyjny (PKN)
uzyskał status pełnoprawnego członka CEN 1 stycznia 2004 r.

Członkowie CEN mają obowiązek wprowadzania norm EN do systemów

norm krajowych i wycofania dotychczasowych norm sprzecznych
z wprowadzanymi. Dzięki temu powstaje wspólny
system rozwiązań europejskich. Normy Europejskie są jednym z
trzonów Jednolitego Rynku i istotnym narzędziem w usuwaniu
barier w handlu.

Notyfikowane jednostki

W ocenie zgodności wyrobów uczestniczą notyfikowane

jednostki certyfikujące wyroby

jednostki certyfikujące wyroby,

jednostki certyfikujące

jednostki certyfikujące

zakładową kontrolę produkcji

zakładową kontrolę produkcji,

jednostki kontrolujące

jednostki kontrolujące oraz

laboratoria

laboratoria.

• Jednostka certyfikująca wyroby, ubiegająca się o autoryzację
w celu uzyskania notyfikacji, powinna posiadać certyfikat
akredytacji,

• Jednostka certyfikująca zakładową kontrolę produkcji,
ubiegająca się o autoryzację w celu notyfikacji, powinna
posiadać certyfikat akredytacji,

• Jednostka kontrolująca, ubiegająca się o autoryzację w celu
notyfikacji powinna posiadać certyfikat akredytacji,

• Laboratorium ubiegające się o autoryzację w celu notyfikacji
powinno posiadać certyfikat akredytacji.

Notyfikowane jednostki

Zakres akredytacji

jednostki certyfikującej wyroby

jednostki certyfikującej wyroby,

jednostki certyfikującej zakład

jednostki certyfikującej zakład.

Kontrolę produkcji

Kontrolę produkcji oraz

jednostki

jednostki

kontrolującej

kontrolującej powinien odnosić się do wyrobu lub grupy
wyrobów i być określonym przez odwołanie się do numeru,
tytułu i zakresu :

• zharmonizowanych norm europejskich, wprowadzonych do
zbioru Polskich Norm,

• krajowych specyfikacji technicznych wyrobów państw
członkowskich Unii Europejskiej uznanych przez Komisję
Europejską za zgodne z wymaganiami podstawowymi,

• wytycznych EOTA,
• europejskich aprobat technicznych, wybranych bez
wytycznych EOTA.

Notyfikowane jednostki

Zakres udzielonej akredytacji laboratorium powinien

odnosić się do metod badań wyrobów i być określonym przez
odwołanie się do numeru, tytułu i zakresu :

•

europejskich norm na metody badań,

• opublikowanych wytycznych EOTA,
• europejskich aprobat technicznych, wydanych bez wytycznych
EOTA, jeżeli dokumenty te takie metody zawierają.

Atestacja zgodności

Przepisy budowlane przewidują stosowanie
trzech systemów atestacji wyrobów
budowlanych, przeznaczonych do obrotu i
powszechnego stosowania w budownictwie :

• deklarowanie zgodności przez producenta,
• certyfikację na znak bezpieczeństwa,
• certyfikację zgodności.

Deklaracja zgodności

Deklaracja zgodności – dokument wystawiany przez
producenta wyrobu albo jego upoważnionego przedstawiciela
oświadcza, że wyrób jest zgodny ze zharmonizowaną
specyfikacją techniczną wyrobu.

Producent może wystawić deklarację zgodności, jeżeli :

• wyrób jest zgodny ze specyfikacją,
• notyfikowana jednostka certyfikująca potwierdziła, przez wydanie
certyfikatu zakładowej kontroli produkcji, że przeprowadzona
została wstępna inspekcja zakładu produkcyjnego i zakładowej
kontroli produkcji,

• wstępne badanie typu wykonane przez notyfikowane laboratorium
wykazało, że wyrób jest zgodny ze zharmonizowaną specyfikacją
techniczną wyrobu, oraz producent przez zakładową kontrolę
produkcji zapewnił ciągłość tej zgodności.

Deklarację zgodności producent przechowuje przez 10 lat do
zakończenia produkcji wyrobu.

CERTYFIKAT NA ZNAK
BEZPIECZEŃSTWA

Certyfikacji tej podlegają wyroby budowlane, mogące

powodować, w rozumieniu ustawy o badaniach i
certyfikacji, zagrożenie dla życia, zdrowia i
środowiska. Wyroby te zostały wymienione w
załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9
listopada 1999r w sprawie wykazu wyrobów
wyprodukowanych w Polsce, a także importowanych
do Polski po raz pierwszy, mogących stwarzać
zagrożenie albo służacych ochronie lub ratowaniu
życia, zdrowia lub środowiska, podlegającym
obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa i
oznaczenia tym znakiem, oraz wyrobów podlegających
obowiązkowi wystawiania przez producenta deklaracji
zgodności.

CERTYFIKAT NA ZNAK
BEZPIECZEŃSTWA

• Certyfikacja na znak bezpieczeństwa z

Kryteriami technicznymi przeprowadzana
jest zgodnie przepisami o badaniach i
certyfikacji przez akredytowane w Polskim
Centrum Akredytacji jednostki
certyfikujące. Badanie wyrobów związane z
ich certyfikacja na znak bezpieczeństwa
może być wykonywane jedynie w
akredytowanym laboratorium badawczym.

CERTYFIKAT ZGODNOŚCI

Jest to dokument potwierdzający

zgodność wyrobu z Polską Normą lub
aprobatą techniczną.

Certyfikacja ta jest przeprowadzana

zgodnie z przepisami o badaniach i
certyfikacji, w szczególności w
oparciu o właściwe w tym zakresie
Polskie Normy przez jednostki
certyfikujące, akredytowane w PCA.

CERTYFIKAT ZGODNOŚCI

Ten rodzaj atestacji jest obowiązkowy w odniesieniu

do wyrobów:

• Podlegających temu systemowi oceny zgodności

na podstawie odrębnych przepisów.

• Dla których wymaganie takie zawiera dokument

odniesienia (Polska Norma wyrobu lub aprobata

techniczna), z którym dokonywana jest ocena

zgodności.

• W odniesieniu do wyrobów budowlanych nie

podlegających obowiązkowej certyfikacji

zgodności , atestacja jest dokonywana według

wyboru producenta poprzez certyfikację lub

deklarację zgodności.

CERTYFIKAT WYROBU

Według prawa budowlanego wyrobem

nazywamy produkt wytworzony w celu
wbudowania, wmontowania,
zainstalowania lub zastosowania w
sposób trwały w obiekcie budowlanym,
wprowadzony do obrotu jako wyrób
pojedynczy lub jako zestaw wyrobów
do stosowania we wzajemnym
połączeniu stanowiącą integralną
całość użytkową.

CERTYFIKAT WYROBU

• Certyfikacja odbywa się na podstawie

Dyrektywy 89/106/EWG oraz
załącznika do Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004
r.

• Dokumenty te określają wymagania

podstawowe stawiane obiektom
budowlanym na podstawie których
określa się niezbędne cechy wyrobów
budowlanych.

CERTYFIKAT WYROBU

Podstawowe wymagania obiektów

budowlanych to:

1.Bezpieczeństwo konstrukcji
2.Bezpieczeństwo pożarowe
3.Bezpieczeństwo użytkowania
4.Odpowiednie warunki higieny i

zdrowotne oraz ochrony środowiska

5.Ochrona przed hałasem
6.Oszczędność energii i odpowiednia

izolacyjność przegród.

CERTYFIKAT WYROBU

Nadanie Certyfikatu wyrobu oznacza że:

• Wyrób budowlany wprowadzany na rynek UE muszą

„nadawać się do zamierzonego stosowania”, to znaczy mieć

takie cechy, żeby obiekt do budowy, których zostanie użyty

spełniał wymagania podstawowe

• Cechy wyrobu, zapewniające spełnienie wymagań

podstawowych przez obiekty budowlane muszą być zgodne

z europejskimi specyfikacjami technicznymi, uznanymi za

zharmonizowane z dyrektywą

• Zgodność wyrobu ze zharmonizowaną specyfikacją

techniczną musi być potwierdzona odpowiednią procedurą

zaświadczania o zgodności wyrobu

• Producent, który przeprowadził przewidzianą dla wyrobu

procedurę oceny zgodności umieszcza oznakowanie CE na

wyrobie, wskazujące że wyrób „nadaje się do zamierzonego

stosowania” i upoważnia producenta do wprowadzenia

wyrobu na rynek UE.

Polskie Centrum Badań i
Certyfikacji

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji jest

jednostką wywodzącą się z PCA, powstałą od 3.
kwietnia 1994 r. PCBC działa w zakresie:

a) organizowania systemu certyfikacji na znaki: B, Q,

Eko, Ecolabel,

b) badań i certyfikacji wyrobów,
c) certyfikacji systemów zarządzania,
d) certyfikacji i szkolenia personelu,
e) certyfikowania gospodarstw ekologicznych.

Oznakowanie wyrobów
budowlanych

Właściwości techniczne i użytkowe materiałów budowlanych w
znacznym stopniu wpływają na bezpieczeństwo, jakość i trwałość
obiektów budowlanych.

Obiekt budowlany może zagrażać bezpieczeństwu, zdrowiu i mieniu
użytkownika nie tylko w tedy, gdy został niewłaściwie zaprojektowany
lub wykonany, ale również, jeśli do jego wznoszenia zostały
użyte niewłaściwe wyroby. Przepisy przewidują w zależności od
przeznaczenia, dwie możliwości dopuszczenia wyrobów z tą
dokumentacją oraz z przepisami i obowiązującymi normami.

• wyroby stosowane do jednostkowego stosowania w
określonym obiekcie budowlanym - materiały wykonane wg
indywidualnej dokumentacji technicznej, sporządzonej przez
projektanta tego obiektu lub z nim uzgodnionej, dla których dostawca
wydał oświadczenie wskazujące, że zapewniono zgodność wyrobu z
tą dokumentacją oraz z przepisami i obowiązującymi normami,

• wyroby dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania w
budownictwie - można tu wyróżnić trzy grupy materiałów i wyrobów :

Oznakowanie wyrobów

budowlanych

Pierwsza grupa

Pierwsza grupa :

Wyroby oznakowane znakiem CE, co oznacza że dokonano oceny
jego zgodności z normą zharmonizowaną albo
europejską aprobatą techniczną,

Druga grupa

Druga grupa :

Wyroby umieszczone w określonym przez Komisję Europejską wykazie,
mające niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa, dla których
producent wydał deklarację zgodności z uznanymi regułami sztuki
budowlanej; Nie jest też wymagane żadne oznakowanie tych wyrobów,

Trzecia grupa

Trzecia grupa :

Wyroby oznakowane znakiem budowlanym, dla których producent,
mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, dokonał oceny zgodności i
wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność,
krajową deklarację zgodności z Polską normą wyrobu albo aprobatą
techniczną.

Procedura dopuszczania

materiałów budowlanych

JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCE

Warunkiem udzielenia akredytacji

jednostce certyfikującej i jej
utrzymywania jest:

• spełnienie wszystkich wymagań

akredytacyjnych oraz
przeprowadzenie lub nadzorowanie
przez jednostkę certyfikującą co
najmniej jednego procesu certyfikacji
w danym programie certyfikacji

JEDNOSTKI KONTROLUJĄCE

Warunkiem udzielenia i utrzymywania akredytacji

jednostce inspekcyjnej jest

• spełnienie wszystkich wymagań akredytacyjnych

oraz prowadzenie inspekcji w danej dziedzinie i

danymi metodami.

• PCA rozróżnia, zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC

17020, następujące typy jednostek inspekcyjnych:

A, B i C.

• W procesie akredytacji szczegółowej analizie

podlega stopień niezależności jednostki

inspekcyjnej. Jednostka inspekcyjna typu A jest

organizacją całkowicie niezależną od wszystkich

zainteresowanych stron. Jednostki inspekcyjne

typu B i C mają różne stopnie niezależności.

Audyt

Audyt jest przeprowadzany w celu upewnienia się co do

prawdziwości i rzetelności informacji, a także oceny

systemu kontroli wewnętrznej. Celem audytu jest wyrażenie

opinii na temat organizacji w ramach oceny w oparciu o

przeprowadzone testy. Ze względów praktycznych, celem

audytu jest dostarczenie tylko racjonalnego zapewnienia, o

braku istotnych błędów. Dlatego w audycie stosowane są

często statystyczne metody doboru próby do badania.

Audyt polega na ocenie przez kompetentny i niezależny zespół

audytujący czy dany przedmiot audytu spełnia wymagania.

Zespół audytujący składa się z jednego lub więcej audytorów.

Celem audytu może być weryfikacja, czy cel wyznaczony przez

organizację audytowaną został osiągnięty lub czy jej działania

są zgodne z zaakceptowanymi standardami

Audyt ocenia także procedury kontrolne celem stwierdzenia, czy

przedmiot audytu także w przyszłości będzie odpowiadał

uzgodnionym do stosowania wymaganiom.

CERTYFIKAT SYSTEMU JAKOŚCI

Normalizacji, standaryzacji oraz ocenie

podlegają także wiarygodność,
rzetelność i zaufanie.

W tym celu wykorzystuje się systemy

ISO. Najbardziej powszechny i
uniwersalny a także najbardziej
przydatny w branży budowlanej jest
system ISO 9000, wynikający z norm
ISO.

CERTYFIKAT SYSTEMU JAKOŚCI

Znak certyfikacji systemu może być stosowany na

dokumentach handlowych, promocyjnych i

reklamowych nie może natomiast być stosowany w

taki sposób aby wskazywał na jakość produktu.

Wprowadzenie takiego systemu do firmy może

przynieść wiele korzyści jak np:

• Wzrost wiarygodności i zaufania klientów

• Poprawa wizerunku firmy

• Wyraźne określenie uprawnień i

odpowiedzialności

• Obniżenie kosztów z tytułu wad

• Terminowość dostaw

• A przede wszystkim zapewnienie stałej i

powtarzalnej jakości

NORMY ISO

• Normy ISO 9000 są powszechnie uznawane za

podstawę budowania systemów zarządzania jakością we

wszystkich organizacjach, bez względu na rodzaj ich

działalności. Normy te zawierają terminologie,

wymagania i wytyczne dotyczące wprowadzania,

doskonalenia i kontrolowania systemu zarządzania

jakością.

Rodzina norm ISO serii 9000 składa się z 4 norm

podstawowych:

• ISO 9000:2005- polski odpowiednik: PN-EN ISO

9000:2006(U) System zarządzania jakością – Podstawy i

terminologia

• ISO 9001:2008 -polski odpowiednik PN-EN ISO

9001:2009 System zarządzania jakością - Wymagania

• ISO 9004:2000- polski odpowiednik PN-EN ISO

9004:2001 Systemy zarządzania jakością - Wytyczne

doskonalenia funkcjonowania

KONIEC

