

Niedopuszczanie do zakażenia lub

zanieczyszczenia drobnoustrojami rany,

miejsca, materiału narzędzi lub sprzętu.



W postępowaniu aseptycznym zmierza się

do zapobieżenia wtargnięciu lub zwalczeniu

drobnoustrojów patogennych dla

organizmu gospodarza dzięki posługiwaniu

się przez personel materiałami i

narzędziami wyjałowionymi.



Jako aseptyczny można określić także

proces przebiegający w środowisku wolnym

od zarazków, a także odbywający się w

warunkach przestrzegania zasad aseptyki

Np. cewnikowanie pęcherza moczowego.



To ogół zasad postępowania mającego

doprowadzić do osiągnięcia stanu

względnej jałowości w obrębie

określonych części ciała, Np. Na skórze

rąk lub w zakażonej ranie, by zmniejszyć

ryzyko przeniesienia do ustroju

czynników chorobotwórczych z zewnątrz

organizmu. W tym celu wykorzystuje się

różne środki, m.in. Chemiczne roztwory

o działaniu biobójczym.



To proces, w którego wyniku zostają

zniszczone formy wegetatywne

drobnoustrojów za pomocą metod fizycznych,

chemicznych lub biologicznych.



Dezynfekcja, jako proces inaktywowana

mikroorganizmów znajdujących się na

nieożywionych powierzchniach, jest

prowadzona w celu zapobieżenia wystąpieniu

zakażeń, często egzogenny wywołanych florą

przejściową, nabywaną od innych chorych,

personelu szpitalnego, sprzętu medycznego

lub pochodzących ze środowiska.



Fizyczne

- światło – promienie nadfioletowe, lampy

bakteriobójcze, promieniowanie jonizujące

- temperatura – ogień, wrząca woda, para

wodna, suche gorąco (żelazko)

-dezynfekcja parowo – komorowa (np.:

odzież), temperatura około 120°C

-dezynfekcja parowo – formalinowa (np.:

pościel, wyroby skórzane, gumy, ceraty)



Chemiczne

- aldehydy: glutarowy, mrówkowy
- alkohol etylowy (działa na bakterie,

grzyby, prątki)

- preparaty chlorowe
- zasady: wodorotlenek sodu (soda

krystaliczna)

- związki fenolowe (lizol, septyk,

desson).



Skóry, ran i błon śluzowych np:



Betadine



Octenisept



Skinsept Mucosa



Skóry i rąk np:



AHD 2000 spray



Skinsept Pur



Proces, w wyniku którego zostają
zniszczone wszystkie chorobotwórcze
czynniki biologiczne oraz ich formy
przetrwalnikowe przez zastosowanie
czynników fizycznych i chemicznych.



Sterylizacja medyczna jest praktycznym
procesem biobójczym, który eliminuje
drobnoustroje na jałowej powierzchni z
prawdopodobieństwem błędu
1:1000000000.

Czynniki fizyczne:



Energię cieplną, którą stosuje się w

technologiach wysokotemperaturowych (pow.

121°C )
-Podczas sterylizacji wysokotemperaturowej np.

parą wodną pod ciśnieniem w autoklawie.
-podczas spalania lub kremacji odpadów

chemicznych (temp. Pow. 200°C)\



Promieniowanie jonizujące, które stosuje się w

sterylizacji radiacyjnej (np. z wykorzystaniem

promieniowania ɣ przy wyjaławianiu dużych

partii narzędzi jednorazowego użytku.



Mechaniczną separację przez filtrowanie

Czynniki chemiczne w tym działanie
gazów sterylizujących (np. tlenek
etylenu, par: nadtlenek wodoru,
kwasu nadoctowego i
formaldehydu), impresję czyli
zanurzenie- w roztworach
dezynfekujących o właściwościach
sterylizujących( np. w aldehydzie
glutarowym lub innym).



Choroba – określana jest jako stan zmniejszonej

zdolności przystosowawczej ustroju, w którym

występuje zaburzenie jego czyyności. Proces ten

dotyka człowieka, który najczęściej miał już

doświadczenia z radzeniem sobie z trudnościami

dlatego stan taki można traktować jako bodźec, który

powinien wyzwolić mechanizmy samoobrony lub

skłonic człowieka do nabywania umiejętności radzenia

sobie we zmienionej chorobą sytuacji życiowej.



Choroba jest procesem trwającym w czasie. Może mieć

wymiar:
-organiczny
-psychiczny
- społeczny

W procesie choroby mogą występować

różne stadia:

1.bezobjawowe.
2.Objawowe.
3.Stadium stwierdzenia zmian

czynnościowych i/ lub organicznych podczas
badań diagnostycznych.

4.Stadium leczenia objawów odczuwanych

przez chorego i stwierdzonych w badaniach
przedmiotowych.

5. Stadium choroby przewlekłej w stanie

remisji.



Jest skutkiem wniknięcia do ustroju

gospodarza i rozwoju w nim, albo

namnożenia się żywego czynnika

infekcyjnego, którym mogą być: grzyby,

pierwotniaki, bakterie, wirusy lub priony

albo pasożyty/ parazyty, np. stawonogi,

w tym świerzbowce.



Zakażenie nie jest synonimem choroby

zakaźnej, bo efekt zakażenia może być

utajony albo jawny( z widocznymi

objawami).

Pracownicy służb medycznych są
grupą zawodową narażoną na
największy wachlarz zagrożeń
wynikających wykonywania zawodu,
a wśród wszystkich zawodów
medycznych – najbardziej narażone
na ryzyko zakażenia są pielęgniarki
( dotyczy to zwłaszcza patogenów
przenoszonych przez krew i płyny
ustrojowe – płyn owodniowy,
osierdziowy, otrzewnowy, opłucnowy,
mózgowo- rdzeniowy, nasienie,
wydzielina z pochwy, ślina, mocz,
kał).

Przeniesienie zakażenia następuje wskutek:



Przetoczenia krwi lub preparatów krwiopochodnych
od zakażonych osób



Przeszczepiania tkanek, narządów, a także przez
zapłodnienie zakażonym nasieniem



Zabiegów medycznych i nie medycznych, iniekcji



Zakażenia wertykalne( zakażenie płodu bądź
noworodka od matki)



Kontaktu seksualnego z osobą zakażoną



Używania tych samych igieł i strzykawek
(narkomani).



Zakłucia igłą lub innym narzędziem
zanieczyszczonym..



Zabrudzenia uszkodzonej skóry i/lub błon
śluzowych krwią.



Kontaktu uszkodzonej skóry i/lub śluzówek z
materiałami potencjalnie zakaźnymi, innymi niż
krew ( nasienie, wydzielina pochwowa, płyn
mózgowo-rdzeniowy, żółć, płyn owodniowy, płyn
z opłucnej, otrzewnej, osierdzia stawowy, każdy
płyn ustrojowy zawierający widoczną domieszkę
krwi, wszystkie tkanki, narządy pobierane od
pacjenta, mleko matki zakażonej HIV.

Ekspozycja zawodowa na

Ekspozycja zawodowa na

zakażenie

zakażenie

HIV ma miejsce w

HIV ma miejsce w

przypadku:

przypadku:



Nosić rękawiczki np. przy pobieraniu krwi,
usuwaniu wydzielin.



Stosować odzież ochronną np. na Sali
operacyjnej, podczas zaopatrywania ran.



Pracować ostrożnie unikając skaleczeń.



Używać maski ochronnej i osłony oczu w
przypadku możliwości powstania aerozoli np.
przy odsysaniu.



Oznaczyć materiał do badań laboratoryjnych
pochodzący od pacjentów zakażonych wirusem. 

W opracowaniu procedur dotyczących ekspozycji

zawodowej główny akcent przypada na działania
zmniejszające liczbę kontaktów z krwią( w tym
skaleczeń skóry), po przez:



Używanie barierowych środków ochronnych



Stosowanie bezpiecznego sprzętu i technik
zabiegowych



Konsekwentne zgłaszanie wszystkich
przypadków ekspozycji zawodowej



Systematyczną edukacje personelu w zakresie
zakażeń krwiopochodnych



Jeżeli doszło do uszkodzenia ciągłości skóry należy
dobrze umyć zranioną okolicę ciepłą wodą i mydłem nie
hamować krwawienia, założyć nieprzemakalny
opatrunek.



Jeżeli na nieuszkodzonej skórze znajduje się krew,
usunąć zanieczyszczenia gazą zwilżoną środkiem do
dezynfekcji rąk, następnie umyć wodą z mydłem i
zdezynfekować.



Jeżeli skażone są oczy, należy wypłukać okolicę oczu
delikatnie, lecz dokładnie wodą lub 0,9% NaCl przy
otwartych powiekach.



Jeżeli krew dostanie się do ust, należy wypluć ją i
przepłukać jamę ustną wodą kilkanaście razy.



Fakt zaistniałego zdarzenia należy odnotować
np. w raporcie pielęgniarskim z podaniem
wszystkich okoliczności i zgłosić
bezpośredniemu przełożonemu.



Rejestr ekspozycji zawodowych (HIV, HBV,
HCV) powinien prowadzić także lekarz
zakładowy.



Zdarzenie należy zgłosić do służb BHP.



Osobie która uległa ekspozycji, należy pobrać
krew w celu określenia obecności przeciwciał
anty-HBc, anty-HCV, anty-HIV.



Badania należy powtórzyć po 6
tygodniach oraz po 3, 6, 12 miesiącach od
zdarzenia.



Decyzję o wdrożeniu profilaktyki swoistej
podejmuje lekarz specjalista chorób
zakaźnych po rozpatrzeniu wszystkich
okoliczności zdarzenia i ocenie ryzyka
infekcji.



Każdego pacjenta należy traktować jako
potencjalnego nosiciela (HBV, HCV, HIV).