ODMA OPŁUCNOWA
Marek Moskalonek
Marcin Maślanka
Definicja
Nagromadzenie się powietrza w jamie
opłucnowej.
Podział
• Odma opłucnowa zamknięta
• Odma opłucnowa otwarta
– Odma otwarta na zewnątrz, czyli przez
ścianę klatki piersiowej
– Odma otwarta do wewnątrz, czyli przez
układ oskrzelowy
Mechanizm powstawania
• Odma samoistna
– Idiopatyczna (pierwotna) - występuje
najczęściej u młodych, astenicznych
mężczyzn np. w skutek pęknięcia
pęcherza rozedmowego położonego
bezpośrednio pod opłucną
– Wtórna-u chorych z rozpoznaną
wcześniej chorobą płuc
• Odma urazowa-następstwo
otwartych urazów klatki piersiowej,
złamań kostnych i innych urazów
• Odma jatrogenna-może wystąpić po
nakłuciu opłucnej, cewnikowaniu żyły
podobojczykowej, po operacjach
torakochirurgicznych, w następstwie
oddechu kontrolowanego z dodatnim
ciśnieniem końcowowydechowym
Objawy
• Ból w klatce piersiowej
• Duszność
• Przyśpieszenie oddechu, czasem suchy
kaszel
• Niesymetryczna ruchomość klatki
piersiowej
• Ściszenie szmerów oddechowych po
stronie odmy
• Nasilony odgłos opukowy po stronie
odmy
• Obecność powietrza w jamie opłucnej w
badaniu RTG lub TK.
Objawy odmy prężnej
• Znaczne zaburzenia oddechowe
• Zaburzenia świadomości
• Badanie fizykalne
– spadek ciśnienia tętniczego krwi
– wzrost tętna
– rozszerzenie żył szyjnych
– przesunięcie tchawicy w stronę przeciwną
do odmy-objaw późny, nie zawsze
występuje
– ściszenie szmerów oddechowych
– niesymetryczne ruchy klatki piersiowej
– nasilony odgłos opukowy po stronie odmy
Różnicowanie
• Zatorowość płucna
• Zapalenie płuc
• Zapalenie osierdzia
• Zawał serca
• Złamanie żeber
• Zapalenie chrząstek żebrowych
• Tętniak rozwarstwiający aorty
• Perforacja przełyku
Leczenie
• Zachowawcze - obserwacja, kontrola
RTG-w przypadku prostej, płytkiej
odmy (do grubości palca).
• Tlenoterapia-w każdym przypadku
wystąpienia odmy. Powoduje wzrost
wysycenia krwi tlenem, ponadto
przyspiesza wchłanianie powietrza z
jamy opłucnowej
• Przy urazie-ułożenie na plecach lub
uszkodzonym boku. Górną cześć ciała
należy unieść pod kątem 30°
• Wykonanie opatrunku zastawkowego
– w przypadku ran postrzałowych należy
zaopatrzyć ranę wlotową i wylotową!
• Drenaż jamy opłucnowej
– II PMŻ w linii środkowoobojczykowej.
Prostopadle po III żebrze a następnie
lekko ku górze.
– IV PMŻ w linii pachowej tylnej.
• Leczenie przeciwbólowe
• Walka ze wstrząsem
• Transport do szpitala
Opatrunek zastawkowy
Wskazania do nakłucia
odmy
• Niewydolność oddechowa
• Niewydolność krążenia
• Przesunięcie tchawicy
• Niemożność prowadzenia wentylacji
workiem samorozprężalnym
Odbarczanie odmy