ODMA OPŁUCNOWA U
DZIECI
Patofizjologia, objawy,
pierwsza pomoc,
Odma opłucnowa:
(pneumothorax)
To obecność powietrza
(gazu) w szczelinie
opłucnowej z całkowitym
lub częściowym
zapadaniem się płuca.
PATOFIZJOLOGIA:
Powstaje na skutek samoistnego lub
urazowego przerwania ciągłości płucnej
powietrze dostaje się do jamy opłucnowej i
rozprzestrzenia się w zależności od
ciśnienia.
U wcześniaków odma występuje często, u
dzieci starszych może się pojawiać po
intensywnym kaszlu, dychawicy
oskrzelowej, mukowiscydozie oraz
idiopatycznie, tzn. bez możliwej do
ustalenia przyczyny.
ODMA MOŻE BYĆ:
ZWYKŁA:
-samoistna (pierwotna i wtórna)
-urazowa (zamknięta, otwarta)
ODMA PRĘŻNA /WENTYLOWA/
Z NADCIŚNIENIEM - jako
powikłanie odmy zwykłej
WYSTĘPOWANIE I
ETIOLOGIA:
Bezobjawowa, samoistna odma
pojawia się w trakcie porodu.
Oprócz tego u zdrowych
noworodków od 1-2%
Odma objawowa występuje częściej
u noworodków wentylowanych
mechanicznie lub u noworodków z
chorobą płuc (np.,z rozedmą
śródmiąższową płuc, smółkowym
zapaleniem płuc).
WYSTĘPOWANIE I
ETIOLOGIA:
Odma urazowa- bywa
następstwem tępego bądź ostrego
urazu klatki piersiowej(rzadziej
spotykana)
Ściany otaczające jamę opłucnej
ulegają przerwaniu, przez
powstały otwór dostaje się
powietrze do jamy opłucnej.
ODMA URAZOWA:
ZAMKNIĘTA
- obecność powietrza w
opłucnej bez możliwości swobodnego
przechodzenia tego powietrza do
atmosfery i z powrotem.
OTWARTA
- ziejąca rana
kl.piersiowej umożliwia wchodzenie i
wychodzenie powietrza z opłucnej
przy każdym oddechu.
TRZEPOTANIE
ŚRÓDPIERSIA:
Polega na przesuwaniu
śródpiersia raz w lewo, raz w
prawo wskutek zmian
ciśnienia wywołanego
oddechem zdrowego płuca.
ODDECH OPACZNY:
Zwany także paradoksalnym,
wynika z tego, że gdy ranny
wykonuje wdech płucem po
zdrowej stronie, to zasysa
powietrze nie tylko z
atmosfery lecz także z płuca
wyłączonego z oddychania.
Rys. 17.7. Odma otwarta: a - w czasie wdechu
śródpiersie przesuwa się w stronę zdrową, powietrze
płynie z tchawicy i płuca strony zranionej do płuca
zdrowego, płuco widoczne w ranie zapada się
b -
w czasie wydechu śródpiersie przesuwa się w
stronę zranioną, powietrze ze zdrowego płuca płynie
do tchawicy i płuca strony zranionej, oglądane przez
ranę płuco poszerza się. Oddech opaczny.
PIERWSZA POMOC-
ODMA URAZOWA
OTWARTA:
Ziejącą ranę kl.piersiowej trzeba
natychmiast zamknąć dużym
opatrunkiem przymocowanym
przylepcem lub bandażem.
Nawazelinowana gaza położona na
ranę ułatwia uszczelnienie. Rana
może zostać zamknięta operacyjnie
jeśli jest dobry stan chorego a
następnie odsysamy powietrze przez
pozostawiony w opłucnej cewnik.
OBJAWY ODMY
OPŁUCNOWEJ:
Duszność
Pobudzenie
Sinica
Przyśpieszony oddech
Obniżone ciśn. Tętnicze krwi
Przyspieszona akcja serca
Osłabienie szmerów oddechowych
Nadmiernie jawny wypuk
OBJAWY CD.:
Uniesienie połowy zajętej kl.piersiowej
U dzieci starszych widoczne są
również:
-
Poszerzenie żył szyjnych
-
Przemieszczenie tchawicy na stronę
zdrową
-
Uczucie braku powietrza
-
Wzrost oporów oddechowych
POSTĘPOWANIE W
ODMIE OPŁUCNOWEJ:
Ustalić lokalizację: RTG kl.piersiowej,
u noworodków także diafanoskopia.
Przy odmie zajmującej pow.20%
powierzchni kl.piersiowej
wykonujemy natychmiastową punkcję.
Przy niewielkiej odmie obserwacja w
trybie intensywnego nadzoru
medycznego i kontrola radiologiczna
po 6h.
POSTĘPOWANIE CD.:
Punkcja w nagłym przypadku:
-noworodki i niemowlęta:
4-przestrzeń międzyżebrowa w przedniej
lini pachowej
-młodzież:
2-przestrzeń międzyżebrowa w lini
środkowo- obojczykowej np.za pomocą
jednorazowej kaniuli z trójnikiem,
odciągnięcie powietrza strzykawką do
pomp infuzyjnych.
ODMA SAMOISTNA:
Powstaje w skutek pęknięcia pęcherza
rozedmowego w tkance płucnej.
Występuje częściej u młodych chłopców.
W 20% przypadków odma ta powtarza się.
W razie kilkakrotnego powtórzenia
wskazane jest leczenie operacyjne, które
polega na wycięciu pęcherzy
rozedmowych i wytworzeniu zrostów
opłucnej przez wycięcie opłucnej ściennej.
POSTĘPOWANIE :
Leczenie samoistnej odmy opłucnowej:
-zależy od wielkości i przyczyny
-obecności i nasilenia duszności
-współistnienia innych chorób
ukł.oddechowego
-można wykonać:
Drenaż j.opłucnej,
Aspirację igłową,
Założenie jednokierunkowego cewnika,
ODMA WENTYLOWA:
Najczęstsza u niemowląt i małych
dzieci,
Powoduje nadciśnienie w opłucnej
Spowodowana pęknięciem tkanki
płucnej i drobnego oskrzela, co
układa się w mechanizm
zastawkowy.
Ulgę przynosi nakłucie opłucnej igłą.
STOPIEŃ ZAPADNIĘCIA
PŁUCA W ODMIE
OPŁUCNOWEJ
:
Postępowanie w odmie
opłucnowej:
Stopień
zapadnię
cia płuca
całkowi
te
umiarkowa
ne
niewielki
e
Odma
pierwotn
a
Aspirac
ja
Drenaż
Aspiracja
Obserwa
cja
Odma
wtórna
Drenaż Drenaż
Drenaż
NALEŻY ZAPRZESTAĆ
ODSYSANIA JEŚLI:
Wyczuwalny jest opór
Chory zaczyna silnie kasłać
Odessano więcej niż 2500ml powietrza
Postępowanie to należy uznać za
skuteczne, jeśli z badania RTG kl.
Piersiowej po odessaniu wynika, że
odma pozostaje w formie resztkowej
lub nastąpiło jej całkowite
zlikwidowanie.
KONIEC!!
!