ODMA
OPŁUCNOW
A
 

ODMA OPŁUCNOWA

-

jest to stan polegający na
nagromadzeniu powietrza
lub gazu w jamie opłucnej.
Jeśli nagromadzenie jest
dość duże, może dojść do
zapadnięcia się miąższu
płuca i utraty
czynnościowej funkcji płuc

.

 

Wyróżnia się:

 Odmę opłucnową
zamkniętą- gdy nie ma
kontaktu z powietrzem
atmosferycznym

 Odmę opłucnową
otwartą- gdy istnieje
bezpośredni kontakt
pomiędzy jamą opłucnej a
powietrzem atmosferycznym

Etiologia:

1.Odma samoistna:



idiopatyczna-

występuje

najczęściej u młodych mężczyzn,
np. wskutek pęknięcia pęcherza
rozedmowego położonego
bezpośrednio pod opłucną

 wtórna-

u chorych z

rozpoznaną wcześniej chorobą
płuc ( np. gruźlica, rozedma lub
zawał płuc)

2. Odma urazowa-

jest

następstwem otwartych
urazów klatki piersiowej,
złamań kostnych,i innych
urazów

3. Odma jatrogenna-

może

wystąpić po nakłuciu
opłucnej, po cewnikowaniu
żyły podobojczykowej czy po
operacjach
torakochirurgicznych

Patogeneza

:

W odmie prostej łańcuch
zdarzeń jest następujący:

otwarcie jamy opłucnej 

podwyższenie ciśnienia w
jamie opłucnej, w której
fizjologicznie występuje
podciśnienie  zapadnięcie

płuca i ostra niewydolność
oddechowa

Z kolei w odmie wentylowej:

W czasie każdego wdechu do
jamy opłucnej przedostaje się z
zewnątrz przez ranę powietrze,
które nie może być wydalone w
trakcie wydechu  dochodzi

następnie do stałego narastania
ciśnienia w opłucnej  efektem

tego jest przesunięcie
śródpiersia na zdrową stronę,
powoduje ucisk zdrowego płuca
i zmniejszenie powrotu krwi
żylnej do

serca

Obraz kliniczny:



ZWYKŁA ODMA

OPŁUCNOWA:

-

nagły ból w klatce piersiowej

- duszność, przyspieszenie
oddechu
- czasem suchy kaszel
- w razie odmy pourazowej lub
jatrogennej mogą wystąpić
objawy odmy podskórnej w
okolicy miejsca uszkodzenia



ODMA PRĘŻNA

:

-

spadek ciśnienia tętniczego

- rozszerzenie żył szyjnych i
przesunięcie tchawicy
- ściszenie szmerów
oddechowych i słabsza
ruchomość klatki piersiwej

ROZPOZNANIE:



Wywiad

-

wcześniej przebyta

odma, uraz klatki piersiowej



Opukiwanie/ Osłuchiwanie

-

nasilony odgłos opukowy oraz
osłabiony szmer pęcherzykowy
po stronie chorej



Badanie radiologiczne

klatki piersiowej-

wykazuje

obecność powietrza w jamie
opłucnej

Grupy ryzyka:



noworodki sztucznie

wentylowane

 młodzież

 chorzy z rozstrzeniami
zwłaszcza z mukowiscydozą

 ODMA
OKOŁOPORODOWA

-

jest

zwykle następstwem ciężkiego
porodu. Występuje różnego
stopnia duszność, czasami
nawet sinica co zwykle
wskazuje na zagrożenie życia.
Leczenie polega najczęściej na
zastosowaniu drenażu klatki
piersiwej



ODMA OPŁUCNOWA U

NOWORDKÓW

-

występuje u ok.

1- 2 % noworodków częściej u
wcześniaków. Powstaje wówczas
gdy pierwszy wdech powoduje
pęknięcie niektórych przestrzeni
powietrznych i przedostanie się
powietrza do jamy opłucnej i
sródpiersia. Często jest bardzo
niewielka, nie daje uchwytnych
objawów chorobowych i ulega
samoistnie wchłonięciu. Powstaje
także w przebiegu
gronkowcowego zapalenia płuc.

 ROPNIAK OPŁUCNEJ I
ODMA OPŁUCNOWA

-

to

najczęstsze powikłania
zapaleń płuc u dzieci. Na
skutek miejscowego rozpadu
tkanki płucnej i
przedostawania się powietrza
do jamy opłucnej dochodzi do
odmy. Występuje przesunięcie
serca na stronę przeciwną oraz
spadnięcie płuca.

Stan dziecka chorującego od
kilku dni na zapalenie płuc
gwałtownie się pogarsza.
Narasta duszność i dołącza się
sinica. Dziecko jest niespokojne,
gorączkuje, tętno na tętnicy
promieniowej staje się słabo
wyczuwalne. Leczenie w tym
przypadku polega na
wypuszczeniu z jamy opłucnej
powietrza i ropy, co umożliwia
rozprężenie się płuca, powrót
serca na miejsce.

Uzyskuje się to przez
prowadzenie drenu do jamy
opłucnej podłączonego do
specjalnego zestawu
butelek( tzw. drenaż ssący) na
okres 2 tygodni

LECZENIE:

1. Tlenoterapia- wskazana w
każdym przypadku odmy.
Powoduje wzrost wysycenia krwi
tlenem. Wysokie stężenie tlenu
prowadzi do przyspieszenia
wchłaniania powietrza z jamy
opłucnej.
2.Zachowawcze: w razie płytkiej,
prostej odmy samoistnej
wystarcza tylko obserwacja,
unikanie wysiłków fizycznych
przez kilka miesięcy.

3

.

Punkcja w nagłym

przypadku:

Pozycja pacjenta podczas punkcji
opłucnej

u noworodków i niemowląt w
4 przestrzeni międzyżebrowej
w przedniej linii pachowej

U młodzieży i dorosłych w 2
przestrzeni międzyżebrowej w
linii środkowoobojczykowej

Punkcja opłucnej( przekrój przez ścianę klatki piersiowej)

ODMA PRĘŻNA

-

należy

natychmiast nakłuć igłą klatkę
piersiową w II przestrzeni
międzyżebrowej od przodu w
linii środkowoobojczykowej, a
następnie założyć dren do jamy
opłucnej.

ODMA URAZOWA

-

powinna być

leczona za pomocą szerokiego
dren, założonego do jamy
opłucnej w V przestrzeni
międzyżebroej w lini przedniej
pachowej

ODMA SAMOISTNA:

W przypadku wtórnej odmy
samoistnej:

-wykonuje się drenaż za pomocą
drenu o małym przekroju

W przypadku odmy samoistnej
pierwotnej:

-drenaż jamy opłucnej jeżeli
odma opłucnowa obejmuje
ponad 20% jednej połowy klatki
piersiowej lub jest nawracająca

-

gdy odma obejmuje nie więcej niż

20 % jednej połowy klatki
piersiowej to wóczas można
wykonać:

ASPIRACJĘ IGŁOWĄ-
Powietrze z jamy opłucnej można
odessać za pomocą igły (kaliber
16), wkłutej w drugiej przestrzeni
międzyżebrowej od przodu w linii
środkowoobojczykowej. Jeżeli
zdjęcie klatki piersiowej wykazuje
utrzymywanie się odmy opłucnej
to wówczas należy wykonać
drenaż

Między igłą a strzykawką
należy umieścić trójdrożny
kranik. Powietrze aspiruje
się do strzykawki, a
następnie wypuszcza przez
kranik.

ZAŁÓŻENIE
JEDNOKIERUNKOWEGO
CEWNIKA- w przypadku małej
odmy można zastosować cewnik o
niedużej średnicy z
jednokierunkową zastawką ( np.
cewnik Cooka).
Jednokierunkowa zastawka
umożliwia wydobywanie się
powietrza z jamy opłucnej,
zapobiegając wnikaniu powietrza
z zewnątrz. Miejsce
wprowadzenia cewnika jest takie
samo jak w aspiracji igłowej.

Możliwe powikłania po
drenażu:

Krwawienie w miejscu nakłucia

Uszkodzenie dużego naczynia w
klatce piersiowej

Uszkodzenie ściany oskrzela lub
tkanki płuca

Dziękujemy za uwagę